English
新闻公告
More
化学进展 2007, Vol. 19 Issue (06): 860-871 前一篇   后一篇

• 综述与评论 •

超疏水表面的研究进展*

赵宁;卢晓英;张晓艳;刘海云;谭帅霞;徐坚**   

  1. 中国科学院化学研究所 高分子物理与化学国家重点实验室 北京 100080
  • 收稿日期:2006-08-29 修回日期:2006-10-15 出版日期:2007-06-24 发布日期:2007-06-24
  • 通讯作者: 徐坚

Progress in Superhydrophobic Surfaces

Zhao Ning;Lu Xiaoying;Zhang Xiaoyan;Liu Haiyun;Tan Shuaixia;Xu Jian**   

  1. State Key Laboratory of Polymer Physics and Chemistry, Institute of Chemistry, Chinese Academy of Sciences, Beijing, 100080, China
  • Received:2006-08-29 Revised:2006-10-15 Online:2007-06-24 Published:2007-06-24
表面浸润性是决定材料应用的一个重要性质,许多物理化学过程,如吸附、润滑、黏合、分散和摩擦等均与表面的浸润性密切相关。近年来,由于超疏水性表面在自清洁表面、微流体系统和生物相容性等方面的潜在应用,有关超疏水表面的研究引起了极大的关注。本文综述了超疏水表面研究的新进展:简单介绍了表面浸润性的表征手段和影响因素,归纳了超疏水表面的制备方法和相关的理论分析,并对超疏水表面研究的发展进行了展望。
Surface wetting behavior is of great importance in determining the application of various materials. Many physicochemical processes, such as adsorption, lubrication, adhesion, dispersion, friction and so forth are closely related with the wettability of materials. In the last decade, surface with ultra hydrophobicity have aroused much research interests owing to their potential application in self-cleaning coatings, microfluidics and biocompatible materials and so on. The recent progress in the study of superhydrophobic surface is summarized in three parts: In the first part the characterization and influences of wettability are briefly introduced; In the second part new development of superhydrophobic surfaces is summearized from both experimental and theoretical aspects; In the third part the prospect in this field is proposed.

中图分类号: 

()

