• 综述 •
叶娟, 林子谦, 李伟健, 向洪平, 容敏智, 章明秋. 自修复有机硅材料的制备策略[J]. 化学进展, 2023, 35(1): 135-156.
Juan Ye, Ziqian Lin, Weijian Li, Hongping Xiang, Minzhi Rong, Mingqiu Zhang. Fabrication Strategies to Self-Healing Silicone Materials[J]. Progress in Chemistry, 2023, 35(1): 135-156.
近年来,通过仿生生命体自我修复损伤这一现象而研制的自修复材料,可有效延长材料的使用寿命、提高材料的使用安全性、降低资源浪费,具有巨大的发展潜力。其中,自修复有机硅材料因兼具自我修复的功能和有机硅材料的优异性能,已成为当下的研究热点。由于外界刺激条件如紫外光、温度等是材料实现损伤自我修复的外在驱动力,在很大程度上影响着材料的修复效能,且不同的刺激条件具有不同的优缺点和应用领域。因此,本文将基于自修复过程中外界刺激因素的不同,对自修复有机硅材料尤其是近五年来的最新研究成果进行综述,从外援型和本征型自修复有机硅材料两方面入手,以本征型自修复有机硅材料为重点,并对自修复有机硅材料今后的发展进行了分析展望。
分享此文:
[1] |
Marc P W, Georgette B S, Patrick H. Prog. Polym. Sci., 2018, 83: 97.
doi: 10.1016/j.progpolymsci.2018.06.001 URL |
[2] |
Yilgör E, Yilgör I. Prog. Polym. Sci., 2014, 39: 1165.
doi: 10.1016/j.progpolymsci.2013.11.003 URL |
[3] |
Markvicka E J, Bartlett M D, Huang X N, Majidi C. Nat. Mater., 2018, 17: 618.
doi: 10.1038/s41563-018-0084-7 pmid: 29784995 |
[4] |
He W Q, Liu P, Zhang J Q, Yao X. Chem-Eur. J., 2018, 24(56): 14864.
doi: 10.1002/chem.201801368 URL |
[5] |
Emel Y, Iskender Y. Prog. Polym. Sci., 2014, 39(6): 1165.
doi: 10.1016/j.progpolymsci.2013.11.003 URL |
[6] |
Mazurek P, Vudayagiri S, Skov A L. Chem. Soc. Rew., 2019, 48(6): 1448.
doi: 10.1039/C8CS00963E URL |
[7] |
Mohammed M G, Kramer R. Adv. Mater., 2017, 29(19): 1604965.
doi: 10.1002/adma.201604965 URL |
[8] |
Mazurek P, Brook M A, Skov A L. Langmuir, 2018, 34(38): 11559.
doi: 10.1021/acs.langmuir.8b02039 pmid: 30153731 |
[9] |
Zhou H, Wang H X, Niu H T, Gestoss A, Wang X G, Lin T. Adv. Mater., 2012, 24(18): 2409.
doi: 10.1002/adma.201200184 URL |
[10] |
Khoo C T K. J. Hand. Surg., 1993, 18(6): 679.
|
[11] |
Cheng L, Yu D J, You J J, Long T, Chen S S, Zhou C J. Prog. Chem., 2018, 30(12): 1852.
doi: 10.7536/PC180312 |
(程龙, 于大江, 尤加健, 龙腾, 程素素, 周传健. 化学进展,2018, 30(12): 1852.).
|
|
[12] |
Ying Y, Marek W U. Chem. Soc. Rev., 2014, 42(17): 7446.
doi: 10.1039/c3cs60109a URL |
[13] |
Zhang F, Ju P F, Pan M Q, Zhang D W, Huang Y, Li G L, Li X G. Corros. Sci., 2018, 144: 74.
doi: 10.1016/j.corsci.2018.08.005 URL |
[14] |
Yang Y, Ding X C, Urban M W. Prog. Polym. Sci., 2015, 49: 34.
