English
新闻公告
More
化学进展 2000, Vol. 12 Issue (03): 305- 前一篇   后一篇

• 综述与评论 •

手性膦配体合成及其在不对称催化中的应用*

李岩云;夏春谷**;谢宝汉   

  1. 中国科学院兰州化学物理研究所羰基合成与选择氧化国家重点实验室 兰州 730000

  • 收稿日期:1999-07-01 修回日期:1999-09-01 出版日期:2000-08-24 发布日期:2000-08-24
  • 通讯作者: 夏春谷

Synthesis of Chiral Phosphine Ligands and Their Applications in Asymmetric Catalysis

Li Yanyun;Xia Chungu**;Xie Baohan   

  1. State Key Laboratory for Oxo Synthesis and Selective Oxidation, Lanzhou Institute of Chemical Physics, Chinese Academy of Sciences, Lanzhou 730000, China
  • Received:1999-07-01 Revised:1999-09-01 Online:2000-08-24 Published:2000-08-24
  • Contact: Xia Chungu
本文较为详细地综述了手性膦配体的合成进展, 并介绍了其在不对称氢化反应、不对称氢甲酰化反应及不对称氢酯基化反应中的应用。
The progress in synthesis of chiral phosphine ligands is reviewed. Their applications in asymmetric hydrogenation, asymmetric hydroformylation and asymmetric hydroesterification are described.

中图分类号: 

()

