English
新闻公告
More
化学进展 2006, Vol. 18 Issue (09): 1110-1120 前一篇   后一篇

• 综述与评论 •

糖缀合物的化学合成*

马强1;巨勇1,2**;赵玉芬1   

  1. 1.清华大学化学系 生命有机磷化学及化学生物学教育部重点实验室 北京 100084;2. 兰州大学应用有机化学国家重点实验室 兰州 730000
  • 收稿日期:2005-10-19 修回日期:2005-12-21 出版日期:2006-09-24 发布日期:2006-09-24
  • 通讯作者: 巨勇

Chemical Synthesis of Glycoconjugates

Qiang Ma1; Yong Ju1,2**; Yufen Zhao1   

  1. 1. The Key Laboratory of Bioorganic Phosphorus Chemistry & Chemical Biology of Ministry of Education, Deparment of Chemistry, Tsinghua University, Beijing 100084, China; 2. State Key Laboratory of Applied Organic Chemistry, Lanzhou University, Lanzhou 730000, China
  • Received:2005-10-19 Revised:2005-12-21 Online:2006-09-24 Published:2006-09-24
  • Contact: Yong Ju
本文介绍近年来各种糖缀合物化学合成的研究进展,包括各种糖苷键的化学合成方法以及各种特殊复杂糖缀合物,如糖肽、糖蛋白、糖脂的化学合成策略。
The recent synthesis progress of glycoconjugate is reviewed , including the various methods of the glycosidic bond formation by chemical synthesis and the synthesis strategies of novel complex glycoconjugates , such as glycopeptides , glycoproteins and glycolipids.

中图分类号: 

()

