English
新闻公告
More
化学进展 2006, Vol. 18 Issue (0203): 230-237 前一篇   后一篇

• 综述与评论 •

透氢钯复合膜的原理、制备及表征*

黄彦**;李雪;范益群;徐南平   

  1. 南京工业大学化学化工学院  南京 210009
  • 收稿日期:2005-02-01 修回日期:2005-06-01 出版日期:2006-03-24 发布日期:2006-03-24
  • 通讯作者: 黄彦

Palladium-Based Composite Membranes: Principle, Preparation and Characterization

Yan Huang**;Xue Li;Yiqun Fan;Nanping Xu   

  1. College of Chemistry and Chemical Engineering,Nanjing University of Technology, Nanjing 210009, China 
  • Received:2005-02-01 Revised:2005-06-01 Online:2006-03-24 Published:2006-03-24
  • Contact: Yan Huang
钯及其合金膜由于具有透氢性好和耐高温的特点,除了用作氢气分离和纯化器外,还可以用作脱氢、制氢等反应的反应器,以实现反应和分离的一体化,并提高转化率和选择性。本文综述了钯基复合膜的原理、制备及表征,并重点介绍了本研究组的光催化镀膜工艺。
Owing to their perfect hydrogen permeability and thermostability, palladium and palladium alloy membranes have been used as hydrogen separator and purifiers, and they can serve as membrane reactors for reactions such as dehydrogenation and hydrogen production, which integrates the reaction with separation and enhances the conversion and selectivity. The principle, preparation and characterization of the palladiumbased composite membranes are reviewed, and a novel photocatalytic deposition technique in our research group is highlighted for membrane preparation.

中图分类号: 

()

