English
新闻公告
More
化学进展 2022, Vol. 34 Issue (8): 1645-1660 DOI: 10.7536/PC211012 前一篇   后一篇

• 综述 •

翻译后修饰Tau蛋白及其化学全/半合成

林业竣1, 李艳梅1,2,3,*()   

  1. 1 清华大学化学系 生命有机磷化学及化学生物学教育部重点实验室 北京 100084
    2 北京脑重大疾病研究院 北京 100069
    3 清华大学合成与系统生物学研究中心 北京 100084
  • 收稿日期:2021-10-19 修回日期:2021-12-20 出版日期:2022-04-01 发布日期:2022-04-01
  • 通讯作者: 李艳梅
  • 基金资助:
    国家重点研发计划(2018YFA0507600); 国家重点研发计划(2019YFA0904200); 国家自然科学基金项目(92053108)

Chemical Synthesis/Semisynthesis of Post-Translational Modified Tau Protein

Yehjun Lim1, Yanmei Li1,2,3()   

  1. 1 Department of Chemistry, Key Laboratory of Bioorganic Phosphorus Chemistry and Chemical Biology (Ministry of Education), Tsinghua University,Beijing 100084, China
    2 Beijing Institute for Brain Disorders, Capital Medical University,Beijing 100069, China
    3 Center for Synthetic and System Biology, Tsinghua University,Beijing 100084, China
  • Received:2021-10-19 Revised:2021-12-20 Online:2022-04-01 Published:2022-04-01
  • Contact: Yanmei Li
  • Supported by:
    National Key Research and Development Program of China(2018YFA0507600); National Key Research and Development Program of China(2019YFA0904200); National Natural Science Foundation of China(92053108)

Tau蛋白是一种微管相关蛋白,有6种亚型,由352~441氨基酸组成。Tau蛋白的错误折叠和聚集与Tau蛋白病(Tauopathies),如阿尔茨海默病(AD)密切相关。目前在临床患者样本中可检测到具有各种翻译后修饰的Tau蛋白,这些翻译后修饰可能是AD发病机制的关键因素。本文综述了Tau蛋白常见的翻译后修饰,尤其是退行性疾病相关的翻译后修饰,以及化学全/半合成制备具有特定位点修饰、均一的Tau蛋白的进展。通过回顾翻译后修饰Tau蛋白的研究,可以更深入理解翻译后修饰对Tau蛋白的生理和病理作用,阐明翻译后修饰的调控机制,为相关疾病诊疗研究打下基础。

Tau protein is a microtubule-associated protein that contains six isoforms and consists 352~441 amino acids. Misfolding and aggregation of Tau protein are closely related to Tauopathies, including Alzheimer’s disease (AD). In the brain of AD patients, it is indicated that post-translational modification plays a key factor in the pathogenesis of AD. This paper reviews the post-translational modifications of Tau protein and the progress in chemical synthetic/semisynthetic preparation of uniform Tau protein with specific site modification. Reviewing the research of post-translational modification of Tau protein, clarifies the regulatory mechanism of post-translational modification, which will help us to understand the physiological and pathological effects of post-translational modification on Tau protein and further develop potential disease treatment methods.

Contents

1 Introduction

2 The structure and function of Tau protein

3 Post-translational modification of Tau protein

3.1 Phosphorylation

3.2 Glycosylation and glycation

3.3 Acetylation

3.4 Ubiquitination

3.5 Nitration

3.6 Other post-translational modifications

4 Preparation of post-translationally modified Tau protein by chemical synthetic/semisynthetic

4.1 Preparation of post-translationally modified Tau protein microtubule binding domain by chemical synthesis

4.2 Preparation of post-translationally modified full length Tau protein by chemical synthetic/semisynthetic

5 Conclusion and outlook

()
图1 Tau蛋白的各种亚型(A)、磷酸化修饰位点(B)和其他翻译后修饰位点(C)
Fig. 1 Tau protein isoforms (A), phosphorylation modification sites (B) and other post-translational modification sites (C)
表1 磷酸激酶及其磷酸化Tau蛋白的位点
Table 1 The site of Tau protein that can be phosphorylated by phosphokinase
图式1 蛋白糖化反应
Scheme 1 Glycation of protein
图式2 蛋白乙酰化反应
Scheme 2 Acetylation of protein
图式3 蛋白聚胺化反应
Scheme 3 Polyaminations of protein
图式4 自然化学连接法和表达蛋白连接法
Scheme 4 Native chemical ligation and expressed protein ligation
图式5 磷酸化Tau4RD的合成[18]
Scheme 5 Synthesis of phosphorylated Tau4RD[18]
图式6 泛素化Tau4RD的合成。(A)单泛素化Tau4RD的合成;(B)双泛素化Tau4RD的合成
Scheme 6 Synthesis of ubiquitinated Tau4RD. (A) Synthesis of monoubiquitinated Tau4RD; (B) synthesis of diubiquitinated Tau4RD
图式7 pS404 Tau的合成[145]
Scheme 7 Synthesis of pS404 Tau[145]
图式8 pY310 Tau和pS396 & pS404 Tau的合成[21]
Scheme 8 Synthesis of pY310 Tau and pS396 & pS404 Tau[21]
图式9 AcK280 Tau的合成[21]
Scheme 9 Synthesis of AcK280 Tau[21]
图式10 pS293 Tau和pS305 Tau的合成[146]
Scheme 10 Synthesis of pS293 Tau and pS305 Tau[146]
图式11 gS400 Tau的合成[147]
Scheme 11 Synthesis of gS400 Tau[147]
[1]
Sierksma A, Escott-Price V, de Strooper B. Science, 2020, 370(6512): 61.

