English
新闻公告
More
化学进展 2009, Vol. 21 Issue (0708): 1523-1533 前一篇   后一篇

• 综述与评论 •

异卟啉研究进展*

王全国;曾凡花;解永树**;朱为宏   

  1. (华东理工大学结构可控先进功能材料及其制备教育部重点实验室 精细化工研究所 上海 200237)
  • 收稿日期:2008-12-04 修回日期:2009-01-16 出版日期:2009-08-24 发布日期:2009-06-30
  • 通讯作者: 解永树 E-mail:yshxie@ecust.edu.cn
  • 基金资助:

    国家自然科学基金

A Brief Review of Recent Progress in Porphyrinoids

Wang Quanguo; |Zeng Fanhua; |Xie Yongshu**; |Zhu Weihong   

  1. (Key Laboratory for Advanced Materials and Institute of Fine Chemicals, East China University of Science &|Technology, Shanghai 200237, China)
  • Received:2008-12-04 Revised:2009-01-16 Online:2009-08-24 Published:2009-06-30
  • Contact: Xie Yongshu E-mail:yshxie@ecust.edu.cn

异卟啉是通过改变卟啉大环结构而得到的卟啉类似物。由于具有独特的结构和性能,如阴离子识别、稳定异常价态金属离子、Möbius芳香性、构建新型超分子体系、电子转移以及近红外荧光等特性,异卟啉已引起人们越来越多的兴趣。本文简要介绍了异卟啉研究的意义,异卟啉的命名以及分类,并重点介绍了 N-错位卟啉、扩展卟啉和氧化卟啉原等异卟啉的研究现状及最新进展。同时对咔咯、氧化咔咯原、卟啉烯、核修饰卟啉、亚卟啉和杯吡咯等异卟啉的发展现状及其性能作了简要概述。通过对异卟啉化合物研究,可得到很多普通卟啉难以实现的性能,并有望在相关领域获得实际应用。本文在介绍异卟啉研究的同时,还尝试翻译了一些相关专业术语。

Porphyrinoids are compounds with macrocyclic structures similar to those of porphyrins. They continue to attract the attention of chemists due to their unique structures and properties, such as anion binding, stabilization of metal ions with unusual oxidation states, Möbius aromaticity, construction of interesting supramolecular assemblies, electron transfer, and NIR emission. Significance, nomenclature and classification of porphyrinoids are briefly introduced in this paper. Then recent progress of N-confused porphyrins, expanded porphyrins, and oxoporphyrinogens are highlighted and reviewed. Furthermore, corroles, oxocorrologens, porphycenes, core-modified porphyrins, subporphyrins, calixpyrroles and some other porphyrinoids are also introduced. Researches on porphyrinoids provide the possibilities of interesting properties and relevant applications that might be totally different from normal porphyrin compounds.

Contents
1 Introduction
2 Progress in porphyrinoids
2.1 Porphyrinoids with various linkage of pyrrole units
2.2 Core modified porphyrins
2.3 Porphyrinoids with various macrocycle size
2.4 Porphyrinoids with various saturation states
3 Summary and outlook

中图分类号: 

()

