• 综述 •
朱本占, 张静, 唐苗, 黄春华, 邵杰. 致癌性卤代醌类消毒副产物造成 DNA 损伤的分子机理研究[J]. 化学进展, 2022, 34(1): 227-236.
Benzhan Zhu, Jing Zhang, Miao Tang, Chunhua Huang, Jie Shao. Mechanism Investigation on DNA Damage Induced by Carcinogenic Haloquinoid Disinfection Byproducts[J]. Progress in Chemistry, 2022, 34(1): 227-236.
卤代醌是一类卤代芳烃类环境污染物的致癌中间体,也是在饮用水中新发现的氯化消毒副产物。我们最近发现卤代醌和 H2O2 或有机氢过氧化物体系可以不依赖过渡金属离子,而产生高活性的羟基/烷氧自由基和醌氧/醌碳自由基。目前尚不清楚这些卤代醌类致癌物和氢过氧化物共存能否诱导 DNA 产生氧化损伤和修饰,以及其潜在的分子机制是什么。我们的研究发现 DNA 在四氯-1,4-苯醌/H2O2体系中可被氧化产生 8-氧脱氧鸟苷、DNA 链断裂和三种甲基氧化产物,这些反应不依赖过渡金属离子,且由于卤代醌与 DNA 的嵌入作用而导致其氧化作用增强。其他卤代醌也观察到了类似的现象,而且通常比经典的 Fenton 体系更有效。我们进一步将研究从纯化的 DNA 扩展到了活细胞的基因组 DNA。同时还发现卤代醌和有机氢过氧化物(如叔丁基过氧化氢或在正常生理条件下产生的 13S-过氧羟基-9Z,11E-十八碳二烯酸(13-HPODE))共存时,可通过独特的醌氧自由基介导机制诱导 DNA 氧化生成致突变性更强的咪唑啉酮类产物 dIz。这些发现为解释普遍存在的卤代醌类致癌中间体和消毒副产物的潜在基因毒性、致突变性和致癌性提供了新思路。
分享此文:
[1] |
Guyton K Z, Loomis D, Grosse Y, El Ghissassi F, Bouvard V, Benbrahim-Tallaa L, Guha N, Mattock H, Straif K,. Lancet Oncol., 2016,17(12): 1637.
doi: 10.1016/S1470-2045(16)30513-7 URL |
[2] |
Bolton J L, Trush M A, Penning T M, Dryhurst G, Monks T J. Chem. Res. Toxicol., 2000,13(3): 135.
pmid: 10725110 |
[3] |
Song Y, Wagner B A, Witmer J R, Lehmler H J, Buettner G R. PNAS, 2009,106(24): 9725.
doi: 10.1073/pnas.0810352106 URL |
[4] |
Gupta S S, Stadler M, Noser C A, Ghosh A, Steinhoff B, Lenoir D, Horwitz C P, Schramm K W, Collins T J. Science, 2002,296(5566): 326.
doi: 10.1126/science.1069297 URL |
[5] |
Meunier B. Science, 2002,296(5566): 270.
doi: 10.1126/science.1070976 URL |
[6] |
Qin F, Zhao Y Y, Zhao Y L, Boyd J, Zhou W J, Li X F. Angewandte Chemie Int. Ed., 2010,49(4): 790.
doi: 10.1002/anie.200904934 URL |
[7] |
Sorokin A, Meunier B, SÉris J L. Science, 1995,268(5214): 1163.
pmid: 17840631 |
[8] |
Zhao Y L, Qin F, Boyd J M, Anichina J, Li X F. Anal. Chem., 2010,82(11): 4599.
doi: 10.1021/ac100708u URL |
[9] |
Zhu B Z, Shan G Q. Chem. Res. Toxicol., 2009,22(6): 969.
doi: 10.1021/tx900030v URL |
[10] |
Mao L, Liu Y X, Huang C H, Gao H Y, Kalyanaraman B, Zhu B Z. Environ. Sci. Technol., 2015,49(13): 7940.