doi: 10.1126/science.abb8575     URL    
[2]
Li G, Li Y M. Progress in Chemistry, 2020, 32 (1): 14.
[3]
Kovacs G G. Neuropathology, 2018, 145: 355.
[4]
Goedert M, Spillantini M G. Science, 2006, 314(5800): 777.

doi: 10.1126/science.1132814     pmid: 17082447
[5]
Lee V M Y, Balin B J, Otvos L Jr, Trojanowski J Q. Science, 1991, 251(4994): 675.

pmid: 1899488
[6]
Lebouvier T, Pasquier F, BuÉe L. Curr. Opin. Neurol., 2017, 30(6): 589.

doi: 10.1097/WCO.0000000000000502     pmid: 28914736
[7]
Goedert M, Spillantini M G, Jakes R, Rutherford D, Crowther R A. Neuron, 1989, 3(4): 519.

pmid: 2484340
[8]
Avila J, Gomez de Barreda E, Pallas-Bazarra N, Hernandez F. Aging and Disease, 2013, 4 (1): 23.
[9]
Bancher C, Brunner C, Lassmann H, Budka H, Jellinger K, Wiche G, Seitelberger F, Grundke-Iqbal I, Iqbal K, Wisniewski H M. Brain Res., 1989, 477(1/2): 90.

doi: 10.1016/0006-8993(89)91396-6     URL    
[10]
Alonso A D C, Zaidi T, Novak M, Grundke-Iqbal I, Iqbal K. PNAS, 2001, 98(12): 6923.

pmid: 11381127
[11]
Martin L, Latypova X, Terro F. Neurochem. Int., 2011, 58(4): 458.

doi: 10.1016/j.neuint.2010.12.023     URL    
[12]
Wang J Z, Xia Y Y, Grundke-Iqbal I, Iqbal K. J. Alzheimers Dis., 2013, 33(s1): S123.
[13]
Park S, Lee J H, Jeon J H, Lee M J. BMB Rep., 2018, 51(6): 265.

doi: 10.5483/BMBRep.2018.51.6.077     URL    
[14]
Chen Z Z, Tan B, Li Y M, Zhao Y F, Tong Y F, Wang J F. J. Org. Chem., 2003, 68(10): 4052.

doi: 10.1021/jo0300082     URL    
[15]
Yamaguchi H, Ishiguro K, Uchida T, Takashima A, Lemere C A, Imahori K. Acta Neuropathol., 1996, 92(3): 232.

doi: 10.1007/s004010050513     pmid: 8870824
[16]
Ferrer I, Barrachina M, Puig B, Martí E, Avila J, Dierssen M. Neurobiol. Dis., 2005, 20(2): 392.

doi: 10.1016/j.nbd.2005.03.020     URL    
[17]
Tremblay M A, Acker C M, Davies P. J. Alzheimers Dis., 2010, 19(2): 721.
[18]
Haj-Yahya M, Gopinath P, Rajasekhar K, Mirbaha H, Diamond M I, Lashuel H A. Angew. Chem. Int. Ed., 2020, 59(10): 4059.

doi: 10.1002/anie.201913001     pmid: 31863676
[19]
Cohen T J, Guo J L, Hurtado D E, Kwong L K, Mills I P, Trojanowski J Q, Lee V M Y. Nat. Commun., 2011, 2: 252.

doi: 10.1038/ncomms1255     pmid: 21427723
[20]
Min S W, Chen X, Tracy T E, Li Y Q, Zhou Y G, Wang C, Shirakawa K, Minami S S, Defensor E, Mok S A, Sohn P D, Schilling B, Cong X, Ellerby L, Gibson B W, Johnson J, Krogan N, Shamloo M, Gestwicki J, Masliah E, Verdin E, Gan L. Nat. Med., 2015, 21(10): 1154.