[ 1 ]  Kim D , Osuka A. Acc. Chem. Res. , 2004 , 37 : 735 —745
[ 2 ]  Sessler J L , Tomat E. Acc. Chem. Res. , 2007 , 40 : 371 —379
[ 3 ]  Sessler J L , Seidel D. Angew. Chem. Int . Ed. , 2003 , 42 : 5134 —5175
[ 4 ]  Chandrashekar T, Venkatraman S. Acc. Chem. Res. , 2003 , 36 :676 —691
[ 5 ]  Inokuma Y, Osuka A. Dalton Trans. , 2008 , 2517 —2526
[ 6 ]  Lash T D. J . Porphyrins Phthalocyanines , 2001 , 5 : 267 —288
[ 7 ]  Rosenthal J , Young E R , Nocera D G. Inorg. Chem. , 2007 , 46 :8668 —8675
[ 8 ]  Flamigni L , Collin J P , Sauvage J P. Acc. Chem. Res. , 2008 , 41 :857 —871
[ 9 ]  Ren T. Chem. Rev. , 2008 , 108 : 4185 —4207
[10 ]  Jasat A , Dolphin D. Chem. Rev. , 1997 , 97 : 2267 —2269
[11 ]  StìpieńM, Latos-Gra·zyński L. Acc. Chem. Res. , 2005 , 38 : 88 —98
[12 ]  Gupta I , Ravikanth M. Coord. Chem. Rev. , 2006 , 250 : 468 —518
[13 ]  Sessler J L , Weghorn S J . Expanded , Contracted and Isomeric Porphyrins. New York: Elsevier Science Inc. , 1997
[14 ]  Furuta H , Asano T, Ogawa T. J . Am. Chem. Soc. , 1994 , 116 :767 —768
[15 ]  Chmielewski P J , Latos-Gra·zyński L , Rachlewicz K, et al . Angew.Chem. Int . Ed. , 1994 , 33 : 779 —781
[16 ]  Srinivasan A , Furuta H. Acc. Chem. Res. , 2005 , 38 : 10 —20
[17 ]  Vogel E , Will S , Tilling A S , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,1994 , 33 : 731 —735
[18 ]  Autret M, Will S , Caemelbecke E V , et al . J . Am. Chem. Soc. ,1994 , 116 : 9141 —9149
[19 ]  Vogel E , Schmickler H , Lex J , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,1986 , 25 : 257 —259
[20 ]  Sánchez-García D , Sessler J L. Chem. Soc. Rev. , 2008 , 37 :215 —232
[21 ]  Chmielewski P J , Latos-Gra·zyński L. Coord. Chem. Rev. , 2005 ,249 : 2510 —2533
[22 ]  Hill J P , Hewitt I J , D’Souza F , et al . J . Org. Chem. , 2004 , 69 :5861 —5869
[23 ]  Schumacher A L , Hill J P , Ito O , et al . Chem. Eur. J . , 2007 ,13 : 4628 —4635
[24 ]  Lee C H , Miyaji H , Sessler J L , et al . Chem. Commun. , 2008 ,24 —34
[25 ]  Gosmann M, Franck B. Angew. Chem. Int . Ed. , 1986 , 25 :1100 —1101
[26 ]  Franck B , Nonn A. Angew. Chem. Int . Ed. , 1995 , 34 : 1795 —1811
[27 ]  Furtura H , Maeda H , Osuka A. Chem. Commun. , 2002 , 1795 —1804
[28 ]  Furuta H , Ishizuka T, Osuka A , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2001 ,123 : 6207 —6208
[29 ]  Maeda H , Osuka A , Furuta H , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2003 ,125 : 11822 —11823
[30 ]  Furuta H , Ogawa T, Uwatoko Y, et al . Inorg. Chem. , 1999 , 38 :2676 —2682
[31 ]  Bohle D E , Chen W C , Hung C H. Inorg. Chem. , 2002 , 41 :3334 —3336
[32 ]  Muckey M A , Ferrence GM, Lash T D. Chem. Commun. , 2002 ,4840 —4842
[33 ]  Harvey J D , Ziegler C J . Coord. Chem. Rev. , 2003 , 247 : 1 —19
[34 ]  Furuta H , Nanami H , Sessler J L , et al . Chem. Asian J . , 2008 ,3 : 592 —599
[35 ]  Furuta H , Maeda H , Osuka A , et al . Inorg. Chem. , 2000 , 39 :5424 —5425
[36 ]  Furuta H , Youfu K, Osuka A , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2003 , 42 : 2186 —2188
[37 ]  Furuta H , Ishizuka T, Osuka A. J . Am. Chem. Soc. , 2002 , 124 :5622 —5623
[38 ]  Furuta H , Morimoto T, Osuka A. Inorg. Chem. , 2004 , 43 : 1619 —1624