doi: 10.1021/acs.est.5b01227 pmid: 26009932 |
[11] |
Gao H Y, Mao L, Shao B, Huang C H, Zhu B Z. Sci. Rep., 2016,6(1): 33159.
doi: 10.1038/srep33159 URL |
[12] |
Gao H Y, Mao L, Li F, Xie L N, Huang C H, Shao J, Shao B, Kalyanaraman B, Zhu B Z. Environ. Sci. Technol., 2017,51(5): 2934.
doi: 10.1021/acs.est.6b04664 URL |
[13] |
Zhu B Z, Shen C, Gao H Y, Zhu L Y, Shao J, Mao L. J. Environ. Sci., 2017,62: 68.
doi: 10.1016/j.jes.2017.06.035 URL |
[14] |
Zhu B Z, Ren F R, Mao L, Gao H Y, Liu Q L, Liu P. Chin. Sci. Bull., 2015,60(20): 1855.
doi: 10.1360/N972015-00286 URL |
( 朱本占, 任福荣, 毛莉, 高慧颖, 刘庆林, 刘蒲. 科学通报, 2015,60(20): 1855.)
|
|
[15] |
Zhu B Z, Shao B, Mao L, Gao H Y. Acta Chimica Sin., 2016,74(7): 557.
|
( 朱本占, 邵波, 毛莉, 高慧颖. 化学学报, 2016,74(7): 557. (in Chinese)
doi: 10.6023/A16040178 |
|
[16] |
Zhu B Z, Xie L N, Shen C, Gao H Y, Zhu L Y, Mao L. Progress in Chemstry, 2017,29(09): 930.
|
( 朱本占, 谢琳娜, 沈忱, 高慧颖, 朱丽雅, 毛莉. 化学进展, 2017,29(09): 930.)
|
|
[17] |
Mao L, Gao H Y, Huang C H, Qin L, Huang R, Shao B, Shao J, Zhu B Z. Chem. Eng. J., 2020,394: 125023.
doi: 10.1016/j.cej.2020.125023 URL |
[18] |
Chang W C, Jeng J H, Shieh C C, Tsai Y C, Ho Y S, Guo H R, Liu H I, Lee C C, Ho S Y, Wang Y J. Mol. Carcinog., 2003,36(4): 161.
doi: 10.1002/mc.10113 URL |
[19] |
Wang Y J, Yang M C, Pan M H. Food Chem. Toxicol., 2008,46(12): 3739.
doi: 10.1016/j.fct.2008.09.064 URL |
[20] |
Lin Y P, Zhu B Z, Yang M C, Frei B, Pan M H, Lin J K, Wang Y J. Mol. Carcinog., 2004,40(1): 24.
doi: 10.1002/mc.v40:1 URL |
[21] |
Chen H M, Zhu B Z, Chen R J, Wang B J, Wang Y J, PLoS One, 2014,9(2): 89483.
|
[22] |
Witte I, Juhl U, Butte W. Mutat. Res., 1985,145(1/2):71.
|
[23] |
Dahlhaus M, Almstadt E, Henschke P, Lüttgert S, Appel K E. Arch. Toxicol., 1996,70(7): 457.
pmid: 8740541 |
[24] |
Ehrlich W. Mutat. Res. Lett., 1990,244(4): 299.
doi: 10.1016/0165-7992(90)90076-V URL |
[25] |
Dahlhaus M, Almstadt E, Appel K E. Toxicol. Lett., 1994,74(3): 265.
pmid: 7871550 |
[26] |
Wagner J R, Cadet J. Acc. Chem. Res., 2010,43(4): 564.
doi: 10.1021/ar9002637 URL |
[27] |
Xu G Z, Chance M R. Chem. Rev., 2007,107(8): 3514.