[ 1 ] Young T. Phil . Trans. R. Lond. , 1805 , 95 : 65 —87
[ 2 ] Johnson R E , Dettre R H. Contact Angle , Wettability and Adhesion. Washington D C: American Chemical Society , 1964.112 —144
[ 3 ] De Gennes P G. Rev. Mod. Phys. , 1985 , 57 : 827 —863
[ 4 ] Dussan V E B , Chow R T P. J . Fluid Mech. , 1983 , 137 : 1 —29
[ 5 ] Wenzel R N. Ind. Eng. Chem. , 1936 , 28 : 988 —994
[ 6 ] Wenzel R N. J . Phys. Chem. , 1949 , 53 : 1466 —1470
[ 7 ] Cassie A B D , Baxter S. Trans. Faraday Soc. , 1944 , 40 : 546 —551
[ 8 ] Cassie A B D. Discuss. Faraday Soc. , 1948 , 3 : 11 —15
[ 9 ] Extrand C W. Langmuir , 2003 , 19 : 3793 —3796
[10] Heng J Y Y, Williams D R. Langmuir , 2006 , 22 : 6905 —6909
[11] Drelich J , Wilbur J L , Whitesides G M, et al . Langmuir , 1996 ,12 : 1913 —1922
[12] Extrand C W. J . Colloid Interface Sci . , 1998 , 207 : 11 —19
[13] Extrand C W. J . Colloid Interface Sci . , 2002 , 248 : 136 —142
[14] Yoshida N , Abe Y, Nakajima A , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2006 , 128 : 743 —747
[15] Barthlott W, Neinhuis C. Planta , 1997 , 202 : 1 —7
[16] Wagner T , Neinhuis C , Barthlott W. Acta Zool . , 1996 , 3 :213 —225
[17] Gao X F , Jiang L. Nature , 2004 , 432 : 36 —36
[18] Lee W, Jin M K, Lee J K, et al . Langmuir , 2004 , 20 : 7665 —7669
[19] Gu Z Z , Wei H , Zhang R , et al . Appl . Phys. Lett . , 2005 , 86 :art . no. 201915
[20] Gu Z Z , Uetsuka H , Fujishima A , et al . Angew. Chem. Int .Ed. , 2003 , 42 : 894 —897
[21] Feng L , Li S H , Jiang L , et al . Adv. Mater. , 2002 , 14 :1857 —1860
[22] Nakajima A , Hashimoto K, Watanabe T. Monatshefte für Chemie ,2001 , 132 : 31 —41
[23] Zhao B , Moore J S , Beebe D. Science , 2001 , 291 : 1023 —1026
[24] Blossey R. Nat . Mater. , 2003 , 2 : 301 —306
[25] Sun T L , Feng L , Gao X F , Jiang L. Acc. Chem. Res. , 2005 ,38 : 644 —652
[26] Callies M, Quéré D. Soft Matter , 2005 , 1 : 55 —61
[27] Khorasani M T , Mirzadeh H. J . Appl . Polym. Sci . , 2004 , 91 :2042 —2047
[28] Cottin-Bizonne C , Barrat J L , Charlaix E , et al . Nat . Mater. ,2003 , 2 : 237 —240
[29] Nun E , Oles M. US2003 147 9322A1 , 2003
[30] Chen W, Fadeev A Y, McCarthy T J , et al . Langmuir , 1999 ,15 : 3395 —3399
[31] Teare D O H , Spanos C G, Ridley P. Chem. Mater. , 2002 , 14 :4566 —4571
[32] Youngblood J P , McCarthy T J . Macromolecules , 1999 , 32 :6800 —6806
[33] Öner D , McCarthy T J . Langmuir , 2000 , 16 : 7777 —7782
[34] Bico J , Marzolin C , Quéré D. Europhys. Lett . , 1999 , 47 :220 —226
[35] Jin M H , Feng L , Jiang L. Macromol . Rapid Commun. , 2005 ,26 : 1805 —1809
[36] Kim S H , KimJ H , Kang B K, Uhm H S. Langmuir , 2005 , 21 :12213 —12217
[37] Rao A V , Kulkarni M M, Seth T , et al . J . Non2Crystalline Solids , 2003 , 330 : 187 —195
[38] Shirtcliffe N J , McHale G, Perry C C. Langmuir , 2003 , 19 :5626 —5631
[39] Lau K K S , Bico J , Gleason K K. Nano Lett . , 2003 , 3 : 1701 —1705
[40] Li S H , Jiang L , Zhu D , et al . J . Phys. Chem. B , 2002 , 106 :9274 —9276
[41] Genzer J , Efimenko K. Science , 2000 , 290 : 2130 —2133
[42] Zhang J L , Li J , Han Y C. Macromol . Rapid Commun. , 2004 ,25 : 1105 —1108
[43] Erbil H Y, Demirel A L , Avci Y, Mert O. Science , 2003 , 299 :1377 —1380
