• 综述 •
雷立旭, 周益明. 无溶剂或少溶剂的固态化学反应[J]. 化学进展, 2020, 32(8): 1158-1171.
Lixu Lei, Yiming Zhou. Solvent-Free or Less-Solvent Solid State Reactions[J]. Progress in Chemistry, 2020, 32(8): 1158-1171.
根据热力学,固态化学反应一般具有一旦发生就必完全的特征;但在固体之间存在组成可连续变化的溶液(固熔体)时,固态化学反应体系有可能出现化学平衡。固态化学反应还可能导致立体选择性产物、产物颗粒不易长大、最低反应温度等特征。本文特别指出,为了促进固态化学反应快速、有效、安全地发生,可使用少量溶剂而不用担心固态化学反应无平衡特征的丧失,同时获得良好流动性的反应物浆料,并因此能使用适当的搅拌技术来促进反应;其次,任何复杂的固态化学反应都可以分解成若干双组分反应,可以按一定步骤实现复杂化合物的合成或装配。因此,研究固态化学反应可能会产生更加绿色的化学过程,具有非常现实的理论和应用价值。本文以固态配位化学反应为例来说明如上理论推演结果。这里,固态配位化学反应是固体无机金属化合物与固体有机或无机配体之间的化学反应,它们与固态有机化学反应一样,可以在室温~300 ℃的温度下、不存在任何溶剂的情况下发生。
分享此文:
[1] |
Galuszka A, Migaszewski Z, Namiesnik J. Trac-Trends Anal.Chem., 2013,50:78.
|
[2] |
Anastas P, Eghbali N. Chem. Soc. Rev., 2010,39(1):301. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20023854
doi: 10.1039/b918763b URL pmid: 20023854 |
[3] |
Kaupp G. Top. Curr.Chem., 2005. 254:95.
|
[4] |
Tanaka K, Toda F. Chem. Rev., 2000,100(3):1025. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11749257
URL pmid: 11749257 |
[5] |
李道华(Li D H), 叶向荣(Ye X R), 忻新泉(Xin X Q). 化学研究与应用(Chemical Research and Application), 1999,11(4):415.
|
[6] |
李道华(Li D H), 叶向荣(Ye X R), 忻新泉(Xin X Q). 应用化学(Chinese Journal of Applied Chemistry), 1999,16(5):97.
|
[7] |
Guillena G, del Carmen Hita M, Najera C, Viozquez S F. Org. Chem., 2008,73(15):5933. https://pubs.acs.org/doi/10.1021/jo800773q
doi: 10.1021/jo800773q URL |
[8] |
Walsh P J, Li H, Anaya de Parrodi C. Chem. Rev., 2007,107(6):2503. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17530908
doi: 10.1021/cr0509556 URL pmid: 17530908 |
[9] |
余富朝(Yu F Z), 严胜骄(Yan S J), 林军(Lin J). 有机化学(Chin. J. Org. Chem.), 2010,30(10):1421.
|
[10] |
Kalita P, Kumar R. Micro. Meso. Mater., 2012,149(1):1.
|
[11] |
Singh M S, Chowdhury S. RSC Advances, 2012,2(11):4547.
|
[12] |
杨翠凤(Yang C F), 刘文(Liu W), 林双政(Lin S Z), 徐泽刚(Xu Z G), 陈涛(Chen T), 卫天琪(Wei T Q), 李秉擘(Li B B). 合成化学(Chin. J. Syn. Chem.), 2016,24(5):464.
|
[13] |
Sarkar A, Santra S, Kundu S K, Hajra A, Zyryanov G V, Chupakhin O N, Charushin V N, Majee A. Green Chem., 2016,18(16):4475.
|
[14] |
忻新泉(Xin X Q), 郑丽敏(Zheng L M). 大学化学(University Chemistry), 1994,9(6):1.
|
[15] |
龙德良(Long D L), 梁斌(Liang B), 忻新泉(Xin X Q). 应用化学(Chinese Journal of Applied Chemistry), 1996,13(6):1.
