English
新闻公告
More
化学进展 2011, Vol. 23 Issue (4): 704-730 前一篇   后一篇

• 综述与评论 •

具有生物活性的植物内生真菌次生代谢产物

朱妍妍, 艾嫦, 张嘉, 张正旺, 赵长琦*   

  1. 北京师范大学生命科学学院 细胞增殖与调控生物学教育部重点实验室 基因工程药物及生物技术北京市重点实验室 北京 100875
  • 收稿日期:2010-10-01 修回日期:2010-11-01 出版日期:2011-04-24 发布日期:2011-02-25
  • 通讯作者: e-mail:zhaochangqi60724@yahoo.com.cn E-mail:zhaochangqi60724@yahoo.com.cn
  • 基金资助:

    十一五国家科技支撑计划(No.2008BAC39B05)和北京师范大学研究生院优秀博士论文培育基金项目(No.08026)资助

Bioactive Secondary Metabolites from Endophytic Fungi in Plants

Zhu Yanyan, Ai Chang, Zhang Jia, Zhang Zhengwang, Zhao Changqi*   

  1. Key Lab of Cell Proliferation and Regulation of Biology of Ministry of Education, Beijing Key Lab of Gene Engineering Drugs and Biological Technology, College of Life Science, Beijing Normal University, Beijing 100875, China
  • Received:2010-10-01 Revised:2010-11-01 Online:2011-04-24 Published:2011-02-25

植物内生真菌是指那些在其生活史中的某一段时期生活在植物组织内,对植物组织没有引起明显病害症状的真菌。植物内生真菌几乎在所有植物中存在,它们种类繁多,分布广泛,在长期的自然选择下与寄主植物形成和谐的共生关系,使其产生的次生代谢产物十分丰富,这对农业、医药行业等的发展都具有着巨大的潜在价值。本文对近年来从65种植物中分离获得的74株内生真菌产生的404个次生代谢产物研究进行了分析归纳整理,并对其中194个具有生物学活性的化合物结构和活性进行了综述。

The endophytic fungi colonize interior organs of plants, but do not have pathogenic effects on their host(s). They exist in almost all plants and have been recognized as potential sources of novel natural products for exploitation in pharmaceutical and agricultural industries. This review describes about 404 natural products isolated and characterized from over 74 plant-associated fungal strains since 2008, and among them 194 active compounds are elucidated in detail about their structures and biological activities.

中图分类号: 

()

