English
新闻公告
More
化学进展 2006, Vol. 18 Issue (12): 1725-1734 前一篇   

• 综述与评论 •

直接甲醇燃料电池中的涉水传递现象及数值模拟

齐亮 谢晓峰 徐景明 周其凤   

  1. 北京市清华大学
  • 收稿日期:2006-01-05 修回日期:2006-04-24 出版日期:2006-12-24 发布日期:2006-12-25

Transport Phenomena and Numerical Simulation Related to

Liang Qi Xiaofeng Xie Jingming Xu Qifeng Zhou   

  • Received:2006-01-05 Revised:2006-04-24 Online:2006-12-24 Published:2006-12-25
直接甲醇燃料电池(DMFC)的开发设计日渐成为燃料电池领域的研究热点。利用数学模型对内部传递现象进行数值模拟,不仅具有很强的理论意义,而且对结构设计和操作条件优化有很强的指导意义。本文基于两相流模型和CFD(computer fluid dynamics)技术的应用,综述了电池内部绝大多数的传递过程,特别是近些年开发的电池内部与水相关的传递过程的物理模型和数学模型,并以二者的相互联系加以组织。这些模型思想综合考虑了微观传递机理,描述了电池内复杂的传递现象并提供了相应的数值模拟方法和模型验证方法。这些方法能够加深人们对电池内部传质现象的理解,而其实用意义在于能够指导设计和优化电池结构、提高电池的体积和重量比能量密度和缩短开发周期和大幅度降低开发成本。
The R&D of Direct Methanol Fuel Cell (DMFC) is becoming a hot topic in the scope of fuel cell. Simulating the interior transport phenomena by means of mathematical model is theoretically meaningful and instructive to the structure design and to optimize the operation conditions. Based on the application of two-phased flow model and computer fluid dynamics technology, the transport processing mostly occurred in the fuel cell, especially physical model and mathematical model related to water, is reviewed in this paper. The transport micro-mechanism is taken into account comprehensively in these models. These models describe the complex transport phenomena and provide numerical simulation method and validation method. These methods not only deepen the understanding of the transport phenomena occurred in the fuel cell, but also increase the power density ratio to its volume and weight, shorten the R&D cycle and lower the R&D cost significantly.

中图分类号: 

()