|
[16] |
雷立旭(Lei L X), 忻新泉(Xin X Q). 化学通报(Chemistry Bulletin), 1997,(2):1.
|
[17] |
周益明(Zhou Y M), 忻新泉(Xin X Q). 无机化学学报(Chin. J. Inorg. Chem.), 1999,15(3):273.
|
[18] |
金春飞(Jin C F), 景苏(Jing S), 忻新泉(Xin X Q). 无机化学学报(Chin. J. Inorg. Chem.), 2002,18(9):859.
|
[19] |
Adell B.Z. Anorg. Allg. Chem., 1952,271:49.
|
[20] |
Wendlandt W W, Stembridge C H. Inorg. Nucl. Chem., 1965,27(3):575.
|
[21] |
Baker D J, Hauge S, Gerloch M, Lewis J. J. Chem. Soc. A, 1969,(8):1322.
|
[22] |
Udupa M R, Aravamudan G. Curr. Sci., 1969,38(1):14.
|
[23] |
Kutal C, Bailar J C. Phys. Chem., 1972,76(1):119.
|
[24] |
Hennig H, Hempel K, Thomas P.Z. Chem., 1973,13(11):438.
|
[25] |
Tsuchiya R, Murakami T, Kyuno E. Bull. Chem. Soc. Jap., 1973,46(10):3119. http://www.journal.csj.jp/doi/10.1246/bcsj.46.3119
doi: 10.1246/bcsj.46.3119 URL |
[26] |
Tanaka K, Miyauchi Y, Tanaka T. Inorg. Chem., 1975,14(7):1545. https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ic50149a020
doi: 10.1021/ic50149a020 URL |
[27] |
Tsuchiya R, Uehara A, Otsuka K, Kyuno E. Chem. Lett., 1974,(8):833.
|
[28] |
D’Ascenzo G, Ceipidor U B, Marino A. Thermochim. Acta, 1976,16(1):69. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/0040603176850447
doi: 10.1016/0040-6031(76)85044-7 URL |
[29] |
Hennig H, Hempel K, Ackermann M, Thomas P.Z. Anorg. Allg. Chem., 1976,422(1):65.
|
[30] |
忻新泉(Xin X Q), 汪信(Wang X), 张雪芹(Zhang X Q), 戴安邦(Dai A B). 化学学报(Acta Chimica Sinica), 1982,40(12):1111. f08de6e0-615e-46f1-8992-3ae3ef922b0bhttp://sioc-journal.cn/Jwk_hxxb/CN/abstract/abstract342167.shtml
|
[31] |
袁进华(Yuan J H), 忻新泉(Xin X Q), 戴安邦(Dai A B), 张毓昌(Zhang Y C). 无机化学学报(Chinese Journal of Inorganic Chemistry), 1988,4(2):82. bf2558f6-2df9-4d58-9cfd-ae129c2f3c86http://www.wjhxxb.cn/wjhxxbcn/ch/reader/view_abstract.aspx?file_no=19880211&flag=1
|
[32] |
Cohn G. Chem. Rev., 1948,42(3):527. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18871233
URL pmid: 18871233 |
[33] |
景苏(Jing S), 忻新泉(Xin X Q). 化学学报(Acta Chimica Sinica), 1995,53(1):26. 7f33dc21-a400-4661-9225-1c910b689edchttp://sioc-journal.cn/Jwk_hxxb/CN/abstract/abstract328650.shtml
|
[34] |
李道华(Li D H), 忻新泉(Xin X Q). 无机化学学报(Chinese Journal of Inorganic Chemistry), 2004,20(7):873. fb322518-6a15-4fbe-82c0-72b61653a276http://www.wjhxxb.cn/wjhxxbcn/ch/reader/view_abstract.aspx?file_no=20040724&flag=1
|
[35] |
Hedvall J A. Z. Anorg. Allg. Chem., 1916,96(1):64.
