• 综述与评论 •
朱月香, 赵伟悦, 李朝忠, 廖世军. Pt基金属间化合物及其在质子交换膜燃料电池阴极氧还原反应中的应用[J]. 化学进展, 2022, 34(6): 1337-1347.
Yuexiang Zhu, Weiyue Zhao, Chaozhong Li, Shijun Liao. Pt-Based Intermetallic Compounds and Their Applications in Cathodic Oxygen Reduction Reaction of Proton Exchange Membrane Fuel Cell[J]. Progress in Chemistry, 2022, 34(6): 1337-1347.
质子交换膜燃料电池是一种能够将燃料的化学能直接高效地和环境友好地转化为电能的绿色能源技术。质子交换膜燃料电池具有能量转化效率高、启动快速、零排放或者低排放等优点,被认为是后石油时代最为重要的能源替代技术之一。然而目前使用的电催化剂存在铂用量高和稳定性不足等问题。开发高性能低Pt催化剂对于降低质子交换膜燃料电池成本、促进质子交换膜燃料电池的大规模商业化应用具有十分重要的意义。Pt基金属间化合物是一类具有严格元素化学计量比和规整原子排列结构的合金化合物,其氧还原反应催化活性明显优于相应的Pt基无序合金及纯Pt催化剂,被认为是最具应用前景的低Pt催化剂之一。本文着重从催化机理、制备技术、组成调控、颗粒度调控、形貌调控和晶体结构等几个方面介绍了Pt基金属间化合物催化剂近来的研究进展,以及这类催化剂在质子交换膜燃料电池阴极氧还原反应中的应用研究情况,指出了这类催化剂目前尚存在的不足及挑战,并展望了未来的研究发展思路及方向。
分享此文:
[1] |
Yi B L. Battery Ind., 2003, 8(1): 16
|
( 衣宝廉. 电池工业, 2003, 8(1): 16.)
|
|
[2] |
Zhai X, Ding Y. Acta Physico-Chimica Sinica, 2017, 33: 1366.
doi: 10.3866/PKU.WHXB201704173 URL |
[3] |
Wan C Z, Duan X F, Huang Y. Adv. Energy Mater., 2020, 10(14): 1903815.
doi: 10.1002/aenm.201903815 URL |
[4] |
Lu C B, Zhang J C, Chen Z Y, Jiang K Y, Li M Q, Zhang F, Tong G S, Zou X X, Su Y Z, Zhuang X D. Nanoscale, 2019, 11(21): 10257.
doi: 10.1039/C9NR01639B URL |
[5] |
Jauhar A M, Ma Z, Xiao M L, Jiang G P, Sy S, Li S, Yu A P, Chen Z W. J. Power Sources, 2020, 473: 228607.
doi: 10.1016/j.jpowsour.2020.228607 URL |
[6] |
Mao L C, Fu K, Jin J H, Yang S L, Li G. Int. J. Hydrog. Energy, 2019, 44(33): 18083.
doi: 10.1016/j.ijhydene.2019.05.058 URL |
[7] |
Nørskov J K, Rossmeisl J, Logadottir A, Lindqvist L, Kitchin J R, Bligaard T, JÓnsson H. J. Phys. Chem. B, 2004, 108(46): 17886.
doi: 10.1021/jp047349j URL |
[8] |
Stamenkovic V, Mun B S, Mayrhofer K J J, Ross P N, Markovic N M, Rossmeisl J, Greeley J, Nørskov J K. Angew. Chem.Int.ed., 2006, 118(18): 2963.
|
[9] |
Stephens I E L, Bondarenko A S, Grønbjerg U, Rossmeisl J, Chorkendorff I. Energy Environ. Sci., 2012, 5(5): 6744.
doi: 10.1039/c2ee03590a URL |
[10] |
Toyoda E, Jinnouchi R, Hatanaka T, Morimoto Y, Mitsuhara K, Visikovskiy A, Kido Y. J. Phys. Chem. C, 2011, 115(43): 21236.
doi: 10.1021/jp206360e URL |
[11] |
Stephens I E L, Bondarenko A S, Perez-Alonso F J, Calle-Vallejo F, Bech L, Johansson T P, Jepsen A K, Frydendal R, Knudsen B P, Rossmeisl J, Chorkendorff I. J. Am. Chem. Soc., 2011, 133(14): 5485.
doi: 10.1021/ja111690g pmid: 21417329 |
[12] |
Sun K, Li J, Wang F, He W X, Fei M F, Lu Z D, Zhang H G, Liu J G, Zou Z G. Chem. Commun., 2019, 55(40): 5693.