[ 1 ] Bertozzi1 C R , Kiessling L L. Science , 2001 , 291 : 2357 —2364
[ 2 ] Alper J . Science , 2003 , 301 : 159 —160
[ 3 ] Lindhorst T K. Essentials of Carbohydrate Chemistry and Biochemistry. Weinheim, Chichester : Wiley-VCH , 2000
[ 4 ] Ernst B , Hart G W, Sinay P. Carbohydrates in Chemistry and Biology. New York : Wiley-VCH , 2000
[ 5 ] Stick R V. Carbohydrates : the Sweet Molecules of Life. London :Academic Press , 2001
[ 6 ] Davis B G. J . Chem. Soc. , Perkin Trans. 1 , 1999 , 3215 —3237
[ 7 ] Mechref Y, Novotny M V. Chem. Rev. , 2002 , 102 : 321 —369
[ 8 ] Koeller KM, Wong C H. Chem. Rev. , 2000 , 100 : 4465 —4493
[ 9 ] Komba S , Kitaoka M, Kasumi T. Tetrahedron Lett . , 2004 , 45 :2759 —2762
[10] Arranz E , Boons GJ . Tetrahedron Lett . , 2001 , 42 : 6469 —6471
[11] Cumpstey I , Chayajarus K, Fairbanks A J , et al . Tetrahedron :Asymmetry. , 2004 , 15 : 3207 —3221
[12] Tosin M, Murphy P V. Org. Lett . , 2002 , 4 : 3675 —3678
[13] Chen L Q , Kong F Z. Tetrahedron Lett . , 2003 , 44 : 3691 —3695
[14] Du Y G, Gu G F , Linhardt R J , et al . Org. Lett . , 2003 , 5 :3627 —3630
[15] Chen X T , Sames D , Danishefsky S J . J . Am. Chem. Soc. ,1998 , 120 : 7760 —7769
[16] Roberts S W, Rainier J D. Org. Lett . , 2005 , 7 : 1141 —1144
[17] Gervay-Hague J , Lam S N. Carbohydr. Res. , 2002 , 337 :1953 —1965
[18] Gervay-Hague J , Lam S N. Org. Lett . , 2002 , 4 : 2039 —2042
[19] Gervay-Hague J , Ying L Q. Carbohydr. Res. , 2003 , 338 :835 —841
[20] Kunz H , Zimmer J . Tetrahedron Lett . , 1993 , 34 : 2907 —2910
[21] Knoben H P , Schlüter U , Redlich H , et al . Carbohydrate Research , 2004 , 339 : 2821 —2833
[22] Comely A C , Eelkema R , Minnaard A J . et al . J . Am. Chem.Soc. , 2003 , 125 : 8714 —8715
[23] Babu R S , O’Doherty G A. J . Am. Chem. Soc. , 2003 , 125 :12406 —12407
[24] Babu R S , Zhou M Q , O’Doherty G A. J . Am. Chem. Soc. ,2004 , 126 : 3428 —3429
[25] Ghosh R , Chakraborty A , Maitia D K. Tetrahedron Lett . , 2005 ,46 : 8047 —8051
[26] Borganhi L F , Poulsen S A. Tetrahedron Lett . , 2005 , 46 :3485 —3488
[27] Yoshimura Y, Shimizu H , Yoshimura Y, et al . Tetrahedron Lett . , 2005 , 46 : 4701 —4705
[28] Blanchard N , Roush W R. Org. Lett . , 2003 , 5 : 81 —84
[29] Demchenko A V. Current Organic Chemistry , 2003 , 7 : 35 —79
[30] Spinola M, Jeanloz T W. J . Biol . Chem. , 1970 , 245 : 4158 —4160
[31] Sridhar P R , Prabhu K R , Chandrasekaran S. J . Org. Chem. ,2003 , 68 : 5261 —5264
[32] Arsequell G, Valencia G. Tetrahedron : Asymmetry , 1999 , 10 :3045 —3094
[33] Ichikawa Y, Nishiyama T , Isobe M. J . Org. Chem. , 2001 , 66 :4200 —4205
[34] Ratcliffe A J , Konradsson P , Fraser2Reid B. J . Am. Chem.Soc. , 1990 , 112 : 5665 —5667
[35] Handlon A L , Fraser-Reid B. J . Am. Chem. Soc. , 1993 , 115 :3796 —3797
[36] Allen J R , Allen J G, Danishefsky S J , et al . Chem. Eur. J . ,2000 , 6 : 1366 —1375
[37] Kuethe J T , Wong A , Davies I W. Org. Lett . , 2003 , 5 : 3721 —3723
[38] Schnabel M, Ruckdeschel D , Unverzagt C , et al . Tetrahedron Lett . , 2004 , 45 : 295 —297
[39] Peri F , Cipolla L , La Ferla B , et al . Comptes Rendus Chimie ,2003 , 6 : 635 —644
[40] Peri F , Dumy P , Mutter M. Tetrahedron , 1998 , 54 : 12269 —12278
[41] Peluso S , Imperiali B. Tetrahedron Lett , 2001 , 42 : 2085 —2087
[42] Dorsey A D , Barbarow J E , Trauner D. Org. Lett . , 2003 , 5 :3237 —3239
[43] Gervay J , Hadd M J . J . Org. Chem. , 1997 , 62 : 6961 —6967
[44] Riemann I , Papadopoulos M A , Knorst M, et al . Aust . J .Chem. , 2002 , 55 : 147 —154
[45] Mikata Y, Inaba Y, Morioka M, et al . Tetrahedron Lett . , 2004 ,45 : 8785 —8788
[46] Manabe S , Ito Y. J . Am. Chem. Soc. , 1999 , 121 : 9754 —9755
[47] De Vicente J , Betzemeier B , Rychnovsky S D. Org. Lett . ,2005 , 7 : 1853 —1856
