English
新闻公告
More
化学进展 2009, Vol. 21 Issue (05): 836-844 前一篇   后一篇

• 金属药物专辑 •

钌配合物抗肿瘤研究新进展*

陈禹; 杜可杰; 巢晖**; 计亮年**   

  1. (中山大学化学与化学工程学院 生物无机与合成化学教育部重点实验室 广州 510275)
  • 收稿日期:2009-02-02 修回日期:2009-01-27 出版日期:2009-05-24 发布日期:2009-05-05
  • 通讯作者: 巢晖; 计亮年 E-mail:ceschh@mail.sysu.edu.cn, cesjln@mail.sysu.edu.cn
  • 基金资助:

    973项目;国家自然科学基金

New Trends for Ruthenium Complexes with Anticancer Activity

Chen Yu;  Du Kejie;  Chao Hui**;  Ji Liangnian**   

  1. (School of Chemistry and Chemical Engineering, Laboratory of Bioinorganic and Synthetic Chemistry, Ministry of Education, Sun Yat-Sen University, Guangzhou 510275, China)
  • Received:2009-02-02 Revised:2009-01-27 Online:2009-05-24 Published:2009-05-05
  • Contact: Chao Hui; Ji Liangnian E-mail:ceschh@mail.sysu.edu.cn, cesjln@mail.sysu.edu.cn

钌配合物作为抗癌药物的研究已受到广泛关注,成为无机药物化学的重要研究内容之一。本文简要评述了近年来钌配合物的抗肿瘤活性研究进展,包括作为细胞毒药物的钌配合物设计与筛选、钌配合物以端粒酶、DNA拓扑异构酶及蛋白激酶作为抗肿瘤作用新靶点等。

The study of ruthenium complexes as antitumor drugs has received intense interest and become an important research field of medicinal ionrganic chemistry. This review highlights some recent progresses in the antitumor activity of ruthenium complexes, including the design and screening of ruthenium complexes as cytotoxic drugs, and the inhibition of telomerase, topoisomerase and protein kinase with ruthenium complexes.

Contents
1 The antitumor activity of ruthenium complexes
1.1 KP1019-type complexes
1.2 NAMI-type complexes
1.3 Ruthenium(II)-arene complexes
1.4 Ruthenium polypyridyl complexes
2 Telomerase Inhibition
3 Topoisomerase Inhibition
4 Protein Kinase Inhibition
5 Prospect

中图分类号: 

()

