English
新闻公告
More
化学进展 2005, Vol. 17 Issue (05): 761-772   后一篇

• 综述与评论 •

低温燃料电池担载型贵金属催化剂

李文震1;孙公权1;严玉山3;辛勤1,2*   

  1. 1.中国科学院大连化学物理研究所 直接醇类燃料电池实验室 大连 116023;

    2.中国科学院大连化学物理研究所 催化基础国家重点实验室 大连 116023;

    3.美国加利福尼亚大学河边分校 化学与环境工程系 CA92521;

  • 收稿日期:2004-09-01 修回日期:2005-01-01 出版日期:2005-09-24 发布日期:2005-09-24
  • 通讯作者: 辛勤

Supported Noble Metal Electrocatalysts in Low Temperature Fuel Cells

Li Wenzhen1;Sun Gongquan1;Yan Yushan3;Xin Qin1,2*   

  1. 1.Direct Alcohol Fuel Cell Laboratory, Dalian Institute of Chemical Physics, Chinese Academy of Science,Dalian 116023,China;

    2.State Key Laboratory of Catalysis,Dalian Institute of Chemical Physics;

    3.Department of Chemical and Environmental Engineering, University of California, Riverside,CA 92951,USA;

  • Received:2004-09-01 Revised:2005-01-01 Online:2005-09-24 Published:2005-09-24
  • Contact: Xin Qin
本文对近年来低温燃料电池用担载型金属纳米催化剂的合成及其电化学性能作了回顾;综述了不同的贵金属及其合金(如Pt, Pt-Ru等)制备方法以及新型碳纳米材料作为催化剂载体的研究进展;对该领域今后的发展作了展望。
Recent progress in synthesis and electrochemical properties of supported mixed noble metal and alloys electrocatalysts is reviewed for low temperature fuel cells. The synthesis methods for noble metal catalysts are summarized and the application of nanocarbon materials as support for electrocatalysts is also discussed. Perspectives for the development of electrocatalyst are provided

中图分类号: 

()