|
[36] |
Tammann G, Mansurl Q A. Z. Anorg. Allg. Chem., 1923,126(1/2):119.
|
[37] |
Tammann G.Z Anorg. Allg. Chem., 1925,149(1/3):21.
|
[38] |
赖芝(Lai Z), 忻新泉(Xin X Q), 周衡南(Zhou H N). 无机化学学报(Chinese Journal of Inorganic Chemistry), 1997,13(3):330.
|
[39] |
周益明(Zhou Y M), 叶向荣(Ye X R), 李道华(Li D H), 忻新泉(Xin X Q). 高等学校化学学报(Chemical Journal of Chinese Universities), 1999,20(3):361.
|
[40] |
贾殿赠(Jia D Z), 李昌雄(Li C X), 忻新泉(Xin X Q). 应用化学(Chinese Journal of Applied Chemistry), 1993,10(1):110.
|
[41] |
Li C X, Lei L X, Xin X Q. 科学通报(Chin. Sci. Bull.), 1994. 39:349.
|
[42] |
李昌雄(Li C X), 忻新泉(Xin X Q). 科学通报(Chin. Sci. Bull.), 1995,39(23):2204.
|
[43] |
Lei L X, Xin X Q. Solid State Chem., 1995,119(2):299.
|
[44] |
Lei L X, Xin X Q. Thermochim. Acta, 1996,273:61. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/0040603195026835
doi: 10.1016/0040-6031(95)02683-5 URL |
[45] |
Lei L X, Jing S, Walton R I, Xin X Q, O’Hare D. J. Chem. Soc., Dalton Trans., 2002,(18):3477.
|
[46] |
朱慧珍(Zhu H Z), 丛蓉娟(Cong R J), 忻新泉(Xin X Q), 戴安邦(Dai A B), 段永恒(Duan Y H), 马礼敦(Ma L D). 无机化学学报(Chinese Journal of Inorganic Chemistry), 1988,4(3):1. 72be61e6-9467-47e5-bd91-790e9a9d630chttp://www.wjhxxb.cn/wjhxxbcn/ch/reader/view_abstract.aspx?file_no=19880301&flag=1
|
[47] |
刘世雄(Liu S X), 黄金陵(Huang J L), 高逢君(Gao F J), 朱慧珍(Zhu H Z), 忻新泉(Xin X Q). 高等学校化学学报(Chemical Journal of Chinese Universities), 1990,11(7):667. 2b2de9ac-d21f-4f7b-806b-748dcb87762dhttp://www.cjcu.jlu.edu.cn/CN/abstract/abstract21653.shtml
|
[48] |
Muller A, Bogge H, Schimanski U. Inorganica Chimica Acta-Articles, 1983,69:5.
|
[49] |
郎建平(Lang J P), 忻新泉(Xin X Q). 化学学报(Acta Chimica Sinica), 1996,54(5):461. a39ab69c-35a0-4062-8000-e7c16637b2ddhttp://sioc-journal.cn/Jwk_hxxb/CN/abstract/abstract327834.shtml
|
[50] |
Li J G, Xin X Q, Zhou Z Y, Yu K B. J. Chem. Soc., Chem. Commun, 1991,(4):249.