doi: 10.1038/nm.3951     URL    
[21]
Haj-Yahya M, Lashuel H A. J. Am. Chem. Soc., 2018, 140(21): 6611.

doi: 10.1021/jacs.8b02668     pmid: 29684271
[22]
Reynolds M R, Reyes J F, Fu Y, Bigio E H, Guillozet-Bongaarts A L, Berry R W, Binder L I. J. Neurosci., 2006, 26(42): 10636.
[23]
Liang C Q, Li Y M. Curr. Opin. Chem. Biol., 2021, 64: 124.

doi: 10.1016/j.cbpa.2021.05.011     URL    
[24]
Liu P, Zhang S, Chen M S, Liu Q, Wang C X, Wang C, Li Y M, Besenbacher F, Dong M D. Chem. Commun., 2012, 48(2): 191.

doi: 10.1039/C1CC14285B     URL    
[25]
Goedert M, Wischik C M, Crowther R A, Walker J E, Klug A. PNAS, 1988, 85(11): 4051.

pmid: 3131773
[26]
Goedert M, Spillantini M G, Potier M C, Ulrich J, Crowther R A. EMBO J., 1989, 8(2): 393.

doi: 10.1002/j.1460-2075.1989.tb03390.x     pmid: 2498079
[27]
Goedert M, Jakes R. EMBO J., 1990, 9(13): 4225.

doi: 10.1002/j.1460-2075.1990.tb07870.x     pmid: 2124967
[28]
Jeganathan S, von Bergen M, Mandelkow E M, Mandelkow E. Biochemistry, 2008, 47(40): 10526.
[29]
Mukrasch M D, Bibow S, Korukottu J, Jeganathan S, Biernat J, Griesinger C, Mandelkow E, Zweckstetter M. PLoS Biol., 2009, 7(2): e1000034.
[30]
Steiner B, Mandelkow E M, Biernat J, Gustke N, Meyer H E, Schmidt B, Mieskes G, Söling H D, Drechsel D, Kirschner M W. EMBO J., 1990, 9(11): 3539.

doi: 10.1002/j.1460-2075.1990.tb07563.x     pmid: 2120043
[31]
Mandelkow E M, Mandelkow E. Cold Spring Harb. Perspect. Med., 2012, 2(7): a006247.
[32]
Al-Bassam J, Ozer R S, Safer D, Halpain S, Milligan R A. Journal of Cell Biology, 2002, 157 (7): 1187.

pmid: 12082079
[33]
BuÉe L, Bussière T, BuÉe-Scherrer V, Delacourte A, Hof P R. Brain Res. Rev., 2000, 33(1): 95.

doi: 10.1016/S0165-0173(00)00019-9     URL    
[34]
Kosik K S. Brain Pathol., 1993, 3(1): 39.

pmid: 8269082
[35]
Wang J Z, Liu F. Prog. Neurobiol., 2008, 85(2): 148.

doi: 10.1016/j.pneurobio.2008.03.002     URL    
[36]
Guo W T, Stoklund Dittlau K, van den Bosch L. Semin. Cell Dev. Biol., 2020, 99: 133.

doi: 10.1016/j.semcdb.2019.07.010     URL    
[37]
Dolan P J, Johnson G V W. Current Opinion in Drug Discovery & Development, 2010, 13 (5): 595.
[38]
Shahani N, Brandt R. Cell. Mol. Life Sci. CMLS, 2002, 59(10): 1668.

doi: 10.1007/PL00012495     URL    
[39]
Hanger D P, Anderton B H, Noble W. Trends Mol. Med., 2009, 15(3): 112.

doi: 10.1016/j.molmed.2009.01.003     pmid: 19246243
[40]
Gong C X, Liu F, Grundke-Iqbal I, Iqbal K. J. Neural Transm., 2005, 112(6): 813.

pmid: 15517432
[41]
Sergeant N, Bretteville A, Hamdane M, Caillet-Boudin M L, Grognet P, Bombois S, Blum D, Delacourte A, Pasquier F, Vanmechelen E, Schraen-Maschke S, BuÉe L. Expert Rev. Proteom., 2008, 5(2): 207.

doi: 10.1586/14789450.5.2.207     URL    
[42]
Avila J. J. Cell. Mol. Med., 2008, 12(1): 258.

doi: 10.1111/j.1582-4934.2007.00214.x     pmid: 18366453
[43]
Fischer D, Mukrasch M D, Biernat J, Bibow S, Blackledge M, Griesinger C, Mandelkow E, Zweckstetter M. Biochemistry, 2009, 48(42): 10047.
[44]
Jho Y S, Zhulina E B, Kim M W, Pincus P A. Biophys. J., 2010, 99(8): 2387.

