English
新闻公告
More
化学进展 2008, Vol. 20 Issue (12): 2045-2052 前一篇   后一篇

• 综述与评论 •

单细胞分析中的荧光标记化学*

朱兰兰 殷学锋**   

  1. (浙江大学微分析系统研究所 杭州 310027)

  • 收稿日期:2008-03-10 修回日期:2008-04-25 出版日期:2008-12-24 发布日期:2008-12-25
  • 通讯作者: 殷学锋

Fluorescent Labeling Chemistry in Single Cell Analysis

Zhu Lanlan; Yin Xuefeng**   

  1. (Institute of Microanalytical Systems, Department of Chemistry, Zhejiang University, Hangzhou 310027, China)

  • Received:2008-03-10 Revised:2008-04-25 Online:2008-12-24 Published:2008-12-25
  • Contact: Yin Xuefeng
细胞内组分复杂、含量低,因此测定单细胞内化学组分的分析方法必须具有灵敏度高、选择性好和分辨率高的特点。高灵敏度的荧光检测技术是单细胞分析中应用最多的检测方法之一。但是细胞内绝大部分物质其天然态是没有荧光的,且由于细胞膜的阻碍,衍生试剂不能自由地进入细胞内。为了使衍生试剂透过细胞膜标记细胞内待测物质而不引起显著的稀释效应,已进行了大量的研究工作。本文综述了在单细胞分析中常用的荧光标记方法,包括细胞作为微反应器的衍生法,借助于脂质体与聚乙二醇(PEG)等增加细胞膜通透性的衍生方法和在毛细管/芯片毛细管电泳分析单细胞时柱上衍生和柱后衍生法以及量子点的标记法等。对这些方法的原理、特点和在单细胞分析中的应用也做了较为详细的阐述。

The technical requirements for the determination of the chemical composition of individual cells are strict due to the complex composition and minute amount of analyte present in a single cell. Due to its high sensitivity, fluorescence detection is one of the dominant detection techniques used for single cell analysis. However, a large number of compounds found in single cells are nonfluorescent. In order to introduce derivatization reagents into cells to label intracellular analytes without evident dilution, considerable efforts on derivatization of intracellular contents have been made. The intralellular labeling methods developed for single cell analysis are summarized in this review, including cell itself acting as a microreaction chamber for derivatization, dericatization mediated by liposome or polyethylene glycol to increase permeabilization of cell membrane, on- and post-column derivatization during single cell analysis with capollary electrophoresis or microchip electrophoresis and labelling of cells with quantum dots. Their principles, characters and applications in single cell analysis are also described in detail.

中图分类号: 

()