[48] Dondoni A , Massi A , Bertolasi V , et al . Tetrahedron Lett . ,2004 , 45 : 2381 —2384
[49] Massi A , Sabbatinia S , Bertolasi V. J . Org. Chem. , 2002 , 67 :6979 —6994
[50] Dondoni A , Mariotti G, Marra A. J . Org. Chem. , 2002 , 67 :4475 —4486
[51] Price S , Edwards S , Wu T. Tetrahedron Lett . , 2004 , 45 :5197 —5201
[52] Postema M H D , Piper J L. Org. Lett . , 2003 , 5 : 1721 —1723
[53] Nolen E G, Kurish A J , Potter J M, et al . Org. Lett . , 2005 , 7 :3383 —3386
[54] Rousseau C , Martin O R. Org. Lett . , 2003 , 5 : 3763 —3766
[55] Godage H Y, Fairbanks A J . Tetrahedron Lett . , 2000 , 41 :7589 —7593
[56] Godage H Y, Fairbanks A J . Tetrahedron Lett . , 2003 , 44 :3631 —3635
[57] Godage H Y, Chambers DJ , Fairbanks AJ , et al . Org. Biomol .Chem. , 2003 , 1 : 3772 —3786
[58] Chambers D J , Evansb G R , Fairbanks A J . Tetrahedron :Asymmetry , 2005 , 16 : 45 —55
[59] Hersant Y, Abou-Jneid R , Scherrmann M C , et al . Carbohydrate Research , 2004 , 339 : 741 —745
[60] Zhu X M, Schmidt R R. Chemistry : A European Journal , 2004 ,10 : 875 —887
[61] Cohen S B , Halcomb B L. J . Am. Chem. Soc. , 2002 , 124 :2534 —2543
[62] Zhu X M, Schmidt R R. J . Org. Chem. , 2004 , 69 : 1081 —1085
[63] Zhu XM, Stolz F , Schmidt R R. J . Org. Chem. , 2004 , 69 :7367 —7370
[64] Dubber M, Fréchet J M. J . Bioconjugate Chem. , 2003 , 14 :239 —246
[65] Baytas S N , Linhardt R J . Mini-Reviews in Organic Chemistry ,2004 , 1 : 27 —39
[66] Ratner D M, Swanson E R , Seeberger P H. Org. Lett . , 2003 ,5 : 4717 —4720
[67] Seeberger P H. Solid Support Oligosaccharide Synthesis and Combinatorial Carbohydrate Libraries , New York : Wiley , 2001
[68] Zhang Z , Ollmann I R , Wong C H , et al . J . Am. Chem. Soc. ,1999 , 121 : 734 —753
[69] Mong T K K, Huang C Y, Wong C H. J . Org. Chem. , 2003 ,68 : 2135 —2142
[70] Burkhart F , Zhang Z Y, Wong C H , et al . Angew. Chem. Int .Ed. , 2001 , 40 : 1274 —1277
[71] Mong T K K, Wong C H. Angew. Chem. Int . Ed. , 2002 , 41 :4087 —4090
[72] Roberge J Y, Beebe X, Danishefsky S J . Science , 1995 , 269 :202 —204
[73] Randolph J T , McClure K F , Danishefsky S J . J . Am. Chem.Soc. , 1995 , 117 : 5712 —5719
[74] Danishefsky S J , McClure K F , Ruggeri R B , et al . Science ,1993 , 260 : 1307 —1309
[75] Roberge J Y, Beebe X, Danishefsky S J . J . Am. Chem. Soc. ,1998 , 120 : 3915 —3927
[76] Zheng C S , Seeberger P H , Danishefsky S J . J . Org. Chem. ,1998 , 63 : 1126 —1130
[77] Seeberger P H , Danishefsky S J . Acc. Chem. Res. , 1998 , 31 :685 —695
[78] Macmillan D , Daines A M, Bayrhuber M, et al . Org. Lett . ,2002 , 9 : 1467 —1470
[79] Plante O J , Palmacci E R , Seeberger P H. Science , 2001 , 291 :1523 —1537
[80] Seeberger P H. Chem. Commun. , 2003 , 1115 —1121
[81] Taylor C M. Tetrahedron , 1998 , 54 : 11317 —11362
[82] Davis B G. Chem. Rev. , 2002 , 102 : 579 —601
[83] Herzner H , Reipen T , Kunz H , et al . Chem. Rev. , 2000 , 100 :4495 —4537
[84] Khersonsky S M, Ho C M, Chang Y T , et al . Current Topics in Medicinal Chemistry , 2003 , 3 : 617 —643
[85] Dondoni A , Marra A. Chem. Rev. , 2000 , 100 : 4395 —4421
[86] Allen J R , Harris C R , Danishefsky S J . J . Am. Chem. Soc. ,2001 , 123 : 1890 —1897
[87] Brocke C , Kunz H. Bioorganic & Medicinal Chemistry , 2002 ,10 : 3085 —3112
[88] Arsequell G, Valencia G. Tetrahedron : Asymmetry , 1999 , 10 :3045 —3094
[89] Grogan M J , Pratt M R , Bertozzi C R , et al . Annual Review of Biochemistry , 2002 , 71 : 593 —634
[90] Wong C H. J . Org. Chem. , 2005 , 70 : 4219 —4225
[91] Guo Z W, Shao N. Medicinal Research Reviews , 2005 , 25 :655 —678
[92] Sears P , Wong C H. Science , 2001 , 291 : 2344 —2350
[93] Pratt M R , Bertozzi C R. J . Am. Chem. Soc. , 2003 , 125 :6149 —6159
[94] Sames D , Chen X T , Danishefsky S J . Nature , 1997 , 389 :587 —591