|
[15] |
Ryan K R, Down M P, Banks C E. Chem. Eng. J., 2021, 403: 126162.
doi: 10.1016/j.cej.2020.126162 URL |
[16] |
You Y, Peng W L, Xie P, Rong M Z, Zhang M Q, Liu D. Mater. Today, 2020, 33: 45.
doi: 10.1016/j.mattod.2019.09.005 URL |
[17] |
Zhang M Q. Chinese J. Polym. Sci., 2022, 40: 1315.
doi: 10.1007/s10118-022-2870-6 URL |
[18] |
Wang S, Urban M W. Nat. Rev. Mater., 2020, 5: 562.
doi: 10.1038/s41578-020-0202-4 URL |
[19] |
Yuan Y C, Yin T, Rong M Z, Zhang M Q. Express Polym. Lett., 2008, 2: 238.
doi: 10.3144/expresspolymlett.2008.29 URL |
[20] |
Xia D Y, Wang P, Ji X F, Khashab N M, Sessler J L, Huang F H. Chem. Rev., 2020, 120 (13): 6070.
doi: 10.1021/acs.chemrev.9b00839 URL |
[21] |
Chakma P, Konkolewicz D. Angew. Chem. Int. Ed., 2019, 58(29): 9682.
doi: 10.1002/anie.201813525 URL |
[22] |
Liu Z, Xiao D S, Liu G C, Xiang H P, Rong M Z, Zhang M Q. Prog. Org. Coat., 2021, 159: 106450.
|
[23] |
Yi B, Wang S, Hou C S, Huang X, Cui J X, Yao X. Chem. Eng. J., 2021, 405: 127023.
doi: 10.1016/j.cej.2020.127023 URL |
[24] |
Lin Z Q, Deng H Y, Hou Y, Liu X X, Xu R J, Xiang H P, Peng Z Q, Rong M Z, Zhang M Q. J. Mater. Chem. A, 2022, 10(20): 11019.
doi: 10.1039/D2TA01535H URL |
[25] |
Dahlke J, Zechel S, Hager M D, Schubert U S. Adv. Mater. Interfaces, 2018, 5(17): 1800051.
doi: 10.1002/admi.201800051 URL |
[26] |
Rao Q Q, Chen K L, Wang C X. RSC Adv., 2016, 6(59): 53949.
doi: 10.1039/C6RA09582H URL |
[27] |
Anahita A, Reza J, Gelareh M. J. Appl. Polym. Sci., 2021, 139(8): 51670.
doi: 10.1002/app.51670 URL |
[28] |
Michael W K, Sottos R W, Nancy R S. Adv. Funct. Mater., 2007, 17(14): 2399.
doi: 10.1002/adfm.200700086 URL |
[29] |
Yin Z H, Guo J H, Qiao J X, Chem X M. Colloid Polym. Sci., 2020, 298(1): 67.
doi: 10.1007/s00396-019-04587-2 URL |
[30] |
Song Y K, Jo Y H, Lim Y J, Cho S Y, Yu H C, Ryu B C, Lee S I, Chung C M. ACS. Appl. Mater. Inter., 2013, 5(4): 1378.
doi: 10.1021/am302728m URL |
[31] |
Zheng N, Liu J, Wang Y H, Li C M, Zhang Q Y. Prog. Org. Coat., 2021, 151: 106055.
|
[32] |
Sun J Y, Li W, Li N, Zhan Y C, Tian L M, Wang Y M. Prog. Org. Coat., 2022, 164: 106689.
|
[33] |
Islam S, Bhat G. Mater. Adv., 2021, 2(6): 1896.
doi: 10.1039/D0MA00873G URL |
[34] |
Gharakhloo M, Karbarz M. Eur. Polym. J., 2022, 165: 111004.
doi: 10.1016/j.eurpolymj.2022.111004 URL |
[35] |
Li M, Dai S P, Dong X, Jiang Y Y, Ge J, Xu Y D, Yuan N Y, Ding J N. Langmuir, 2022, 38(4): 1560.