[1 ] Chem. Eng. News, 1989, 16, 50.
[2 ] 赵培庆(Zhao P Q ) , 宫照阳(Gong Z Y) , 分子催化(J. Mol. Catal. ) , 1997, 11 (6) , 427.
[3 ] Dentsch D H, Chem. Tech. , 1991, 3, 157.
[4 ] Kagan H B, in Comprehension Organometallic Chemistry , Pergamon Press, Oxford, 1985, 8, 463.
[5 ] Blystone S L , Chem. Rev. , 1989, 89, 1663.
[6 ] Meyers A I, Tetrahedron, 1992, 48, 2589.
[7 ] Wenzel T F, Morin C A , Brechting A A , J. Org. Chem. , 1992, 57, 3594.
[8 ] Prikle W H, Welch C T , Lamm B, J. Org. Chem. , 1992, 57, 3854.
[9 ] Consiglio G, Catalytic Asymmetric Synthesis (ed. Ojima I) , VCH Publisher, New York, 1993, 273.
[10 ] Noyori R, Asymmetric Catalysisin Organic Synthesis, John Wiley & Sons, New York, 1994.
[11 ] 日本化学会编, 张正义译, 有机金属络合物化学, 化学工业出版社, 1990, 第10 章, 305—339.
[12 ] Knowles W S, J. Chem. Edu. , 1986, 63, 222.
[13 ] 显谷忠俊Aratani T , 化学增刊(Kagaku Zokan) , 1985, 105, 133.
[14 ] Tani K, Yamagata T , Akutagawa S et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1984, 106, 5208.
[15 ] Parpall G W , Nugent W A , Chem. Tech. , 1988, 18 (6) , 380.
[16 ] Chirality in Industry (eds. Collins A N , Sheldrake G N , Crosby J ) , John Wiley & Sons, New York,1992.
[17 ] Applied Homogeneous Catalysis with Organometallic Compounds (eds. Cornils B, Herrmann W A ) ,VCH, Weinheim 1996, 29.
[18 ] 宓爱巧(Mi A Q ) , 孙健(Sun J ) , 陈新滋(Chen X Z) 等, 合成化学(Chinese Journal of Synthetic Chemistry ) , 1995, 3 (1) , 19.
[19 ] 吕士杰(Lü S J ) , 王来来(Wang L L ) , 分子催化(Journal of Molecular Catalysis) , 1997, 11 (6) ,476.
[20 ] Kagan H B, Adv. Catal. , 1986, 25, 88.
[21 ] Pietrusiewicz K M , Zablocka M , Chem. Rev. , 1994, 94, 1375.
[22 ] Imamoto T , In Handbook of Organophosphorus Chemistry (ed. Engel R ) , Marcel Dekker, New York, 1992, Chapter 1.
[23 ] Kagan H B, Sasaki M , In Chemistry of Organophosphorus Compounds (ed. Hartley F R) , John Wiley & Sons, New York 1990, Vol. 1, Chapter 3.
[24 ] Valentine D J r, In Asymmetric Synthesis, (eds. Morrison J D, Scott J W ) , Academic Press, New York , 1984, , Vol. 4, Chapter 3.
[25 ] Burgess K, Ohlmeyer M J , Whitmire K H, Organometallics, 1992, 11, 3588.
[26 ] Corey E J , Chen Z, Tanoury G J , J. Am. Chem. Soc. , 1993, 115, 11000.
[27 ] Nagel V , Krink T, Angew. Chem. Int. Ed. Engl. , 1993, 32, 1052.
[28 ] Imamoto T , Tsuruta H, Wada Yet al. , Tetrahedron Lett. , 1995, 36, 8271.
[29 ] Brenchley G, Fedouloff M , Mahon M F et al. , Tetrahedron, 1995, 51, 10581.
[30 ] Brenchley G, Fedouloff M , Merifield E et al. , Tetrahedron: Asymmetry , 1996, 7, 2809.
[31 ] Vedejs E, Donde Y, J. Am. Chem. Soc. , 1997, 119, 9293.
[32 ] Aw B H, Andy Hor T S, Selvaratnam S et al. , Inorg. Chem. , 1997, 36, 2138.
[33 ] Imamoto T , Watanabe J , Wada Y et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1998, 120 , 1635.
[34 ] Uozumi Y, Hayashi T , J. Am. Chem. Soc. , 1991, 113, 9887.
[35 ] Uozumi Y, Tanahashi A , Lee S Y, J. Org. Chem. , 1993, 58, 1945.
[36 ] Hayashi T , Iwamura H, Naito M et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1994, 116, 775.
[37 ] Brenchley G, Merifield E, Wills M et al. , Tetrahedron Lett. , 1994, 35, 2791.
[38 ] Uozumi Y, Suzuki N , Ogiwara A et al. , Tetrahedron, 1994, 50, 4293.
[39 ] Marinetti A , Tetrahedron Lett. , 1994, 35, 5861.
[40 ] Marinetti A , Richard L , Organometallics, 1994, 13, 3956.
[41 ] Uozumi Y, Kitayama K, Hayashi T, J. Chem. Soc. , Chem. Commun. , 1995, 1533.
[42 ] Kitayama K, Tsuji H, Uozumi Y et al. , Tetrahedron Lett. , 1996, 37, 4169.
[43 ] Hamada Y, Seto N , Ohmori H et al. , Tetrahedron Lett. , 1996, 37, 7565.
[44 ] Chen Z G, Jiang Q Z, Zhu G X et al. , J. Org. Chem. , 1997, 62, 4521.
[45 ] Zhu G X, Chen Z G, Jiang Q Z et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1997, 119, 3836.
[46 ] Meek D W , In Homogeneous Catalysis with Metal Phosphine Complexes (ed. Pignolet L ) , New York, Plenum Press, 1983, Chap ter 8.
[47 ] Fryzuk M D, Bosnich B, J. Am. Chem. Soc. , 1977, 99, 6262.
[48 ] Mcneil P A , Roberts N K, Bonisch B, J. Am. Chem. Soc. , 1981, 103, 2280.
[49 ] Miyashita A , Yasuda A , Takaya H et al. , J. Am. Chem. S oc. , 1980, 102, 7932.
[50 ] Miyashita A , Takaya H, Souchi T et al. , Tetrahedron, 1984, 40, 1245.