doi: 10.1021/cr0682047 URL |
[28] |
Halliwell B, Gutteridge J M C. Free Radicals in Biology and Medicine. Oxford University Press, 2015.
|
[29] |
Huang C H, Ren F R, Shan G Q, Qin H, Mao L, Zhu B Z. Chem. Res. Toxicol., 2015,28(5): 831.
doi: 10.1021/tx500486z URL |
[30] |
Zhu B Z, Kalyanaraman B, Jiang G B. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A., 2007,104(45):17575.
doi: 10.1073/pnas.0704030104 URL |
[31] |
Zhu B Z, Kitrossky N, Chevion M. Biochem. Biophys. Res. Commun., 2000,270(3): 942.
doi: 10.1006/bbrc.2000.2539 URL |
[32] |
Zhu B Z, Mao L, Huang C H, Qin H, Fan R M, Kalyanaraman B, Zhu J G. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A., 2012,109(40): 16046.
doi: 10.1073/pnas.1204479109 URL |
[33] |
Zhu B Z, Shan G Q, Huang C H, Kalyanaraman B, Mao L, Du Y G. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A., 2009,106(28): 11466.
doi: 10.1073/pnas.0900065106 URL |
[34] |
Zhu B Z, Zhao H T, Kalyanaraman B, Frei B. Free. Radic. Biol. Med., 2002,32(5): 465.
doi: 10.1016/S0891-5849(01)00824-3 URL |
[35] |
Zhu B Z, Zhao H T, Kalyanaraman B, Liu J, Shan G Q, Du Y G, Frei B. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A., 2007,104(10): 3698.
doi: 10.1073/pnas.0605527104 URL |
[36] |
Huang C H, Shan G Q, Mao L, Kalyanaraman B, Qin H, Ren F R, Zhu B Z. Chem. Commun., 2013,49(57): 6436.
doi: 10.1039/c3cc42732c URL |
[37] |
Yin R C, Zhang D P, Song Y L, Zhu B Z, Wang H L. Sci. Rep., 2013,3(1): 1.
|
[38] |
Lin P H, La D K, Upton P B, Swenberg J A. Carcinogenesis, 2002,23(2): 365.
doi: 10.1093/carcin/23.2.365 URL |
[39] |
Umemura T, Kai S, Hasegawa R, Sai K, Kurokawa Y, Williams G M. Carcinogenesis, 1999,20(6):1115.
pmid: 10357797 |
[40] |
Pfeifer G P. Technologies for detection of DNA damage and mutations. Springer Science & Business Media, 2013.
|
[41] |
Jia S P, Liang M M, Guo L H. J. Phys. Chem. B, 2008,112(14): 4461.
doi: 10.1021/jp711528z URL |
[42] |
Liang M M, Guo L H. Environ. Sci. Technol., 2007,41(2): 658.
doi: 10.1021/es0617688 URL |
[43] |
Liang M M, Jia S P, Zhu S C, Guo L H. Environ. Sci. Technol., 2008,42(2): 635.
doi: 10.1021/es071633h URL |
[44] |
Jia S P, Zhu B Z, Guo L H. Anal. Bioanal. Chem., 2010,397(6): 2395.
doi: 10.1007/s00216-010-3796-3 URL |
[45] |
Ito S, D’Alessio A C, Taranova O V, Hong K, Sowers L C, Zhang Y. Nature, 2010,466(7310): 1129.
doi: 10.1038/nature09303 URL |
[46] |
Wang J, Yu S Y, Jiao S H, Lv X, Ma M, Zhu B Z, Du Y G. Fundam. Mol. Mech. Mutagen., 2012,729(1/2): 16.
doi: 10.1016/j.mrfmmm.2011.08.010 URL |
[47] |
Cedar H. Cell, 1988,53(1): 3.
pmid: 3280142 |
[48] |
Doerfler W. Biol. Chem. Hoppe Seyler, 1991,372(8):557.