doi: 10.1016/j.bpj.2010.06.056     pmid: 20959078
[45]
Reynolds C H, Betts J C, Blackstock W P, Nebreda A R, Anderton B H. J. Neurochem., 2000, 74(4): 1587.

pmid: 10737616
[46]
Hanger D P, Byers H L, Wray S, Leung K Y, Saxton M J, Seereeram A, Reynolds C H, Ward M A, Anderton B H. J. Biol. Chem., 2007, 282(32): 23645.
[47]
Hanger D P, Hughes K, Woodgett J R, Brion J P, Anderton B H. Neurosci. Lett., 1992, 147(1): 58.

pmid: 1336152
[48]
Mandelkow E M, Drewes G, Biernat J, Gustke N, van Lint J, Vandenheede J R, Mandelkow E. FEBS Lett., 1992, 314(3): 315.

pmid: 1334849
[49]
Ishiguro K, Omori A, Takamatsu M, Sato K, Arioka M, Uchida T, Imahori K. Neurosci. Lett., 1992, 148(1/2): 202.

doi: 10.1016/0304-3940(92)90839-Y     URL    
[50]
Yang S D, Yu J S, Shiah S G, Huang J J. J. Neurochem., 1994, 63(4): 1416.

pmid: 7931292
[51]
Song J S, Yang S D. J. Protein Chem., 1995, 14(2): 95.

doi: 10.1007/BF01888367     pmid: 7786411
[52]
Paudel H K, Lew J, Ali Z, Wang J H. J. Biol. Chem., 1993, 268(31): 23512.
[53]
Lund E T, McKenna R, Evans D B, Sharma S K, Mathews W R. J. Neurochem., 2001, 76(4): 1221.

doi: 10.1046/j.1471-4159.2001.00130.x     pmid: 11181841
[54]
Liu F, Iqbal K, Grundke-Iqbal I, Gong C X. FEBS Lett., 2002, 530(1/3): 209.

doi: 10.1016/S0014-5793(02)03487-7     URL    
[55]
Reynolds C H, Utton M A, Gibb G M, Yates A, Anderton B H. J. Neurochem., 1997, 68(4): 1736.

pmid: 9084448
[56]
Yoshida H, Hastie C J, McLauchlan H, Cohen P, Goedert M. J. Neurochem., 2004, 90(2): 352.

doi: 10.1111/j.1471-4159.2004.02479.x     URL    
[57]
Liu F, Liang Z H, Shi J H, Yin D M, El-Akkad E, Grundke-Iqbal I, Iqbal K, Gong C X. FEBS Lett., 2006, 580(26): 6269.

doi: 10.1016/j.febslet.2006.10.033     URL    
[58]
Liu F, Li B, Tung E J, Grundke-Iqbal I, Iqbal K, Gong C X. Eur. J. Neurosci., 2007, 26(12): 3429.

doi: 10.1111/j.1460-9568.2007.05955.x     URL    
[59]
Scott C W, Spreen R C, Herman J L, Chow F P, Davison M D, Young J, Caputo C B. J. Biol. Chem., 1993, 268(2): 1166.

pmid: 8419321
[60]
Hanger D P, Betts J C, Loviny T L F, Blackstock W P, Anderton B H. J. Neurochem., 1998, 71(6): 2465.

pmid: 9832145
[61]
Ryoo S R, Jeong H K, Radnaabazar C, Yoo J J, Cho H J, Lee H W, Kim I S, Cheon Y H, Ahn Y S, Chung S H, Song W J. J. Biol. Chem., 2007, 282(48): 34850.
[62]
Liu F, Liang Z H, Wegiel J, Hwang Y W, Iqbal K, Grundke-Iqbal I, Ramakrishna N, Gong C X. FASEB J., 2008, 22(9): 3224.

doi: 10.1096/fj.07-104539     URL    
[63]
Wegiel J, Kaczmarski W, Barua M, Kuchna I, Nowicki K, Wang K C, Wegiel J, Ma S Y, Frackowiak J, Mazur-Kolecka B, Silverman W P, Reisberg B, Monteiro I, de Leon M, Wisniewski T, Dalton A, Lai F, Hwang Y W, Adayev T, Liu F, Iqbal K, Iqbal I G, Gong C X. J. Neuropathol. Exp. Neurol., 2011, 70(1): 36.

doi: 10.1097/NEN.0b013e318202bfa1     URL    
[64]
Chin J Y, Knowles R B, Schneider A, Drewes G, Mandelkow E M, Hyman B T. J. Neuropathol. Exp. Neurol., 2000, 59(11): 966.

doi: 10.1093/jnen/59.11.966     URL    
[65]
Schneider A, Biernat J, von Bergen M, Mandelkow E, Mandelkow E M. Biochemistry, 1999, 38(12): 3549.