|
[51] |
张有才(Zhang Y C), 梁凯(Liang K), 陈秋云(Chen Q Y), 郑和根(Zheng H G), 忻新泉(Xin X Q). 无机化学学报(Chin. J. Inorg. Chem.), 2005,21(6):783. dbec7d8e-b634-4c7a-91cc-251896474b92http://www.wjhxxb.cn/wjhxxbcn/ch/reader/view_abstract.aspx?file_no=20050601&flag=1
|
[52] |
Hou H W, Xin X Q, Shi S. Coord. Chem. Rev., 1996,153:25. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/0010854595012249
doi: 10.1016/0010-8545(95)01224-9 URL |
[53] |
Yao X B, Zheng L M, Xin X Q. Solid State Chem., 1995,117(2):333. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0022459685712819
doi: 10.1006/jssc.1995.1281 URL |
[54] |
张蔚玲(Zhang W L), 郑丽敏(Zheng L M), 雷立旭(Lei L X), 忻新泉(Xin X Q). 高等学校化学学报(Chemical Journal of Chinese Universities), 1994,15(10):1443. d59dc3e0-ac7b-43b4-b8a1-a504b8a08d68http://www.cjcu.jlu.edu.cn/CN/abstract/abstract19800.shtml
|
[55] |
Liang B, Dai Q, Xin X Q. Synth. React. Inorg. Met.-Org. Chem., 1998,28(2):165. http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00945719809351896
doi: 10.1080/00945719809351896 URL |
[56] |
陈金喜(Chen J X), 潘涛(Pan T), 刘明光(Liu M GZZ), 林少凡(Lin S F), 忻新泉(Xin X Q). 化学学报(Acta Chimica Sinica), 2002,60(1):60. 2faa9510-7775-4ae4-b75e-9dbcdf98dcfehttp://sioc-journal.cn/Jwk_hxxb/CN/abstract/abstract335517.shtml
|
[57] |
贾殿赠(Jia D Z), 忻新泉(Xin X Q). 化学学报(Acta Chimica Sinica), 1993,51(4):358. 60180af1-4ddd-42a0-932f-8a752bdd3c87http://sioc-journal.cn/Jwk_hxxb/CN/abstract/abstract329681.shtml
|
[58] |
成全(Cheng Q), 贾殿赠(Jia D Z), 缪强(Miao Q), 忻新泉(Xin X Q). 应用化学(Chinese Journal of Applied Chemistry), 1991,8(5):77.
|
[59] |
Matsuda R. Bull. Chem. Soc. Jpn., 2013,86(10):1117. http://www.journal.csj.jp/doi/10.1246/bcsj.20130157
doi: 10.1246/bcsj.20130157 URL |
[60] |
Kole G K, Vittal J J. Chem. Soc. Rev., 2013,42(4):1755. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23034597
doi: 10.1039/c2cs35234f URL pmid: 23034597 |
[61] |
Lang J P, Liu J, Chen M Q, Lu J M, Bian G Q, Xin X Q. J. Chem. Soc. ,Chem. Commun., 1994,(23):2665.
|
[62] |
Chen J, Yin P, Zhang Q, Li C, Xin X. Spectrochim. Acta, Part A, 2001,57A(12):2485.
|
[63] |
Chen J, Zhang R. Chem. Let., 2011,40(1):56. http://www.journal.csj.jp/doi/10.1246/cl.2011.56
doi: 10.1246/cl.2011.56 URL |
[64] |
Chen J X(陈金喜), Zhang R B(张若冰). 东南大学学报,自然科学版(Journal of Southeast University (Natural Science Edition)), 2011,41(4):889.
|
[65] |
Pichon A, James S L. Crystengcomm, 2008,10(12):1839. http://xlink.rsc.org/?DOI=b810857a
doi: 10.1039/b810857a URL |
[66] |
杨彧(Yang Y), 贾殿赠(Jia D Z), 葛炜炜(Ge W W), 金春飞(Jin C F), 忻新泉(Xin X Q). 无机化学学报(Chin. J. Inorg. Chem.), 2004,20(8):881. b719f42d-283e-4831-b06f-2bccea2817cbhttp://www.wjhxxb.cn/wjhxxbcn/ch/reader/view_abstract.aspx?file_no=20040801&flag=1
|
[67] |
Ye X R, Jia D Z, Yu J Q, Xin X Q, Xue Z L. Adv. Mater., 1999,11(11):941. http://doi.wiley.com/10.1002/%28ISSN%291521-4095
doi: 10.1002/(ISSN)1521-4095 URL |
[68] |
Xu J F, Ji W, Shen Z X, Tang S H, Ye X R, Jia D Z, Xin X Q. Solid State Chem., 1999,147(2):516. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0022459699984098
doi: 10.1006/jssc.1999.8409 URL |
[69] |
沈茹娟(Shen R J), 贾殿赠(Jia D Z), 梁凯(Liang K), 忻新泉(Xin X Q), 王疆瑛(Wang J Y). 无机化学学报(Chin. J. Inorg. Chem.), 2000,16(6):906. 18fec11f-4144-43a6-9986-65f53d077167http://www.wjhxxb.cn/wjhxxbcn/ch/reader/view_abstract.aspx?file_no=20000608&flag=1
|
[70] |
Li F, Chen L Y, Chen Z Q, Xu J Q, Zhu J M, Xin X Q. Mater. Chem. Phys., 2002,73(2/3):335. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0254058401003571
doi: 10.1016/S0254-0584(01)00357-1 URL |
[71] |
雷立旭(Lei L X), 范珍珍(Fan Z Z), 李小恒(Li X H). CN201710601232 6, 2017.
