English
新闻公告
More
化学进展 2007, Vol. 19 Issue (04): 520-526 前一篇   后一篇

• 综述与评论 •

卟啉化合物的合成*

王周锋;邓文礼**   

  1. 华南理工大学材料科学与工程学院 广州 510640
  • 收稿日期:2006-05-29 修回日期:2006-06-30 出版日期:2007-04-24 发布日期:2007-04-24
  • 通讯作者: 邓文礼

Research on Synthesis of Porphyrins

Wang Zhoufeng;Deng Wenli**   

  1. College of Materials Science and Engineering, South China University of Technology, Guangzhou 510640, China
  • Received:2006-05-29 Revised:2006-06-30 Online:2007-04-24 Published:2007-04-24
卟啉化合物在自然界中广泛存在,它作为辅基普遍存在于血色素、肌球素、细胞色素、接触酶素、过氧物酶、叶绿素和细胞叶绿素中。本文主要介绍吡咯与醛酮缩合环化合成卟啉化合物的两种方法:吡咯与醛酮直接缩合环化法和模块法,分别论述近年来四苯基卟啉型(meso-取代)和八乙基卟啉型(β-取代)合成方面的研究进展。对模块法中模块单体的合成制备给予较为详细的介绍。
Porphyrins are widely distributed in nature, and exist as the prosthetic groups in a wide variety of primary metabolites such as hemoglobins, myoglobins, cytochromes, catalases, peroxidases, chlorophylls, and bacteriochlorophylls. This article describes the current methodology for preparation of simple, symmetrical model porphyrins, as well as more complex unsymmetrically substituted porphyrins. Two methods mean direct condensation of pyrrole and aldehydes to form porphyrins and module route to form porphyrins are presented systematically. Porphyrin syntheses form monopyrroles are best bescribed with reference to two famous porphyrins, tetraphenylporphyrin and octaethylporphyrin. The recent progress in synthesizing module in module route is described in detail.

中图分类号: 

()