doi: 10.1515/bchm3.1991.372.2.557 URL |
[49] |
Nabel C S, Kohli R M. Science, 2011,333(6047): 1229.
doi: 10.1126/science.1211917 URL |
[50] |
Ito S, Shen L, Dai Q, Wu S C, Collins L B, Swenberg J A, He C, Zhang Y. Science, 2011,333(6047): 1300.
doi: 10.1126/science.1210597 URL |
[51] |
Tahiliani M, Koh K P, Shen Y H, Pastor W A, Bandukwala H, Brudno Y, Agarwal S, Iyer L M, Liu D R, Aravind L, Rao A. Science, 2009,324(5929): 930.
doi: 10.1126/science.1170116 pmid: 19372391 |
[52] |
He Y F, Li B Z, Li Z, Liu P, Wang Y, Tang Q Y, Ding J P, Jia Y Y, Chen Z C, Li L, Sun Y, Li X X, Dai Q, Song C X, Zhang K L, He C, Xu G L. Science, 2011,333(6047): 1303.
doi: 10.1126/science.1210944 URL |
[53] |
Münzel M, Globisch D, Carell T. Angew. Chem. Int. Ed., 2011,50(29): 6460.
doi: 10.1002/anie.v50.29 URL |
[54] |
Pfaffeneder T, Hackner B, Truß M, Münzel M, Müller M, Deiml C A, Hagemeier C, Carell T. Angew. Chem. Int. Ed., 2011,50(31): 7008.
doi: 10.1002/anie.v50.31 URL |
[55] |
Haffner M C, Chaux A, Meeker A K, Esopi D M, Gerber J, Pellakuru L G, Toubaji A, Argani P, Iacobuzio-Donahue C, Nelson W G, Netto G J, de Marzo A M, Yegnasubramanian S. Oncotarget, 2011,2(8): 627.
doi: 10.18632/oncotarget.v2i8 URL |
[56] |
Jin S G, Jiang Y, Qiu R X, Rauch T A, Wang Y S, Schackert G, Krex D, Lu Q, Pfeifer G P. Cancer Res., 2011,71(24): 7360.
doi: 10.1158/0008-5472.CAN-11-2023 URL |
[57] |
Li W W, Liu M. J. Nucleic Acids, 2011,2011: 870726.
|
[58] |
Xu W, Yang H, Liu Y, Yang Y, Wang P, Kim S H, Ito S, Yang C, Wang P, Xiao M T, Liu L X, Jiang W Q, Liu J, Zhang J Y, Wang B, Frye S, Zhang Y, Xu Y H, Xiong Y. Cancer Cell, 2011,19(1): 17.
doi: 10.1016/j.ccr.2010.12.014 URL |
[59] |
Cao H C, Wang Y S. Nucleic Acids Res., 2007,35(14): 4833.
doi: 10.1093/nar/gkm497 URL |
[60] |
Castro G D, Díaz GÓmez M I, Castro J. Chem. Biol. Interact., 1996,99(1/3): 289.
doi: 10.1016/0009-2797(95)03680-6 URL |
[61] |
Castro G D, Stamato C J, Castro J A. Free. Radic. Biol. Med., 1994,17(5): 419.
doi: 10.1016/0891-5849(94)90168-6 URL |
[62] |
Privat E, Sowers L C. Chem. Res. Toxicol., 1996,9(4): 745.
pmid: 8831819 |
[63] |
Shao J, Huang C H, Kalyanaraman B, Zhu B Z. Free. Radic. Biol. Med., 2013,60: 177.
doi: 10.1016/j.freeradbiomed.2013.01.010 URL |
[64] |
Yin R C, Mao S Q, Zhao B L, Chong Z C, Yang Y, Zhao C, Zhang D P, Huang H, Gao J, Li Z, Jiao Y, Li C P, Liu S Q, Wu D N, Gu W K, Yang Y G, Xu G L, Wang H L. J. Am. Chem. Soc., 2013,135(28): 10396.