[ 1 ] 毛宗强(Mao Z Q) . 氢能—21 世纪的绿色能源(Hydrogen :The Green Energy of 21st Centry) . 北京: 化学工业出版社(Beijing : Chem. Ind. Press) , 2004. 1 —18
[ 2 ] 王宝珠(Wang B Z) . 石油与天然气化工(Chem. Eng. Oil Gas) , 1997 , 26 (1) : 22 —30
[ 3 ] Norby T. Solid State Ionics , 1999 , 125 (1/4) : 1 —11
[ 4 ] Guan J , Dorris S E , Balachandran U , et al . Solid State Ionics ,1998 , 110 (3/4) : 303 —310
[ 5 ] Dionysiou D D , Qi X, Lin Y S , et al . J . Membr. Sci . , 1999 ,154 : 143 —153
[ 6 ] Qi X, Lin Y S. Solid State Ionics , 2000 , 130 (1/2) : 149 —156
[ 7 ] Li L , Iglesia E. Chem. Eng. Sci . , 2003 , 58 (10) : 1977 —1988
[ 8 ] Dong J , Wegner K, Lin Y S. J . Membr. Sci . , 1998 , 148 (2) :233 —241
[ 9 ] Jeong B H , Sotowa K I , Kusakabe K. J . Membr. Sci . , 2003 ,224 (1/2) : 151 —158
[10] 徐海全(Xu H Q) , 刘家琪(Liu J Q) , 姜中义(Jiang Z Y) . 化工进展(Chem. Ind. Eng. Progr. ) , 2000 , 4 : 17 —20
[11] Lagorsse S , Magalh?es F D , Mendes A. J . Membr. Sci . , 2004 ,241 (2) : 275 —287
[12] Rao M B , Sircar S. J . Membr. Sci . , 1996 , 110 (1) : 109 —118
[13] Lin Y S. Sep. Pur. Tech. , 2001 , 25 : 39 —55
[14] Hsieh H P. Catal . Rev. 2Sci . Eng. , 1991 , 33 : 1 —70
[15] Nunes S P , Peinemann K V. Membrane Technology. Weinheim:Wiley2VCH , 2001. 39
[16] Graham T. Philos. Trans. R. Soc. London , 1866 , 156 : 415 —426
[17] Boreskov G K, Gryaznov V M. Kinet . Catal . , 1973 , 14 : 711 —713
[18] Karavanov A N , Gryaznov V M. Kinet . Catal . , 1984 , 25 : 56 —60
[19] Gryaznov V M, Smirnov V S. Kinet . Catal . , 1977 , 18 : 485 —489
[20] Gryaznov V M. Plat . Met . Rev. , 1986 , 30 : 68 —72
[21] Shu J , Neste A V , Kaliaguine S. Can. J . Chem. Eng. , 1991 ,69 (5) : 1036 —1060
[22] Grashoff G J , Pilkington C E , Corti C W. Plat . Met . Rev. ,1983 , 23 : 157 —168
[23] Poschmann T. US 6 503 348 , 2003
[24] Huang Y, Hê llein V , Dittmeyer R. Application of Membrane Technology in Industry. Frankfurt am Main , Germany , 2002
[25] Langley R C , Myers M, Myers H. US 3 428 476 , 1969
[26] Uemiya S , Kude Y, Sugino K, et al . Chem. Lett . , 1988 , 10 :1687 —1690
[27] Kikuchi E , Uemiya S , Sato N , et al . Chem. Lett . , 1989 , 3 :489 —492
[28] Uemiya S , Sato N , Ando H , et al . Ind. Eng. Chem. Res. ,1991 , 30 : 585 —589
[29] Uemiya S , Kato W, Uyama A , et al . Sep. Purif . Tech. , 2001 ,22/23 : 309 —317
[30] Uemiya S , Sato N , Ando H , et al . Appl . Catal . A , 1991 , 67 :223 —230
[31] Kikuchi E , Emoto Y, Kajiwara M, et al . Catal . Today , 2000 ,56 : 75 —81
[32] 李安武(Li A W) , 熊国兴(Xiong G X) , 郑禄彬(Zheng L B) .化学进展(Prog. Chem. ) , 1994 , 6 (2) : 141 —150
[33] Barrer R M. Diffusion in and Through Solids. London : Cambridge Univ. Press , 1951
[34] Ward TL , Dao T. J . Membr. Sci . , 1999 , 153 (2) : 211 —231
[35] 施力(Shi L) , 张星(Zhang X) , 李承烈(Li CL) 等. 功能材料(Funct . Mater. ) , 1994 , 5 : 475 —480
[36] Hurlbert R C , Konecny J O. J . Chem. Phys. , 1961 , 34 (2) :655 —658
[37] Katsuta H , Farraro R J , McLellan R B. Acta Metallurgica , 1979 ,27 : 1111 —1114
[38] Hughes R. Membr. Tech. , 2001 , 131 : 9 —13
[39] Gobina E , Hou K, Hughes R. Chem. Eng. Sci . , 1995 , 50(14) : 2311 —2319
[40] Paglieri S N , Foo K Y, Way J D. Ind. Eng. Chem. Res. ,1999 , 38 : 1925 —1936
[41] Dittmeyer R , Hê llein V , Daub K. J . Mol . Catal . A , 2001 , 173 :135 —184