[ 1 ]  Gielen M, Tiekink E R T ( Eds) . Metallotherapeutic Drugs and Metal-Based Diagnostic Agents : The Use of Metals in Medicine.Chichester , England : John Wiley &Sons , 2005
[ 2 ]  Bruijnincx P C A , Sadler P J . Curr. Opin. Chem. Biol . , 2008 ,12 : 197 —206
[ 3 ]  Ronconi L , Sadler P J . Coord. Chem. Rev. , 2007 , 251 : 1633 —1648
[ 4 ]  Sakurai H , Yoshikawa Y, Yasui H. Chem. Soc. Rev. , 2008 , 37 :2383 —2392
[ 5 ]  Jamieson E J , Lippard S J . Chem. Rev. , 1999 , 99 : 2467 —2498
[ 6 ]  Fuertes M A , Alonso C , Pérez J M. Chem. Rev. , 2003 , 103 :645 —662
[ 7 ]  Van Zutphen S , Reedijk J . Coord. Chem. Rev. , 2005 , 249 :2845 —2853
[ 8 ]  Kelland L. Nat . Rev. Cancer , 2007 , 7 : 573 —584.
[ 9 ]  Clark MJ . Coord. Chem. Rev. , 2002 , 232 : 69 —93
[10 ]  Kostova I. Curr. Med. Chem. , 2006 , 13 : 1085 —1107
[11 ]  Bergamo A , Sava G. Dalton Trans. , 2007 , 1267 —1272
[12 ]  Clarke MJ . Metal Ions in Biological Systems ( Ed. Sigel H) . New York : Marcel Dekker , Inc. , 1980 , 11 : 231 —283
[13 ]  Rodriguez-Bailey V M, LaChance-Galang K J , Doan P E , et al .Inorg. Chem. , 1997 , 36 : 1873 —1883
[14 ]  LaChance-Galang KJ , Maldonado I , Gallagher M L , et al . Inorg.Chem. , 2001 , 40 : 485 —492
[15 ]  Ang W H , Dyson P J . Eur. J . Inorg. Chem. , 2006 , 4003 —4018
[16 ]  Clark MJ , Zhu F C , Frasca D R. Chem. Rev. , 1999 , 99 : 2511 —2533
[17 ]  Bergamo A , Sava G. Dalton Trans. , 2007 , 1267 —1272
[18 ]  Keppler B K, Wehe D , Endres H , et al . Inorg. Chem. , 1987 , 26 :864 —866
[19 ]  Keppler B K, Rupp W, Juhl U M, et al . Inorg. Chem. , 1987 , 26 :4366 —4370
[20 ]  Arion V B , Reisner E , Fremuth M, et al . Inorg. Chem. , 2003 ,42 : 6024 —6031
[21 ]  Mura P , Camalli M, Messori L , et al . Inorg. Chem. , 2004 , 43 :3863 —3870
[22 ]  Mura P , Piccioli F , Gabbiani C , et al . Inorg. Chem. , 2005 , 44 :4897 —4899
[23 ]  Küng A , Pieper T, Wissiack R , et al . J . Biol . Inorg. Chem. ,2001 , 6 : 292 —299
[24 ]  Chen J C , Chen L M, Liao S Y, et al . Dalton Trans. , 2007 ,3507 —3515
[25 ]  Küng A , Pieper T, Keppler B K. J . Chromatogr. B , 2001 , 759 :81 —89
[26 ]  Kratz F , Hartmann M, Keppler B K, et al . J . Biol . Chem. , 1994 ,269 : 2581 —2588
[27 ]  Smith C A , Sutherland-Smith A J , Keppler B K, et al . J . Biol .Inorg. Chem. , 1996 , 1 : 424 —431
[28 ]  Mestroni G, Alessio E , Sava G, Pacor S , Coluccia M, et al . Metal-Based Drugs , 1994 , 1 : 41 —63
[29 ]  Sava G, Alessio E , Bergamo A , et al . Topics in Biological Inorganic Chemistry , ( Eds. Clarke M J , Sadler P J ) . Berlin : Springer-Verlag , 1999 , 143 —169
[30 ]  Bergamo A , Gagliardi R , Scarcia V , et al . J . Pharmacol . Exp.Ther. , 1999 , 289 : 559 —564
[31 ]  Vacca A , Bruno M, Boccarelli A , et al . Br. J . Cancer , 2002 , 86 :993 —998
[32 ]  Cocchietto M, Zorzet S , Sorc A , et al . Invest . New Drugs , 2003 ,21 : 55 —62
[33 ]  Pacor S , Zorzet S , Cocchietto M, et al . J . Pharmacol . Exp. Ther. ,2004 , 310 : 737 —744
[34 ]  Sava G, Bergamo A , Zorzet S , et al . Eur. J . Cancer , 2002 , 38 :427 —435
[35 ]  Bouma M, Nuijen B , Jansen M T, et al . Int . J . Pharm. , 2002 ,248 : 239 —246
[36 ]  Bacac M, Hotze A , Schilden K, et al . J . Inorg. Biochem. , 2004 ,98 : 402 —412
[37 ]  Chen J C , Chen L M, Liao S Y, et al . J . Phys. Chem. B , 2007 ,111 : 7862 —7869
[38 ]  Gallori E , Vettori C , Alessio E , et al . Arch. Biochem. Biophys. ,2000 , 376 : 156 —162
[39 ]  Ravera M, Baracco S , Cassino C , et al . J . Inorg. Biochem. , 2004 ,98 : 984 —990
[40 ]  Messori L , Gonzales V F , Vilaplana R , et al . Metal-Based Drugs ,2000 , 7 : 335 —342
[41 ]  Casini A , Mastrobuoni G, Messori L , et al . J . Biol . Inorg. Chem. ,2007 , 12 : 1107 —1117
[42 ]  Tan C P , Liu J , Li H , et al . J . Inorg. Biochem. , 2008 , 102 :347 —358
[43 ]  Tan C P , Liu J , Chen L M, et al . J . Inorg. Biochem. , 2008 , 102 :1644 —1653
[44 ]  Yan Y K, Melchart M, Habtemariam A , et al . Chem. Commun. ,2005 , 4764 —4776
[45 ]  Morris R E , Aird R E , Sadler P J , et al . J . Med. Chem. , 2001 ,44 : 3616 —3621
[46 ]  Fernàndez R , Melchart M, Habtemariam A , et al . Chem. Eur , J . ,2004 , 10 : 5173 —5179
