English
新闻公告
More
化学进展 2006, Vol. 18 Issue (05): 601-608 前一篇   后一篇

• 综述与评论 •

甲壳素/壳聚糖接枝共聚反应

王惠武 董炎明 赵雅青   

  1. 厦门大学材料科学与工程系
  • 收稿日期:2005-07-01 修回日期:1900-01-01 出版日期:2006-01-01 发布日期:2006-01-01

Advance of Graft Copolymerization onto Chitin and Chitosan

Huiwu Wang Yanming Dong Yaqing Zhao   

  1. Department of Materials Science and Engineering, Xiamen University
  • Received:2005-07-01 Revised:1900-01-01 Online:2006-01-01 Published:2006-01-01
综述了近年来甲壳素/壳聚糖接枝共聚的研究进展。以不同单体分类,分别综述了壳聚糖与小分子乙烯基单体、大分子聚乙二醇单体、聚乳酸单体、环糊精、树状大分子接枝的研究,并介绍了新的接枝技术——生物催化接枝共聚,以及接枝壳聚糖衍生物的应用。
The advance in graft copolymerization onto chitin and chitosan based on the different types of monomers is reviewed. The monomers mentioned in the paper include small vinyl molecules, polyethylene glycol macromolecular monomer, polylactic acid monomer, cyclodextrin and dendrimers. A new technology in graft copolymerization, the biocatalysis,and the application of the grafted chitosan derivatives are introduced.

中图分类号: 

()