[42] Collins J P , Way J D. Ind. Eng. Chem. Res. , 1993 , 32 (12) :3006 —3013
[43] Yamakawa K, Ege M, Ludescher B , et al . J . Alloys Comp. ,2003 , 352 : 57 —59
[44] Wang D , Flanagan T B , Shanahan K L. J . Alloys Comp. , 2004 ,372 : 158 —164
[45] Jung S H , Kusakabe K, Morooka S , et al . J . Membr. Sci . ,2000 , 170 : 53 —60
[46] Nam S E , Lee S H , Lee K H. J . Membr. Sci . , 1999 , 153 (2) :163 —173
[47] Uemiya S , Sato N , Ando H , et al . J . Membr. Sci . , 1991 , 56 :303 —313
[48] Morreale B D , Ciocco M V , Enick R M, et al . J . Membr. Sci . ,2003 , 212 (1/2) : 87 —97
[49] Koffler S A , Hudson J B , Ansell GS. Trans. AIME , 1969 , 245 :1735 —1740
[50] Balovnev Y A. Russ. J . Phys. Chem. , 1974 , 48 : 409 —410
[51] Davis W D. US Atomic Energy Commission Report . No. KAPL-1227 , 1954
[52] Yamakawa K, Ege M, Ludescher B , et al . J . Alloys Comp. ,2001 , 321 (1) : 17 —23
[53] Holleck G L. J . Phys. Chem. , 1970 , 74 (3) : 503 —511
[54] Weyten H , Luyten J , Keizer K, et al . Catal . Today , 2000 , 56(1/3) : 3 —11
[55] Li A , Liang W, Hughes R. J . Membr. Sci . , 2000 , 165 (1) :135 —141
[56] Jayaraman V , Lin Y S. J . Membr. Sci . , 1995 , 104 (3) : 251 —262
[57] Ackerman F J , Koskinas G J . J . Chem. Eng. Data , 1972 , 7(1) : 51 —55
[58] Elkina I B , Meldon J H. Desalination , 2002 , 147 : 445 —448
[59] Paglieri S N , Way J D. Sep. Pur. Methods , 2002 , 31 (1) : 1 —169
[60] Yan S , Maeda H , Kusakabe K, et al . Ind. Eng. Chem. Res. ,1994 , 33 : 616 —622
[61] Kandasamy K, Lewis F A , Sakamoto Y, et al . Int . J . Hydrogen Energy , 1999 , 24 (8) : 759 —761
[62] 徐南平(Xu N P) , 邢卫红(Xing W H) , 赵宜江(Zhao Y J ) .无机分离膜技术与应用(Separation Technology and Application of Inorganic Membranes) . 北京: 化学工业出版社(Beijing :Chem. Ind. Press) , 2003. 1 —9
[63] Pan X, Xiong G, Sheng S , et al . Chem. Commun. , 2001 ,2536 —2537
[64] Pan X, Xiong G, Sheng S , et al . Sep. Pur. Tech. , 2003 , 32 (1/3) : 265 —270
[65] Yeung K L , Sebastian J M, Varma A. Catal . Today , 1995 , 25(3/4) : 231 —236
[66] Schramm O , Seidel-Morgenstern A. Chem. Eng. Sci . , 1999 , 54(10) : 1447 —1453
[67] Wang D , Tong J , Xu H , et al . Catal . Today , 2004 , 93/95 :689 —693
[68] Li A , Liang W, Hughes R. J . Membr. Sci . , 1998 , 149 (2) :259 —268
[69] Lee D W, Lee Y G, Nam S E , et al . J . Membr. Sci . , 2003 ,220 (1/2) : 137 —153
[70] Shu J , Grandjean B P A , Kaliaguine S , et al . Catal . Today ,1995 , 25 (3/4) : 327 —332
[71] Ma Y H , Mardilovich P P , She Y. US 6 152 987 , 2000
[72] Mardilovich P P , She Y, Ma Y H , et al . AIChE J . , 1998 , 44(2) : 310 —322
[73] Hê llein V , Thornton M, Quicker P , et al . Catal . Today , 2001 ,67 (1/3) : 33 —42
[74] Dittmeyer R , Hê llein V , Quicker P , et al . Chem. Eng. Sci . ,1999 , 54 (10) : 1431 —1439
[75] Nam S E , Lee K H. J . Membr. Sci . , 2000 , 170 (1) : 91 —99
[76] Morón F , Pina M P , Urriolabeitia E , et al . Desalination , 2002 ,147 (1/3) : 425 —431
[77] Peachey N M, Snow R C , Dye R C. J . Membr. Sci . , 1996 , 111(1) : 123 —133
[78] Ozaki T, Zhang Y, Komaki M, et al . Int . J . Hydrogen Energy ,2002 , 28 (3) : 297 —302
[79] Zhang Y, Ozaki T, Komaki M, et al . J . Alloys Comp. , 2003 ,356/357 : 553 —556
[80] Enick R , Morreale B , Hill J , et al . Advances in Hydrogen Energy. New York : Kluwer Academic/Plenum Publishers , 2000.93 —100