doi: 10.1039/C9CC02510C URL |
[13] |
Mo R C, Zhang X R, Chen Z Y, Huang S L, Li Y J, Liang L Z, Tian Z Q, Shen P K. Int. J. Hydrog. Energy, 2021, 46(29): 15991.
doi: 10.1016/j.ijhydene.2021.02.119 URL |
[14] |
Liu T, Wang K, Yuan Q, Shen Z, Wang Y, Zhang Q, Wang X. Nanoscale, 2017, 9: 2963.
doi: 10.1039/C7NR00193B URL |
[15] |
Choi J, Lee Y H, Kim J, Lee H. J. Power Sources, 2016, 307: 883.
doi: 10.1016/j.jpowsour.2016.01.063 URL |
[16] |
He C Y, Zhang S K, Tao J Z, Shen P K. J. Catal., 2018, 362: 85.
doi: 10.1016/j.jcat.2018.03.025 URL |
[17] |
Chen G R, Yang X T, Xie Z X, Zhao F L, Zhou Z Y, Yuan Q. J. Colloid Interface Sci., 2020, 562: 244.
doi: 10.1016/j.jcis.2019.12.020 URL |
[18] |
Zou L L, Fan J, Zhou Y, Wang C M, Li J, Zou Z Q, Yang H. Nano Res., 2015, 8(8): 2777.
doi: 10.1007/s12274-015-0784-0 URL |
[19] |
Hodnik N, Jeyabharathi C, Meier J C, Kostka A, Phani K L, Rečnik A, Bele M, Hočevar S, Gaberšček M, Mayrhofer K J J. Phys. Chem. Chem. Phys., 2014, 16(27): 13610.
doi: 10.1039/c4cp00585f pmid: 24777064 |
[20] |
Zou L L, Li J, Yuan T, Zhou Y, Li X M, Yang H. Nanoscale, 2014, 6(18): 10686.
doi: 10.1039/C4NR02799J URL |
[21] |
Wang D L, Xin H L, Hovden R, Wang H S, Yu Y C, Muller D A, DiSalvo F J, Abruña H D. Nat. Mater., 2013, 12(1): 81.
doi: 10.1038/nmat3458 URL |
[22] |
Kim J, Hong Y J, Lee K, Kim J Y. Adv. Energy Mater., 2020, 10(41): 2002049.
doi: 10.1002/aenm.202002049 URL |
[23] |
Kim H Y, Kim J M, Ha Y, Woo J, Byun A, Shin T J, Park K H, Jeong H Y, Kim H, Kim J Y, Joo S H. ACS Catal., 2019, 9(12): 11242.
doi: 10.1021/acscatal.9b03155 URL |
[24] |
Stephens I E L, Bondarenko A S, Grønbjerg U, Rossmeisl J, Chorkendorff I. Energy Environ. Sci., 2012, 5(5): 6744.
doi: 10.1039/c2ee03590a URL |
[25] |
Wang S H, Xu W, Zhu Y F, Luo Q Y, Zhang C, Tang S L, Du Y W. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2021, 13(1): 827.
doi: 10.1021/acsami.0c21348 URL |
[26] |
Wang Z X, Yao X Z, Kang Y Q, Miao L Q, Xia D S, Gan L. Adv. Funct. Mater., 2019, 29(35): 1902987.
doi: 10.1002/adfm.201902987 URL |
[27] |
Chen L X, Zhu J, Wang J, Xiao W P, Lei W, Zhao T H, Huang T, Zhu Y, Wang D L. Electrochimica Acta, 2018, 283: 1253.
doi: 10.1016/j.electacta.2018.07.016 URL |
[28] |
Chen Q L, Zhang J W, Jia Y Y, Jiang Z Y, Xie Z X, Zheng L S. Nanoscale, 2014, 6(12): 7019.
doi: 10.1039/C4NR00313F URL |
[29] |
Yan Y C, Du J S, Gilroy K D, Yang D R, Xia Y N, Zhang H. Adv. Mater., 2017, 29(14): 1605997.
doi: 10.1002/adma.201605997 URL |
[30] |
Bu L Z, Zhang N, Guo S J, Zhang X, Li J, Yao J L, Wu T, Lu G, Ma J Y, Su D, Huang X Q. Science, 2016, 354(6318): 1410.
doi: 10.1126/science.aah6133 URL |
[31] |
Luo S P, Chen W, Cheng Y, Song X, Wu Q L, Li L X, Wu X T, Wu T H, Li M R, Yang Q, Deng K R, Quan Z W. Adv. Mater., 2019, 31(40): 1903683.
