• 综述 •
黄家麟, 秦垚华, 唐盛, 孔德昭, 刘畅. 新型光纤生物传感器的构建及在食品污染物检测中的应用[J]. 化学进展, 2024, 36(1): 120-131.
Jialin Huang, Yaohua Qin, Sheng Tang, Dezhao Kong, Chang Liu. Construction and Application in Food Contaminants Detection of Novel Optical Fiber Biosensors[J]. Progress in Chemistry, 2024, 36(1): 120-131.
食品安全与人们的生活质量息息相关,简便、灵敏及智能化的食品污染物检测方法是食品安全和健康管理的重要保障。传统的分析方法存在检测过程耗时长、成本较高、操作复杂等局限性。基于光与流体相互作用所构建的光纤生物传感器具有信号灵敏、检测快速、实时响应等特点,是近年来兴起的具有多样化功能和高灵敏性的先进光学传感方法,能够实现对食品中各类污染物地快速、精准检测。本文总结了各类新型光纤生物传感器的基本原理、分类及研究现状,综述了其在食品中真菌毒素、重金属离子、抗生素、农药残留物等各类污染物检测方面的应用进展,并展望了这种新型生物传感策略的发展趋势。
分享此文:
[1] |
Yao Y, Hu T, Song C, Liu C, Kong D Z, Huang C, Zhu J, Shen W, Shi H W, Tang S. Anal. Chim. Acta, 2021, 1187: 339169.
doi: 10.1016/j.aca.2021.339169 URL |
[2] |
Yan C, Teng J, Liu F Y, Yao B B, Xu Z L, Yao L, Chen W. Microchem. J., 2020, 159: 105414.
doi: 10.1016/j.microc.2020.105414 URL |
[3] |
Feng Y, Zhang W J, Liu Y W, Xue J M, Zhang S Q, Li Z J. Molecules, 2018, 23(8):1953.
doi: 10.3390/molecules23081953 URL |
[4] |
Wang W J, Fu M, Zhang Q D, Zhen Y R, Liu J J, Xiang S N, Michal J J, Jiang Z H, Zhou X, Liu B. Food Chem., 2021, 341: 128170.
doi: 10.1016/j.foodchem.2020.128170 URL |
[5] |
Al-Dalali S, Li C, Xu B C. Food Chem., 2022, 376: 131881.
doi: 10.1016/j.foodchem.2021.131881 URL |
[6] |
Jia Y X, Zhao S Q, Li D S, Yang J L, Yang L. Food Contr., 2023, 144: 109361.
doi: 10.1016/j.foodcont.2022.109361 URL |
[7] |
Allsop T, Neal R. Sensors, 2019, 19(22): 4874.
doi: 10.3390/s19224874 URL |
[8] |
Kadhum Hisham H. Am. J. Remote. Sens., 2018, 6(1): 1.
|
[9] |
Al Mahmud R, Sagor R H, Khan M Z M. Opt. Laser Technol., 2023, 159: 108939.
doi: 10.1016/j.optlastec.2022.108939 URL |
[10] |
Caucheteur C, Guo T, Albert J. Anal. Bioanal. Chem., 2015, 407(14): 3883.
doi: 10.1007/s00216-014-8411-6 URL |
[11] |
Nag P, Sadani K, Mohapatra S, Mukherji S, Mukherji S,. Anal. Chem., 2021, 93(4): 2299.
doi: 10.1021/acs.analchem.0c04169 URL |
[12] |
Xu Y, Luo Z W, Chen J M, Huang Z J, Wang X, An H F, Duan Y X. Anal. Chem., 2018, 90(22): 13640.
doi: 10.1021/acs.analchem.8b03905 URL |
[13] |
Sai V V R, Kundu T, Mukherji S. Biosens. Bioelectron., 2009, 24(9): 2804.
doi: 10.1016/j.bios.2009.02.007 pmid: 19285853 |
[14] |
Zakaria R, Kam W, Ong Y S, Yusoff S F A Z, Ahmad H, Mohammed W S. J. Mod. Opt., 2017, 64(14): 1443.
doi: 10.1080/09500340.2017.1293858 URL |
[15] |
Gasior K, Martynkien T, Wojcik G, Mergo P, Urbanczyk W. Opto Electron. Rev., 2017, 25(1): R1.
doi: 10.1016/j.opelre.2017.05.001 URL |
[16] |
Li H T, Huang Y Y, Hou G H, Xiao A X, Chen P W, Liang H, Huang Y G, Zhao X T, Liang L L, Feng X H, Guan B O. Sci. Adv., 2019, 5(12): eaax4659.