[ 1 ] Kurita K. Prog. Polym. Sci . , 2001 , 26 : 1921 —1971
[ 2 ] Jenkins D W, Hudson S M. Chem. Rev. , 2001 , 101 ( 11) :3245 —3273
[ 3 ] 杨安乐(Yang A L) , 陈长春(Chen C C) , 孙康(Sun K) 等. 功能高分子学报(Journal of Functional Polymers) , 1999 , 12 (2) :192 —196
[ 4 ] 陈煜(Chen Y) , 陆铭(Lu M) , 罗运军(Luo YJ ) 等. 高分子通报(Polymer Bulletin) , 2004 , 2 : 54 —62
[ 5 ] 鲁从华(Lu C H) , 罗传秋(Luo C Q) , 曹维孝(Cao W X) . 高分子通报(Polymer Bulletin) , 2001 , 6 : 46 —53
[ 6 ] Slagel R C , Sinkovitz G D M. US 3 709 780 , 1973
[ 7 ] Slagel R C , Sinkovitz G D M. US 3 770 673 , 1973
[ 8 ] Kojima K, Yoshikuni M, Suzuki T. J . Appl . Polym. Sci . ,1979 , 24 : 1587 —1593
[ 9 ] Blair S H , Guthrie J , Law T , et al . J . Appl . Polym. Sci . ,1987 , 33 : 641 —656
[10] Takahash A , Sugahara Y, Horikawa Y. Sen’i Gakkaishi , 1987 ,43(2) : 362 —369
[11] Shigeno Y, Kondo K, Takemoto K. Angew. Makromo. Chem. ,1980 , 91 : 55 —67
[12] Shigeno Y, Kondo K, Takemoto K. J . Macromol . Sci2Chem. ,1982 , A17 (4) : 571 —583
[13] Lagos A , Reyes J . J . Polym. Sci . Polym. Chem. , 1988 , 26 :985 —991
[14] Takahashi A , Sugahara Y, Hirano Y. J . Polym. Sci . Polym.Chem. , 1989 , 27 : 3817 —3828
[15] 杨靖先(Yang J X) , 贺大庆(He D Q) , 吴军(Wu J) 等. 山东海洋学院学报(Journal of Shandong Ocean University) , 1984 ,14(4) : 58
[16] Kim K H , Kim K S , Shin J S. Pollimo , 1987 , 11(2) : 133 —138
[17] Kurita K, Kanarl M, Kurita Y. Polym. Bull . , 1985 , 14 : 511 —514
[18] Kurita K, Yoshida A , Koyama Y. Macromolecules , 1988 , 21(6) : 1579 —1583
[19] Aiba S , Norihiko M, Yukihiko F. Int . J . Biol . Macromol . ,1985 , 7(2) : 120 —121
[20] Berkovich L A , Tsyurapa M P , Davankov V A. J . Polym. Sci .Polym. Chem. , 1983 , 21(5) : 1281 —1287
[21] Yang S , Tirmizi S A , Burns A , et al . Synthetic Metals , 1989 , 32(2) : 191 —200
[22] Don T , King C , Chiu W. J . Appl . Polym. Sci . , 2002 , 86 :3057 —3063
[23] 魏德卿(Wei D Q) , 罗孝君(Luo X J ) , 邓萍(Deng P) 等. 高分子学报(Acta Polymerica Sinica) , 1995 , 4 : 427 —433
[24] Yazdani-Pedram M, Retuert J . J . Appl . Polym. Sci . , 1997 , 63 :1321 —1326
[25] Najjar A M K, Yunus W M Z W, Ahmad M B , et al . J . Appl .Polym. Sci . , 2000 , 77 : 2314 —2318
[26] Yazdani-Pedram M, Retuert J , Quijada R. Macromol . Chem.Phys. , 2000 , 201 : 923 —930
[27] Retuert J , Yazdani-Pedram M. Polym. Bull . , 1993 , 31 : 559 —562
[28] El-Tahlawy K, Hudson S M. J . Appl . Polym. Sci . , 2001 , 82 :683 —702
[29] KeleíH , Sacak M. J . Appl . Polym. Sci . , 2003 , 89 : 2283 —2289
[30] Zhang J , Yuan Y, Shen J , et al . Eur. Polym. J . , 2003 , 39 :847 —850
[31] Singh D , Ray A R. J . Membrane Sci . , 1999 , 155 : 107 —112
[32] Yang Z , Wang Y, Tang Y. J . Appl . Polym. Sci . , 2000 , 75(10) : 1255 —1260
[33] Singh D K, Ray A R. J . Appl . Polym. Sci . , 1997 , 66 : 869 —877
[34] Kim S Y, Cho S M, Lee Y M, et al . J . Appl . Polym. Sci . ,2000 , 89 : 1381 —1391
[35] Ding W, Lian Q , Samuels R J , et al . Polymer , 2003 , 44 : 547 —556
[36] Sun T , Xu P , Liu Q , et al . Eur. Polym. J . , 2003 , 39 (1) :189 —192
[37] Xie W, Xu P , Wang W, et al . Carbohyd. Polym. , 2002 , 50 :35 —40
[38] Kurita K, Yoshino H , Yokota K, et al . Macromolecules , 1992 ,25 : 3786 —3789
[39] Kurita K, Inoue S , Yamamura K, et al . Macromolecules , 1992 ,25 : 3791 —3794
[40] Kurita K, Hashimoto S , Yoshino H , et al . Macromolecules ,1996 , 29 : 1939 —1942
[41] Kurita K, Inoue M, Harata M. Biomacromolecules , 2002 , 3 :147 —152
[42] Jenkins D W, Hudson S M. Macromolecules , 2002 , 35 : 3413 —3419
[43] Morita Y, Sugahara Y, Ibonai M, et al . J . Appl . Polym. Sci . ,1999 , 71 : 189 —195