doi: 10.1002/adma.201903683 URL |
[32] |
Rong H P, Mao J J, Xin P Y, He D S, Chen Y J, Wang D S, Niu Z Q, Wu Y E, Li Y D. Adv. Mater., 2016, 28(13): 2540.
doi: 10.1002/adma.201504831 URL |
[33] |
Saedy S, Palagin D, Safonova O, van Bokhoven J A, Khodadadi A A, Mortazavi Y. J. Mater. Chem. A, 2017, 5(46): 24396.
doi: 10.1039/C7TA06737B URL |
[34] |
Jung C, Lee C, Bang K, Lim J, Lee H, Ryu H J, Cho E, Lee H M. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2017, 9(37): 31806.
doi: 10.1021/acsami.7b07648 URL |
[35] |
Mizutani U. MRS Bull., 2012, 37(2): 169.
|
[36] |
Zou X, Chen S G, Wang Q M, Gao X Y, Li J, Li J, Li L, Ding W, Wei Z D. Nanoscale, 2019, 11(42): 20115.
doi: 10.1039/C9NR06698E URL |
[37] |
Zhu J, Yang Y, Chen L X, Xiao W P, Liu H F, Abruña H D, Wang D L. Chem. Mater., 2018, 30(17): 5987.
doi: 10.1021/acs.chemmater.8b02172 URL |
[38] |
Liang J, Li N, Zhao Z, Ma L, Wang X, Li S, Liu X, Wang T, Du Y, Lu G. Angew. Chem. Int.ed., 2019, 131: 15617.
|
[39] |
Liu M Y, Hu A P, Ma Y N, Wang G L, Zou L L, Chen X H, Yang H. J. Electroanal. Chem., 2020, 871: 114267.
doi: 10.1016/j.jelechem.2020.114267 URL |
[40] |
Zhao X R, Xi C, Zhang R, Song L, Wang C Y, Spendelow J S, Frenkel A I, Yang J, Xin H L, Sasaki K. ACS Catal., 2020, 10(18): 10637.
doi: 10.1021/acscatal.0c03036 URL |
[41] |
Bai L C, Wang X, Chen Q, Ye Y F, Zheng H Q, Guo J H, Yin Y D, Gao C B. Angew. Chem. Int. Ed., 2016, 55(50): 15656.
doi: 10.1002/anie.201609663 URL |
[42] |
Yang F, Deng D H, Pan X L, Fu Q, Bao X H. Natl. Sci. Rev., 2015, 2(2): 183.
doi: 10.1093/nsr/nwv024 URL |
[43] |
Tritsaris G A, Greeley J, Rossmeisl J, Nørskov J K. Catal. Lett., 2011, 141(7): 909.
doi: 10.1007/s10562-011-0637-8 URL |
[44] |
Kleis J, Greeley J, Romero N A, Morozov V A, Falsig H, Larsen A H, Lu J, Mortensen J J, Dułak M, Thygesen K S, Nørskov J K, Jacobsen K W. Catal. Lett., 2011, 141(8): 1067.
doi: 10.1007/s10562-011-0632-0 URL |
[45] |
Gamler J T L, Ashberry H M, Skrabalak S E, Koczkur K M. Adv. Mater., 2018, 30(40): 1801563.
doi: 10.1002/adma.201801563 URL |
[46] |
Wang Yao, Kang Xia, Gan. Catalysts, 2019, 9(7): 569.
doi: 10.3390/catal9070569 URL |
[47] |
Kim H Y, Kwon T, Ha Y, Jun M, Baik H, Jeong H Y, Kim H, Lee K, Joo S H. Nano Lett., 2020, 20(10): 7413.
doi: 10.1021/acs.nanolett.0c02812 URL |
[48] |
Kim J, Lee Y, Sun S H. J. Am. Chem. Soc., 2010, 132(14): 4996.
doi: 10.1021/ja1009629 URL |
[49] |
Chung D Y, Jun S W, Yoon G, Kwon S G, Shin D Y, Seo P, Yoo J M, Shin H, Chung Y-H, Kim H. Journal of the American Chemical Society, 2015, 137: 15478.
|
[50] |
Chen H, Wang D L, Yu Y C, Newton K A, Muller D A, Abruña H, DiSalvo F J. J. Am. Chem. Soc., 2012, 134(44): 18453.
doi: 10.1021/ja308674b pmid: 23057514 |
[51] |
Cui Z M, Chen H, Zhou W D, Zhao M T, DiSalvo F J. Chem. Mater., 2015, 27(21): 7538.