[51 ] Takaya H, Mashima K, Koyano K et al. , J. Org. Chem. , 1986, 51, 629.
[52 ] Takaya H, Akutagawa S, Noyori R, Org. Synth. , 1988, 67, 20.
[53 ] Burk M J , Feaster J E, Harlow R L , Organometallics, 1990, 9, 2653.
[54 ] Burk M J , J. Am. Chem. Soc. , 1991, 113, 8518.
[55 ] Burk M J , Feaster J E, Nugent W A et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1993, 15, 10125.
[56 ] Burk M J , Lee J R, Martinez J P, J. Am. Chem. Soc. , 1994, 116, 10847.
[57 ] Zhu G X, Cao P, Jiang Q Z et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1997, 119, 1799.
[58 ] Babin J , W O 93/03839, 1993 (Chem. Abstr. , 1993, 119, 159872).
[59 ] Sakai N , Mano S, Nozaki K et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1993, 115, 7033.
[60 ] 牟宗刚(Mou Z G) , 吕士杰(Lü S J ) , 周宏英(Zhou H Y) 等, 分子催化(Journal of Molecular Catalysis ) , 1996, 10 (2) , 149.
[61 ] Hayashi T , Ohnol A , Lu S J et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1994, 116, 4221.
[62 ] Ojima I, Yoda N , Tetrahedron Lett. , 1980, 21, 1051.
[63 ] Ojima I, Pure and Appl. Chem. , 1984, 56, 99.
[64 ] Karim A , Mortreux A , Petit F, J. Organomet. Chem. , 1986, 312, 375.
[65 ] Benincori T , Brenna E, Sannicolo F et al. J. Org. Chem. , 1996, 61, 6244.
[66 ] Jiang Y T , Jiang Q Z, Zhu G X et al. , Tetrahed ron Lett. , 1997, 38, 215.
[67 ] Zhang F Y, Pai C C et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1998, 120, 5808.
[68 ] Mi A Q , Lou R L , Jiang Y Z et al. , Synlett, 1998, 847.
[69 ] Chan A S C, Hu W H, Pai C C et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1997, 119, 9570.
[70 ] Hu W H, Yan M , Lau C P et al. , Tetrahedron Lett. , 1999, 40 , 973.
[71 ] Bakos J , Heil B, Marko L , J. Organomet. Chem. , 1983, 253, 249.
[72 ] Zhou H Y, Lu S J , Hou J G et al. , Chem. Lett. , 1996, 339.
[73 ] Zhou H Y, Hou J G, Chen J et al. , J. Organomet. Chem. , 1997, 543, 227.
[74 ] Xie B H, Xia C G, Lu S J et al. , Tetrahedron Lett. , 1998, 39, 7365.
[75 ] Hayashi T , Kawamara N , Ito Y, J. Am. Chem. Soc. , 1987, 109, 7876.
[76 ] Sayo N , Taketomi T , Kumobayashi H et al. , E P 271 311, 1988 (Chem. Abstr. , 1989, 110,39189).
[77 ] 郑晓来(Zheng X L ) , 王艳华(Wang Y H) , 左焕培(Zuo H P) , 分子催化(Journal of Molecular Catalysis ) , 1996, 10 (1) , 70.
[78 ] Parrinello G, Stille J K, J. Am. Chem. Soc. , 1987, 109, 7122.
[79 ] Ishizaki T , EP 544 455, 1993 (Chem. Abstr. , 1993, 119, 181016).
[80 ] Stille J K, Reactive Polymers , 1989, 10, 165.
[81 ] Noyori R, Ohta M , Hsiao Y et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1986, 108, 7117.
[82 ] Noyori R, Ohkuma T , Kitamura M , J. Am. Chem. Soc. , 1987, 109, 5856.
[83 ] Chalomer P A , Handbook of Coordination Catalysis in Organic Chemistry , 1986, Chapter, 129.
[84 ] Enev V , Ewers C L J , Harre M et al. , J. Org. Chem. , 1997, 62, 7092.
[85 ] Pye P J , Rossen K, Reamer R A et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1997, 119, 6207.
[86 ] Burk M J , Gross M F, Martinez J P, J. A m. Chem. Soc. , 1995, 117, 9375.
[87 ] Noyori R, Takaya H, Acc. Chem. R es. , 1990, 23, 345.
[88 ] Ohta T , Takaya H, Kitamura M et al. , J. Org. Chem. , 1987, 52, 3174.
[89 ] Kitamura M , Okuma T , Inoue S et al. , J. Am. Chem. Soc. , 1988, 110, 629.
[90 ] Noyori R, Ikeda T , Ohkuma T et al. J. Am. Chem. Soc. , 1989, 111, 9134.
[91 ] Spindler F, Pugin B, Blaser H U , Angew. Chem. , Int. Ed. Engl. , 1990, 29, 558.
[92 ] Kotha S, Tetrahedron, 1994, 50, 3639.
[93 ] Kollar L , Wada T , Lautens M , Tetrahedron: Asymmetry , 1992, 3, 1011.
[94 ] Parrinello G, Stille J K, J. Mol. Catal. , 1983, 21, 203.
[95 ] Parrinello G, Stille J K, J. Am. Chem. Soc. , 1987, 109, 7122.
[96 ] Cserepiszucs S, Bakos J , Chem. Commun. , 1997, 6, 635.
[97 ] Naili S, Carpentier J F, Agbossou F et al. , Organometallics, 1995, 14 (1) , 401.
[98 ] Horiuchi T , Ohta T , Shirakawa E et al. , J. Org. Chem. , 1997, 62 (13) , 4285.
[99 ] Nozaki K, Li W G, Horiuchi Y et al. , Tetrahedron Lett. , 1997, 38 (26) , 4611.
[100 ] Horiuchi T , Ohta T , Shirakawa E et al. , Tetrahedron, 1997, 53 (23) , 7795.
[101 ] Alper H, Hamel N , J. Chem. Soc. , Chem. Comm un. , 1990, 135.
[102 ] Alper H, Hamel N , J. Am. Chem. Soc. , 1990, 112, 2803.