[44] Lu X Y, Zhang C C , Han Y C. Macromol . Rapid Commun. ,2004 , 25 : 1606 —1610
[45] Li X, Chen G, Ma Y M. Polymer , 2006 , 47 : 506 —509
[46] Peng M, Li H , Wu L , et al . J . Appl . Polym. Sci . , 2005 , 98 :1358 —1363
[47] Xie Q D , Xu J , Han C C. Adv. Mater. , 2004 , 16 : 302 —305
[48] Zhao N , Xie Q D , Xu J , et al . Macromolecules , 2005 , 38 :8996 —8999
[49] Vogelaar L , Lammertink R G H , Wessling M. Langmuir , 2006 ,22 : 3125 —3130
[50] Feng L , Li S , Jiang L , et al . Angew. Chem. Int . Ed. , 2002 ,41 : 1221 —1223
[51] FengL , Yang Z L , Jiang L , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2003 , 42 : 4217 —4220
[52] Feng L , Song Y, Jiang L , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2003 , 42 : 800 —802
[53] Lee W, Jin M Y, Yoo W C , Lee J K. Langmuir , 2004 , 20 :7665 —7669
[54] Jiang L , Zhao Y, Zhai J . Angew. Chem. Int . Ed. , 2004 , 43 :4338 —4341
[55] Acatay K, Simsek E , Menceloglu YZ , et al . Angew. Chem. Int .Ed. , 2004 , 43 : 5210 —5213
[56] Ma M, Hill R M, Rutledge G C , et al . Langmuir , 2005 , 21 :5549 —5554
[57] Ma M, Mao Y, Rutledge GC , et al . Macromolecules , 2005 , 38 :9742 —9748
[58] Singh A , Steely L , Allcock H. Langmuir , 2005 , 21 : 11604 —11607
[59] Zhu M F , Zou W, Yu H , et al . J . Mater. Sci . , 2006 , 41 :3793 —3797
[60] Zhang X, Shi F , Li X, et al . J . Am. Chem. Soc. , 2004 , 126 :3064 —3065
[61] Zhao N , Shi F , Zhang X, et al . Langmuir , 2005 , 21 : 4713 —4716
[62] Shi F , Song Y, Zhang X, et al . Chem. Mater. , 2006 , 18 :1365 —1368
[63] Yu X, Wang Z Q , Zhang X. Adv. Mater. , 2005 , 17 : 1289 —1293
[64] Jiang Y G, Wang Z Q , Zhang X, et al . Langmuir , 2005 , 21 :1986 —1990
[65] Li M, Zhai J , Jiang L , et al . J . Phys. Chem. B , 2003 , 107 :9954 —9957
[66] Zhang X, Sato O , Fujishima A. Langmuir , 2004 , 20 : 6065 —6067
[67] Jisr R M, Rmaile H H , Schlenoff J B. Angew. Chem. Int . Ed. ,2005 , 44 : 782 —785
[68] Zhai L , Cebeci F , Cohen R E , et al . Nano Lett . , 2004 , 4 :1349 —1353
[69] Han J T , Zheng Y, Cho K, et al . J . Phys. Chem. B , 2005 ,109 : 20773 —20778
[70] Ji J , Fu J , Sheng J . Adv. Mater. , 2006 , 18 : 1441 —1444
[71] Qian B T , Shen Z Q. Langmuir , 2005 , 21 : 9007 —9009
[72] Guo Z , Zhou F , Hao J , Liu W M. J . Am. Chem. Soc. , 2005 ,127 : 15670 —15671
[73] Nakajima A , Hashimoto K, Fujishima A , et al . Langmuir , 2000 ,16 : 7044 —7047
[74] Nakajima A , Fujishima A , Watanabe T , et al . Adv. Mater. ,1999 , 16 : 1365 —1367
[75] Hozumi A , Takai O. Thin Solid Films , 1997 , 303 : 222 —225
[76] WuY, Sugimura H , Inoue Y, Takai O. Chem. Vap. Depos. ,2002 , 8 : 47 —50
[77] Tadanaga K, Morinaga J , Minami T. Chem. Mater. , 2000 , 12 :590 —592
[78] Tadanaga K, Morinaga J , Matsuda A. J . Sol2Gel Sci . Tech. ,2000 , 19 : 211 —214
[79] Yabu H , Shimomura M. Chem. Mater. , 2005 , 17 : 5231 —5234
[80] Fresnais J , Chapel J P , Poncin-Epaillard F. Surf . Coat .Technol . , 2006 , 200 : 5296 —5305
[81] Onda T , Shibuichi T , Satoh N , Tsujii K. Langmuir , 1996 , 12 :2125 —2127
[82] Yoshimitsu Z , Nakajima A , Watanabe T , et al . Langmuir , 2002 ,18 : 5818 —5822
[83] Lafuma A , Quéré D. Nat . Mater. , 2003 , 2 : 457 —460