doi: 10.1021/acs.langmuir.1c03010 URL |
[36] |
Luo X, Wu Y P, Guo M L, Yang X, Xie L Y, Lai J J, Li Z Y, Zhou H W. J. Appl. Polym. Sci., 2021, 18(33): 50827.
|
[37] |
Zhang J S, Zhang C Q, Song F, Shang Q Q, Hu Y, Jia P U, Liu C G, Hu L H, Zhu G Q, Huang J, Zhou Y H. Chem. Eng. J., 2021, 429: 131848.
doi: 10.1016/j.cej.2021.131848 URL |
[38] |
Chen J, Luo Z Y, An R, Marklund P, Bjorling M, Shi Y J. Small, 2022, 18: 2200532.
doi: 10.1002/smll.202200532 URL |
[39] |
Chen M F, Liu Y Q, Wang J, Bai L J, Wang W X, Yang H W, Wei D L. Journal Ludong University, 2018, 34(02): 150.
|
(陈密发, 刘永泉, 王静, 柏良久, 王文香, 杨华伟, 魏东磊. 鲁东大学学报(自然科学版), 2018, 34(02): 150.).
|
|
[40] |
Zhao L P, Li L S, Yang G, Wei B, Ma Y, Qu F. Biosens. Bioelectron., 2021, 194: 113597.
doi: 10.1016/j.bios.2021.113597 URL |
[41] |
Shi J Z, Shi Z W, Dong Y C, Wu F, Liu D S. ACS. Appl. Bio. Mater., 2020, 3(5): 2827.
doi: 10.1021/acsabm.0c00081 URL |
[42] |
Chen L, Peng H, Wei Y Y, Wang X Y, Jin Y J, Liu H T, Jiang Y. Macromol. Chem. Phys., 2019, 220(18): 1900280.
doi: 10.1002/macp.201900280 URL |
[43] |
Liu C, Ma C F, Xie Q Y, Zhang G Z. J. Mater. Chem. A, 2017, 5(30): 15855.
doi: 10.1039/C7TA05241C URL |
[44] |
Xiong J Q, Thangavel G, Wang J X, Zhou X R, Lee P S. Sci. Adv., 2020, 6(29): 4246.
|
[45] |
Ogliani E., Yu L., Javakhishvili I, Skov A L. RSC Adv., 2018, 8(15): 8285.
doi: 10.1039/C7RA13686B URL |
[46] |
Liu M J, Liu P, Lu G, Lu G, Xu Z T, Yao X. Angew. Chem. Int. Ed., 2018, 57(35): 11242.
doi: 10.1002/anie.201805206 URL |
[47] |
Kuhl N, Bode S, Hager M D, Schubert U S. Adv. Polym. Sci., 2016, 273: 1.
|
[48] |
Zhao J, Xu R, Luo G X, Wu J, Xia H S. J. Mater. Chem. B, 2016, 4(5): 982.
doi: 10.1039/C5TB02036K URL |
[49] |
Wang J K, Lv C, Li Z X, Zheng J P. Macromol. Mater. Eng., 2018, 303(6): 1800089.
doi: 10.1002/mame.201800089 URL |
[50] |
Zhao L W, Jiang B, Huang Y D. J. Mater. Sci., 2019, 54(7): 5472.
doi: 10.1007/s10853-018-03233-6 URL |
[51] |
Zhao L W, Jiang B, Huang Y D. J. Appl. Polym. Sci., 2019, 136(27): 47725.
doi: 10.1002/app.47725 URL |
[52] |
Deng Z X, Wang H, Ma P X, Guo B L. Nanoscale, 2020, 12(3): 1224.
doi: 10.1039/C9NR09283H URL |
[53] |
Xu X W, Guyse J F R, Jerca V V, Hoogenboom R. Macromol. Rapid Commun., 2020, 41(1): 1900305.