[ 1 ] 樊美公( Fan M G) . 光化学基本原理与光子学材料科学(Principles of Photochemistry and Sciences of Photonics Material) .北京: 科学出版社(Beijing : Science Press) , 2001. 93 —94
[ 2 ] 游效曾(You X Z) , 孟庆金(Meng Q J ) , 韩万书(Han W S) .配位化学进展( Progress in Coordination Chemistry) . 北京: 高等教育出版社( Beijing : Higher Education Press) , 1999. 74 —77
[ 3 ] Falk J E. Porphyrins and Metalloporphyrins. Amsterdam:Elsevier , 1964
[ 4 ] Smith K M. Porphyrins and Metalloporphyrins. Amsterdam:Elsevier , 1975
[ 5 ] Kadish K M, Smith K M, Guilard R. The Porphyrin Handbook.Boston : Academic , 1999
[ 6 ] Dolphin D. The Porphyrins. New York : Academic , 1979
[ 7 ] Rothemund P. J . Am. Chem. Soc. , 1936 , 58 : 625 —627
[ 8 ] Rothemund P. J . Am. Chem. Soc. , 1939 , 61 : 2912 —2915
[ 9 ] Adler A D , Longo F R , Mechanistic W S. J . Am. Chem. Soc. ,1964 , 84(15) : 3145 —3149
[10] Adler A D , Longo F R , Finarelli J D , et al . J . Org. Chem. ,1967 , 32 : 476 —476
[11] Lindsey J S , Schreiman I C , Hsu H C , et al . J . Am. Chem.Soc. , 1987 , 52 : 827 —836
[12] Lindsey J S , Wagner R W. J . Org. Chem. , 1989 , 54 : 828 —836
[13] Dolphin D. J . Heterocycl . Chem. , 1970 , 7 : 275 —282
[14] Lindsey J S , MacCrum K A , Tyhouas J S , et al . J . Org. Chem. ,1994 , 59 : 579 —587
[15] Barkigia K M, Chantranupong L , Smith K M, et al . J . Org.Chem. , 1988 , 110 : 7566 —7567
[16] Groves J T , Nemo T E. J . Am. Chem. Soc. , 1983 , 105 :6243 —6248
[17] Gradillas A , Campo C D , Sinisterra J V , et al . J . Chem. Soc.Perkin Trans. , 1995 , 20 : 2611 —2613
[18] 潘继刚(Pan J G) , 何明威(He M W) , 刘轻轻(Liu Q Q) . 有机化学( Chinese Journal of Organic Chemistry) , 1993 , 13 :533 —536
[19] 郭灿城(Guo C C) , 何兴涛(He X T) , 邹纲要(Zou G Y) . 有机化学( Chinese Journal of Organic Chemistry) , 1991 , 11 :416 —419
[20] 雷裕武(Lei Y W) , 郭灿城( Guo C C) , 曾德璋(Zeng D Z) .化学试剂(Chemical Reagents) , 1994 , 16 : 105 —106
[21] 陶敏莉(Tao M L) , 刘东志(Liu D Z) , 周雪芹(Zhou X Q) . 化学工业与工程(Chemical Industry and Engineering) , 2004 , 21(6) : 410 —413
[22] 乔庆东(Qiao Q D) , 赵荟馨(Zhao H X) , 蒲学勇(Pu X Y) .精细化工(Fine Chemicals) , 1999 , 16 : 31 —33
[23] Arno W, Yasser M S , Johan C B , et al . Tetrahedron , 2005 , 61 :5535 —5564
[24] Liu X E , Liu J H , Sun L C , et al . Tetrahedron , 2005 , 61 :5655 —5662
[25] Lok H , Sofia I P , Thibaut J , et al . Chem. Commun. , 2006 ,1085 —1087
[26] 赵胜芳(Zhao S F) , 陈年友(Chen N Y) , 程兴安(Cheng X A)等. 有机化学(Chinese Journal of Organic Chemistry) , 2005 , 7 :805 —809
[27] Gedye R , Smith F , Westaway K, et al . Tetrahedron Lett . , 1986 ,27 (3) : 279 —282
[28] Petit A , Loupy A , Mailard P , et al . Synthetic Communications ,1992 , 22 : 1137 —1142
[29] 陈年友(Chen N Y) , 赵胜芳(Zhao S F) , 廖学红(Liao X H)等. 武汉大学学报(理学版) (J . Wuhan Univ. (Nat . Sci .Ed. ) ) , 2004 , 50(2) : 169 —172
[30] 王政远(Wang Z Y) , 江桂英(Jiang G Y) . 精细化工中间体(Fine Chemical Intermediates) , 2004 , 34(1) : 38 —39
[31] Sessler J L , Mozaffari R A , Laslett RL. Org. Synth. , 1992 , 70 :68 —78
[32] Akito H , Yoshiki O , Mikio N. Tetrahedron Lett . , 2005 , 46 :4961 —4964
[33] Nielsen K A , Cho W S , Sessler J L , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2004 , 126 : 16296 —16297
[34] 汪进(Wang J) , 白永平(Bai Y P) , 魏月贞(Wei Y Z) 等. 化学世界(Chemical World) , 2000 , 1 : 27 —30
[35] Arsenault G P , Bullock E , MacDonald S F. J . Am. Chem.Soc. , 1960 , 82 : 4384 —4389
[36] Wallace D M, Leung S H , Smith K M, et al . J . Org. Chem. ,1993 , 58 : 7245 —7257
[37] Wallace D M, Smith K M. Tetrahedron Lett . , 1990 , 31 : 7265 —7268
[38] Alfred T , Norman H. Justus Liebigs Ann. Chem. , 1968. 718 :183 —207
[39] Clezy P S , Mythe G A. Aust . J . Chem. , 1969 , 22 : 239 —249
[40] Setsune J , Hashimoto M, Shiozawa K, et al . Tetrahedron , 1998 ,54 : 1407 —1424
[41] Lin V S Y, Iovine P M, Dimagno S G, et al . Inorg. Synth. ,2002 , 33 : 55 —61
[42] Hammel D , Erk P , Schuler B , et al . Adv. Mater. , 1992 , 4 :737 —739
[43] Lee C H , Lindsey J S. Tetrahedron , 1994 , 50 : 11427 —11440
[44] Boyle R W, Bruckner C , Posakony J , et al . Org. synth. , 1999 ,76 : 287 —293
[45] Littler B J , Mark A M, Hung C H , et al . J . Org. Chem. , 1999 ,64 : 1391 —1396
[46] Naik R , Joshi P , Kaiwar S P , et al . Tetrahedron , 2003 , 59 :2207 —2213
[47] Sobra A J F N , Rebanda N GCL , da Silva M, et al . Tetrahedron Lett . , 2003 , 44 : 3971 —3973
[48] Laha J K, Dhanalekshmi S , Lindsey J S. Org. Process Res.Dev. , 2003 , 7 : 799 —812
[49] Christian B N , Frederik C K. Tetrahedron Lett . , 2005 , 46 :5935 —5939
[50] Fang Z L , Ronald B. Org. Lett , 2006 , 8 : 251 —254
[51] Satoru H , Atsuhiro O. J . Org. Chem. , 2005 , 70 : 4054 —4058
[52] Ryoichi T , Yoshiaki K. J . Org. Chem. , 2005 , 70 : 2745 —2753
[53] Osami S , Saori O , Akiharu S , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2005 , 127 : 2201 —2210
[54] Rao P D , Dhanalekshmi S , Lindsey J S , et al . J . Org. Chem. ,2000 , 65 : 7323 —7344
[55] Syeda H H Z , Rosario M F , Lindsey J S. Org. Process Res.Dev. , 2006 , 10 : 118 —134
[56] Ficher H , Orth H. Die Chemmie des Pyrrols. Leipzig :Akademische Verlagsgesellschaft , 1934 , 333 —338
[57] Mironov A F , Ovsepyan T R , Evstigneeva R P , et al . Zh.Obshch. Khim. , 1965 , 35 : 324 —328
[58] Cavaleiro J A S , Gonsalves A M, Kenner G W, et al . J . Chem.Soc. Perkin Trans. 1 , 1974 , 15 : 1771 —1781
[59] Cavaleiro J A S , Kenner G M, Smith K M. J . Chem. Soc. Perkin Trans. 1 , 1974 , 10 : 1188 —1194
[60] Abadalmuhdi L , Chang C K. J . Org. Chem. , 1985 , 50 : 411 —413
[61] Clarke O J , Boyle R W. Tetrahedron Lett . , 1998 , 39 : 7167 —7168
[62] Ravikanth M, Strachan J P , Li F R , et al . Tetrahedron , 1998 ,54 : 7721 —7734
[63] 李广年(Li G N) , 邬胜德(Wu S D) , 藤有为(Teng Y W) . 有机化学(Chinese Journal of Organic Chemistry) , 1985 , 5 : 300 —305
[64] Sessler J L , Lynch V , Johnson M R , et al . J . Org. Chem. ,1987 , 52 : 4394 —4397
[65] Sessler J L , Cyr M J , Lynch V. J . Am. Chem. Soc. , 1990 ,112 : 2810 —2813
[66] Boudif A , Momenteau M. J . Chem. Soc. Chem. Commun. ,1994 , 2096 —2070
[67] Lash T D. J . Porphyrins Phthalocyanines , 1997 , 1(1) : 29 —44
[68] Sessler J L , Genge J W, Urbach A , et al . Synlett . , 1996 , 187 —188