[1] Gunatilaka A A L. J. Nat. Prod., 2006, 69(3): 509-526
[2] Strobel G A. Microbes and Infection, 2003, 5(6): 535-544
[3] 郭良栋(Guo L D). 菌物系统(Mycosystema), 2001, 20(1): 148-152
[4] Strobel G A, Stierle A, Stierle D, et al. Mycotaxon., 1993, 47: 71-78
[5] Guo B, Wang Y, Sun X, et al. Appl. Microbiol. Biotechnol., 2008, 44(2): 136-142
[6] 国家食品药品监督管理局(Beijing Drug Administration). 中国新药与临床杂志(Chin. J. New Drugs Clin. Rem.) 2008, 27(6): 462-465
[7] Davis R A, Longden J, Avery V M. et al. Bioorg. Med. Chem. Lett., 2008, 18: 2836-2839
[8] Shiono Y, Shimanuki K, Hiramatsu F, et al. Bioorg. Med. Chem. Lett., 2008, 18: 6050-6053
[9] Lin Z J, Lu Z Y, Zhu T J, et al. Chem. Pharm. Bull., 2008, 56(2): 217-221
[10] Lin Z J, Zhu T J, Fang Y C, et al. Magn. Reson. Chem., 2008, 46: 1212-1216
[11] Ge H M, Shen Y, Zhu C H, et al. Phytochemistry, 2008, 69: 571-576
[12] Ge H M, Zhang W Y, Ding G, et al. Chem. Commun., 2008: 5978-5980
[13] Ge H M, Yu Z G, Zhang J et al. J. Nat. Prod., 2009, 72(4): 753-755
[14] Xu S, Ge H M, Song Y C, et al. Chem. Biodivers, 2009, 6(5): 739-745
[15] Davis R A, Carroll A R, Andrews K T, et al. Org. Biomol. Chem., 2010, 8: 1785-1790
[16] Tao Y W, Zeng X J, Mou C B, et al. Magn.Reson.Chem., 2008, 46(5): 501-505
[17] Shao C L, Wang C Y, Gu Y C, et al. Bioorg. Med. Chem. Lett., 2010, 20(11): 3284-3286
[18] Cui C M, Li X M, Li C S, et al. J. Nat. Prod., 2010, 73(4): 729-733
[19] Isaka M, Yangchuma A, Rachtawee P, et al. Phytochemistry Letters, 2009, 2(4): 207-210
[20] Yan L, Zhao P J, Ma J, et al. Helvetica Chimica Acta, 2008, 91(8): 1588-1594
[21] Isaka M, Palasarn S, Lapanun S, et al. J. Nat. Prod., 2009, 72(9): 1720-1722
[22] Wijeratne E M K, Paranagama P A, Marron M T. J. Nat. Prod., 2008, 71(2): 218-222
[23] Martínez-Luis S, Della-Togna G, Coley P D, et al. J. Nat. Prod., 2008, 71(12): 2011-2014
[24] Debbab A, Aly A H, Edrada-Ebel R A, et al. J. Nat. Prod., 2009, 72(4): 626-631
[25] Aly A H, Edrada-Ebel R A, Wray V, et al. Phytochemistry, 2008, 69(8): 1716-1725
[26] Chomcheon P, Wiyakrutta S, Sriubolmas N, et al. Phytochemistry, 2009, 70(1): 121-127
[27] Ding G, Zheng Z H, Liu S C, et al. J. Nat. Prod., 2009, 72(5): 942-945
[28] Aly A H, Edrada-Ebel R A, Indriani I D, et al. J. Nat. Prod., 2008, 71(6): 972-980
[29] Chinworrungsee M, Wiyakrutta S, Sriubolmas N, et al. Arch. Pharm. Res., 2008, 31(5): 611-616
[30] Li K K, Lu Y J, Song X H, et al. Bioorg. Med. Chem. Lett., 2010, 20(11): 3326-3328
[31] Liu L, Liu S C, Niu S B, et al. J. Nat. Prod., 2009, 72(8): 1482-1486
[32] Chen X M, Shi Q Y, Lin G, et al. J. Nat. Prod., 2009, 72(9): 1712-1715
[33] Xu J, Kjer J, Sendker J, et al. J. Nat. Prod., 2009, 72(4): 662-665
[34] Deshmukh S K, Mishra P D, Kulkarni-Almeida A, et al. Chem. Biodivers., 2009, 6(5): 784-789
[35] Huang Z J, Yang R Y, Yin X H, et al. Magn.Reson. Chem., 2010, 48(1): 80-82
[36] Abdou R, Scherlach K, Dahse H M, et al. Phytochemistry, 2010, 71(1): 110-116
[37] Lin Z J, Zhu T J, Fang Y C, et al. Phytochemistry, 2008, 69(5): 1273-1278
[38] Bunyapaiboonsri T, Yoiprommarat S, Srikitikulchai P, et al. J. Nat. Prod., 2010, 73(1): 55-59
[39] Chokpaiboon S, Sommit D, Teerawatananond T, et al. J. Nat. Prod., 2010, 73(5): 1005-1007
[40] Chomcheon P, Wiyakrutta S, Sriubolmas N, et al. Phytochemistry, 2009, 70(3): 407-413
[41] Rukachaisirikul V, Sommart U, Phongpaichit S. Phytochemistry, 2008, 69(3): 783-787
[42] Qin J C, Zhang Y M, Gao J M, et al. Bioorg. Med. Chem. Lett., 2009, 19(6): 1572-1574
[43] Liu X L, Dong M S, Chen X H, et al. Appl. Microbiol. Biotechnol., 2008, 78(2): 241-247
[44] Zhang W, Krohn K, Zia-Ullah U F, et al. Chem. Eur. J., 2008, 14(16): 4913-4923
[45] Zhang W, Krohn K, Draeger S, et al. J. Nat. Prod., 2008, 71(6): 1078-1081