doi: 10.1021/acs.chemmater.5b03912 URL |
[52] |
Zhao W Y, Ye Y K, Jiang W J, Li J, Tang H B, Hu J S, Du L, Cui Z M, Liao S J. J. Mater. Chem. A, 2020, 8(31): 15822.
doi: 10.1039/D0TA01437K URL |
[53] |
Wang C, Daimon H, Onodera T, Koda T, Sun S H. Angew. Chem., 2008, 120(19): 3644.
doi: 10.1002/ange.200800073 URL |
[54] |
Gong M X, Deng Z P, Xiao D D, Han L L, Zhao T H, Lu Y, Shen T, Liu X P, Lin R Q, Huang T, Zhou G W, Xin H L, Wang D L. ACS Catal., 2019, 9(5): 4488.
doi: 10.1021/acscatal.9b00603 URL |
[55] |
Li M, Zhao Z, Cheng T, Fortunelli A, Chen C-Y, Yu R, Zhang Q, Gu L, Merinov B V, Lin Z. Science, 2016, 354: 1414.
doi: 10.1126/science.aaf9050 URL |
[56] |
Tian X L, Zhao X, Su Y Q, Wang L J, Wang H M, Dang D, Chi B, Liu H F, Hensen E J M, Lou X W D, Xia B Y. Science, 2019, 366(6467): 850.
doi: 10.1126/science.aaw7493 URL |
[57] |
Kwon T, Jun M, Kim H Y, Oh A, Park J, Baik H, Joo S H, Lee K. Adv. Funct. Mater., 2018, 28(13): 1706440.
doi: 10.1002/adfm.201706440 URL |
[58] |
Cheng N, Zhang L, Mi S Y, Jiang H, Hu Y J, Jiang H B, Li C Z. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2018, 10(44): 38015.
doi: 10.1021/acsami.8b11764 URL |
[59] |
Qin Y N, Luo M C, Sun Y J, Li C J, Huang B L, Yang Y, Li Y J, Wang L, Guo S J. ACS Catal., 2018, 8(6): 5581.
doi: 10.1021/acscatal.7b04406 URL |
[60] |
Zhang D T, Wu F X, Peng M H, Wang X Y, Xia D G, Guo G S. J. Am. Chem. Soc., 2015, 137(19): 6263.
doi: 10.1021/jacs.5b01088 URL |
[61] |
Guan J Y, Yang S X, Liu T T, Yu Y H, Niu J, Zhang Z P, Wang F. Angew. Chem. Int.Ed., 2021, 133(40): 22070.
|
[62] |
Gong M X, Xiao D D, Deng Z P, Zhang R, Xia W W, Zhao T H, Liu X P, Shen T, Hu Y Z, Lu Y, Zhao X, Xin H L, Wang D L. Appl. Catal. B Environ., 2021, 282: 119617.
doi: 10.1016/j.apcatb.2020.119617 URL |
[63] |
Li X, Liu Y M, Bi W, Bi J L, Guo R Y, Li R, Wang C Q, Zhan Q, Wang W C, Yang S C, Shi F L, Wu J B, Jin M S. J. Mater. Chem. A, 2020, 8(32): 16477.
doi: 10.1039/D0TA05410K URL |
[64] |
Gan L, Cui C H, Rudi S, Strasser P. Top. Catal., 2014, 57(1/4): 236.
doi: 10.1007/s11244-013-0178-z URL |
[65] |
Xiong Y, Xiao L, Yang Y, DiSalvo F J, Abruña H D. Chem. Mater., 2018, 30(5): 1532.
doi: 10.1021/acs.chemmater.7b04201 URL |
[66] |
Li L Y, Liu H Q, Qin C, Liang Z X, Scida A, Yue S Y, Tong X, Adzic R R, Wong S S. ACS Appl. Nano Mater., 2018, 1(3): 1104.
doi: 10.1021/acsanm.7b00289 URL |
[67] |
Bu L Z, Guo S J, Zhang X, Shen X, Su D, Lu G, Zhu X, Yao J L, Guo J, Huang X Q. Nat. Commun., 2016, 7: 11850.
doi: 10.1038/ncomms11850 URL |
[68] |
Lopes P P, Strmcnik D, Tripkovic D, Connell J G, Stamenkovic V, Markovic N M. ACS Catal., 2016, 6(4): 2536.
doi: 10.1021/acscatal.5b02920 URL |
[69] |
Feng Y G, Shao Q, Lv F, Bu L Z, Guo J, Guo S J, Huang X Q. Adv. Sci., 2020, 7(1): 1800178.