[1 ] McClain M A , Culbertson C T, Ramsey J M, et al . Anal .Chem. , 2003 , 75 : 5646 —5655
[2 ] Dovichi N J , Hu S. Current Opinion in Chemical Biology , 2003 ,7 : 603 —608
[3 ] Sims C E , Allbritton N L. Lab Chip , 2007 , 7 : 423 —440
[4 ] Kennedy R T, Oates M D , Copper B R , Jorgenson J W, et al .Science , 1989 , 246 : 57 —63
[5 ] Oates M D , Cooper B R , Jorgenson J W. Anal . Chem. , 1990 ,62 : 1573 —1577
[6 ] Zhang H , Jin W R. Electrophoresis , 2004 , 25 : 480 —486
[7 ] Graessmann A , Graessmann M, Mueller C. Methods Enzymol . ,1980 , 65 : 817 —825
[8 ] Wick R , Angelova M I , Walde P , Luisi P L. Chem. Biol . ,1996 , 3 : 105 —111
[9 ] Menger F M, Gabrielson K D. Angew. Chem. , 1995 , 107 :2260 —2278
[10] Menger F M, Gabrielson K D , Angew. Chem. Int . Ed. Engl . ,1995 , 34 : 2091 —2106
[11] Karlsson M, Nolkrantz K, Orwar O , et al . Anal . Chem. , 2000 ,72 : 5857 —5862
[12] Hogan B L , Yeung E S. Anal . Chem. , 1992 , 64 : 2841 —2845
[13] Gao J , Yin X F , Fang Z L. Lab Chip , 2004 , 4 : 47 —52
[14] Ling Y Y, Yin X F , Fang Z L. Electrophoresis , 2005 , 26 :4759 —4766
[15] Sun Y, Yin X F. J . Chromatogr. A , 2006 , 1117 : 228 —233
[16] Orwar O , Fishman H A , Ziv N E , et al . Anal . Chem. , 1995 ,67 : 4261 —4268
[17] Qin J , Ye N , Lin B , et al . Electrophoresis , 2005 , 26 : 1155 —1162
[18] Loetchutinata C , Kothana S , Mankhetkorn S R , et al . Phys.Chem. , 2005 , 72 : 323 —331
[19] Soh N. Anal . Bioanal . Chem. , 2006 , 386 : 532 —543
[20] Sun Y, Yin X F , Ling Y Y, Fang Z L. Anal . Bioanal . Chem. ,2005 , 382 : 1472 —1476
[21] Song B , Wang G, Tan M, Yuan J . J . Am. Chem. Soc. , 2006 ,128 : 13442 —13450
[22] Flors C , Fryer M J , Baker N R , et al . Journal of Experimental Botany , 2006 , 57 : 1725 —1734
[23] Chang M C Y, Pralle A , Isacoff E Y, Chang CJ . J . Am. Chem.Soc. , 2004 , 126 : 15392 —15393
[24] Xu K, Tang B , Huang H , et al . Chem. Comm. , 2005 , 5974 —5976
[25] Miller E W, Albers A E , Chang C J , et al . J . Am. Chem.Soc. , 2005 , 127 : 16652 —16659
[26] Setsukinai K, Urano Y, Nagano T, et al . J . Biol . Chem. , 2003 ,278 : 3170 —3175
[27] Carter W, Narayanan P K, Robinson P. J . Leukoc. Biol . , 1994 ,55 : 253 —258
[28] Szücs S , Vámosi G, Póka R , et al . Cytometry , 1998 , 33 : 19 —31
[29] Kojima H , Urano Y, Kikuchi K. Angew. Chem. Int . Ed.Engl . , 1999 , 38 : 3209 —3212
[30] Yang M, Li C W, Yang J . Anal . Chem. , 2002 , 74 : 3991 —4001
[31] Wheeler A R , Throndset W R , Daridon A , et al . Anal . Chem. ,2003 , 75 : 3581 —3586
[32] Nolkrantz K, Farre C , Orwar O , et al . Anal . Chem. , 2002 , 74 :4300 —4305
[33] Cheng W, Klauke N , Cooper J M, et al . Lab Chip , 2006 , 6 :1424 —1431
[34] Peng X Y, Li P C H. Anal . Chem. , 2004 , 76 : 5282 —5292
[35] Peterman M C , Noolandi J , Blumenkranz M S , Fishman H A.Proc. Natl . Acad. Sci . USA , 2006 , 101 : 9951 —9954