[95] Warren J D , Miller J S , Danishefsky S J , et al . J . Am. Chem.Soc. , 2004 , 126 : 6576 —6578
[96] Hofmann R M, Muir T W. Curr. Opin. Biotechnol . , 2002 , 13 :297 —303
[97] Muir T W. Annu. Rev. Biochem. , 2003 , 72 : 249 —289
[98] Macmillan D , Arham L. J . Am. Chem. Soc. , 2004 , 126 :9530 —9531
[99] Shin Y, Winans K A , Bertozzi C R , et al . J . Am. Chem. Soc. ,1999 , 121 : 11684 —11689
[100] Zhang Z W, Wong C H , Schultz P G, et al . Science , 2004 ,303 : 371 —373
[101] 张健(Zhang J) , 张期生(Zhang Q S) , 田庚元(Tian G Y) . 有机化学( Chinese Journal of Organic Chemistry) , 2003 , 23 :425 —431
[102] Ni J H , Singh S , Wang L X. Bioconjugate Chem. , 2003 , 14 :232 —238
[103] Vankar Y D , Schmidt R R. Chem. Soc. Rev. , 2000 , 29 : 201 —216
[104] 朱峰(Zhu F) , 吴雄宇(Wu X Y) , 林永成(Lin Y C) . 有机化学(Chinese Journal of Organic Chemistry) , 2002 , 22 : 817 —826
[105] Ishizuka I , Yamakawa T. New Comprehensive Biochemistry (ed.Wiegandt H) , vol . 10. Elsevier , 1985. 101 —197
[106] Milkereit G, Garamus V M, Vill V , et al . Chemistry and Physics of Lipids , 2004 , 131 : 51 —61
[107] Milkereit G, Gerber S , Vill V , et al . Chemistry and Physics of Lipids , 2005 , 135 : 1 —14
[108] Gigg R , Gigg J . Glycopeptides and Related Compounds :Synthesis , Analysis , and Applications (eds. Large D G, Warren C D) , New York : Marcel Dekker Inc. , 1997. 327 —392
[109] Guo Z W, Bishop L. Eur. J . Org. Chem. , 2004 : 3585 —3596
[110] Liu X Y, Kwon Y U , Seeberger P H , et al . J . Am. Chem.Soc. , 2005 , 127 : 5004 —5005
[111] Seeberger P H , Soucy R L , Kanemitsu T , et al . Chem.Commun. , 2004 : 1706 —1707
[112] Xue J , Guo Z W. J . Am. Chem. Soc. , 2003 , 125 : 16334 —16339
[113] Shao N , Xue J , Guo ZW. Angew. Chem. Int . Ed. , 2004 , 43 :1569 —1573
[114] Ali A , Gowda D C , Vishwakarma R A. Chem. Commun. , 2004 :519 —521
[115] Reichardt N C , Lomas M. Angew. Chem. Int . Ed. , 2003 , 42 :4674 —4677
[116] Hamachi I , Kiyonaka S , Shinkai S. Chem. Commun. , 2000 :1281 —1282
[117] Plettenburg O , Mui C , Wong C H , et al . Adv. Synth. Catal . ,2002 , 344 : 622 —626
[118] La Bell R Y, Gervay-Hague J , O’Brien D F , et al . Bioconjugate Chem. , 2002 , 13 : 143 —149
[119] Wallner F K, Norberg H A , Johansson A I , et al . Org. Biomol .Chem. , 2005 , 3 : 309 —315
[120] Otsubo N , Ishida H , Kannagib R , et al . Tetrahedron :Asymmetry , 2005 , 16 : 1321 —1327
[121] Fürstner A , Mlynarski J , Albert M. J . Am. Chem. Soc. , 2002 ,124 : 10274 —10275
[122] Fürstner A , Albert M, Mlynarski J . J . Am. Chem. Soc. , 2003 ,1245 : 13132 —13142
[123] Fürstner A , Jeanjean F , Razon P , et al . Chem. Eur. J . , 2003 ,9 : 320 —326
[124] Mlynarski J , Ruiz-Caro J , Fürstner A. Chem. Eur. J . , 2004 ,10 : 2214 —2222
[125] Fürstner A. Eur. J . Org. Chem. , 2004 , 943 —958
[126] Pellissier H. Tetrahedron , 2004 , 60 : 5123 —5162
[127] Maloneyand D J , Hecht S M. Org. Lett . , 2005 , 7 : 1097 —1099
[128] Piccinini P , Vidari G, Zanoni G. J . Am. Chem. Soc. , 2004 ,126 : 5088 —5089
[129] Ashley E R , Cruz E G, Stoltz B M. J . Am. Chem. Soc. , 2003 ,125 : 15000 —15001
[130] Akhtar S , Routledge A , Patel R , et al . Tetrahedron Lett . ,1995 ,36 : 7333 —7336
[131] De Kort M, Ebrahimi E , Wijsman E R , et al . Eur. J . Org.Chem. , 1999 , 2337 —2344
[132] Sheppard T L , Wong C H , Joyce GF. Angew. Chem. Int . Ed. ,2000 , 39 : 3660 —3663
[133] Matsuura K, Hibino M, Kobayashi K, et al . J . Am. Chem.Soc. , 2001 , 123 : 357 —358
[134] Dubber M, Frechet J M. J . Bioconjugate Chem. , 2003 , 14 :239 —246
[135] Matsuura K, Akasaka T , Kobayashi K, et al . Bioconjugate Chem. , 2000 , 11 : 202 —211
[136] Dey S , Sheppard T L. Org. Lett . , 2001 , 3 : 3983 —3986
[137] Charles I , Xue L A , Arya D P. Bioorg. Med. Chem. Lett . ,2002 , 12 : 1259 —1262
[138] Wang Y L , Sheppard T L. Bioconjugate Chem. , 2003 , 14 :1314 —1322