[44] Kurita K, Iwawaki S , Ishii S , et al . J . Polym. Sci . Polym.Chem. , 1992 , 30 : 685 —688
[45] Harris J M, Struck E C , Case M G, et al . J . Polym. Sci .Polym. Chem. , 1984 , 22(2) : 341 —352
[46] Sugimoto M, Morimoto M, Sashiwa H , et al . Carbohyd. Polym. ,1998 , 36 : 49 —59
[47] Muslim T , Morimoto M, Saimoto H , et al . Carbohyd. Polym. ,2001 , 46 : 323 —330
[48] Gorochovceva N , Makuíka R. Eur. Polym. J . , 2004 , 40 : 685 —691
[49] Ouchi T , Nishizawa H , Ohya Y. Polymer , 1998 , 39 ( 21 ) :5171 —5175
[50] Park I K, Kim T H , Park Y H , et al . J . Control . Release ,2001 , 76 : 349 —362
[51] Silva S S , Menezes SM C , Garica R B. Eur. Polym. J . , 2003 ,39 : 1515 —1519
[52] Kolhe P , Kannan R M. Biomacromolecules , 2003 , 4 : 173 —180
[53] KimJ Y, Ha C H , Jo N J . Polym. Int . , 2002 , 51(10) : 1123 —1128
[54] Liu Y, Tian F , Hu K A. Carbohyd. Res. , 2004 , 339 : 845 —851
[55] Yao F , Chen W, Wang H , et al . Polymer , 2003 , 44 : 6435 —6441
[56] Yao F , Liu C , Chen W, et al . Macromol . Bioscience , 2003 , 3(11) : 653 —656
[57] Yalpani M, Marchessault B H , Morin F G, et al .Macromolecules , 1991 , 24 : 6046 —6049
[58] Yu G, Morin F G, Nobes G A R , et al . Macromolecules , 1999 ,32 : 518 —520
[59] Szwarc M, Levy M, Milkovich R. J . Am. Chem. Soc. , 1956 ,78(11) : 2656 —2657
[60] Webster O W, Hertler W R , Sogah D Y, et al . J . Am. Chem.Soc. , 1983 , 105 : 5706 —5708
[61] Wang J S , Matyjaszew K. J . Am. Chem. Soc. , 1995 , 117(20) :5614 —5615
[62] 张洪敏(Zhang H M) , 侯元雪(Hou Y X) . 活性聚合(Living Polymerization) . 北京: 中国石化出版社(Beijing : China Petrochemical Press) , 1998
[63] 何天白(He T B) , 胡汉杰(Hu H J ) . 海外高分子科学的新进展(Progress in Overseas Polymer Science) . 北京: 化学工业出版社(Beijing : Chemical Industry Press) , 1997. 5 —18
[64] Hadjichristidis N , Pispas S , Floudas G. Block Copolymers :Synthetic Strategies , Physical Properties and Applications. John Wiley &Sons , Ltd. , 2003
[65] 周其凤(Zhou Q F) , 胡汉杰(Hu H J ) . 高分子化学( Polym.Chem. ) . 北京: 化学工业出版社(Beijing : Chem. Ind. Press) ,2001. 105 —111
[66] Aoi K, Takasu A , Okada M. Macromol . Chem. Phys. , 1994 ,195 : 3835 —3844
[67] Aoi K, Okada M. Prog. Polym. Sci . , 1996 , 21 : 151 —208
[68] Aoi K, Takasu A , Okada M. Macromol . Rapid Comm. , 1995 ,16(1) : 53 —58
[69] Aoi K, Takasu A , Okada M. Macromolecules , 1997 , 30 (20) :6134 —6138
[70] Aoi K, Takasu A , Okada M. Macromol . Rapid Comm. , 1995 ,16(10) : 757 —761
[71] Aoi K, Takasu A , Tsuchiya M, et al . Macromol . Rapid Comm. ,1998 , 199 (12) : 2805 —2811
[72] Sato H , Tsuge S , Ohtani H , et al . Macromolecules , 1997 , 30 :4030 —4037
[73] Sato H , Tsuge S , Ohtani H , et al . Macromolecules , 2000 , 33 :357 —362
[74] Aoi K, Takasu A , Okada M, et al . Macromol . Rapid Comm. ,1999 , 200 : 1112 —1120
[75] Aoi K, Takasu A , Okada M, et al . Macromol . Rapid Comm. ,2002 , 203 : 2650 —2657
[76] Naka K, Yamashita R , Nakamura T , et al . Int . J . Biol .Macromol . , 1998 , 23 : 259 —262
[77] Yoshikawa S , Takayama T , Tsybokawa N. J . Appl . Polym.Sci . , 1998 , 68 : 1883 —1889
[78] Steed J W, Atwood J L. Supramolecular Chemistry. John Wiley & Sons , Ltd. , 2000
[79] Dodziuk K. Introduction to Supramolecular Chemistry. Kluwer Academic Publishers , 2002
[80] Ciferri A. Supermolecular Polymers. Marcel Dekker , Inc. , 2000
[81] Nepogodiev S A. Chem. Rev. , 1998 , 98 : 1959 —1976
[82] Wenz G. Angew. Chem. Int . Ed. , 1994 , 33 : 803 —822
[83] Szejtli J . Chem. Rev. , 1998 , 98 : 1743 —1753