[36] Rocheleau J V , Walker G M, Piston D W, et al . Proc. Natl .Acad. Sci . USA , 2004 , 101 : 12899 —12903
[37] Zhang X, Yin H , Cooper J M, Haswell S J A. Eletrophoresis ,2006 , 27 : 5093 —5100
[38] Li XJ , Li P C H. Anal . Chem. , 2005 , 77 : 4315 —4322
[39] Walkup G K, Burdette S C , Lippard S J , Tsien R Y. J . Am.Chem. Soc. , 2000 , 122 : 5644 —5645
[40] Maruyama S , Kikuchi K, Nagano T, et al . J . Am. Chem. Soc. ,2002 , 124 : 10650 —10651
[41] Taki M, Wolford J L , O’Halloran T V , et al . J . Am. Chem.Soc. , 2004 , 126 : 712 —713
[42] Komatsu H , Iwasawa N , Citterio D , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2004 , 126 : 16353 —16360
[43] Inglefield J R , Schwartz-Bloom R D. Methods Enzymol . , 1999 ,307 : 469 —481
[44] Inglefield J R , Schwartz-Bloom R D. J . Neurochem. , 1998 , 70 :2500 —2509
[45] Griffin B A , Adams S R , Tsien R Y. Science , 1998 , 281 : 269 —272
[46] Haugland R P. Handbook of Fluorescent Probes and Research Products (Molecular Probes) , 9th ed. Eugene , OR , USA , 2002
[47] Heo J , Thomas K J , Seong G H , Crooks R M A. Anal . Chem. ,2003 , 75 : 22 —26
[48] Neumann E , Schaefer-Ridder M, Wang Y, Hofschneider P H.EMBO J . , 1982 , 1 : 841 —845
[49] Fox M B , Esveld D C , Valero A , et al . Anal . Bioanal . Chem. ,2006 , 385 : 474 —485
[50] Lundgvist J A , Sahlin F , Orwar O , et al . Proc. Natl . Acad. Sci .USA , 1998 , 95 : 10356 —10360
[51] Ryttsen F , Farre C , Orwar O , et al . Biophys. J . , 2000 , 79 :1993 —2001
[52] Khine M, Lau A , Lee L P , et al . Lab Chip , 2005 , 5 : 38 —43
[53] Wang H Y, Lu C. Anal . Chem. , 2006 , 78 : 5158 —5164
[54] Agarwal A , Zudans I , Weber S G, et al . Anal . Chem. , 2007 ,79 : 3589 —3596
[55] He H , Chang D C , Lee Y K. Bioelectrochemistry , 2007 , 70 :363 —368
[56] Chen F G, Wang C , Zhi D Y, Xia G M. Amino Acids , 2005 ,29 : 235 —239
[57] Zhang H , Jin W. J . Chromatogr. A , 2006 , 1104 : 346 —351
[58] Dong Q , Jin W. Electrophoresis , 2001 , 22 : 2786 —2792
[59] Moscho A , Orwar O , Zare R N , et al . Proc. Natl . Acad. Sci .USA , 1996 , 93 : 11443 —11447
[60] Otake K, Imura T, Sakai H , Abe M. Langmuir , 2001 , 17 :3898 —3901
[61] Ulrich A S. Biosci . Rep. , 2002 , 22 : 129 —150
[62] Khalil A , Kogure K, Akita H , Harashima H. Pharmacol . Rev. ,2006 , 58 : 32 —45
[63] Sun Y, Lu M, Yin X F. Chem. J . Chin. Univ. , 2006 , 27 :632 —634
[64] Sun Y, Lu M, Yin X F , Gong X G. J . Chromatogr. A , 2006 ,1135 : 109 —114
[65] Chen F , Zhi D , Xia G. Electrophoresis , 2005 , 26 : 4204 —4205
[66] Xiao H , Li X, Zou H , Yang L , et al . Anal . Chim. Acta , 2006 ,556 : 340 —346
[67] Gilman S D , Ewing A G. Anal . Chem. , 1995 , 67 : 58 —64
[68] Swanek F D , Anderson B B , Ewing A G. J . Microcol . Sep. ,1998 , 10 : 185 —192
[69] Weng Q , Jin W. Electrophoresis , 2001 , 22 : 2797 —2803
[70] Oguri S , Ohta Y, Suzuki C. J . Chromatogr. B , 1999 , 736 :263 —271