doi: 10.1021/bi981874p     pmid: 10090741
[66]
Vingtdeux V, Davies P, Dickson D W, Marambaud P. Acta Neuropathol., 2011, 121(3): 337.

doi: 10.1007/s00401-010-0759-x     pmid: 20957377
[67]
Thornton C, Bright N J, Sastre M, Muckett P J, Carling D. Biochem. J., 2011, 434(3): 503.

doi: 10.1042/BJ20101485     pmid: 21204788
[68]
Scales T M, Derkinderen P, Leung K Y, Byers H L, Ward M A, Price C, Bird I N, Perera T, Kellie S, Williamson R, Anderton B H, Reynolds C H. Mol. Neurodegener., 2011, 6(1): 12.

doi: 10.1186/1750-1326-6-12     URL    
[69]
Derkinderen P, Scales T M E, Hanger D P, Leung K Y, Byers H L, Ward M A, Lenz C, Price C, Bird I N, Perera T, Kellie S, Williamson R, Noble W, Van Etten R A, Leroy K, Brion J P, Reynolds C H, Anderton B H. Journal of Neuroscience, 2005, 25 (28): 6584.

doi: 10.1523/JNEUROSCI.1487-05.2005     pmid: 16014719
[70]
Leroy K, Boutajangout A, Authelet M, Woodgett J R, Anderton B H, Brion J P. Acta Neuropathologica, 2002, 103 (2): 91.

doi: 10.1007/s004010100435     URL    
[71]
Pei J J, Braak E, Braak H, Grundke-Iqbal I, Iqbal K, Winblad B, Cowburn R F. J. Neuropathol. Exp. Neurol., 1999, 58(9): 1010.

doi: 10.1097/00005072-199909000-00011     URL    
[72]
Yang S D, Song J S, Yu J S, Shiah S G. J. Neurochem., 1993, 61(5): 1742.

pmid: 8228990
[73]
Moreno F J, Medina M, PÉrez M, Montejo de Garcini E, Avila J. FEBS Lett., 1995, 372(1): 65.

pmid: 7556645
[74]
Wagner U, Utton M, Gallo J M, Miller C C. J. Cell Sci., 1996, 109(6): 1537.

doi: 10.1242/jcs.109.6.1537     URL    
[75]
Utton M A, Vandecandelaere A, Wagner U, Reynolds C H, Gibb G M, Miller C C J, Bayley P M, Anderton B H. Biochem. J., 1997, 323(3): 741.

doi: 10.1042/bj3230741     URL    
[76]
Cho J H, Johnson G V W. J. Neurochem., 2004, 88(2): 349.

doi: 10.1111/j.1471-4159.2004.02155.x     URL    
[77]
Patrick G N, Zukerberg L, Nikolic M, de la Monte S, Dikkes P, Tsai L H. Nature, 1999, 402(6762): 615.

doi: 10.1038/45159     URL    
[78]
Piedrahita D, Hernandez I, Lopez-Tobon A, Fedorov D, Obara B, Manjunath B S, Boudreau R L, Davidson B, LaFerla F, Gallego-Gomez J C, Kosik K S, Cardona-Gomez G P. J. Neurosci., 2010, 30(42): 13966.
[79]
Kerokoski P, Suuronen T, Salminen A, Soininen H, Pirttilä T. Biochem. Biophys. Res. Commun., 2001, 280(4): 998.

doi: 10.1006/bbrc.2001.4240     URL    
[80]
Zhu X W, Raina A K, Rottkamp C A, Aliev G, Perry G, Boux H, Smith M A. J. Neurochem., 2001, 76(2): 435.

pmid: 11208906
[81]
Li G B, Yin H S, Kuret J. J. Biol. Chem., 2004, 279(16): 15938.
[82]
Johnson G V W. J. Neurochem., 1992, 59(6): 2056.

pmid: 1331323
[83]
Litersky J M, Johnson G V. J. Biol. Chem., 1992, 267(3): 1563.

pmid: 1730702
[84]
Litersky J M, Johnson G V W. J. Neurochem., 1995, 65(2): 903.

pmid: 7616252
[85]
Xie H Q, Litersky J M, Hartigan J A, Jope R S, Johnson G V W. Brain Res., 1998, 798(1/2): 173.

doi: 10.1016/S0006-8993(98)00407-7     URL    
[86]
Augustinack J C, Schneider A, Mandelkow E M, Hyman B T. Acta Neuropathol., 2002, 103(1): 26.

pmid: 11837744
[87]
Mocanu M M, Nissen A, Eckermann K, Khlistunova I, Biernat J, Drexler D, Petrova O, Schonig K, Bujard H, Mandelkow E, Zhou L, Rune G, Mandelkow E M. J. Neurosci., 2008, 28(3): 737.