[39 ]  Morimoto T, Uno H , Furuta H. Angew. Chem. Int . Ed. , 2007 ,46 : 3672 —3675
[40 ]  Gale P A. Acc. Chem. Res. , 2006 , 39 : 465 —475
[41 ]  Amendola V , Bonizzoni M, Taglietti A , et al . Coord. Chem. Rev. ,2006 , 250 : 1451 —1470
[42 ]  Liu J C , Osuka A , Furuta H. Chem. Commun. , 2003 , 1908 —1909
[43 ]  Xie Y S , Morimoto T, Furuta H. Angew. Chem. Int . Ed. , 2006 ,45 : 6907 —6910
[44 ]  Furuta H , Maeda H , Osuka A. J . Am. Chem. Soc. , 2000 , 122 :803 —807
[45 ]  Schmidt I , Chmielewski P J . Tetrahedron Lett . , 2001 , 42 : 1151 —1154
[46 ]  Xiao Z, Patrick B O , Dolphin D. Chem. Commun. , 2002 , 1816 —1817
[47 ]  Ishikawa Y, Yoshida I , Furuta H. Chem. Lett . , 1997 , 667 —672
[48 ]  Furuta H , Ishizuka T, Osuka A , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2000 ,122 : 5748 —5757
[49 ]  Furuta H , Ishizuka T, Osuka A , et al . J . Am. Chem. Soc. , 1999 ,121 : 2945 —2946
[50 ]  Toganoh M, Ishizuka T, Furuta H. Chem. Commun. , 2004 ,2464 —2465
[51 ]  Annoni E , Pizzotti M, Ugo R , et al . Eur. J . Inorg. Chem. , 2005 ,3857 —3874
[52 ]  Srinivasan A , Ishizuka T, Furuta H. Angew. Chem. Int . Ed. ,2004 , 43 : 876 —879
[53 ]  Mori S , Furuta H , Osuka A , et al . Chem. Eur. J . , 2005 , 11 :2417 —2425
[54 ]  Toganoh M, Ikeda S , Furuta H. Chem. Commun. , 2005 , 4589 —4591
[55 ]  Toganoh M, Ikeda S , Furuta H. Inorg. Chem. , 2007 , 46 : 10003 —10015
[56 ]  Kashiwagi N , Akeda T, Furuta H , et al . Org. Lett . , 2007 , 9 :1733 —1736
[57 ]  Toganoh M, Kimura T, Furuta H , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2008 , 47 : 1 —5
[58 ]  Maeda H , Morimoto T, Furuta H , et al . Chem. Asian J . , 2006 , 1 :832 —844
[59 ]  Joseph C A , Ford P C. J . Am. Chem. Soc. , 2005 , 127 : 6737 —6743
[60 ]  Aviva I , Gross Z. Chem. Commun. , 2007 , 1987 —1999
[61 ]  Albrett AM, Conradie J , Boyd P D W, et al . J . Am. Chem. Soc. ,2008 , 130 : 2888 —2889
[62 ]  Paolesse R. Synlett , 2008 , 15 : 2215 —2230
[63 ]  D’Souza F , Chitta R , Ohkubo K, et al . J . Am. Chem. Soc. ,2008 , 130 : 14263 —14272
[64 ]  Kuck S , Hoffmann G, Broring M, et al . J . Am. Chem. Soc. ,2008 , 130 : 14072 —14073
[65 ]  Brêring M, Kêhler S , Kleeberg C. Angew. Chem. Int . Ed. , 2008 ,47 : 5658 —5660
[66 ]  Xie Y S , Hill J P , D’Souza F , et al . Chem. Eur. J . , 2007 , 13 :9824 —9833
[67 ]  Vogel E , Scholz P , Demuth R , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,1999 , 38 : 2919 —2923
[68 ]  Pawlicki M, Latos-Gra·zyński L. The Chemical Record , 2006 , 6 :64 —78
[69 ]  Pawlicki M, Latos-Gra·zyński L , Szterenberg L. Inorg. Chem. ,2005 , 44 : 9779 —9786
[70 ]  Sprutta N , ’Swiderska M, Latos-Gra·zyński L. J . Am. Chem. Soc. ,2005 , 127 : 13108 —13109
[71 ]  Chmielewski M J , Pawlicki M, Latos-Gra·zyński L , et al . Inorg.Chem. , 2006 , 45 : 8664 —8671
[72 ]  StìpieńM, Latos-Gra·zyński L. Chem. Eur. J . , 2001 , 7 : 5113 —5117
[73 ]  My’sliborski R , Latos-Gra·zyński L. Eur. J . Org. Chem. , 2005 ,5039 —5048
[74 ]  Pacholska-Dudziak E , Pawlicki M, Latos-Gra·zyński L , et al . Inorg.Chem. , 2005 , 44 : 8794 —8803
[75 ]  Berlicka A , Latos-Gra·zyński L , Lis T. Angew. Chem. Int . Ed. ,2005 , 44 : 5288 —5291