doi: 10.1002/marc.201900305 URL |
[54] |
Chen Y, Dai S, Zhu H, Hu H, Yuan N, Ding J. New. J. Chem., 2021, 45(1): 314.
doi: 10.1039/D0NJ04923A URL |
[55] |
Jia X Y, Mei J F, Lai J C, Li C H, You X Z. Macromol. Rapid Commun., 2016, 37(12): 952.
doi: 10.1002/marc.201600142 URL |
[56] |
Rao Y L, Chortos A, Pfattner R, Lissel F, Chiu Y C, Feig V, Xu J, Kurosawa T, Gu X, Wang, C, He M Q, Chun J W. J. Am. Chem. Soc., 2016, 138(18): 6020.
doi: 10.1021/jacs.6b02428 URL |
[57] |
Lai J C, Li L, Wang D P, Zhang M H, Mo S R, Wang X, Zeng K Y, Li C H, Jiang Q, You X Z, Zuo J L. Nat. Commun., 2018, 9(1): 2725.
doi: 10.1038/s41467-018-05285-3 pmid: 30006515 |
[58] |
Lai J C, Jia X Y, Wang D P, Deng Y B, Zheng P, Li C H, Zuo J L, Bao Z N. Nat. Commun., 2019, 10(1): 1164.
doi: 10.1038/s41467-019-09130-z URL |
[59] |
Bai L, Qv P Y, Zheng J P. J. Mater. Sci., 2020, 55(28): 14045.
doi: 10.1007/s10853-020-04997-6 URL |
[60] |
Tan H Y, Lyu Q Q, Xie Z J, Li M M, Wang K, Wang K, Xiong B J, Zhang L B, Zhu J T. Adv. Mater., 2019, 31(6): 1805496.
|
[61] |
Zhang B L, Zhang P, Zhang H Z, Yan C, Zheng Z J, Wu B, Yu Y. Macromol. Rapid Commun., 2017, 38(15): 1700110.
doi: 10.1002/marc.201700110 URL |
[62] |
Lei X Y, Huang Y W, Liang S, Zhao X L, Liu L L. Mater. Lett., 2020, 268: 127598.
doi: 10.1016/j.matlet.2020.127598 URL |
[63] |
Feng Z B, Yu B, Hu J, Zuo H L, Li J P, Sun H B, Ning N Y, Tian M, Zhang L Q. Ind. Eng. Chem. Res., 2019, 58(3): 1212.
doi: 10.1021/acs.iecr.8b05309 URL |
[64] |
Wang N, Feng L, Xu X D, Feng S Y. Macrom. Rapid Commun., 2022, 43(7): 2100885.
doi: 10.1002/marc.202100885 URL |
[65] |
Shi J, Zhao N, Yan D, Song J, Fu W, Li Z. J. Mater. Chem. A, 2020, 8(12): 5943.
doi: 10.1039/D0TA01593H URL |
[66] |
Liu Z, Hong P, Huang Z Y, Zhang T, Xu R J, Chen L J, Xiang H P, Liu X X. Chem. Eng. J., 2020, 387: 124142.
doi: 10.1016/j.cej.2020.124142 URL |
[67] |
Guo R W, Su Q, Zhang J W, Dong A J, Lin C G, Zhang J H. Biomacromolecules, 2017, 18(4): 1356.
doi: 10.1021/acs.biomac.7b00089 URL |
[68] |
Deng G H, Li F Y, Yu H X, Liu F Y, Liu C Y, Sun W X, Jiang H F, Chen Y M. ACS Macro. Lett., 2012, 1(2): 275.
doi: 10.1021/mz200195n URL |
[69] |
Zhang Y D Y, Ding Z Y, Liu Y, Zhang Y P, Jiang S M. J. Colloid Interf. Sci., 2021, 582: 825.