[ 1 ] Baldauf M, Preidel W. J . Power Sources , 1999 , 84(2) : 161 —166
[ 2 ] Lu G Q , Wang C Y. J . Power Sources , 2005 , 144(1) : 141 —145
[ 3 ] Ren X M, Zelenay P , Thomas S , et al. J . Power Sources , 2000 , 86(1/2) : 111 —116
[ 4 ] Kreuer K D. J . Membr. Sci. , 2001 , 185(1) : 29 —39
[ 5 ] Fontes E , Oloman C. Lindbergh G. Handbook of Fuel Cell Modelling. Amsterdam: Elsevier Science , 2003. 1 —384
[ 6 ] Yao K Z, Koran K, McAuley K B , et al. Fuel Cells , 2004 , 4(1/2) :3 —29
[ 7 ] Wang C Y. Chem. Rev. , 2004 , 104(10) : 4727 —4763
[ 8 ] 才英华(Cai Y H) , 胡军(Hu J) , 衣宝廉(Yi B L) 等. 化学进展(Progress in Chemistry) , 2005 , 17(3) : 547 —548
[ 9 ] Dannenberg K, Ekdunge P , Lindbergh G. J . Appl. Electrochem. ,2000 , 30(12) : 1377 —1387
[10] Dutta S , Shimpalee S , Vanzee J W. J . Appl. Electrochem. , 2000 ,30(2) : 135 —146
[11] Yang H, Zhao T S , Ye Q. J . Power Sources , 2005 , 142 (1/2) :117 —124
[12] Yang H, Zhao T S , Ye Q. J . Power Sources , 2005 , 139 (1/2) :79 —90
[13] Bewer T, Beckmann T, Dohle H, et al. Proceedings of the International Symposium. Washington D C: Electrochemical Society ,2001. 320 —330
[14] Wong C W, Zhao T S , Ye Q , et al. J . Electrochem. Soc. , 2005 ,152(8) : 1600 —1605
[15] Nordlund J , Picard C, Birgersson E , et al. J . Appl. Electrochem. ,2004 , 34(8) : 763 —770
[16] Dohle H, Divisek J , Jung R. J . Power Sources , 2000 , 86 (1/2) :469 —477
[17] Sundmacher K, Scott K. Chem. Eng. Sci. , 1999 , 54 (13/14) :2927 —2936
[18] Wang Z H, Wang C Y. J . Electrochem. Soc. , 2003 , 150 (4) :A508 —A519
[19] Krewer U , Song Y, Sundmacher K, et al. Chem. Eng. Sci. , 2004 ,59(1) : 119 —130
[20] Dohle H, Jung R , Kimiaie N , et al. J . Power Sources , 2003 , 124(2) : 371 —384
[21] Argyropoulos P , Scott K, Taama W M. Chem. Eng. J . , 1999 , 73(3) : 217 —227
[22] Argyropoulos P , Scott K, Taama W M. Chem. Eng. J . , 1999 , 73(3) : 229 —245
[23] Yang H, Zhao T S , Ye Q. J . Power Sources , 2005 , 142 (1/2) :117 —124
[24] Arico A S , Creti P , Baglio V , et al. J . Power Sources , 2000 , 91(2) : 202 —209
[25] Yang H, Zhao T S. Electrochim. Acta , 2005 , 50 (16/17) : 3243 —3252
[26] Tuber K, Oedegaard A , HermannM, et al. J . Power Sources , 2004 ,131(1/2) : 175 —181
[27] Meng H, Wang C Y. J . Electrochem. Soc. , 2005 , 152(9) : 1733 —1741
[28] Kulikovsky A A. Electrochem. Commun. , 2005 , 7(2) : 237 —243
[29] Yang H, Zhao T S , Ye Q. Electrochem. Commun. , 2004 , 6(11) :1098 —1103
[30] Kulikovsky A A. J . Appl. Electrochem. , 2000 , 30(9) : 1005 —1014
[31] Kulikovsky A A. Electrochem. Commun. , 2001 , 3(10) : 572 —579
[32] Sundmacher K, Schultz T, Zhou S , et al. Chem. Eng. Sci. , 2001 ,56(2) : 333 —341
[33] Schultz T, Sundmacher K. J . Power Sources , 2005 , 145 (2) : 435 —462
[34] Kulikovsky A A , Divisek J , Kornyshev A A. J . Electrochem. Soc. ,1999 , 146(11) : 3981 —3991
[35] Arnost D , Schneider P. Chem. Eng. J . Biochem. Eng. J . , 1995 ,57(2) : 91 —99
[36] Hejtmanek V , Capek P , Solcova O , et al. Chem. Eng. J . , 1998 , 70(3) : 189 —195
[37] Hejtmanek V , Capek P , Solcova O , et al. Chem. Eng. J . , 1999 , 74(3) : 171 —179
[38] Neergat M, Shukla A K. J . Power Sources , 2002 , 104(2) : 289 —294
[39] Krishna R , Wesselingh J A. Chem. Eng. Sci. , 1997 , 52(6) : 861 —911