[76 ]  Inokuma Y, Kwon J H , Osuka A , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2006 , 45 : 961 —964
[77 ]  My’sliborski R , Latos2Gra·zyński L , Szterenberg L , et al . Angew.Chem. Int . Ed. , 2006 , 45 : 3670 —3674
[78 ]  Kobayashi N , Takeuchi Y, Matsuda A. Angew. Chem. Int . Ed. ,2007 , 46 : 758 —760
[79 ]  Takeuchi Y, Matsuda A , Kobayashi N. J . Am. Chem. Soc. , 2007 ,129 : 8271 —8281
[80 ]  Tsurumaki E , Kim D , Osuka A , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2008 ,130 : 438 —439
[81 ]  Hiroto S , Shinokubo H , Osuka A , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2008 , 130 : 16172 —16173
[82 ]  Matano Y, Nakabuchi T, Imahori H , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2008 , 130 : 16446 —16447
[83 ]  Inokuma Y, Kim D , Osuka A , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2008 , 47 : 4840 —4843
[84 ]  Latos-Gra·zyński L. Angew. Chem. Int . Ed. , 2004 , 43 : 5124 —5129
[85 ]  Senge M O , Sergeeva N N. Angew. Chem. Int . Ed. , 2006 , 45 :7492 —7495
[86 ]  Bauer V , Clive DL J , Woodward R B , et al . J . Am. Chem. Soc. ,1983 , 105 : 6429 —6436
[87 ]  Sessler J L , Davis J M. Acc. Chem. Res. , 2001 , 34 : 989 —997
[88 ]  Sessler J L , Morishima T, Lynch V. Angew. Chem. Int . Ed. ,1991 , 30 : 977 —980
[89 ]  Sessler J L , Weghorn S J , Lynch V , et al . Angew. Chem. Int .Ed. , 1994 , 33 : 1509 —1512
[90 ]  Mori S , Kim D , Osuka A , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2007 , 129 :11344 —11345
[91 ]  Suzuki M, Osuka A. Angew. Chem. Int . Ed. , 2007 , 46 : 5171 —5174
[92 ]  Shimizu S , Sessler J L , Osuka A , et al . Chem. Eur. J . , 2008 , 14 :2668 —2678
[93 ]  Koide T, Kim D , Osuka A , et al . Angew. Chem. Int . Ed. , 2008 ,47 : 9661 —9665
[94 ]  StìpieńM, Latos-Gra·zyński L , Sprutta N , et al . Angew. Chem.Int . Ed. , 2007 , 46 : 7869 —7873
[95 ]  Herges R. Chem. Rev. , 2006 , 106 : 4820 —4842
[96 ]  Rzepa H S. Chem. Rev. , 2005 , 105 : 3697 —3715
[97 ]  Heilbronner E. Tetrahedron Lett . , 1964 , 5 : 1923 —1928
[98 ]  Ajami D , Oeckler O , Herges R , et al . Nature , 2003 , 426 : 819 —821
[99 ]  Ajami D , Hess K, Herges R , et al . Chem. Eur. J . , 2006 , 12 :5434 —5445
[100 ] Kênig H , Eickmeier C , Franck B , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,1990 , 29 : 1393 —1395
[101 ] Jux N. Angew. Chem. Int . Ed. , 2008 , 47 : 2543 —2546
[102 ] Suzuki M, Osuka A. Org. Lett . , 2003 , 5 : 3943 —3946
[103 ] Saito S , Osuka A. Chem. Eur. J . , 2006 , 12 : 1923 —1928
[104 ] Tanaka Y, Kim D , Osuka A , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2008 , 47 : 681 —684
[105 ] Park J K, Osuka A , Kim D , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2008 ,130 : 1824 —1825
[106 ] Pacholska-Dudziak E , Skonieczny J , Latos-Gra·zyński L , et al . J .Am. Chem. Soc. , 2008 , 130 : 6182 —6195
[107 ] Wu D , Shen Z, You X Z, et al . Angew. Chem. Int . Ed. , 2008 ,47 : 193 —197
[108 ] Chitta R , D’Souza F. J . Mater. Chem. , 2008 , 18 : 1440 —1471
[109 ] Xie Y S , Hill J P , Ito O , et al . J . Phys. Chem. C , 2008 , 112 :10559 —10572
[110 ] Hosseini A , Taylor S , Accorsi G, et al . J . Am. Chem. Soc. ,2006 , 128 : 15903 —15913