doi: 10.1021/ja4028346 URL |
[65] |
Ho S M, Tang W Y, Belmonte de Frausto J, Prins G S. Cancer Res., 2006,66(11): 5624.
doi: 10.1158/0008-5472.CAN-06-0516 URL |
[66] |
Li S F, Hansman R, Newbold R, Davis B, McLachlan J A, Barrett J C. Mol. Carcinog., 2003,38(2): 78.
doi: 10.1002/(ISSN)1098-2744 URL |
[67] |
Skinner M K, Manikkam M, Guerrero-Bosagna C. Trends Endocrinol. Metab., 2010,21(4): 214.
doi: 10.1016/j.tem.2009.12.007 URL |
[68] |
Baccarelli A, Bollati V. Curr. Opin. Pediatr., 2009,21(2): 243.
doi: 10.1097/mop.0b013e32832925cc pmid: 19663042 |
[69] |
Breuer W, Epsztejn S, Ioav Cabantchik Z. FEBS Lett., 1996,382(3): 304.
pmid: 8605990 |
[70] |
Kakhlon O, Cabantchik Z I. Free. Radic. Biol. Med., 2002,33(8): 1037.
doi: 10.1016/S0891-5849(02)01006-7 URL |
[71] |
Deb S, Johnson E E, Robalinho-Teixeira R L, Wessling-Resnick M. BioMetals, 2009,22(5): 855.
doi: 10.1007/s10534-009-9214-7 URL |
[72] |
Wise D R, Ward P S, Shay J E S, Cross J R, Gruber J J, Sachdeva U M, Platt J M, DeMatteo R G, Simon M C, Thompson C B. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A., 2011,108(49): 19611.
doi: 10.1073/pnas.1117773108 URL |
[73] |
Zhao B L, Yang Y, Wang X L, Chong Z C, Yin R C, Song S H, Zhao C, Li C P, Huang H, Sun B F, Wu D N, Jin K X, Song M Y, Zhu B Z, Jiang G B, Rendtlew Danielsen J M, Xu G L, Yang Y G, Wang H L. Nucleic Acids Res., 2014,42(3): 1593.
doi: 10.1093/nar/gkt1090 URL |
[74] |
Reigner B G, Rigod J F, Tozer T N. Pharm. Res., 1992,9(8): 1053.
doi: 10.1023/A:1015810629245 URL |
[75] |
Feinberg A P, Vogelstein B. Nature, 1983,301(5895): 89.
doi: 10.1038/301089a0 URL |
[76] |
Zhou H, Chen W D, Qin X S, Lee K, Liu L L, Markowitz S D, Gerson S L. Oncogene, 2001,20(42): 6009.
pmid: 11593408 |
[77] |
Almeida A, Kokalj-Vokac N, Lefrancois D, Viegas-Pequignot E, Jeanpierre M, Dutrillaux B, Malfoy B. Hum. Genet., 1993,91(6): 538.
pmid: 8340107 |
[78] |
Marnett L J. Carcinogenesis, 2000,21(3): 361.
pmid: 10688856 |
[79] |
Shao J, Huang C H, Shao B, Qin L, Xu D, Li F, Qu N, Xie L N, Kalyanaraman B, Zhu B Z. Environ. Sci. Technol., 2020,54(10): 6244.
doi: 10.1021/acs.est.9b07886 pmid: 32323976 |
[80] |
Cadet J, Douki T, Ravanat J L. Acc. Chem. Res., 2008,41(8): 1075.
doi: 10.1021/ar700245e URL |
[81] |
Cadet J, Berger M, Buchko G W, Joshi P C, Raoul S, Ravanat J L. J. Am. Chem. Soc., 1994,116(16): 7403.