[84] Tojima T , Katsura H , Han S , et al . J . Polym. Sci . Polym.Chem. , 1998 , 36 : 1965 —1968
[85] Tanida F , Tojima T , Han S , et al . Polymer , 1998 , 39 : 5261 —5263
[86] Auzély-Velty R , Rinaudo M. Macromolecules , 2001 , 34 : 3574 —3580
[87] Péan C. Ph D. Dissertation. University of Paris Ⅺ, France , 1998
[88] Auzély-Velty R , Rinaudo M. Macromolecules , 2002 , 35 : 7955 —7962
[89] Newkome G R , Moorefield C N , Vêgtle F. Dendrimers and Dendrons: Concepts , Syntheses and Applications. Wiley-VCH ,Verlag Gamb H , 2001
[90] Fréchet J M J , Tomalia D A. Dendrimers and Other Dendritic Polymers. John Wiley &Sons , Ltd. , 2001
[91] Sashiwa H , Shigemasa Y, Roy R. Macromolecules , 2000 , 33 :6913 —6915
[92] Sashiwa H , Shigemasa Y, Roy R. Macromolecules , 2001 , 34 :3905 —3909
[93] Sashiwa H , Shigemasa Y, Roy R. Carbohyd. Polym. , 2002 , 47 :191 —199
[94] Sashiwa H , Shigemasa Y, Roy R. Carbohyd. Polym. , 2002 , 47 :201 —208
[95] Sashiwa H , Shigemasa Y, Roy R. Carbohyd. Polym. , 2002 , 49 :195 —205
[96] Sashiwa H , Yajima H , Aiba S. Biomacromolecules , 2003 , 4 :1244 —1249
[97] Gross R A , Cheng H N. Biocatalysis in Polymer Science.Washington D C: American Chemical Society , 2003
[98] 周其凤(Zhou Q F) , 胡汉杰(hu H J ) . 高分子化学( Polym.Chem. ) . 北京: 化学工业出版社(Beijing : Chem. Ind.Press) , 2001. 349 —391
[99] Rogers M E , Long T E. Synthetic Methods in Step-Growth Polymers. John Wiley &Sons , Ltd. , 2003. 27 —28
[100] 赵耀明( Zhao Y M) . 非纤维用热塑性聚酯工艺与应用(Process and Application of Non-Fibrous Thermoplastic Polyester) .北京: 化学工业出版社(Beijing : Chem. Ind. Press) , 2002.308 —328
[101] Muzzarelli R A A , Ilari P , Xia W, et al . Carbohyd. Polym. ,1994 , 24 : 295 —300
[102] Kuboe Y, Tonegawa H , Ohkawa K, et al . Biomacromolecules ,2004 , 5(2) : 348 —357
[103] Chen T , Kumar G, Harris M T , et al . Biotechnol . Bioeng. ,2000 , 70(5) : 564 —573
[104] Payne G F , Chaubal M V. Polymer , 1996 , 37(20) : 4643 —4648
[105] Kumar G, Bristow J F , Smith P J , et al . Polymer , 2000 , 41 :2157 —2168
[106] Kumar G, Smith P J , Payne1 G F. Biotechnol . Bioeng. , 1999 ,63(2) : 154 —165
[107] Aberg C M, Chen T , Olumide A , et al . J . Agr. Food Chem. ,2004 , 52(4) : 788 —793
[108] Huh M W, Kang I , Lee D H , et al . J . Appl . Polym. Sci . ,2001 , 81(11) : 2769 —2778
[109] Hu S , Jou C , Yang M. J . Appl . Polym. Sci . , 2002 , 86 (12) :2977 —2983
[110] Yang J , Lin H T , Wu T H , et al . J . Appl . Polym. Sci . , 2003 ,90(5) : 1331 —1336
[111] Yang M, Lin W. Polym. Adv. Technol . , 2003 , 14 : 103 —113
[112] Amiji M M. J . Biomed. Sci . Polym. , 1996 , 8 : 281 —298
[113] Fukushima Y, Inagaki S. J . Inclus. Phenom. , 1987 , 5 : 473 —482
[114] LeBaron P C , Wang Z , Pinnavaia T J . Appl . Clay Sci . , 1999 ,15 : 11 —29
[115] 漆宗能(Qi Z N) , 尚文宇(Shang W Y) . 聚合物P层状硅酸盐纳米复合材料理论与实践( Theory and Practice of Polymer/Layed Silicate Nanocoposite) . 北京: 化学工业出版社(Beijing :Chem. Ind. Press) , 2002
[116] 黄锐(Huang R) , 王旭(Wang X) , 李忠明(Li Z M) . 纳米塑料———聚合物P纳米无机物复合材料研制、应用与进展( Preparation , Application and Development of Nanoplastics :Polymer/Nano Inorganic Composite) . 北京: 中国轻工业出版社(Beijing : China Light Ind. Press) , 2002
[117] Li Y, Liu L , Zhang W, et al . Radiat . Phys. Chem. , 2004 , 69 :469 —471
[118] Berlin A A , Makarova T A. Zhur. ObshcheǐKhim, 1951 , 21 :1267 —1273
[119] Lagache M, Chateau M, Pomey J . Compt . Rend. , 1960 , 251 :2353
[120] Faraone G, Parasacco G, Cogrossi C. J . Appl . Polym. Sci . ,1961 , 5(13) : 16 —22
[121] Akelah A , Sherrington D C. J . Appl . Polym. Sci . , 1981 , 26 :3377 —3384