[111 ] Sun D Y, Tham F S , Reed C A , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2000 ,122 : 10704 —10705
[112 ] Sun D Y, Tham F S , Reed C A , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2002 ,124 : 6604 —6612
[113 ] Boyd P D W, Reed C A. Acc. Chem. Res. , 2005 , 38 : 235 —242
[114 ] Kodis G, Terazono Y, Liddell P , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2006 ,128 : 1818 —1827
[115 ] Kamat P V. J . Phys. Chem. C , 2007 , 111 : 2834 —2860
[116 ] Ajayaghosh A , Praveen V K. Chem. Soc. Rev. , 2008 , 37 : 109 —122
[117 ] D’Souza F , Maligaspe E , Karr P A , et al . Chem. Eur. J . , 2008 ,14 : 674 —681
[118 ] Hill J P , Schumacher AL , D’Souza F , et al . Inorg. Chem. , 2006 ,45 : 8288 —8296
[119 ] Gale P A , Sessler J L , Lynch V , et al . J . Am. Chem. Soc. , 1996 ,118 : 5140 —5141
[120 ] Miyaji H , Sato W, Sessler J L. Angew. Chem. Int . Ed. , 2000 ,39 : 1777 —1780
[121 ] Sessler J L , Gale P A , Genge J W. Chem. Eur. J . , 1998 , 4 :1095 —1099
[122 ] Levitskaia T G, Marquez M, Sessler J L , et al . Chem. Commun. ,2003 , 2248 —2249
[123 ] Nielsen K A , Cho W S , Sessler J L , et al . Angew. Chem. Int .Ed. , 2006 , 45 : 6848 —6853
[124 ] Yoon D W, Hwang H , Lee C H. Angew. Chem. Int . Ed. , 2002 ,41 : 1757 —1759
[125 ] Lee C H , Na H K, Sessler J L , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2003 ,125 :7301 —7306
[126 ] Miyaji H , Sessler J L , Lee C H , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2005 ,127 : 12510 —12512
[127 ] Miyaji H , Sessler J L , Lee C H , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2007 , 46 : 2508 —2511
[128 ] Yoon D W, Jeong S D , Lee C H , et al . Supramol . Chem. , 2007 ,19 : 265 —270
[129 ] Blangy V , Stoecklievans H , Neier R , et al . Angew. Chem. Int .Ed. , 2009 , 48 : 1688 —1691
[130 ] Woodward R B. Angew. Chem. , 1960 , 72 : 651 —751
[131 ] Woodward R B. Ind. Chim. Belg. , 1962 , 27 : 1293 —1308
[132 ] Liu C , Shen D M, Chen Q Y. J . Am. Chem. Soc. , 2007 , 129 :5814 —5815
[133 ] Xu H , Yu G, Zhu D B , et al . Langmuir , 2005 , 21 : 5391 —5395
[134 ] Li X F , Chmielewski P J , Zhu D B , et al . J . Org. Chem. , 2006 ,71 : 9739 —9742
[135 ] Yang Z D , Feng J K, Ren A M, et al . J . Phys. Chem. A , 2006 ,110 : 13956 —13965
[136 ] Xie Y S , Hill J P , Ariga K, et al . J . Nanosci . Nanotechnol . ,2007 , 7 : 2969 —2993
[137 ] Zhu YL , Zhou S Y, Su ZM, et al . J . Chem. Phys. , 2007 , 126 :245106
[138 ] Xia M, Liu J H , Sun L C , et al . Helv. Chim. Acta , 2007 , 90 :553 —561
[139 ] Liu H Y, Zhou H , Jiang H F , et al . Chem. Lett . , 2007 , 36 :274 —275
[140 ] He Y H , Hui R J , Shuai Z G, et al . Acta Physico2Chimica Sinica ,2008 , 24 : 565 —570
[141 ] Xu T H , Liu XL , Qiu X P , et al . Eur. J . Org. Chem. , 2008 , 6 :1065 —1071
[142 ] Loiseau F , Campagna S , Dehaen W, et al . J . Am. Chem. Soc. ,2005 , 127 : 11352 —11363
[143 ] Saito S , Kim D , Osuka A , et al . Angew. Chem. , 2008 , 120 :9803 —9806
[144 ] Sankar J , Kim D , Osuka A , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2008 ,130 : 13568 —13579
[145 ] Doyle M P. Angew. Chem. Int . Ed. , 2009 , 48 : 850 —852
[146 ] Banala S , Wurst K, Krøutler B , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2009 , 48 : 599 —603