[81] Zhang G, Dorris S E , Balachandran U , et al . Solid State Ionics ,2003 , 159 (1/2) : 121 —134
[82] 赵宏宾(Zhao H B) , 熊国兴(Xiong G X) , Brunner H , et al .中国科学B 辑(Sci . Chin. B) , 1999 , 29 (2) : 174 —180
[83] Dittmeyer R , Hock M, Huang Y, et al . DE 10 322 715A1 , 2004
[84] Szakalos P , Pettersson R , Hertzman S. Corrosion Sci . , 2002 , 44(10) : 2253 —2270
[85] Lin C Y, Tsai W T. Mater. Chem. Phys. , 2003 , 82 (3) : 929 —936
[86] Stevens K J , Levi T, Minchington I , et al . Mater. Sci . Eng. A ,2004 , 385 (1/2) : 292 —299
[87] H? nsel M, Boddington C A , Young D J . Corrosion Sci . , 2003 ,45 (5) : 967 —981
[88] Huang Y, Dittmeyer R , Klapper K, et al , Development of composite palladium membrane on sinter-metal support with ceramic barrier. (submitted)
[89] Huang Y, Dittmeyer R. 6th International Conference on Catalysis in Membrane Reactors. Lahnstein , Germany , 2004
[90] Shu J , Adnot A , Grandjean B P A , et al . Thin Solid Films ,1996 , 286 (1/2) : 72 —79
[91] Jantsch U , Lupton D , Giesel T. US 6 761 755 B2 , 2004
[92] Buxbaum R E , Marker T L. J . Membr. Sci . , 1993 , 85 : 29 —38
[93] Makrides A C , Wright M A , Jewett D N. US 3 350 846 , 1967
[94] Edlund D J , McCarthy J . J . Membr. Sci . , 1995 , 107 : 147 —153
[95] Jun C S , Lee K H. J . Membr. Sci . , 2000 , 176 (1) : 121 —130
[96] Xomeritakis G, Lin Y S. J . Membr. Sci . , 1996 , 120 : 261 —272
[97] Xomeritakis G, Lin Y S. AIChE J . , 1998 , 44 (1) : 174 —182
[98] Salazar K V , Carroll D W, Trkula M, et al . Appl . Surf . Sci . ,2003 , 214 (1/4) : 20 —26
[99] McCool B , Collins J P , Way J D. Proc. 5th Int . Conf . Inorg.Membr. (ed. Nakao S I) . Nagoya , 1998. 678
[100] Yeung KL , Arvind V. AIChE J . , 1995 , 41 (9) : 2131 —2139
[101] Li A , Liang W Q , Hughes R. Catal . Today , 2000 , 56 : 45 —51
[102] Itoh N , Tomura N , Tsuji T, et al . Micropor. Mesopor. Mater. ,2000 , 39 (1/2) : 103 —111
[103] Ying J Y, Bryden K J . Mat . Sci . Eng. A , 1995 , 204 (1/2) :140 —145
[104] Jun C S , Lee KL. J . Membr. Sci . , 1999 , 157 : 107 —115
[105] Tosti S. Int . J . Hydrogen Energy , 2003 , 28 (12) : 1445 —1454
[106] Nishimura C , Komaki M, Hwang S , et al . J . Alloys Comp. ,2002 , 330/332 : 902 —906
[107] Tosti S , Bettinali L , Violante V. Int . J . Hydrogen Energy ,2000 , 25 (4) : 319 —325
[108] Tosti S , Bettinali L , Castelli S , et al . J . Membr. Sci . , 2002 ,196 (2) : 241 —249
[109] Gülzow E , Schulze M, Wagner N , et al . Fuel Cells Bull . , 1999 ,2 (15) : 8 —12
[110] Electroless Plating : Fundamentals and Applications (eds. Mallory GO , Hajdu J B) . Olando , FL : AESF Press , 1990
[111] Ocken H , Lister D H. Thin Solid Films , 1989 , 171 : 313 —322
[112] Cohen R L , West K W. J . Electrochem. Soc. Electrochem. ,1972 , 119 (4) : 433 —438
[113] Shu J , Grandjean B P A , Ghali E , et al . J . Electrochem. Soc. ,1993 , 140 (11) : 3175 —3180
[114] Souleimanova R S , Mukasyan A S , Varma A. Sep. Pur. Tech. ,2001 , 25 (1/3) : 79 —86
[115] Souleimanova R S , Mukasyan A S , Varma A. J . Membr. Sci . ,2000 , 166 (2) : 249 —257
[116] 李安武(Li A W) , 熊国兴(Xiong G X) , Hughes R. 中国科学B 辑(Sci . Chin. B) , 1999 , 29 (2) : 169 —173
[117] Li A , Liang W, Hughes R. Sep. Pur. Tech. , 1999 , 15 (2) :113 —119
[118] Keuler J N , Lorenzen L , Sanderson R D , et al . Thin Solid Films ,1999 , 347 (1/2) : 91 —98