[40] Siebke A , Schnurnberger W, Meier F , et al. Fuel Cells , 2003 , 3(1/2) : 37 —47
[41] Fan J R , Hu G L , Yao J , et al. Energy Fuels , 2002 , 16(6) : 1591 —1598
[42] Baxter S F , Battaglia V S , White R E. J . Electrochem. Soc. , 1999 ,146(2) : 437 —447
[43] 胡桂林(Hu G L) , 樊建人(Fan J R) , 岑可法(Cen K F) . 动力工程(Power Engineering) , 2003 , 23(3) : 2465 —2469
[44] Argyropoulos P , Scott K, Taama W M. J . Appl. Electrochem. ,1999 , 29(6) : 661 —669
[45] Oedegaard A , Hebling C, Schmitz A , et al. J . Power Sources , 2004 ,127(1/2) : 187 —196
[46] Scott K, Argyropoulos P , Sundmacher K J . Electroanal. Chem. ,1999 , 477(2) : 97 —110
[47] Ren X M, Springer T E , Zawodzinski T A , et al. J . Electrochem.Soc. , 2000 , 147(2) : 466 —474
[48] Divisek J , Fuhrmann J , Gartner K, et al. J . Electrochem. Soc. ,2003 , 150(6) : 811 —825
[49] Andrian S V , Meusinger J . J . Power Sources , 2000 , 91(2) : 193 —201
[50] Birgersson E , Nordlund J , Ekstrom H, et al. J . Electrochem. Soc. ,2003 , 150(10) : 1368 —1376
[51] Kulikovsky A A. Electrochem. Commun. , 2002 , 4(12) : 939 —946
[52] Kulikovsky A A. Electrochem. Commun. , 2003 , 5(12) : 1030 —1036
[53] Nordlund J , Lindbergh G. J . Electrochem. Soc. , 2002 , 149 (9) :1107 —1113
[54] Kulikovsky A A. Electrochem. Commun. , 2003 , 5(7) : 530 —538
[55] Meyers J P , Newman J . J . Electrochem. Soc. , 2002 , 149 (6) :718 —728
[56] Scott K, Argyropoulos P. J . Power Sources , 2004 , 137 (2) : 228 —238
[57] Bernardi D M, Verbrugge M W. AIChE J . , 1991 , 37 (8) : 1151 —1163
[58] Natarajan D , van Nguyen T. J . Power Sources , 2003 , 115(1) : 66 —80
[59] Guo H, Ma C F. Electrochem. Commun. , 2004 , 6(3) : 306 —312
[60] YouL X, Liu H T. Int. J . Heat Mass Transf . , 2002 , 45 (11) :2277 —2287
[61] Wang C Y, Cheng P. Int. J . Heat Mass Transf . , 1996 , 39 (17) :3607 —3618
[62] Cheng P , Wang C Y. Int. J . Heat Mass Transf . , 1996 , 39 (17) :3619 —3632
[63] Bernardi D M, Verbrugge M W. J . Electrochem. Soc. , 1992 , 139(9) : 2477 —2491
[64] Siegel N P , Ellis M W, Nelson DJ , et al. J . Power Sources , 2003 ,115(1) : 81 —89
[65] Lin G Y, He WS , van Nguyen T. J . Electrochem. Soc. , 2004 , 151(12) : 1999 —2006
[66] 杜春雨(Du C Y) , 史鹏飞(Shi P F) , 程新群(Cheng XQ) , 尹鸽平(Yin G P) . 化学工业与工程(Journal of Chemical Industry and Engineering) , 2005 , 56(6) : 1102 —1105
[67] Ren X M, Gottesfeld S. J . Electrochem. Soc. , 2001 , 148(1) : 87 —93
[68] Motupally S , Becker A J , Weidner J W. J . Electrochem. Soc. ,2000 , 147(9) : 3171 —3177
[69] Berezina N P , Timofeev S V , Kononenko N A. J . Membr. Sci. ,2002 , 209(2) : 509 —518
[70] Zawodzinski T A , Derouin C, Radzinski S , et al. J . Electrochem.Soc. , 1993 , 140(4) : 1041 —1047
[71] Zawodzinski T A , Davey J , Valerio J , et al. Electrochim. Acta ,1995 , 40(3) : 297 —302
[72] Yeo R S , McBreen J . J . Electrochem. Soc. , 1979 , 126 (10) :1682 —1687
[73] Nguyen T V , White R E. J . Electrochem. Soc. , 1993 , 140 (8) :2178 —2186
[74] Fuller T F , Newman J . J . Electrochem. Soc. , 1992 , 139 (5) :1332 —1337
[75] Fuller T F , Newman J . J . Electrochem. Soc. , 1993 , 140 (5) :1218 —1285
[76] Cao J , Djilali N. J . Energy Resour. Technol . Trans . ASME , 2005 ,127(1) : 26 —36
[77] Verbrugge M W, Hill R F. J . Electrochem. Soc. , 1990 , 137 (3) :893 —899