[46] Ding G, Liu S C, Guo L D, et al. J. Nat. Prod., 2008, 71(4): 615-618
[47] Zhang H W, Huang W Y, Chen J R, et al. Chem. Eur. J., 2008, 14(34): 10670-10674
[48] Huang Z J, Cai X L, Shao C L, et al. Phytochemistry, 2008, 69(7): 1604-1608
[49] Rukachaisirikul V, Arunpanichlert J, Sukpondma Y, et al. Tetrahedron, 2009, 65(51): 10590-10595
[50] Liu L, Liu S C, Jiang L H, et al. Org. Lett., 2008, 10(7): 1397-1400
[51] Liu L, Liu S C, Chen X L, et al. Bioorgan. Med. Chem., 2009, 17: 606-613
[52] Wang F W, Ye Y H, Ding H, et al. Chem. Biodivers., 2010, 7(1): 216-220
[53] Sommart U, Rukachaisirikul V, Sukpondma Y, et.al. Chem. Pharm. Bull., 2008, 56(12): 1687-1690
[54] Hoffman A M, Mayer S G, Strobel G A, et al. Phytochemistry, 2008, 69(4): 1049-1056
[55] Yu B Z, Zhang G H, Du Z Z. Phytochemistry, 2008, 69(13): 2523-2526
[56] Liu L, Tian R R, Liu S C, et al. Bioorgan. Med. Chem., 2008, 16(11): 6021-6026
[57] Kjer J, Wray V, Edrada-Ebel R A, et al. J. Nat. Prod., 2009, 72(11): 2053-2057
[58] Pongcharoen W, Rukachaisirikul V, Phongpaichit S, et al. Phytochemistry, 2008, 69(9): 1900-1902
[59] Li E W, Tian R R, Liu S C. J. Nat. Prod., 2008, 71(4): 664-668
[60] 马养民(Ma Y M), 赵洁(Zhao J), 周雪宁(Zhao X N). 化学进展(Progress in Chemistry), 2010, 22: 440-448
[61] Li E W, Jiang L H, Guo L D, et al. Bioorgan. Med. Chem., 2008, 16(17): 7894-7899
[62] Zhang A L, He L Y, Gao J M, et al. Lipids, 2009, 44(8): 745-751
[63] You F, Han T, Wu J Z, et al. Biochem. Syst. Ecol., 2009, 37(3): 162-165
[64] Macías-Rubalcava M L, Hernández-Bautista B E. Phytochemistry, 2008, 69(5): 1185-1196
[65] Kharwar R N, Verma V C, Kumar A, et al. Curr. Microbiol., 2009, 58(3): 233-238
[66] Wu S H, Chen Y W, Shao S C, et al. J. Nat. Prod., 2008, 71(4): 731-734
[67] Wu S H, Chen Y W, Shao S C, et al. Chem. Biodivers., 2009, 6(1): 79-84
[68] Kontnik R, Clardy J. Org. Lett., 2008, 10(18): 4149-4151
[69] Jiménez-Romero C, Ortega-Barría E A. Arnold E, et al. Pharm Biol., 2008, 46(10/11): 1-4
[70] Sappapan R, Sommit D, Ngamrojanavanich N, et al. J. Nat. Prod., 2008, 71(9): 1657-1659
[71] Campos F F, Rosa L H, Cota B B. PLoS Negl. Trop. Dis., 2008 2(12): e348
[72] Li L D, Li X M, Wang B G. J. Microbiol. Biotechnol., 2009, 19(7): 675-680
[73] Souza A D L, Rodrigues-Filho E, Souza A Q L, et al. Toxicon., 2008, 51(2): 240-250
[74] Wen L, Cai X L, Xu F, et al. J. Org. Chem., 2009, 74(3): 1093-1098
[75] Chomcheon P, Wiyakrutta S, Aree T, et al. Chem. Eur. J., 2010, 16: 11178-11185
[76] Qiao M F, Ji N Y , Liu X H, et al. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters, 2010, 20: 5677-5680
[77] Li G H, Wang X B, Liu F F, et al. Chemistry & Biodiversity, 2010, 7: 1790-1795
[78] Wang J M, Ding G Z, Fang L, et al. J. Nat. Prod., 2010, 73: 1240-1249
[79] Mahavorasirikul W, Viyanant V, Chaijaroenkul W, et al. BMC Complementary and Alternative Medicine., 2010, doi: 10.1186/1472-6882-10-55
[80] Uddin S J, Grice I D, Tiralongo E. Evid. Based Complement. Alternat. Med., 2009, doi: 10.1093/ecam/nep111
[81] 赵燕(Zhao Y), 赵莹(Zhao Y),王绪成(Wang X C). 中国药房(China Pharmacy), 2007, 18 (15): 1189-1190
[82] Kumari P, Misra K, Sisodia B S, et al. Planta Med., 2009, 75(1): 59-61
[83] Watt E, Pretorius J C. Journal of Ethnopharmacology, 2001, 76: 87-91
[84] 邹明宏(Zou M H), 杜丽清(Du L Q), 曾辉(Zeng H)等. 热带作物学报(Chinese Journal of Tropical Crops), 2007, 28(4): 122-127
[85] 王琴(Wang Q), 温其标(Wen Q B). 现代食品科技(Modern Food Science and Technoloy), 2006 22(1): 164-167
[86] 孙剑秋(Sun J Q), 郭良栋(Guo L D), 臧威(Zang W)等. 西北植物学报(Acta Bot. Boreal.-Occident. Sin.), 2006, 26(7): 1505-1519
[87] 王兴红(Wang X H). 中草药(Chinese Traditional and Herbal Drugs), 2007, 38(1): 140-143
[88] 唐辉(Tang H), 李锋(Li F), 韦霄(Wei X)等. 湖北农业科学(Hubei Agricultural Sciences), 2009, 48(9): 2275-2278