|
[72] |
雷立旭(Lei L X), 张东(Zhang D), 邰建(Tai J) 魏会敏(Wei H M), 范珍珍(Fan Z Z), 周言庆(Zhou Y Q). CN201810418574. 9, 2019.
|
[1] | 徐鹏, 俞飚. 聚糖化学合成的挑战和可能的凝聚态化学问题[J]. 化学进展, 2022, 34(7): 1548-1553. |
[2] | 刘亚伟, 张晓春, 董坤, 张锁江. 离子液体的凝聚态化学研究[J]. 化学进展, 2022, 34(7): 1509-1523. |
[3] | 岳长乐, 鲍文静, 梁吉雷, 柳云骐, 孙道峰, 卢玉坤. 多酸基硫化态催化剂的加氢脱硫和电解水析氢应用[J]. 化学进展, 2022, 34(5): 1061-1075. |
[4] | 李金涛, 张明祖, 何金林, 倪沛红. 低共熔溶剂在高分子合成中的应用[J]. 化学进展, 2022, 34(10): 2159-2172. |
[5] | 施剑林, 华子乐. 无机纳米与多孔材料合成中的凝聚态化学[J]. 化学进展, 2020, 32(8): 1060-1075. |
[6] | 茅瓅波, 高怀岭, 孟玉峰, 杨玉露, 孟祥森, 俞书宏. 凝聚态化学视角下的生物矿化[J]. 化学进展, 2020, 32(8): 1086-1099. |
[7] | 桑艳华, 潘海华, 唐睿康. 生物矿化中的凝聚态化学[J]. 化学进展, 2020, 32(8): 1100-1114. |
[8] | 谢超, 周波, 周灵, 吴雨洁, 王双印. 缺陷与催化[J]. 化学进展, 2020, 32(8): 1172-1183. |
[9] | 刘晓旸. 高压条件下的凝聚态化学[J]. 化学进展, 2020, 32(8): 1184-1202. |
[10] | 荆西平. 从固体化学到凝聚态化学[J]. 化学进展, 2020, 32(8): 1049-1059. |
[11] | 潘志君, 庄巍, 王鸿飞. 凝聚态化学研究中的动力学振动光谱理论与技术[J]. 化学进展, 2020, 32(8): 1203-1218. |
[12] | 白睿, 田晓春, 王淑华, 严伟富, 冮海银, 肖勇. 贵金属纳米颗粒的微生物合成[J]. 化学进展, 2019, 31(6): 872-881. |
[13] | 王爱玲, 郑学良, 赵壮志, 李长平, 郑学仿. 深共融溶剂在有机合成中的应用[J]. 化学进展, 2014, 26(05): 784-795. |
[14] | 杨凯 汪朝阳 傅建花 谭越河. 物理技术辅助的Knoevenagel反应*[J]. 化学进展, 2010, 22(11): 2126-2133. |
[15] | 冯超 刘赛文 彭圣明 易兵 邓国军. 基于脱羧法的C-C键生成反应*[J]. 化学进展, 2010, 22(07): 1403-1413. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||