[ 1 ] EG&G Service Parson Inc. Handbook of Fuel Cells , 5th ed. 2000
[ 2 ] 衣宝廉(Yi B L) . 燃料电池———高效, 环境友好的发电方式(Fuel Cell ———A High Efficient , Environment Benign Electricity Generation Source ) . 北京(Beijing) : 化学工业出版社(Chemical Industry Press) , 2000
[ 3 ] 李瑛(Li Y) , 王林山(Wang L S) . 燃料电池(Fuel Cell) . 北京(Beijing) : 冶金工业出版社(Metallurgical Industry Press) ,2000
[ 4 ] 黄倬(Huang Z) , 屠海令(Tu H L) , 张翼强(Zhang YQ) 等,质子交换膜燃料电池(Proton Exchange Membrane Fuel Cell) .北京(Beijing) : 冶金工业出版社(Metallurgical Industry Press) , 2000
[ 5 ] McNicol B D , Rand D A J , Williams K R. J . Power Sources ,1999 , 83 : 15 —31
[ 6 ] Arico A S , Srinivasan S , Antonucci V. Fuel Cells , 2001 , 2 : 1 —29
[ 7 ] Ralph T R , Hogarth M P. Platinum Metal Rev. , 2002 , 46 : 3 —14
[ 8 ] Hamnett A. Catal . Today , 1997 , 38 : 445 —457
[ 9 ] Wasmus S , Küver A. J . Electroanal . Chem. , 1999 , 461 : 14 —31
[10] Chan K Y, Ding J , Ren J , et al . J . Mater. Chem. , 2004 , 14 :505 —516
[11] Antolini E. J . Mater. Sci . , 2003 , 38 : 2995 —3005
[12] Antolini E. Mater. Chem. Phys. , 2003 , 78 : 563 —573
[13] Mukerjee S. J . Appl . Electrochem. , 1990 , 20 : 537 —548
[14] 辛勤(Xin Q) , 周振华(Zhou Z H) , 姜鲁华(Jiang L H) 等.CN 01 144 123. 2 , 2001
[15] 辛勤(Xin Q) , 周卫江(Zhou W J ) , 周振华(Zhou Z H) 等.CN 01 138 909. 5 , 2001
[16] Zhou Z H , Wang S L , Zhou WJ , et al . Chem. Comm. , 2003 ,394 —395
[17] 周卫江(Zhou W J) , 李文震(Li W Z) , 周振华(Zhou Z H)等, 高等学校化学学报(Chem. J . Chin. Univ. ) , 2003 , 5 :858 —862
[18] Zhou W J , Zhou B , Zhou Z H , et al . Nano2technology in Catalysis (eds. Zhou B , Hermand S , et al) . Kluwer Academic/Plenum Publishers , 2004. 183 —200
[19] Zhou W J , Zhou Z H , Song S Q , et al . Appl . Catal . , 2003 , 46 :273 —285
[20] Zhou W J , Zhou B , Li W Z , et al . J . Power Sources , 2004 ,126 : 16 —22
[21] 成会明(Cheng H M) . 碳纳米管制备, 结构, 物性及应用( Carbon Nanotubes , Synthesis , Microstructure , Properties and Applications) . 北京(Beijing) : 化学工业出版社(Chem. Ind.Press) , 2002
[22] Plaineix J M, Coustel N , Coq V , et al . J . Am. Chem. Soc. ,1994 , 116 : 7935 —7936
[23] Rodriguez N M, Chambers A , Baker R T K, et al . Langmuir ,1995 , 11 : 3862 —3867
[24] Coq B , Planeix J M, Brotons V. Appl . Catal . , 1998 , 173 :175 —183
[25] Lewis L N. Chem. Rev. , 1993 , 93 : 2693 —2730
[26] Toshima N , Yonezawa T. New J . Chem. , 1998 , 22 : 1179 —1201
[27] Bênnemann H , Richards R M. Eur. J . Inorg. Chem. , 2001 ,10 : 2455 —2364
[28] Kamat P V. J . Phys. Chem. B , 2002 , 106 : 7729 —7744
[29] Roucoux A , Schulz J , Patin H. Chem. Rev. , 2002 , 102 :3757 —3778
[30] Thomas J M, Johnson B F. Acc. Chem. Res. , 2003 , 36 : 20 —32
[31] Tan YW, Li Y F , Zhu D B. Encyclopedia of Nanosci . &Nanotech ( ed. Nalwa H S) . American Scientific Publishers , 2004.Vol . 8 , 9 —40
[32] Bradley J S. Clusters and Colloids : from Theory to Applications(ed. Schmid G E) . Weinheim: VCH , 1994. 459
[33] Yan X M, Ni J . J . Nanopart . Res. , 2002 , 4 : 525 —530
[34] Sasaki K, Koshizaki N , Terauchi S , et al . Nanostruct . Mater. ,1997 , 8 : 1077 —1083
[35] Morley K S , Marr P C , Webb P B , et al . J . Mater. Chem. ,2002 , 12 : 1898 —1905
[36] Serp P , Feurer R. J . Phys. IV , 2002 , 12(PR4) : 29 —36
[37] Belapurkar A D , Kapoor S , Kulshreshtha , S K, et al . Mater.Res. Bull . , 2001 , 36 : 145 —151
[38] Fujimoto T , Terauchi S , Umehara H , et al . Chem. Mater. ,2001 , 13 : 1057 —1060
[39] Boxall D L , Deluga G A , Kenik E A , et al . Chem. Mater. ,2001 , 13 : 891 —900
[40] Zoval J V , Lee J , Gorer S , et al . J . Phys. Chem. B , 1998 ,102 : 1166 —1175