[47 ]  Chen H M, Parkinson J A , NovákováO , et al . Proc. Natl . Acad.Sci . USA , 2003 , 100 : 14623 —14628
[48 ]  McAllister R M, Horowitz S T, Gilden R V. Cancer. New York :BasicBooks , 1993
[49 ]  NovákováO , KaípárkováJ , Vrána O , et al . Biochemistry , 1995 ,34 : 12369 —12378
[50 ]  Mishra L , Sinha R , Itokawa H , et al . Bioorg. Med. Chem. , 2001 ,9 : 1667 —1671
[51 ]  Velders A H , van der Schilden K, Hotze A C G, et al . Dalton Trans. , 2004 , 448 —455
[52 ]  Velders A H , Kooijman H , Spek A L , et al . Inorg. Chem. , 2000 ,39 : 2966 —2967
[53 ]  Chen J C , Chen L M, Xu L C , et al . J . Phys. Chem. B , 2008 ,112 : 9966 —9974
[54 ]  Pascu G I , Hotze A C G, Hannon MJ , et al . Angew. Chem. Int .Ed. , 2007 , 46 : 4374 —4378
[55 ]  Ma D L , Che C M, Siu F M, et al . Inorg. Chem. , 2007 , 46 :740 —749
[56 ]  Schatzschneider U , Niesel J , Ott I , et al . ChemMedChem , 2008 , 3 :1104 —1109
[57 ]  Liu J , Zou X H , Zhang Q L , et al . Metal Based Drugs , 2000 , 7 :343 —348
[58 ]  Freulet-Marriere M A , Potocki-Veronese G, Deverre J R , et al .Biochem. BioPhys. Res. Comm. , 2004 , 314 : 950 —956
[59 ]  Hiyama E , Hiyama K, Yokoyama T, et al . Nat . Med. , 1995 , 1 :249 —255
[60 ]  Shay J W, Wright W E. Nat . Rev. Drug Discov. , 2006 , 5 : 577 —584
[61 ]  Sun D , Thompson B , Cathers B E , et al . J . Med. Chem. , 1997 ,40 : 2113 —2116
[62 ]  Han H , Hurly L H , Salazar M A , Nucleic Acids Res. , 1999 , 27 :537 —542
[63 ]  Wheelhouse R T, Sun D , Han H , et al . J . Am. Chem. Soc. ,1998 , 120 : 3261 —3262
[64 ]  Kim M Y, Vankayalapati H , Shin-ya K, et al . J . Am. Chem.Soc. , 2002 , 124 : 2098 —2099
[65 ]  Clark G R , Pytel P D , Squire C J , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2003 , 125 : 4066 —4067
[66 ]  Dixon I M, Lopez F , Tejera A M, et al . J . Am. Chem. Soc. ,2007 , 129 : 1502 —1503
[67 ]  Campbell N H , Parkinson GN , Reszka A P , et al . J . Am. Chem.Soc. , 2008 , 130 : 6722 —6724
[68 ]  Reed J E , Arnal A A , Neidle S , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2006 ,128 : 5992 —5993
[69 ]  Kieltyka R , Englebienne P , Fakhoury J , et al . J . Am. Chem.Soc. , 2008 , 130 : 10040 —10041
[70 ]  Rajput C , Rutkaite R , Thomas J A , et al . Chem. Eur. J . , 2006 ,12 : 4611 —4619
[71 ]  Shi S , Liu J , Yao T M, et al . Inorg. Chem. , 2008 , 47 : 2910 —2912
[72 ]  Wang J C. Annu. Rev. Biochem. , 1996 , 65 : 635 —692
[73 ]  Malonne H , Atassi G. Anti . Cancer Drugs , 1997 , 8 : 811 —822
[74 ]  甄永苏(Zhen Y S) . 抗肿瘤药物研究与开发(Anticancer Drug Research and Development) . 北京: 化学工业出版社(Beijing :Chemical Industry Press) , 2004
[75 ]  Louie A Y, Meade TJ . Chem. Rev. , 1999 , 99 : 2711 —2734
[76 ]  Dias N , Vezin H , Lansiaux A , et al . Top Curr. Chem. , 2005 ,253 : 89 —108
[77 ]  Legentil L , Lesurb B , Delfourne E. Bioorg. Med. Chem. Lett . ,2006 , 16 : 427 —429
[78 ]  Gao F , Chao H , Ji L N. Chem. Biodiv. , 2008 , 5 : 1962 —1979
[79 ]  Gao F , Chao H , Wang J Q , et al . J . Biol . Inorg. Chem. , 2007 ,12 , 1015 —1027
[80 ]  Gao F , Chao H , Zhou F , et al . J . Inorg. Biochem. , 2008 , 102 :1050 —1059
[81 ]  巢晖(Chao H) , 袁益娴( Yuan Y X) , 计亮年(Ji L N) . CN101337980 , 2008
[82 ]  Blume-Jensen P , Hunter T. Nature , 2001 , 411 : 355 —365
[83 ]  Taxler P. Expert Opin. Ther. Targets , 2003 , 7 : 215 —234
[84 ]  Tamaoki T, Nomoto H , Takahashi I , et al . Biochem. Biophys. Res.Commun. , 1986 , 135 : 397 —402
[85 ]  Cole P A , Courtney A D , Shen K, et al . Acc. Chem. Res. , 2003 ,36 : 444 —452
[86 ]  Meggers E. Curr. Opin. Chem. Biol . , 2007 , 11 : 287 —292
[87 ]  Meggers E , Atilla-Gokcumen G E , Bregman H , et al . Synlett . ,2007 , 1177 —1189
[88 ]  Bregman H , Williams D S , Atilla G E , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2004 , 126 : 13594 —13595
[89 ]  Williams D S , Atilla G E , Bregman H. Angew. Chem. Int . Ed. ,2005 , 44 : 1984 —1987
[90 ]  Debreczeni J E , Bullock A N , Atilla G E , et al . Angew. Chem.Int . Ed. , 2006 , 45 : 1580 —1585
[91 ]  Smalley K S M, Contractor R , Haass N K, et al . Cancer Res. ,2007 , 67 : 209 —217