doi: 10.1126/sciadv.aax4659 URL |
[17] |
Jia H, Zhang A, Yang Y Q, Cui Y Q, Xu J R, Jiang H W, Tao S C, Zhang D W, Zeng H P, Hou Z Y, Feng J J. Lab Chip, 2021, 21(12): 2398.
doi: 10.1039/D0LC01231A URL |
[18] |
Wang M, Yang F, Dai S X, Cao Z F, Su J X, Ding S J, Zhang P Q. J. Light. Technol., 2021, 39(14): 4828.
doi: 10.1109/JLT.2021.3078146 URL |
[19] |
Xu Y C, Xiong M, Yan H. Sens. Actuat. B Chem., 2021, 336: 129752.
doi: 10.1016/j.snb.2021.129752 URL |
[20] |
Soares M S, Vidal M, Santos N F, Costa F M, Marques C, Pereira S O, Leitão C. Biosensors, 2021, 11(9): 305.
doi: 10.3390/bios11090305 URL |
[21] |
Li L K, Zhang Y N, Zheng W L, Lv R Q, Zhao Y. Opt. Lett., 2023, 48(4): 952.
doi: 10.1364/OL.480724 URL |
[22] |
Wang Q, Jiang X, Niu L Y, Fan X C. Opt. Lasers Eng., 2020, 128: 105997.
doi: 10.1016/j.optlaseng.2019.105997 URL |
[23] |
Kant R, Tabassum R, Gupta B D. Sens. Actuat. B Chem., 2017, 242: 810.
doi: 10.1016/j.snb.2016.09.178 URL |
[24] |
Huang Q, Zhu W J, Wang Y, Deng Z, Li Z, Peng J K, Lyu D J, Lewis E, Yang M H. Sens. Actuators B, 2020, 321: 128480.
doi: 10.1016/j.snb.2020.128480 URL |
[25] |
Singh R, Kumar S, Liu F Z, Shuang C, Zhang B Y, Jha R, Kaushik B K. Biosens. Bioelectron., 2020, 168: 112557.
doi: 10.1016/j.bios.2020.112557 URL |
[26] |
Zhou J R, Qi Q Q, Wang C, Qian Y F, Liu G M, Wang Y B, Fu L L. Biosens. Bioelectron., 2019, 142: 111449.
doi: 10.1016/j.bios.2019.111449 URL |
[27] |
Fang S Y, Song D, Zhuo Y X, Chen Y, Zhu A N, Long F. Biosens. Bioelectron., 2021, 185: 113288.
doi: 10.1016/j.bios.2021.113288 URL |
[28] |
Liang G L, Luo Z W, Liu K P, Wang Y M, Dai J X, Duan Y X. Crit. Rev. Anal. Chem., 2016, 46(3): 213.
doi: 10.1021/ac60338a012 URL |
[29] |
Semwal V, Gupta B D. Sens. Actuat. B Chem., 2021, 329: 129062.
doi: 10.1016/j.snb.2020.129062 URL |
[30] |
Wang Y, Zhu G, Li M Y, Singh R, Marques C, Min R, Kaushik B K, Zhang B Y, Jha R, Kumar S. IEEE T Nanobioscie, 2021, 20(3): 377.
|
[31] |
Chaudhari P P, Chau L K, Tseng Y T, Huang C J, Chen Y L. Mikrochim. Acta, 2020, 187(7): 396.
doi: 10.1007/s00604-020-04381-w pmid: 32564163 |
[32] |
Kim H M, Jeong D H, Lee H Y, Park J H, Lee S K. Sci. Rep., 2021, 11(1): 15985.
doi: 10.1038/s41598-021-95375-y |
[33] |
Jing J Y, Liu K, Jiang J F, Xu T H, Wang S, Ma J Y, Zhang Z, Zhang W L, Liu T G. Nanomaterials, 2021, 11(8):2137.
doi: 10.3390/nano11082137 URL |
[34] |
Kim H M, Lee H Y, Park J H, Lee S K. ACS Sens., 2022, 7(5): 1451.
doi: 10.1021/acssensors.2c00154 URL |
[35] |
Yang Y H, Liu J C, Zhou X H. Biosens. Bioelectron., 2021, 190: 113418.
doi: 10.1016/j.bios.2021.113418 URL |
[36] |
Janik M, Hamidi S V, Koba M, Perreault J, Walsh R, Bock W J, Smietana M. Lab Chip, 2021, 21(2): 397.
doi: 10.1039/D0LC01069C URL |
[37] |
Tseng Y T, Li W Y, Yu Y W, Chiang C Y, Liu S Q, Chau L K, Lai N S, Chou C C. Sensors, 2020, 20(11):3137.