doi: 10.1002/advs.201800178 URL |
[70] |
Liu M L, Zhao Z P, Duan X F, Huang Y. Adv. Mater., 2019, 31(6): 1802234.
doi: 10.1002/adma.201802234 URL |
[71] |
Li Y W, Hart J L, Taheri M L, Snyder J D. ACS Catal., 2017, 7(11): 7995.
doi: 10.1021/acscatal.7b02398 URL |
[72] |
Chen L X, Zhu J, Xuan C J, Xiao W P, Xia K D, Xia W W, Lai C L, Xin H L, Wang D L. J. Mater. Chem. A, 2018, 6(14): 5848.
doi: 10.1039/C7TA11051K URL |
[73] |
Li J R, Xi Z, Pan Y T, Spendelow J S, Duchesne P N, Su D, Li Q, Yu C, Yin Z Y, Shen B, Kim Y S, Zhang P, Sun S H. J. Am. Chem. Soc., 2018, 140(8): 2926.
doi: 10.1021/jacs.7b12829 URL |
[74] |
Zhao X R, Cheng H, Song L, Han L L, Zhang R, Kwon G, Ma L, Ehrlich S N, Frenkel A I, Yang J, Sasaki K, Xin H L. ACS Catal., 2021, 11(1): 184.
doi: 10.1021/acscatal.0c04021 URL |
[75] |
Wang X X, Hwang S, Pan Y T, Chen K T, He Y H, Karakalos S, Zhang H G, Spendelow J S, Su D, Wu G. Nano Lett., 2018, 18(7): 4163.
doi: 10.1021/acs.nanolett.8b00978 URL |
[1] | 刘洋洋, 赵子刚, 孙浩, 孟祥辉, 邵光杰, 王振波. 后处理技术提升燃料电池催化剂稳定性[J]. 化学进展, 2022, 34(4): 973-982. |
[2] | 黄振宇, 涂正凯. 质子交换膜燃料电池电流密度分布特性和研究展望[J]. 化学进展, 2020, 32(7): 943-949. |
[3] | 叶跃坤, 池滨, 江世杰, 廖世军. 质子交换膜燃料电池膜电极耐久性的提升[J]. 化学进展, 2019, 31(12): 1637-1652. |
[4] | 许颖, 高婷婷, 王启晓, 屈阳, 刘宏飞, 辛渊蓉. 高分子类型MONOLITH材料的制备技术及其作为亲和色谱固定相用于分离生物大分子的应用[J]. 化学进展, 2018, 30(8): 1112-1120. |
[5] | 邵奕嘉, 黄斌, 刘全兵, 廖世军. 三元镍钴锰正极材料的制备及改性[J]. 化学进展, 2018, 30(4): 410-419. |
[6] | 苗鹤, 薛业建, 周旭峰, 刘兆平. 石墨烯基氧还原催化剂在金属空气电池中的应用[J]. 化学进展, 2015, 27(7): 935-944. |
[7] | 刘锋, 王诚, 张剑波, 兰爱东, 李建秋, 欧阳明高. 质子交换膜燃料电池有序化膜电极[J]. 化学进展, 2014, 26(11): 1763-1771. |
[8] | 陈旭, 何大平, 木士春. 掺氮石墨烯研究[J]. 化学进展, 2013, 25(08): 1292-1301. |
[9] | 钟轶良, 莫再勇, 杨莉君, 廖世军*. 改性石墨烯用作燃料电池阴极催化剂[J]. 化学进展, 2013, 25(05): 717-725. |
[10] | 李鹏, 孙彦平* . 非水系二次锂-氧电池正极[J]. 化学进展, 2012, 24(12): 2457-2471. |
[11] | 张栋, 张存中*, 穆道斌, 吴伯荣, 吴锋 . 锂空气电池研究述评[J]. 化学进展, 2012, 24(12): 2472-2482. |
[12] | 汪嘉澍, 潘国顺, 郭丹. 质子交换膜燃料电池膜电极组催化层结构[J]. 化学进展, 2012, (10): 1906-1914. |
[13] | 原鲜霞 夏小芸 曾鑫 张慧娟 马紫峰. 低温燃料电池氧电极催化剂*[J]. 化学进展, 2010, 22(01): 19-31. |
[14] | 刘镇,吴庆银,宋小莉,马赛. 基于杂多酸的固体高质子导体*[J]. 化学进展, 2009, 21(05): 982-989. |
[15] | 李小兵,廖世军. 燃料电池用填孔型质子交换膜*[J]. 化学进展, 2008, 20(05): 767-770. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||