[119] Li A , Xiong G, Gu J , Zheng L. J . Membr. Sci . , 1996 , 110(2) : 257 —260
[120] Zhao H , Pflanz K, Gu J , et al . J . Membr. Sci . , 1998 , 142 (1) :147 —157
[121] Zhao H , Li A , Gu J , et al . J . Mater. Sci . , 1999 , 34 : 2987 —2996
[122] Baker G N , Gallagher M J , Wear T J . US 4 857 080 , 1989
[123] Jayaraman V , Lin Y S , Pakala M. J . Membr. Sci . , 1995 , 99 :89 —100
[124] 徐南平(Xu N P) , 吴立群(Wu L Q) . CN 99 114 034. 6 , 1999
[125] Wu L , Xu N , Shi J . AIChE J . , 2000 , 46 (5) : 1075 —1083
[126] Wu L , Xu N , Shi J . The 6th International Conference on Inorganic Membranes. France , 2000
[127] 高濂(Gao L) , 郑珊(Zheng S) , 张青红(Zhang Q H) . 纳米氧化钛光催化材料及应用(Nano-Photocatalytic Titania Materials and Application) . 北京: 化学工业出版社(Beijing : Chem.Ind. Press) , 2002
[128] 彭绍琴(Peng S Q) , 徐玉欣(Xu Y X) , 周军明(Zhou J M) 等.江西化工(Jiangxi Chem. Eng. ) , 2003 , (3) : 79 —81
[129] Iwata T, Ishikawa M, Ichino R , et al . Surf . Coatings Tech. ,2003 , 169P170 : 703 —706
[130] Young K. Wat . Res. , 2001 , 35 (1) : 135 —142
[131] Goeringer S , Chenthamarakshan C R , Rajeshwar K. Electrochem.Commun. , 2001 , 3 (6) : 290 —292
[132] 彭绍琴( Peng S Q) . 南昌大学学报, 理科版(J . Nanchang Univ. Natur. Sci . ) , 2003 , 27 (2) : 156 —157
[133] Li D , McCann J T, Gratt M, et al . Chem. Phys. Lett . , 2004 ,394 (4/6) : 387 —391
[134] Wang X L , Pehkonen S O , Ray A K. Electrochimica Acta , 2004 ,49 : 1435 —1444
[135] Khalil L B , Rophael M W, Mourad W E. Appl . Catal . B , 2002 ,36 : 125 —130
[136] Timothy T Y. J . Mol . Catal . A , 2003 , 202 : 73 —85
[137] Skubal L R , Meshkov N K, Rajh T, et al . J . Photochem.Photobio. A , 2002 , 148 : 393 —397
[138] Yang H , Lin W Y, Rajeshwar K. J . Photochem. Photobio. A ,1999 , 123 : 137 —143
[139] 韩兆慧(Han Z H) , 赵化侨( Zhao H Q) . 化学进展( Prog.Chem. ) , 1999 , 11 (1) : 1 —9
[140] Borgarello E , Serpone N , Harris R. Inorg. Chem. , 1986 , (25) :4499 —4503
[141] Angelidis T N , Koutlemanj M, Pouliso I. Appl . Catal . , 1998 ,(16) : 347 —357
[142] White J R , Osullivan E J M. J . Electrochem. Soc. , 1987 , 134(5) : 1133 —1137
[143] Miyake M, Yoneyama H , Tamura H. J . Catal . , 1979 , 58 : 22
[144] WuL , Xu N , Shi J . Ind. Eng. Chem. Res. , 2000 , 39 (2) :342 —348
[145] Schwank J . Characterization of Catalytic Materials (eds. Wachs I E , Fitzpatrick L E) . London : Manning Publications Co. , 1992.27 —28
[146] 韦世强(Wei S Q) , 李忠瑞(Li Z R) , 张新夷(Zhang X Y) 等.科学通报(Chin. Sci . Bull . ) , 2000 , 45 (18) : 1491 —1493
[147] Huang Y, Wang G, Corberán V C. Surf . Sci . , 2003 , 547 (1/2) :55 —62
[148] Konkol A , Booker G R , Wilshaw P R. Ultramicroscopy , 1995 ,58 (3/4) : 233 —237
[149] Schwank J . Characterization of Catalytic Materials (eds. Wachs I E , Fitzpatrick L E) . London : Manning Publications Co. , 1992.10
[150] 晋勇(Jin Y) , 赵海波(Zhao H B) , 田良(Tian L) 等. 工具技术(Tool Eng. ) , 2003 , 37 (10) : 12 —17
[151] OhringM. The Material Science of Thin Films. London : Acadamic Press , 1992. 442 —446
[152] 刘振作(Liu Z Z) . 化工科技市场(Chemical Technology Market) , 2003 , 26 (5) : 17 —19
[153] 郑国娟(Zheng G J ) . 涂料技术与文摘(Coatings Technology & Abstracts) , 2003 , 2 : 30 —32
[154] Huang Y, Lu Z, Fan Y, Xu N. Determination of adhesion of palladium membranes onto porous ceramic supports. (Submitting)