[78] Verbrugge M W, Hill R F. J . Electrochem. Soc. , 1990 , 137 (3) :886 —893
[79] Singh D , Lu D M, Djilali N. Int. J . Eng. Sci. , 1999 , 37 (4) :431 —452
[80] NamJ H, Kaviany M. Int. J . Heat Mass Transf . , 2003 , 46 (24) :4595 —4611
[81] Bernardi D M. J . Electrochem. Soc. , 1990 , 137(11) : 3344 —3350
[82] Okada T, Xie G, Meeg M. Electrochim. Acta , 1998 , 43 (14/15) :2141 —2155
[83] Chen F , Su Y G, Soong C Y, et al. J . Electroanal. Chem. , 2004 ,566(1) : 85 —93
[84] Ioselevich A S , Kornyshev A A , Steinke J H G. J . Phys. Chem. B ,2004 , 108(32) : 11953 —11963
[85] Meyers J P , Newman J . J . Electrochem. Soc. , 2002 , 149 (6) :710 —717
[86] Spohr E. Mol. Simul. , 2004 , 30(2P3) : 107 —115
[87] 浦鸿汀(Pu H T) , 崔春涛( Cui C T) . 高分子材料科学与工程(Polymeric Materials Science and Engineering) , 2005 , 21(2) : 181 —184
[88] Paddison S J , Paul R , Zawodzinski T A Jr. J . Electrochem. Soc. ,2000 , 147(2) : 617 —626
[89] Paul R , Paddison SJ . J . Phys. Chem. B , 2004 , 108(35) : 13231 —13241
[90] Wang C Y, Cheng P. J . Heat Transf . Trans . ASME , 1998 , 120(1) :286 —290
[91] Birgersson E , Nordlund J , Vynnycky M, et al. J . Electrochem.Soc. , 2004 , 151(12) : 2157 —2172
[92] Pasaogullari U , Wang C Y. J . Electrochem. Soc. , 2005 , 152 (2) :380 —390
[93] Benziger J , Nehlsen J , Blackwell D , et al. J . Membr. Sci. , 2005 ,261(1/2) : 98 —106
[94] Springer T E , Wilson M S , Gottesfeld S. J . Electrochem. Soc. ,1993 , 140(12) : 3513 —3526
[95] Dutta S , Shimpalee S , van Zee J W. J . Appl. Electrochem. , 2000 ,30(2) : 135 —146
[96] He W, Yi J S , van Nguyen T. AIChE J . , 2000 , 46 (10) : 2053 —2064
[97] Mazumder S , Cole J V. J . Electrochem. Soc. , 2003 , 150 (11) :1510 —1517
[98] Mazumder S , Cole J V. J . Electrochem. Soc. , 2003 , 150 (11) :1503 —1509
[99] Springer T E , Zawodzinski TA , Gottesfeld S. J . Electrochem. Soc. ,1991 , 138(8) : 2334 —2342
[100] Gurau V , Barbir F , Liu H. J . Electrochem. Soc. , 2000 , 147(7) : 2468 —2477
[101] Um S , Wang C Y, Chen K S. J . Electrochem. Soc. , 2000 , 147(12) : 4485 —4493
[102] Ju H, Meng H, Wang C Y. Int. J . Heat Mass Transf . , 2005 , 48(7) : 1303 —1315
[103] Meng H, Wang C Y. Chem. Eng. Sci. , 2004 , 59(16) : 3331 —3343
[104] Wang Z H, Wang C Y, Chen KS. J . Power Sources , 2001 , 94(1) :40 —50
[105] Yang X G, Zhang F Y, Lubawy A L , et al. Electrochem. Solid State Lett. , 2004 , 7(11) : 408 —411
[106] Berning T, Lu D M, Djilali N. J . Power Sources , 2002 , 106(1/2) :284 —294
[107] Janssen G J M, Overvelde M L J . J . Power Sources , 2001 , 101(1) :117 —125
[108] 孙红(Sun H) , 郭烈锦(Guo L J ) , 刘洪潭(Liu H T) , 张广升(Zhang G S) . 西安交通大学学报(Journal of Xipan Jiaotong University) , 2005 , 39(11) : 1177 —1181
[109] Mench M M, Wang C Y. J . Electrochem. Soc. , 2003 , 150 (1) :79 —85
[110] Dong Q , Kull J , Mench M M. J . Power Sources , 2005 , 139(1/2) :106 —114
[111] Geiger A B , Tsukada A , Lehmann E , et al. Fuel Cell , 2002 , 2(2) :92 —98
[112] Hauer K H, Potthast R , Wuster T, et al. J . Power Sources , 2005 ,143(1/2) : 67 —74
[113] 苗青(Miao Q) , 曹广益(Cao G Y) , 朱新坚(Zhu X J ) , 李曦(Li X) . 计算机仿真(Computer Simulation) , 2005 , 22(1) : 220 —223
[114] 黄强(Huang Q) , 朱新坚(Zhu X J) , 曹广益(Cao G Y) . 系统仿真学报(Acta Simulata Systematica Sinica) , 2005 , 17 (9) : 2118 —2122