[1] 韩冬雪, 金雪, 苗碗根, 焦体峰, 段鹏飞. 超分子组装体激发态手性的响应性[J]. 化学进展, 2022, 34(6): 1252-1262.
[2] 曹新华, 韩晴晴, 高爱萍, 王桂霞. 气态酸和有机胺响应的超分子凝胶[J]. 化学进展, 2021, 33(9): 1538-1549.
[3] 冯业娜, 刘书河, 张书博, 薛彤, 庄鸿麟, 冯岸超. 基于聚合诱导自组装制备二氧化硅/聚合物纳米复合材料[J]. 化学进展, 2021, 33(11): 1953-1963.
[4] 张鹏, 郭心洁, 张倩, 丁彩凤. 有机染料聚集在光化学传感中的应用[J]. 化学进展, 2020, 32(2/3): 286-297.
[5] 侯瑞, 李桂群, 张岩, 李明俊, 周桂明, 柴晓明. 基于超分子聚合物的自修复材料[J]. 化学进展, 2019, 31(5): 690-698.
[6] 裴强, 丁爱祥. 四重氢键自组装体系的设计与应用[J]. 化学进展, 2019, 31(2/3): 258-274.
[7] 刘耀华, 刘育. 基于偶氮功能基的光控超分子组装[J]. 化学进展, 2019, 31(11): 1528-1539.
[8] 徐子悦, 张运昌, 林佳乐, 王辉, 张丹维, 黎占亭. 药物输送体系构筑中的超分子组装策略[J]. 化学进展, 2019, 31(11): 1540-1549.
[9] 李亚雯, 敖宛彤, 金慧琳, 曹利平. 四苯乙烯衍生物与大环主体在主客体相互作用下的聚集诱导发光[J]. 化学进展, 2019, 31(1): 121-134.
[10] 范鸿川, 杨东, 段鹏飞. 超分子组装体系中基于三重态-三重态湮灭的上转换发光[J]. 化学进展, 2018, 30(7): 879-887.
[11] 王梅祥*. 新型大环超分子化学:从杂杯芳烃到冠芳烃——纪念黄志镗先生诞辰90周年[J]. 化学进展, 2018, 30(5): 463-475.
[12] 唐雨平, 何艳梅, 冯宇, 范青华. 基于大环主体化合物的不对称超分子催化[J]. 化学进展, 2018, 30(5): 476-490.
[13] 罗钧, 郑炎松. 手性杯芳烃及其超分子手性[J]. 化学进展, 2018, 30(5): 601-615.
[14] 赵倩, 李盛华, 刘育*. 环糊精超分子凝胶的构筑及其功能[J]. 化学进展, 2018, 30(5): 673-683.
[15] 陈盼盼, 史兵兵*. 基于大环主体构筑的超分子载药体系[J]. 化学进展, 2017, 29(7): 720-739.
阅读次数
全文


摘要

异卟啉研究进展*