[1] 汪润田, 柳春丽, 陈振斌. 印迹复合膜[J]. 化学进展, 2020, 32(7): 989-1002.
[2] 邓璐遥, 李少路, 秦一文, 胡云霞. 抗污染薄层复合聚酰胺膜的结构设计及改性策略[J]. 化学进展, 2020, 32(12): 1895-1907.
[3] 谭远铭, 孟皓, 张霞. 功能化MOFs及MOFs/聚合物复合膜在有机染料和重金属离子吸附分离中的应用[J]. 化学进展, 2019, 31(7): 980-995.
[4] 展侠, 孙晓芳, 徐恒俐, 李继定. 渗透汽化汽油脱硫膜材料[J]. 化学进展, 2019, 31(5): 752-759.
[5] 杨皓程, 陈一夫, 叶辰, 万灵书, 徐志康. 有机-无机复合多孔膜制备与应用[J]. 化学进展, 2015, 27(8): 1014-1024.
[6] 卞书娟, 吴宏庆, 江旭恒, 龙亚峰, 陈勇. 复合介孔二氧化硅膜的制备及应用[J]. 化学进展, 2014, 26(08): 1352-1360.
[7] 张超, 郎林, 阴秀丽, 吴创之. 生物乙醇重整制氢反应器[J]. 化学进展, 2011, 23(4): 810-818.
[8] 李涛 钟贵明 杨勇. 直接甲醇燃料电池用阻醇全氟磺酸复合质子交换膜*[J]. 化学进展, 2010, 22(0203): 522-536.
[9] 洪厚胜 陈龙祥 由涛 张庆文. 渗透汽化复合膜* [J]. 化学进展, 2009, 21(10): 2229-2234.
[10] 吴礼光,周勇,张林,陈欢林,高从堦. 反渗透复合膜功能材料研究进展[J]. 化学进展, 2008, 20(0708): 1216-1221.
[11] 俞健,胡小娟,黄彦. 多孔不锈钢表面的陶瓷修饰及所负载的透氢钯膜*[J]. 化学进展, 2008, 20(0708): 1208-1215.
[12] 汤蓓蓓,徐铜文,武培怡. 界面聚合法制备复合膜*[J]. 化学进展, 2007, 19(9): 1428-1435.
[13] 谢允斌 黄美荣 李新贵 . 多功能性聚吡咯复合膜[J]. 化学进展, 2006, 18(12): 1677-1683.
[14] 张亚萍 徐铜文 . 荷电膜的膜电位研究进展[J]. 化学进展, 2006, 18(12): 1592-1598.
[15] 刘伟,张宝泉,刘秀凤. 钯复合膜的研究进展*[J]. 化学进展, 2006, 18(11): 1468-1481.