[1] 王新东, 谢晓峰, 王萌, 刘桂成, 苗睿瑛, 王一拓, 阎群. 直接甲醇燃料电池关键材料与技术[J]. 化学进展, 2011, 23(0203): 509-519.
[2] 樊博 郭玉国 万立骏. Pt基电催化材料*[J]. 化学进展, 2010, 22(05): 852-860.
[3] 李涛 钟贵明 杨勇. 直接甲醇燃料电池用阻醇全氟磺酸复合质子交换膜*[J]. 化学进展, 2010, 22(0203): 522-536.
[4] 索春光,刘晓为,张宇峰,张博,张鹏,王路文. 直接甲醇燃料电池膜电极的研究与进展*[J]. 化学进展, 2009, 21(0708): 1662-1671.
[5] 王荣蓉,金宝舵,李春文,王泽,谢晓峰,丁青青. 直接甲醇燃料电池的甲醇浓度控制方法* [J]. 化学进展, 2009, 21(0708): 1655-1661.
[6] 齐亮,谢晓峰,金宝舵,郭建伟,徐景明. 直接甲醇燃料电池的交流阻抗谱分析*[J]. 化学进展, 2008, 20(12): 2083-2092.
[7] 唐志诚,吕功煊. 直接甲醇燃料电池阳极电催化剂[J]. 化学进展, 2007, 19(9): 1301-1312.
[8] 王晓丽,张华民,,张建鲁,徐海峰,衣宝廉. 质子交换膜燃料电池气体扩散层的研究进展[J]. 化学进展, 2006, 18(04): 507-513.
[9] 王诚,毛宗强,陈荣华,王革华,谢晓峰. 小型燃料电池的研究现状与应用前景分析[J]. 化学进展, 2006, 18(01): 30-35.
[10] 符显珠,李俊,卢成慧,廖代伟. 直接甲醇燃料电池质子膜研究进展*[J]. 化学进展, 2004, 16(01): 77-.
[11] 胡英,刘洪来. 分子工程和化学工程[J]. 化学进展, 1995, 7(03): 235-.