[1] 衡婷婷, 张慧, 陈明学, 胡欣, 方亮, 陆春华. 接枝改性PVDF基含氟聚合物[J]. 化学进展, 2021, 33(4): 596-609.
[2] 闻静, 李禹红, 王莉, 陈秀楠, 曹旗, 何乃普. 基于壳聚糖二氧化碳智能材料[J]. 化学进展, 2020, 32(4): 417-422.
[3] 高鹏, 高彬彬, 高建强, 张锴, 杨勇平, 陈鸿伟. 壳聚糖及其复合物对水中汞离子的脱除[J]. 化学进展, 2016, 28(12): 1834-1846.
[4] 张勇杰, 李化毅, 曲敏杰, 冯钠, 杨威, 张翀. 结构明确聚烯烃接枝共聚物:合成、结构与性能[J]. 化学进展, 2016, 28(11): 1634-1647.
[5] 王奕寒, 脇坂港. 纳米纤维制备工艺进展及其对壳聚糖的适用性分析[J]. 化学进展, 2014, 26(11): 1821-1831.
[6] 孙璠, 徐民, 李克让, 张帅, 刘蒲*. 甲壳素和壳聚糖在离子液体中的溶解与改性[J]. 化学进展, 2013, 25(05): 832-837.
[7] 胡惠媛, 朱虹* . 壳聚糖及其衍生物对重金属离子的吸附[J]. 化学进展, 2012, 24(11): 2212-2223.
[8] 马力 郭静 刘蒲. 壳聚糖含磷衍生物的合成、表征及其应用研究*[J]. 化学进展, 2010, 22(05): 938-947.
[9] 丁敏 郭丽华 张玲 伍青. 荧光技术在两亲性聚合物研究中的应用*[J]. 化学进展, 2010, 22(0203): 458-464.
[10] 闫强 袁金颖 康燕 尹应武. 纤维素接枝共聚物的合成与功能*[J]. 化学进展, 2010, 22(0203): 449-457.
[11] 王小英,杜予民,孙润仓,林鹿. 壳聚糖基层状硅酸盐纳米复合材料*[J]. 化学进展, 2009, 21(0708): 1507-1514.
[12] 李新贵,封皓,黄美荣. 汞离子天然吸附剂[J]. 化学进展, 2008, 20(0203): 233-238.
[13] 汤玉峰,杜予民. 壳聚糖基可注射型温度敏感性水凝胶[J]. 化学进展, 2008, 20(0203): 239-244.
[14] 刘袖洞,于炜婷,王为,雄鹰,马小军,袁权. 海藻酸钠和壳聚糖聚电解质微胶囊及其生物医学应用*[J]. 化学进展, 2008, 20(01): 126-139.
[15] 陈卉,马会茹,官建国. 水溶性导电聚苯胺的制备*[J]. 化学进展, 2007, 19(11): 1770-1775.
阅读次数
全文


摘要

甲壳素/壳聚糖接枝共聚反应