doi: 10.3390/s20113137 URL |
[38] |
Ngo L T, Wang W K, Tseng Y T, Chang T C, Kuo P L, Chau L K, Huang T T. Anal. Bioanal. Chem., 2021, 413(12): 3329.
doi: 10.1007/s00216-021-03271-1 |
[39] |
Halkare P, Punjabi N, Wangchuk J, Nair A, Kondabagil K, Mukherji S. Sens. Actuat. B Chem., 2019, 281: 643.
doi: 10.1016/j.snb.2018.10.119 URL |
[40] |
Futra D, Heng L E, Ahmad A, Surif S, Ling T. Sensors, 2015, 15(6): 12668.
doi: 10.3390/s150612668 pmid: 26029952 |
[41] |
Zajic J, Ripp S, Trogl J, Kuncova G, Pospisilova M. Sensors, 2020, 20(11):3237.
doi: 10.3390/s20113237 URL |
[42] |
Loyez M, DeRosa M C, Caucheteur C, Wattiez R. Biosens. Bioelectron., 2022, 196: 113694.
doi: 10.1016/j.bios.2021.113694 URL |
[43] |
Xu B, Xiang X Y, Ding L Y, Luo Z H, Zhao J, Huang J, Li H J, Jiang X D. IEEE Sens. J., 2023, 23(7): 6832.
doi: 10.1109/JSEN.2022.3225086 URL |
[44] |
Narsaiah K, Jha S N, Bhardwaj R, Sharma R, Kumar R. J. Food Sci. Technol., 2012, 49(4): 383.
|
[45] |
Ganesan A R, Mohan K, Karthick Rajan D, Pillay A A, Palanisami T, Sathishkumar P, Conterno L. Food Chem., 2022, 378: 131978.
doi: 10.1016/j.foodchem.2021.131978 URL |
[46] |
Chen H Y, Zhang L, Hu Y, Zhou C S, Lan W, Fu H Y, She Y B. Sens. Actuators B, 2021, 329: 129135.
doi: 10.1016/j.snb.2020.129135 URL |
[47] |
Lee B B, Park J H, Byun J Y, Kim J H, Kim M G. Biosens. Bioelectron., 2018, 102: 504.
doi: 10.1016/j.bios.2017.11.062 URL |
[48] |
Song D, Yang R, Fang S Y, Liu Y P, Long F. Microchim. Acta, 2018, 185(11): 508.
doi: 10.1007/s00604-018-3046-5 |
[49] |
Zhou Y, Wang H L, Song D, Li Z G, Han S T, Long F, Zhu A N. Anal. Chim. Acta, 2021, 1155: 338351.
doi: 10.1016/j.aca.2021.338351 URL |
[50] |
Han S T, Zhou X H, Tang Y F, He M, Zhang X Y, Shi H C, Xiang Y. Biosens. Bioelectron., 2016, 80: 265.
doi: 10.1016/j.bios.2016.01.070 URL |
[51] |
Zhang J J, Cheng F F, Li J J, Zhu J J, Lu Y. Nano Today, 2016, 11(3): 309.
doi: 10.1016/j.nantod.2016.05.010 URL |
[52] |
Sadani K, Nag P, Mukherji S. Biosens. Bioelectron., 2019, 134: 90.
doi: S0956-5663(19)30250-7 pmid: 30959393 |
[53] |
Verma R, Gupta B D. Food Chem., 2015, 166: 568.
doi: S0308-8146(14)00931-5 pmid: 25053095 |
[54] |
Zhou C, Zou H M, Sun C J, Li Y X. Food Chem., 2021, 361: 130109.
doi: 10.1016/j.foodchem.2021.130109 URL |
[55] |
Khan M Z H. Crit. Rev. Anal. Chem., 2022, 52(4): 780.
doi: 10.1080/10408347.2020.1828027 URL |
[56] |
Shrivastav A M, Usha S P, Gupta B D. Biosens. Bioelectron., 2017, 90: 516.
doi: S0956-5663(16)31058-2 pmid: 27825873 |
[57] |
Nie R B, Xu X X, Chen Y P, Yang L. ACS Sens., 2019, 4(7): 1864.
doi: 10.1021/acssensors.9b00653 URL |
[58] |
Tang Y F, Gu C M, Wang C, Song B D, Zhou X H, Lou X H, He M. Biosens. Bioelectron., 2018, 102: 646.
doi: 10.1016/j.bios.2017.12.006 URL |
[59] |
Zhu Q, Liu L H, Wang R Y, Zhou X H. J. Hazard. Mater., 2021, 403: 123941.
|
[60] |
Carvalho F P. Food Energy Secur., 2017, 6(2): 48.