[1] 吴晓晓, 马开庆. 百部生物碱的全合成[J]. 化学进展, 2020, 32(6): 752-760.
[2] 宁鹏, 程云辉, 许宙, 丁利, 陈茂龙. 金属-有机框架材料在活性肽富集中的应用[J]. 化学进展, 2020, 32(4): 497-504.
[3] 张聪, 岳巧丽, 陶丽霞, 胡莹莹, 李晨钟, 唐波. 基于核酸探针的光学传感方法和细胞成像研究[J]. 化学进展, 2019, 31(6): 858-871.
[4] 英启炜, 廖建国, 吴民行, 翟智皓, 刘欣茹. 球形生物活性玻璃作为运输载体的研究[J]. 化学进展, 2019, 31(5): 773-782.
[5] 闫新, 李意羡, 贾月梅, 俞初一. 糖苷化的亚氨基糖:分离、合成与生物活性[J]. 化学进展, 2019, 31(11): 1472-1508.
[6] 贾斌, 马养民*, 陈镝, 陈璞, 胡岩. 天然产物吲哚二酮哌嗪生物碱的结构及生物活性[J]. 化学进展, 2018, 30(8): 1067-1081.
[7] 刘吕花, 郑延延*, 张丽芳, 熊成东. 硬组织植入生物活性聚醚醚酮复合材料[J]. 化学进展, 2017, 29(4): 450-458.
[8] 袁硕, 孙德群. β-模拟肽的构象限制在药物设计中的应用[J]. 化学进展, 2016, 28(7): 1084-1098.
[9] 胡代花, 陈旺, 王永吉. 活性维生素D3类似物的合成及构效关系研究[J]. 化学进展, 2016, 28(6): 839-859.
[10] 侯辉, 孙德群. 模拟肽的构象限制在药物设计中的应用[J]. 化学进展, 2015, 27(9): 1260-1274.
[11] 杨冬梅, 周宇涵, 常晴, 赵一龙, 曲景平. 三氟甲基烷基酮的生物活性及合成方法[J]. 化学进展, 2014, 26(06): 976-986.
[12] 崔建国, 刘亮, 甘春芳, 肖琦, 黄燕敏. 芳(杂)环甾体化合物的合成及生理活性研究[J]. 化学进展, 2014, 26(0203): 320-333.
[13] 王路, 周百斌, 刘家仁. 抗癌多金属氧酸盐[J]. 化学进展, 2013, 25(07): 1131-1141.
[14] 张本印 王环 沈建伟 杨晓艳 罗晓东 张晓峰. 大戟属三萜类结构及生物活性*[J]. 化学进展, 2010, 22(05): 877-887.
[15] 马养民 赵洁 周雪宁. 植物内生真菌抗植物病原真菌活性物质的研究*[J]. 化学进展, 2010, 22(0203): 440-448.