doi: 10.1523/JNEUROSCI.2824-07.2008     URL    
[88]
Drewes G, Trinczek B, Illenberger S, Biernat J, Schmittulms G, Meyer H E, Mandelkow E M, Mandelkow E. Journal of Biological Chemistry, 1995, 270 (13): 7679.

doi: 10.1074/jbc.270.13.7679     pmid: 7706316
[89]
Ho G J, Hashimoto M, Adame A, Izu M, Alford M F, Thal L J, Hansen L A, Masliah E. Neurobiol. Aging, 2005, 26(5): 625.

doi: 10.1016/j.neurobiolaging.2004.06.016     URL    
[90]
Shirazi S K, Wood J G. NeuroReport, 1993, 4(4): 435.

pmid: 8388744
[91]
Lee G. Biochim. Biophys. Acta BBA Mol. Basis Dis., 2005, 1739(2/3): 323.
[92]
Ait-Bouziad N, Chiki A, Limorenko G, Xiao S F, Eliezer D, Lashuel H A. J. Biol. Chem., 2020, 295(23): 7905.

doi: 10.1074/jbc.RA119.012517     pmid: 32341125
[93]
Arnold C S, Johnson G W, Cole R N, Dong D L Y, Lee M, Hart G W. J. Biol. Chem., 1996, 271(46): 28741.
[94]
Wang J Z, Grundke-Iqbal I, Iqbal K. Nat. Med., 1996, 2(8): 871.

pmid: 8705855
[95]
Yuzwa S A, Yadav A K, Skorobogatko Y, Clark T, Vosseller K, Vocadlo D J. Amino Acids, 2011, 40(3): 857.

doi: 10.1007/s00726-010-0705-1     URL    
[96]
Lefebvre T, Ferreira S, Dupont-Wallois L, Bussière T, Dupire M J, Delacourte A, Michalski J C, Caillet-Boudin M L. Biochim. Biophys. Acta BBA Gen. Subj., 2003, 1619(2): 167.
[97]
Lapolla A, Traldi P, Fedele D. Clin. Biochem., 2005, 38(2): 103.

doi: 10.1016/j.clinbiochem.2004.09.007     URL    
[98]
Nacharaju P, Ko L W, Yen S H C. J. Neurochem., 1997, 69(4): 1709.

pmid: 9326300
[99]
Necula M, Kuret J. J. Biol. Chem., 2004, 279(48): 49694.
[100]
Kuhla B, Haase C, Flach K, Lüth H J, Arendt T, Münch G. J. Biol. Chem., 2007, 282(10): 6984.

doi: 10.1074/jbc.M609521200     URL    
[101]
Yan S D, Chen X, Schmidt A M, Brett J, Godman G, Zou Y S, Scott C W, Caputo C, Frappier T, Smith M A. PNAS, 1994, 91(16): 7787.

pmid: 8052661
[102]
Ko L W, Ko E C, Nacharaju P, Liu W K, Chang E, Kenessey A, Yen S H C. Brain Res., 1999, 830(2): 301.

pmid: 10366687
[103]
Smith M A, Tabaton M, Perry G. Neurosci. Lett., 1996, 217(2/3): 210.

doi: 10.1016/0304-3940(96)13100-1     URL    
[104]
Ledesma M D, Medina M, Avila J. Mol. Chem. Neuropathol., 1996, 27(3): 249.

doi: 10.1007/BF02815107     URL    
[105]
Zheng Y J, Thompson P R, Cebrat M, Wang L, Devlin M K, Alani R M, Cole P A.. Chromatin and Chromatin Remodeling Enzymes, Part B. Amsterdam: Elsevier, 2003, 376: 188.
[106]
Min S W, Cho S H, Zhou Y G, Schroeder S, Haroutunian V, Seeley W W, Huang E J, Shen Y, Masliah E, Mukherjee C, Meyers D, Cole P A, Ott M, Gan L. Neuron, 2010, 67(6): 953.

doi: 10.1016/j.neuron.2010.08.044     URL    
[107]
Cripps D, Thomas S N, Jeng Y, Yang F, Davies P, Yang A J. J. Biol. Chem., 2006, 281(16): 10825.
[108]
Paine S, Bedford L, Thorpe J R, Mayer R J, Cavey J R, Bajaj N, Sheppard P W, Lowe J, Layfield R. Neurosci. Lett., 2009, 460(3): 205.

doi: 10.1016/j.neulet.2009.05.074     URL    
[109]
Morishima-Kawashima M, Hasegawa M, Takio K, Suzuki M, Titani K, Ihara Y. Neuron, 1993, 10(6): 1151.