[1] 何静, 陈佳, 邱洪灯. 中药碳点的合成及其在生物成像和医学治疗方面的应用[J]. 化学进展, 2023, 35(5): 655-682.
[2] 鄢剑锋, 徐进栋, 张瑞影, 周品, 袁耀锋, 李远明. 纳米碳分子——合成化学的魅力[J]. 化学进展, 2023, 35(5): 699-708.
[3] 杨孟蕊, 谢雨欣, 朱敦如. 化学稳定金属有机框架的合成策略[J]. 化学进展, 2023, 35(5): 683-698.
[4] 王新月, 金康. 多肽及蛋白质的化学合成研究[J]. 化学进展, 2023, 35(4): 526-542.
[5] 刘雨菲, 张蜜, 路猛, 兰亚乾. 共价有机框架材料在光催化CO2还原中的应用[J]. 化学进展, 2023, 35(3): 349-359.
[6] 龚智华, 胡莎, 金学平, 余磊, 朱园园, 古双喜. 磷酸酯类前药的合成方法与应用[J]. 化学进展, 2022, 34(9): 1972-1981.
[7] 林业竣, 李艳梅. 翻译后修饰Tau蛋白及其化学全/半合成[J]. 化学进展, 2022, 34(8): 1645-1660.
[8] 宝利军, 危俊吾, 钱杨杨, 王雨佳, 宋文杰, 毕韵梅. 酶响应性线形-树枝状嵌段共聚物的合成、性能及应用[J]. 化学进展, 2022, 34(8): 1723-1733.
[9] 徐鹏, 俞飚. 聚糖化学合成的挑战和可能的凝聚态化学问题[J]. 化学进展, 2022, 34(7): 1548-1553.
[10] 李诗宇, 阴永光, 史建波, 江桂斌. 共价有机框架在水中二价汞吸附去除中的应用[J]. 化学进展, 2022, 34(5): 1017-1025.
[11] 王鹏, 刘欢, 杨妲. 烯烃的氢甲酰化串联反应研究[J]. 化学进展, 2022, 34(5): 1076-1087.
[12] 马晓清. 石墨炔在光催化及光电催化中的应用[J]. 化学进展, 2022, 34(5): 1042-1060.
[13] 赵聪媛, 张静, 陈铮, 李建, 舒烈琳, 纪晓亮. 基于电活性菌群的生物电催化体系的有效构筑及其强化胞外电子传递过程的应用[J]. 化学进展, 2022, 34(2): 397-410.
[14] 闫保有, 李旭飞, 黄维秋, 王鑫雅, 张镇, 朱兵. 氨/醛基金属有机骨架材料合成及其在吸附分离中的应用[J]. 化学进展, 2022, 34(11): 2417-2431.
[15] 杨林颜, 郭宇鹏, 李正甲, 岑洁, 姚楠, 李小年. 钴基费托合成催化剂的表界面性质调控[J]. 化学进展, 2022, 34(10): 2254-2266.
阅读次数
全文


摘要

卟啉化合物的合成*