doi: 10.1002/fes3.2017.6.issue-2 URL |
[61] |
Miliutina E, Guselnikova O, Burtsev V, Elashnikov R, Postnikov P, Svorcik V, Lyutakov O. Talanta, 2020, 208: 120480.
doi: 10.1016/j.talanta.2019.120480 URL |
[62] |
Long F, Zhu A N, Shi H C, Sheng J W, Zhao Z. Chemosphere, 2015, 120: 615.
doi: 10.1016/j.chemosphere.2014.09.072 URL |
[63] |
Qu L L, Ying Y L, Yu R J, Long Y T. Mikrochim. Acta, 2021, 188(6): 201.
doi: 10.1007/s00604-021-04864-4 |
[64] |
Heredia N, García S. Anim. Nutr., 2018, 4(3): 250.
doi: 10.1016/j.aninu.2018.04.006 pmid: 30175252 |
[65] |
Franz C M A P, den Besten H M W, Böhnlein C, Gareis M, Zwietering M H, Fusco V. Trends Food Sci. Technol., 2018, 81: 155.
doi: 10.1016/j.tifs.2018.09.019 URL |
[66] |
Zhang R Y, Belwal T, Li L, Lin X Y, Xu Y Q, Luo Z S. Compr. Rev. Food Sci. Food Saf., 2020, 19(4): 1465.
doi: 10.1111/crf3.v19.4 URL |
[67] |
Cui J W, Zhou M J, Li Y, Liang Z X, Li Y Q, Yu L, Liu Y, Liang Y, Chen L G, Yang C X. Front. Cell. Infect. Microbiol., 2021, 11: 665241.
doi: 10.3389/fcimb.2021.665241 URL |
[1] | 陈戈慧, 马楠, 于帅兵, 王娇, 孔金明, 张学记. 可卡因免疫及适配体生物传感器[J]. 化学进展, 2023, 35(5): 757-770. |
[2] | 孙华悦, 向宪昕, 颜廷义, 曲丽君, 张光耀, 张学记. 基于智能纤维和纺织品的可穿戴生物传感器[J]. 化学进展, 2022, 34(12): 2604-2618. |
[3] | 彭倩, 张晶晶, 房新月, 倪杰, 宋春元. 基于表面增强拉曼光谱技术的心肌生物标志物检测[J]. 化学进展, 2022, 34(12): 2573-2587. |
[4] | 刘陈, 李强翔, 张迪, 郦瑜杰, 刘金权, 肖锡林. MCM-41型介孔二氧化硅纳米颗粒的制备及其在DNA生物传感器中的应用[J]. 化学进展, 2021, 33(11): 2085-2102. |
[5] | 李悦, 李景虹. 基于CRISPR的生物分析化学技术[J]. 化学进展, 2020, 32(1): 5-13. |
[6] | 宫苗, 王晓英, 王晓宁. 血液肿瘤相关生物标志物的电化学传感检测[J]. 化学进展, 2019, 31(6): 894-905. |
[7] | 周洋洋, 钟建, 卞晓军, 刘刚, 李亮, 颜娟. 信号放大技术在食品安全检测领域的应用[J]. 化学进展, 2018, 30(2/3): 206-224. |
[8] | 邓王平, 王丽华, 宋世平, 左小磊. 生物传感器在POCT中的应用研究[J]. 化学进展, 2016, 28(9): 1341-1350. |
[9] | 戴莹萍, 嵇正平, 王赪胤, 胡效亚, 汪国秀. 微悬臂生物传感器[J]. 化学进展, 2016, 28(5): 697-710. |
[10] | 董世彪, 焦雄, 赵荣涛, 许金坤, 宋宏彬, 郝荣章. DNA四面体结构纳米材料及其应用[J]. 化学进展, 2015, 27(9): 1191-1197. |
[11] | 宋英攀, 冯苗, 詹红兵*. 石墨烯的边界效应在电化学生物传感器中的应用[J]. 化学进展, 2013, 25(05): 698-706. |
[12] | 李晶, 杨晓英*. 新型碳纳米材料——石墨烯及其衍生物在生物传感器中的应用[J]. 化学进展, 2013, 25(0203): 380-396. |
[13] | 闻艳丽, 林美华, 裴昊, 鲁娜, 樊春海*. 基于电化学技术的microRNA生物传感器[J]. 化学进展, 2012, (9): 1656-1664. |
[14] | 宋英攀, 冯苗, 詹红兵*. 石墨烯纳米复合材料在电化学生物传感器中的应用[J]. 化学进展, 2012, (9): 1665-1673. |
[15] | 冯晓苗, 李瑞梅, 杨晓燕, 侯文华. 新型碳纳米材料在电化学中的应用[J]. 化学进展, 2012, 24(11): 2158-2166. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||