[1] 顾顺心, 姜琴, 施鹏飞. 发光铱(Ⅲ)配合物抗肿瘤活性研究及应用[J]. 化学进展, 2022, 34(9): 1957-1971.
[2] 马佳慧, 袁伟, 刘思敏, 赵智勇. 小分子共价DNA的组装及生物医学应用[J]. 化学进展, 2022, 34(4): 837-845.
[3] 朱本占, 张静, 唐苗, 黄春华, 邵杰. 致癌性卤代醌类消毒副产物造成 DNA 损伤的分子机理研究[J]. 化学进展, 2022, 34(1): 227-236.
[4] 王欣瑜, 赵富平, 张儒, 孙子茹, 刘胜男, 高清志. 抗肿瘤缺氧诱导因子-1的小分子抑制剂[J]. 化学进展, 2021, 33(12): 2259-2269.
[5] 刘陈, 李强翔, 张迪, 郦瑜杰, 刘金权, 肖锡林. MCM-41型介孔二氧化硅纳米颗粒的制备及其在DNA生物传感器中的应用[J]. 化学进展, 2021, 33(11): 2085-2102.
[6] 张开宇, 高国伟, 李延生, 宋钰, 温永强, 张学记. DNA水凝胶在生物传感中的应用和发展[J]. 化学进展, 2021, 33(10): 1887-1899.
[7] 张维佳, 邵学广, 蔡文生. 抗冻蛋白抗冻机制的分子模拟研究[J]. 化学进展, 2021, 33(10): 1797-1811.
[8] 吴晴, 唐一源, 余淼, 张悦莹, 李杏梅. 基于肿瘤微环境响应的DNA纳米结构递药系统[J]. 化学进展, 2020, 32(7): 927-934.
[9] 王子瑄, 王跃飞, 齐崴, 苏荣欣, 何志敏. DNA-多肽复合分子的设计、组装与应用[J]. 化学进展, 2020, 32(6): 687-697.
[10] 林子涵, 陈煌, 董嘉伟, 赵道辉, 李理波. 纳米孔生物分子检测研究[J]. 化学进展, 2020, 32(5): 562-580.
[11] 孙子茹, 刘胜男, 高清志. 靶向葡萄糖转运蛋白(GLUTs)抗癌药物的开发[J]. 化学进展, 2020, 32(12): 1869-1878.
[12] 周倩, 李娜, 李坤, 余孝其. DNA中醛基嘧啶的化学检测[J]. 化学进展, 2020, 32(11): 1634-1650.
[13] 刘江波, 王丽华, 左小磊. 基于DNA的细胞膜功能化[J]. 化学进展, 2019, 31(8): 1067-1074.
[14] 徐子悦, 张运昌, 林佳乐, 王辉, 张丹维, 黎占亭. 药物输送体系构筑中的超分子组装策略[J]. 化学进展, 2019, 31(11): 1540-1549.
[15] 范昭璇, 赵亮, 张学记. 循环肿瘤DNA的检测:从数字化到测序[J]. 化学进展, 2019, 31(10): 1384-1395.
阅读次数
全文


摘要

钌配合物抗肿瘤研究新进展*