pmid: 8391280
[110]
Petrucelli L, Dickson D, Kehoe K, Taylor J, Snyder H, Grover A, De Lucia M, McGowan E, Lewis J, Prihar G, Kim J, Dillmann W H, Browne S E, Hall A, Voellmy R, Tsuboi Y, Dawson T M, Wolozin B, Hardy J, Hutton M. Human Molecular Genetics, 2004, 13 (7): 703.

pmid: 14962978
[111]
Shimura H, Schwartz D, Gygi S P, Kosik K S. J. Biol. Chem., 2004, 279(6): 4869.

doi: 10.1074/jbc.M305838200     pmid: 14612456
[112]
Babu J R, Geetha T, Wooten M W. J. Neurochem., 2005, 94(1): 192.

doi: 10.1111/j.1471-4159.2005.03181.x     URL    
[113]
Flach K, Ramminger E, Hilbrich I, Arsalan-Werner A, Albrecht F, Herrmann L, Goedert M, Arendt T, Holzer M. Biochim. Biophys. Acta BBA Mol. Basis Dis., 2014, 1842(9): 1527.
[114]
Keck S, Nitsch R, Grune T, Ullrich O. J. Neurochem., 2003, 85(1): 115.

doi: 10.1046/j.1471-4159.2003.01642.x     URL    
[115]
LÓpez Salon M, Morelli L, Castaño E M, Soto E F, Pasquini J M. J. Neurosci. Res., 2000, 62(2): 302.
[116]
Ohshima H, Friesen M, Brouet I, Bartsch H. Food Chem. Toxicol., 1990, 28(9): 647.

pmid: 2272563
[117]
Radi R, Peluffo G, Alvarez M N, Naviliat M, Cayota A. Free. Radic. Biol. Med., 2001, 30(5): 463.

doi: 10.1016/S0891-5849(00)00373-7     URL    
[118]
Tsikas D, Duncan M W. Mass Spectrom. Rev., 2014, 33(4): 237.

doi: 10.1002/mas.21396     URL    
[119]
Reynolds M R, Berry R W, Binder L I. Biochemistry, 2005, 44(42): 13997.
[120]
Reynolds M R, Berry R W, Binder L I. Biochemistry, 2005, 44(5): 1690.

pmid: 15683253
[121]
Reyes J F, Reynolds M R, Horowitz P M, Fu Y F, Guillozet-Bongaarts A L, Berry R, Binder L I. Neurobiol. Dis., 2008, 31(2): 198.

doi: 10.1016/j.nbd.2008.04.005     pmid: 18562203
[122]
Dorval V, Fraser P E. J. Biol. Chem., 2006, 281(15): 9919.

doi: 10.1074/jbc.M510127200     URL    
[123]
Takahashi K, Ishida M, Komano H, Takahashi H. Neurosci. Lett., 2008, 441(1): 90.

doi: 10.1016/j.neulet.2008.06.012     pmid: 18586401
[124]
Schweers O, Mandelkow E M, Biernat J, Mandelkow E. PNAS, 1995, 92(18): 8463.

pmid: 7667312
[125]
Zhou X Z, Kops O, Werner A, Lu P J, Shen M H, Stoller G, Küllertz G, Stark M, Fischer G, Lu K P. Mol. Cell, 2000, 6(4): 873.

pmid: 11090625
[126]
Ugolini G, Cattaneo A, Novak M. NeuroReport, 1997, 8(17): 3709.

pmid: 9427355
[127]
Prasanna Murthy S N, Wilson J H, Lukas T J, Kuret J, Lorand L. J. Neurochem., 1998, 71(6): 2607.

pmid: 9832162
[128]
Luo H B, Xia Y Y, Shu X J, Liu Z C, Feng Y, Liu X H, Yu G, Yin G, Xiong Y S, Zeng K, Jiang J, Ye K Q, Wang X C, Wang J Z. PNAS, 2014, 111(46): 16586.
[129]
Landino L M, Skreslet T E, Alston J A. J. Biol. Chem., 2004, 279(33): 35101.
[130]
Bulbarelli A, Lonati E, Cazzaniga E, Gregori M, Masserini M. Mol. Cell. Neurosci., 2009, 42(1): 75.

doi: 10.1016/j.mcn.2009.06.001     URL    
[131]
Greenberg C S, Birckbichler P J, Rice R H. FASEB J., 1991, 5(15): 3071.

pmid: 1683845
[132]
Singer S M, Zainelli G M, Norlund M A, Lee J M, Muma N A. Neurochem. Int., 2002, 40(1): 17.

doi: 10.1016/S0197-0186(01)00061-4     URL    
[133]
Halverson R A, Lewis J, Frausto S, Hutton M, Muma N A. Journal of Neuroscience, 2005, 25 (5): 1226.