doi: 10.1016/j.jcis.2020.08.080 URL |
[70] |
Ding J, Qiao Z, Zhang Y S, Wei D R, Chen S P, Tang J J, Chen Lu, Wei D, Sun J, Fan H S. Carbohydr. Polym., 2020, 247: 116686.
doi: 10.1016/j.carbpol.2020.116686 URL |
[71] |
Xu W Y, Wang W, Chen S M, Zhang R, Wang Y X, Zhang Q, Yuwen L, Yang W L, Wang L H. J. Colloid Interf. Sci., 2021, 586: 601.
doi: 10.1016/j.jcis.2020.10.128 URL |
[72] |
Huang X W, Wang X F, Shi C Y, Liu Y, Wei Y Y. J. Polym. Res., 2021, 28(1): 1.
doi: 10.1007/s10965-020-02155-9 URL |
[73] |
Wen J, Jia Z Y, Zhang X P, Pan M W, Yuan J F, Zhu L. Mater. Today Commun., 2020, 25: 101569.
|
[74] |
Wu X X, Li J H, Li G, Ling L, Zhang G P, Sun R, Wong C P. J. Appl. Polym. Sci., 2018, 135(31): 46532.
doi: 10.1002/app.46532 URL |
[75] |
Zhao L W, Yin Y, Jiang B, Guo Z H, Qu C Y, Huang Y D. J. Colloid Interf. Sci., 2020, 573: 105.
doi: 10.1016/j.jcis.2020.03.125 URL |
[76] |
Cai Y B, Zou H W, Zhou S T, Chen Y, Liang M. ACS Appl. Polym. Mater., 2020, 2(9): 3977.
doi: 10.1021/acsapm.0c00638 URL |
[77] |
Zheng P W, McCarthy T J. J. Am. Chem. Soc., 2012, 134(4): 2024.
doi: 10.1021/ja2113257 URL |
[78] |
Von Szczepanski J, Danner P M, Opris D M. Adv. Sci., 2022, 2202153.
|
[79] |
Li X P, Yu R, Zhao T T, Zhang Y, Yang X, Zhao X J, Huang W. Eur. Polym. J., 2018, 108: 399.
doi: 10.1016/j.eurpolymj.2018.09.021 URL |
[80] |
Hou Y, Zhu G D, Cui J, Wu N N, Zhao B T, Wu J, Zhao N. J. Am. Chem. Soc., 2022, 144(1): 436.
doi: 10.1021/jacs.1c10455 URL |
[81] |
Burattini S, Colquhoun H M, Greenland B W,. Hayes W. Faraday Discuss., 2009, 143: 251.
pmid: 20334106 |
[82] |
Fawcett A S, Brook M A. Macromolecules, 2014, 47(5): 1656.
doi: 10.1021/ma402361z URL |
[83] |
Lv C, Zhao K, Zheng J P. Macromol. Rapid Commun., 2018, 39(8): 1700686.
doi: 10.1002/marc.201700686 URL |
[84] |
Lv C, Wang J K, Li Z X, Zhao K F, Zheng J P. Compos. B Eng., 2019, 177: 107270.
doi: 10.1016/j.compositesb.2019.107270 URL |
[85] |
Zhang Y H, Yuan L, Liang G Z, Gu A J. J. Mater. Chem. A, 2018, 6(46): 23425.
doi: 10.1039/C8TA07580H URL |
[86] |
Chen G M, Sun Z Y, Wang Y M, Zheng J Y, Wen S F, Zhang J W, Wang L, Hou J, Lin C G, Yue Z F. Prog. Org. Coat., 2020, 140: 105483.
|
[87] |
Bai L, Zheng J P. Compos. Sci. Technol., 2020, 190: 108062.
doi: 10.1016/j.compscitech.2020.108062 URL |
[88] |
Bai L, Yan X X, Feng B W, Zheng J P. Compos. B Eng., 2021, 223: 109123.