doi: 10.1021/ja00095a052 URL |
[82] |
Henderson P T, Delaney J C, Gu F, Tannenbaum S R, Essigmann J M. Biochemistry, 2002,41(3): 914.
pmid: 11790114 |
[83] |
Neeley W L, Delaney J C, Henderson P T, Essigmann J M. J. Biol. Chem., 2004,279(42): 43568.
doi: 10.1074/jbc.M407117200 URL |
[84] |
Qin H, Huang C H, Mao L, Xia H Y, Kalyanaraman B, Shao J, Shan G Q, Zhu B Z. Free. Radic. Biol. Med., 2013,63: 459.
doi: 10.1016/j.freeradbiomed.2013.05.008 URL |
[1] | 王慧悦, 胡欣, 胡玉静, 朱宁, 郭凯. 酶催化原子转移自由基聚合[J]. 化学进展, 2022, 34(8): 1796-1808. |
[2] | 高文艳, 赵玄, 周曦琳, 宋雅然, 张庆瑞. 提高非均相芬顿催化活性策略、研究进展及启示[J]. 化学进展, 2022, 34(5): 1191-1202. |
[3] | 吴飞, 任伟, 程成, 王艳, 林恒, 张晖. 基于生物炭的高级氧化技术降解水中有机污染物[J]. 化学进展, 2022, 34(4): 992-1010. |
[4] | 王楠, 周宇齐, 姜子叶, 吕田钰, 林进, 宋洲, 朱丽华. 还原-氧化协同降解全/多卤代有机污染物[J]. 化学进展, 2022, 34(12): 2667-2685. |
[5] | 刘佳, 史俊, 付坤, 丁超, 龚思成, 邓慧萍. 多相催化过硫酸盐工艺处理水环境中有机污染物的非自由基过程[J]. 化学进展, 2021, 33(8): 1311-1322. |
[6] | 韩文亮, 董林洋. 基于硫酸根自由基的先进氧化活化方法及其在有机污染物降解上的应用[J]. 化学进展, 2021, 33(8): 1426-1439. |
[7] | 宋欢, 邹琦, 陆克定. HO2非均相摄取系数的测量与参数化[J]. 化学进展, 2021, 33(7): 1175-1187. |
[8] | 衡婷婷, 张慧, 陈明学, 胡欣, 方亮, 陆春华. 接枝改性PVDF基含氟聚合物[J]. 化学进展, 2021, 33(4): 596-609. |
[9] | 陈曦, 李喆垚, 陈亚运, 陈志华, 胡艳, 刘传祥. C—H氰烷基化:导向基控制的萘酰亚胺C—H氰烷基化[J]. 化学进展, 2021, 33(11): 1947-1952. |
[10] | 孙连伟, 孙中鹤, 王雪, 徐林, 冯岸超, 张立群. 可控/“活性”自由基聚合制备聚乙烯及聚卤代烯烃[J]. 化学进展, 2020, 32(6): 727-737. |
[11] | 翟景琳, 胡欣, 刘成扣, 朱宁, 郭凯. 原子转移自由基聚合接枝改性木质素[J]. 化学进展, 2019, 31(9): 1293-1302. |
[12] | 李宁, 胡欣, 方亮, 寇佳慧, 倪亚茹, 陆春华. 有机催化原子转移自由基聚合[J]. 化学进展, 2019, 31(6): 791-799. |
[13] | 李智, 唐后亮, 冯岸超, 汤华燊. “活性”/可控自由基聚合制备两性离子聚合物及其应用[J]. 化学进展, 2018, 30(8): 1097-1111. |
[14] | 郑啸, 黄培强*. 二碘化钐参与及二茂钛催化的氮α-位碳自由基偶联反应及其在含氮杂环合成中的应用[J]. 化学进展, 2018, 30(5): 528-546. |
[15] | 黄依铃, 魏文廷*. 水介质中的有机自由基反应[J]. 化学进展, 2018, 30(12): 1819-1826. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||