doi: 10.1523/JNEUROSCI.3263-04.2005     pmid: 15689560
[134]
Du J T, Li Y M, Wei, Wu G S, Zhao Y F, Kanazawa K, Nemoto T, Nakanishi H. J. Am. Chem. Soc., 2005, 127(47): 16350.
[135]
Zhou L X, Zeng Z Y, Du J T, Zhao Y F, Li Y M. Biochem. Biophys. Res. Commun., 2006, 348(2): 637.

doi: 10.1016/j.bbrc.2006.07.099     URL    
[136]
Du J T, Yu C H, Zhou L X, Wu W H, Lei P, Li Y, Zhao Y F, Nakanishi H, Li Y M. FEBS J., 2007, 274(19): 5012.

doi: 10.1111/j.1742-4658.2007.06018.x     URL    
[137]
Brister M A, Pandey A K, Bielska A A, Zondlo N J. J. Am. Chem. Soc., 2014, 136(10): 3803.

doi: 10.1021/ja407156m     URL    
[138]
Yu C H, Si T, Wu W H, Hu J, Du J T, Zhao Y F, Li Y M. Biochem. Biophys. Res. Commun., 2008, 375(1): 59.

doi: 10.1016/j.bbrc.2008.07.101     URL    
[139]
Ma M R, Hu Z W, Zhao Y F, Chen Y X, Li Y M. Sci. Rep., 2016, 6: 37130.
[140]
Li Q Q, Liu Y Q, Luo Y Y, Chu T T, Gao N, Chen P G, Chen Y X, Li Y M. Chem. Commun., 2020, 56(40): 5370.

doi: 10.1039/D0CC01409E     URL    
[141]
Zhao K, Lim Y J, Liu Z Y, Long H F, Sun Y P, Hu J J, Zhao C Y, Tao Y Q, Zhang X, Li D, Li Y M, Liu C. PNAS, 2020, 117(33): 20305.
[142]
Hu Z W, Ma M R, Chen Y X, Zhao Y F, Qiang W, Li Y M. J. Biol. Chem., 2017, 292(21): 2611.

doi: 10.1074/jbc.M116.757179     URL    
[143]
Munari F, Barracchia C G, Franchin C, Parolini F, Capaldi S, Romeo A, Bubacco L, Assfalg M, Arrigoni G, D'Onofrio M. Angew. Chem. Int. Ed., 2020, 59(16): 6607.

doi: 10.1002/anie.201916756     URL    
[144]
Munari F, Barracchia C G, Parolini F, Tira R, Bubacco L, Assfalg M, D’Onofrio M. Int. J. Mol. Sci., 2020, 21(12): 4400.

doi: 10.3390/ijms21124400     URL    
[145]
Broncel M, Krause E, Schwarzer D, Hackenberger C P R. Chem. Eur. J., 2012, 18(9): 2488.

doi: 10.1002/chem.201103032     URL    
[146]
Ellmer D, Brehs M, Haj-Yahya M, Lashuel H A, Becker C F W. Angew. Chem. Int. Ed., 2019, 58(6): 1616.

doi: 10.1002/anie.201805238     pmid: 30549369
[147]
Schwagerus S, Reimann O, Despres C, Smet-Nocca C, Hackenberger C P R. J. Pept. Sci., 2016, 22(5): 327.

doi: 10.1002/psc.2870     pmid: 27071766
[148]
Reynolds M R, Lukas T J, Berry R W, Binder L I. Biochemistry, 2006, 45(13): 4314.

pmid: 16566606
[149]
Carlomagno Y, Chung D E C, Yue M, Castanedes-Casey M, Madden B J, Dunmore J, Tong J M, DeTure M, Dickson D W, Petrucelli L, Cook C. J. Biol. Chem., 2017, 292(37): 15277.
[150]
Rani L, Mittal J, Mallajosyula S S. J. Phys. Chem. B, 2020, 124(10): 1909.

doi: 10.1021/acs.jpcb.9b11720     URL    
[151]
Zhao D S, Chen Y X, Li Y M. Chem. Commun., 2015, 51(11): 2095.

doi: 10.1039/C4CC06739H     URL    
[1] 王新月, 金康. 多肽及蛋白质的化学合成研究[J]. 化学进展, 2023, 35(4): 526-542.
[2] 石婷, 陈铭, 陈雄平, 汪汲涛, 万锕俊, 赵一雷. 蛋白质巯基亚硝基化分子机制及其疾病相关性[J]. 化学进展, 2015, 27(5): 594-600.
[3] 陈英 张锴 何锡文 张玉奎. 质谱技术鉴定细胞中组蛋白翻译后修饰的研究进展*[J]. 化学进展, 2010, 22(04): 713-719.
[4] 刘倩,吴为辉,李人望,郑一哲,赵玉芬,李艳梅. 载脂蛋白E与阿尔兹海默病的相关研究进展*[J]. 化学进展, 2007, 19(012): 2006-2012.