[84] He B , Patankar N A , Lee J . Langmuir , 2003 , 19 : 4999 —5003
[85] Patankar N A. Langmuir , 2004 , 20 : 7097 —7102
[86] Patankar N A. Langmuir , 2003 , 19 : 1249 —1253
[87] Zhang X F , Tan S X, Xu J , et al . ChemPhysChem, 2006 , 7 :2067 —2070
[88] Dupuis A , Yeomans J M. Langmuir , 2005 , 21 : 2624 —2629
[89] Patankar N A. Langmuir , 2004 , 20 : 8209 —8213
[90] Nosonovsky M, Bhushan B. Microsyst . Technol . 2005 , 11 :535 —549
[91] Marmur A. Langmuir , 2004 , 20 : 3517 —3519
[92] 郑黎俊(Zheng L J ) , 乌学东(Wu X D) , 楼增(Lou Z) . 科学通报(Chin. Sci . Bull . ) , 2004 , 49 : 1691 —1699
[93] Gao L C , McCarthy T J . J . Am. Chem. Soc. , 2006 , 128 :9052 —9053
[94] Richard D , Quéré D. Europhys. Lett . , 2000 , 50 : 769 —775
[95] Shibuichi S , Onda T , Tsujii K, et al . J . Colloid Interface Sci . ,1998 , 208 : 287 —294
[96] Li H , Wang X, Jiang L , et al . Angew. Chem. Int . Ed. , 2001 ,40 : 1743 —1746
[97] Yabu H , Tanaka M, Shimomura M, et al . Langmuir , 2005 , 21 :3235 —3237
[98] Sun T L , Wang G J , JiangL , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2003 ,125 : 14996 —14997
[99] Shiu J , Kuo C , Chen P , Mou C. Chem. Mater. , 2004 , 16 :561 —564
[100] Minko S , Muller M, Stamm M, et al . J . Am. Chem. Soc. ,2003 , 125 : 3896 —3900
[101] Sun T L , Wang G J , Jiang L , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2004 , 43 : 357 —360
[102] Feng X, Feng L , Jiang L , et al . J . Am. Chem. Soc. , 2004 ,126 : 62 —63
[103] Wang S , Feng X, Yao J , Jiang L. Angew. Chem. Int . Ed. ,2006 , 45 : 1264 —1267
[104] Xia F , Feng L , Jiang L , et al . Adv. Mater. , 2006 , 18 : 432 —436
[105] Xu L , Chen W, Yan Y, et al . Angew. Chem. Int . Ed. , 2005 ,44 : 6009 —6012
[106] Kunst L , Samuels A L. Progress in Lipid Research , 2003 , 42 :53 —80
[107] Zhu Y, Zhang J , FengL , et al . Adv. Funct . Mater. , 2006 , 16 :568 —574
[108] Ming W, Wu D , de With G, et al . Nano Lett . , 2005 , 5 :2298 —2301
[109] 粟常红(Su C H) , 肖怡(Xiao Y) , 陈庆民(Cheng Q M) 等.无机化学学报(Chin. J . Inorg. Chem. ) , 2006 , 22 : 785 —788
[110] Xie Q D , Fan G Q , Zhao N , Xu J , et al . Adv. Mater. , 2004 ,16 : 1830 —1833
[111] Zhao N , Xu J , Xie Q , et al . Macromol . Rapid Commun. , 2005 ,26 : 1075 —1080
[112] Zhao N , Weng L , Xu J , et al . ChemPhysChem, 2006 , 7 : 824 —827
[113] Furstner R , Barthlott W, Walzel P , et al . Langmuir , 2005 , 21 :956 —961
[114] Sun M M, Luo C X, Chen Y, et al . Langmuir , 2005 , 21 :8978 —8981
[115] Wang C , Song Y, Xia X H , et al . Surface Science , 2006 , 600 :38 —42
[116] Wu X, Shi GQ. Nanotechnology , 2005 , 16 : 2056 —2060
[117] Wang S T , Feng L , Jiang L. Adv. Mater. , 2006 , 18 : 767 —770
[118] 钱柏太(Qian B T) , 沈自求(Shen Z Q) . 无机材料学报(J .Inorg. Mater. ) , 2006 , 21 : 747 —752
[119] Quéré D. Rep. Prog. Phys. , 2005 , 68 : 2495 —2532
[120] Wier K A , McCarthy T J . Langmuir , 2006 , 22 : 2433 —2436
[121] Marmur A. Langmuir , 2006 , 22 : 1400 —1402
[122] Extrand C W. Langmuir , 2006 , 22 : 1711 —1714
[123] Toes G J , van Muiswinkel K W, van Oeveren W, et al .Biomaterials , 2002 , 23 : 255 —262
[124] Yan H , Shiga H , Tsujii K, et al . Colloids and Surfaces A:Physicochem. Eng. Aspects , 2006 , 284/285 : 490 —494