[1] 李路瑶, 徐鑫尧, 朱博, 常俊标. 吡唑酮化合物在催化不对称反应中的应用[J]. 化学进展, 2020, 32(11): 1710-1728.
[2] 俞杰, 龚流柱. 手性氨基酸酰胺催化剂的发现及研究进展[J]. 化学进展, 2020, 32(11): 1729-1744.
[3] 易享炎, 黄菲, JonathanB.Baell, 黄和, 于杨. 可见光催化C(sp 3)-C(sp 3)键的构筑[J]. 化学进展, 2019, 31(4): 505-515.
[4] 唐雨平, 何艳梅, 冯宇, 范青华. 基于大环主体化合物的不对称超分子催化[J]. 化学进展, 2018, 30(5): 476-490.
[5] 张宇, 刘小华, 林丽丽, 冯小明*. 催化不对称傅-克反应研究进展[J]. 化学进展, 2018, 30(5): 491-504.
[6] 韩志勇, 龚流柱*. 手性有机小分子和钯联合不对称催化[J]. 化学进展, 2018, 30(5): 505-512.
[7] 罗钧, 郑炎松. 手性杯芳烃及其超分子手性[J]. 化学进展, 2018, 30(5): 601-615.
[8] 牛凡凡, 聂昌军, 陈勇, 孙小玲. 非官能化烯烃的不对称催化环氧化反应[J]. 化学进展, 2014, 26(12): 1942-1961.
[9] 张永丽, 张瑞, 常宏宏, 魏文珑, 李兴. 手性催化剂在不对称羰基ene反应中的应用[J]. 化学进展, 2014, 26(09): 1492-1505.
[10] 靳清贤, 李晶, 李孝刚, 张莉, 方少明, 刘鸣华. 超分子凝胶的手性功能应用:手性分子识别与不对称催化[J]. 化学进展, 2014, 26(06): 919-930.
[11] 喻理德, 崔汉峰*, 樊浩, 任淑慧, 林艳. 手性季鏻盐相转移催化剂在不对称反应中的应用[J]. 化学进展, 2013, 25(05): 744-751.
[12] 李高伟, 王晓娟, 赵文献, 鲁刘杰, 刘冠军, 王敏灿. Trost氮杂半冠醚手性配体在不对称催化反应中的应用[J]. 化学进展, 2012, 24(0203): 348-360.
[13] 林丽丽 刘小华 冯小明. 手性三齿席夫碱金属络合物催化的不对称反应*[J]. 化学进展, 2010, 22(07): 1353-1361.
[14] 徐立进 易兵 党丽敏 汤卫军. 离子液体中的不对称催化反应*[J]. 化学进展, 2010, 22(07): 1254-1273.
[15] 刘继,马保德,阳年发,范青华. 可溶性高分子负载催化剂*[J]. 化学进展, 2010, 22(07): 1457-1470.