[71] Harwood M M, Bleecker J V , Rabinovitch P S , Dovichi N J .Electrophoresis , 2007 , 28 : 932 —937
[72] Ocvirk G, Salimi-Moosavi H , Harrison A D , et al . Proc. IEEE ,2004 , 92 : 115 —125
[73] 凌云扬(Ling Y Y) , 殷学锋( Yin X F) , 方肇伦( Fang Z L) .高等学校化学学报(Chem. J . Chi . Univ. ) , 2005 , 26 : 247 —249
[74] Shi B , Huang W, Cheng J . Electrophoresis , 2007 , 28 : 1595 —1600
[75] Lochmann H , Bazzanella A , B?c hmann K. J . Chromatogr. A ,1998 , 817 : 337 —343
[76] Xue Q , Yeung E S. Anal . Chem. , 1994 , 66 : 1175 —1178
[77] Wang Z, Yeung E S. J . Chromatogr. B , 1997 , 695 : 59 —65
[78] Hu S , Lee R , Zhang Z, et al . J . Chromatogr. B , 2001 , 752 :307 —310
[79] Hu S , Zhang L , Cook L M, Dovichi N J . Electrophoresis , 2001 ,22 : 3677 —3682
[80] Zhang H , Jin W R. Electrophoresis , 2004 , 25 : 1090 —1095
[81] Schilling E A , Kamholz A E , Yager P. Anal . Chem. , 2002 , 74 :1798 —1804
[82] Klepà rník K, Horky M. Electrophoresis , 2003 , 24 : 3778 —3783
[83] Wu H , Wheeler A , Zare R N. Proc. Natl . Acad. Sci . USA ,2004 , 101 : 12809 —12813
[84] Craig D B , Dovichi N J . Anal . Chem. , 1998 , 70 : 2493 —2494
[85] Feltus A , Hentz N G, Daunert S. J . Chromatogr. A , 2001 , 918 :381 —392
[86] Wang F , Tan W B , Zhang Y, et al . Nanotechnology , 2006 , 17 :R1 —R13
[87] Parak W J , Pellegrino T, Plank C. Nanotechnology , 2005 , 16 :R9 —R25
[88] Wang Y L. Cell Biology —A Laboratory Handbook ( ed. Celis J E) . New York : Academic Press , 1994. 16 —21
[89] Chakrabarti R and Schuster S M. Electroporation of antibodies intomammalian cells Cell Biology —A Laboratory Handbook (ed. Celis J E) . New York : Academic Press , 1994. 44 —49
[90] Bruchez M J , Weiss S , Alivisatos A P , et al . Science , 1998 ,281 : 2013 —2016
[91] Wu X, Liu H , Liu J , et al . Nat . Biotechnol . , 2003 , 21 : 41 —46
[92] Pinaud F , King D , Moore H P , Weiss S. J . Am. Chem. Soc. ,2004 , 126 : 6115 —6123
[93] Dahan M, Levi S , Triller A , et al . Science , 2003 , 302 : 442 —445
[94] Rosenthal S J , Tomlinson I , Adkins E M, et al . J . Am. Chem.Soc. , 2002 , 124 : 4586 —4594
[95] Lidke D S , Nagy P , Heintzmann R , et al . Nat . Biotechnol . ,2004 , 22 : 198 —203
[96] Tully E , Hearty S , Leonard P , O’Kennedy R , Int . J . Bio.Mac. , 2006 , 39 : 127 —134
[97] Chu M, Song X, Cheng D , et al . Nanotechnology , 2006 , 17 :3268 —3273
[98] Chen I , Choi YA , Ting A Y. J . Am. Chem. Soc. , 2007 , 129 :6619 —6625
[99] Fan Z, Jin W. Talanta , 2007 , 72 : 1114 —1122

[1] 张丹丹, 吴琪, 曲广波, 史建波, 江桂斌. 单细胞水生生物金属纳米颗粒的定量分析[J]. 化学进展, 2022, 34(11): 2331-2339.
[2] 蔡乐斯, 夏梦婵, 李展平, 张四纯, 张新荣. 二次离子质谱生物成像[J]. 化学进展, 2021, 33(1): 97-110.
[3] 郝丽, 徐春秀, 程和勇, 刘金华, 殷学锋*. 微流控芯片测定单细胞内化学组分的进展[J]. 化学进展, 2012, 24(08): 1544-1553.
[4] 邓彬 徐见容 汪志明 肖玉秀. 毛细管电泳单细胞分析*[J]. 化学进展, 2010, 22(11): 2215-2223.
[5] 肖玉秀,冯钰锜,达世禄. 单细胞毛细管电泳分析研究进展*[J]. 化学进展, 2004, 16(04): 543-.
阅读次数
全文


摘要

单细胞分析中的荧光标记化学*