doi: 10.1016/j.compositesb.2021.109123 URL |
[89] |
Shan Y X, Liang S, Mao X K, Lu J, Liu L L, Huang Y W, Yang J X. Soft. Matter, 2021, 17(17): 4643.
doi: 10.1039/D0SM02175J URL |
[90] |
Yu H T, Feng Y Y, Gao L, Chen C, Zhang Z X, Feng W. Macromolecules, 2020, 53(16): 7161.
doi: 10.1021/acs.macromol.9b02544 URL |
[91] |
Guo H S, Han Y, Zhao W Q, Yang J, Zhang L. Nat. Commun., 2020, 11(1): 2037.
doi: 10.1038/s41467-020-15949-8 URL |
[92] |
Shi X R, Zhang K Y, Zhao L W, Jiang B, Huang Y D. Ind. Eng. Chem. Res., 2021, 60: 2154.
doi: 10.1021/acs.iecr.0c05238 URL |
[93] |
Wang Z, Liu Y T, Zhang D J,. Gao C H, Wu Y M. Compos. B Eng., 2021, 224: 109213.
doi: 10.1016/j.compositesb.2021.109213 URL |
[94] |
Zhang D D, Ruan Y B, Zhang B Q, Qiao X, Deng G H. Polymer, 2017, 120: 189.
doi: 10.1016/j.polymer.2017.05.060 URL |
[95] |
Xiang H P, Yin J F, Lin G H, Liu X X, Rong M Z, Zhang M Q. Chem. Eng. J., 2019, 358: 878.
doi: 10.1016/j.cej.2018.10.103 URL |
[96] |
Otsuka H, Nagano S, Kobashi Y, Maeda T, Takahara A. Chem. Commun., 2010, 46: 1150.
doi: 10.1039/B916128G URL |
[97] |
Zhao D L, Liu S S, Wu Y F, Guan T, Sun N, Ren B Y. Prog. Org. Coat., 2019, 133: 289.
|
[98] |
Ye J, Lin G H, Lin Z Q, Deng H Y, Huang J J, Xiang H P, Rong M Z, Zhang M Q. Macromol. Mater. Eng., 2022, 307(6): 2100874.
doi: 10.1002/mame.202100874 URL |
[99] |
Xiang H P, Rong M Z, Zhang M Q. Polymer, 2017, 108: 339.
doi: 10.1016/j.polymer.2016.12.006 URL |
[100] |
Huang Y, Yan J, Wang D, Feng S, Zhou C. Polymer, 2021, 13(21): 3729.
|
[101] |
Peng B W, Li H, Li Y T, Lv Z, Wu M, Zhao C X. Chem. Eng. J., 2020, 395: 125079.
doi: 10.1016/j.cej.2020.125079 URL |
[102] |
Jia X Y, Mei J F, Lai J C, Li C H, You X Z. Chem. Commun., 2015, 51(43): 8928.
doi: 10.1039/C5CC01956G URL |
[103] |
Zuo Y J, Gou Z M, Zhang C Q, Feng S Y. Macromol. Rapid Commun., 2016, 37 (13): 1052.
doi: 10.1002/marc.201600155 URL |
[104] |
Lai J C, Mei J F, Jia X Y, Li C H, You X Z, Bao Z N. Adv. Mater., 2016, 28 (37): 8277.
doi: 10.1002/adma.201602332 URL |
[105] |
Miwa Y, Taira K, Kurachi J, Udagawa T, Kutsumizu S. Nat. Commun., 2019, 10: 1828.
doi: 10.1038/s41467-019-09826-2 URL |
[1] | 程龙, 于大江, 尤加健, 龙腾, 陈素素, 周传健. 有机硅自修复材料[J]. 化学进展, 2018, 30(12): 1852-1862. |
[2] | 夏勇, 姚洪涛, 缪智辉, 王芳, 祁争健, 孙宇. 利用点击化学制备有机硅材料及应用[J]. 化学进展, 2015, 27(5): 532-538. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||