[1] 李晓光, 庞祥龙. 液体橡皮泥:属性特征、制备策略及应用探索[J]. 化学进展, 2022, 34(8): 1760-1771.
[2] 曹祥康, 孙晓光, 蔡光义, 董泽华. 耐久型超疏水表面:理论模型、制备策略和评价方法[J]. 化学进展, 2021, 33(9): 1525-1537.
[3] 李玥, 卢亚妹, 王鹏飞, 曹莹泽, 戴春爱. 透明超疏水材料的制备及其应用[J]. 化学进展, 2021, 33(12): 2362-2377.
[4] 郭永刚, 朱亚超, 张鑫, 罗冰鹏. 表面超疏水对摩擦学性能的影响:机理、现状与展望[J]. 化学进展, 2020, 32(2/3): 320-330.
[5] 侯琳刚, 马利利, 周亦晨, 赵彧, 张毅, 何金梅*. 低表面能化合物在超浸润材料中的应用[J]. 化学进展, 2018, 30(12): 1887-1898.
[6] 赵云, 金玉红, 王莉, 田光宇, 何向明. 自组装多级结构在锂离子电池中的应用[J]. 化学进展, 2018, 30(11): 1761-1769.
[7] 周长路, 辛忠*. 聚苯并嗪功能表面的构筑、性能与应用[J]. 化学进展, 2018, 30(1): 112-123.
[8] 郑海坤, 常士楠, 赵媛媛. 超疏水/超润滑表面的防疏冰机理及其应用[J]. 化学进展, 2017, 29(1): 102-118.
[9] 屈孟男*, 侯琳刚, 何金梅*, 马雪瑞, 袁明娟, 刘向荣. 功能化超疏水材料的研究与发展[J]. 化学进展, 2016, 28(12): 1774-1787.
[10] 田苗苗, 李雪梅, 殷勇, 何涛, 刘金盾. 超疏水膜的制备及其在膜蒸馏过程中的应用[J]. 化学进展, 2015, 27(8): 1033-1041.
[11] 詹媛媛, 刘玉云, 吕久安, 赵勇, 俞燕蕾. 光响应固体表面的浸润性调控[J]. 化学进展, 2015, 27(2/3): 157-167.
[12] 安光明, 凌世全, 王智伟, 栾琳, 吴天准. 基于微纳结构液体灌注的超滑表面的制备与应用[J]. 化学进展, 2015, 27(12): 1705-1713.
[13] 张凯强, 李博, 赵蕴慧, 李辉, 袁晓燕. 功能性POSS聚合物及其应用[J]. 化学进展, 2014, 26(0203): 394-402.
[14] 阎映弟, 罗能镇, 相咸高, 徐义明, 张庆华, 詹晓力. 防覆冰涂层构建机理及制备[J]. 化学进展, 2014, 26(01): 214-222.
[15] 李辉, 赵蕴慧, 袁晓燕. 抗结冰涂层: 从表面化学到功能化表面[J]. 化学进展, 2012, 24(11): 2087-2096.
阅读次数
全文


摘要

超疏水表面的研究进展*