[1] 徐鹏, 俞飚. 聚糖化学合成的挑战和可能的凝聚态化学问题[J]. 化学进展, 2022, 34(7): 1548-1553.
[2] 朱泉霏, 郝俊迪, 严靖雯, 王雨, 冯钰锜. FAHFAs:生物功能、分析及合成[J]. 化学进展, 2021, 33(7): 1115-1125.
[3] 郭芬岈, 李宏伟, 周孟哲, 徐正其, 郑岳青, 黎挺挺. 基于非贵金属催化剂常温常压电化学合成氨[J]. 化学进展, 2020, 32(1): 33-45.
[4] 梁阿新, 汤波, 孙立权, 张鑫, 侯慧鹏, 罗爱芹. 用于N-糖肽/糖蛋白分离富集的新型材料[J]. 化学进展, 2019, 31(7): 996-1006.
[5] 胡代花, 陈旺, 王永吉. 活性维生素D3类似物的合成及构效关系研究[J]. 化学进展, 2016, 28(6): 839-859.
[6] 丁鹏, 陈掀, 李秀玲, 卿光焱, 孙涛垒, 梁鑫淼. 基于纳米粒子的糖蛋白/糖肽分离富集方法[J]. 化学进展, 2015, 27(11): 1628-1639.
[7] 梁妍钰, 唐姗, 郑基深. 细胞穿透环肽[J]. 化学进展, 2014, 26(11): 1793-1800.
[8] 石玉刚, 党亚丽, 刘玉华, 白雪. 生物法与化学法制备硫酸软骨素[J]. 化学进展, 2014, 26(08): 1378-1394.
[9] 常姗燕, 刘夫锋*. 三磷酸腺苷结合盒式转运体的分子模拟[J]. 化学进展, 2013, 25(07): 1208-1218.
[10] 刘宁, 王旭珍*, 徐文亚, 郭德才, 汤济洲, 张宝禄. 纳/微米二硫化钼的化学制备及其催化加氢脱硫应用[J]. 化学进展, 2013, 25(05): 726-734.
[11] 王胜, 邹霞, 张延. 基于质谱的蛋白质O-糖基化分析研究进展[J]. 化学进展, 2010, 22(12): 2428-2435.
[12] 钱和 韩婵 刘利兵. 食品中化学添加剂的功能与风险控制*[J]. 化学进展, 2009, 21(11): 2424-2434.
[13] 曹晶,聂爱英,陈瑶函,王胜,陆豪杰,杨芃原. 糖蛋白/糖肽的分离富集方法* [J]. 化学进展, 2009, 21(09): 1888-1894.
[14] 董彬,徐景坤,郑利强. 离子液体应用于电合成导电聚合物* [J]. 化学进展, 2009, 21(09): 1792-1799.
[15] 刘晓旸. 高压化学*[J]. 化学进展, 2009, 21(0708): 1373-1388.
阅读次数
全文


摘要

糖缀合物的化学合成*