[41] Reetz M T , Helbig W. J . Am. Chem. Soc. , 1994 , 116 : 7401 —7402
[42] 李文震(Li W Z) . 中国科学院大连化学物理研究所博士论文( PhD Dissertation , Dalian Institute of Chemical Physics ,CAS) . 2003
[43] Auer E , Freund A , Lehmann T , et al . US 6 007 934 , 1999
[44] Pozio A , Francesco M D. J . Power Sources , 2002 , 105 : 13 —21
[45] Stonehart P , Watanabe M, Yamamoto N , et al . EP 0 556 535 ,1992
[46] 尾崎萃, 田丸谦二, 田部浩三, 等. 催化剂手册(Handbook of Catalysts) . 北京: 化学工业出版社(Beijing : Chem. Ind.Press) , 1982. 527
[47] Min M K, Cho J , Cho K, et al . Electrochimi . Acta , 2000 , 45 :4211 —4217
[48] Shim J , Yoo D Y, Lee J S. Electrochimi . Acta , 2000 , 45 :1943 —1951
[49] Neergat M, Shukla A K, Gandhi K S. J . Appl . Electrochem. ,2001 , 31 : 373 —378
[50] Hiroshima K, Asaoka T , Noritake T , et al . Fuel Cells , 2002 , 2 :31 —34
[51] Xiong L , Kannan A M, Manthiram A. Electrochem. Commun. ,2002 , 4 : 898 —903
[52] Lizcano-Valbuena W H , Azevedo D C , Gonzalez E R. Electrochimica Acta , 2004 , 8 : 1289 —1295
[53] Pozio A , Silva R F , de Francesco M. Electrochimi . Acta , 2002 ,48 : 255 —262
[54] Venkataraman R , Kunz H R , Fenton J M. J . Electrochem. Soc. ,2003 , 150 : 278 —284
[55] Liu Z L , Lee J Y, Chen W X, et al . Langmuir , 2004 , 1 : 181 —187
[56] Deivaraj T C , Chen W X, Lee J Y. J . Mater. Chem. , 2003 ,13 : 2555 —2560
[57] Petrow H G, Allen R G. US 3 992 331 , 1976
[58] Watanabe M, Motoo R J . Electroanal . Chem. , 1987 , 229 :395 —403
[59] Antolini E , Giorgi I , Cardellini F , et al . J . Solid State Electrochem. , 2001 , 5 : 131 —140
[60] Bênnemann H , Brijoux W. Advanced Catalysts and Nanostructured Materials (ed. Moser W) . Academic Press , 1996. 165
[61] Bênnemann H , Brinkmann R , Britz P. J . New Mat . Electrochem. Sys. , 2001 , 3 : 199 —206
[62] Schmidt T J , Noeske M, Gasteiger R J , et al . J . Electrochem.Soc. , 1998 , 925 —930
[63] Paulus U A , Endruschat U , Feldmeyer G J , et al . J . Catal . ,2000 , 195 : 383 —393
[64] Gê tz M, Wendt H. Electrochimi . Acta , 1998 , 43 : 3637 —3644
[65] Lee S A , Park K W, Choi J H , et al . J . Electrochem. Soc. ,2002 , 149 : 1299 —1304
[66] Toshima N , Wang Y. Chem. Lett . , 1993 , 1611 —1612
[67] Toshima N , Wang Y. Langmuir , 1994 , 10 : 4574 —4580
[68] Toshima N , Wang Y. Adv. Mater. , 1994 , 6 : 245 —252
[69] Toshima N , Liu P. Chem. Lett . , 1996 , 729 —730
[70] Vidoni O , Philipport K. Angew. Chem. Int . Ed. , 1999 , 38 :3736
[71] Wang Y, Ren J , Deng K, et al . Chem. Mater. , 2000 , 12 :1622 —1627
[72] Wang X, Hsing I M. Electrochim. Acta , 2002 , 47 : 2981 —2987
[73] Zhang X, Cham K Y. J . Mater. Chem. , 2002 , 12 : 1203 —1208
[74] Xin Z , Cham K Y. Chem. Mater. , 2003 , 15 : 451 —459
[75] Dikinson A J , Carrette L P L , Collins J A , et al . Electrochimi .Acta , 2002 , 47 : 3733 —3739
[76] Yang H , Alonso-Vante N , Leger J M, et al . J . Phy. Chem. B ,2004 , 108 : 1938 —1947
[77] Boxall D L , Deluga G A , Kenik E A , et al . Chem. Mater. ,2001 , 13 : 891 —900
[78] Qi Z G, Lefebvre M C , Pickup P G, et al . J . Elecrtoanal .Chem. , 1998 , 459 : 9 —14
[79] Rodriguez N M. J . Mater. Res. , 1993 , 8 : 3233 —3240
[80] Ijima S , Yudasaka M, Yamada R , et al . Chem. Phys. Lett . ,1999 , 309 : 165 —170
[81] Sattler K. Carbon , 1995 , 33 : 915 —920
[82] Krishnan K, Dujardin E , Treacy M M J , et al . Nature , 1997 ,388 : 451 —454
[83] Sano N , Wang H , Chhowalla M, et al . Nature , 2001 , 414 :506 —508
[84] Shim J , Yoo D Y, Lee S J . Electrochimi . Acta , 2000 , 45 :1943 —1951
[85] Ryoo R , Joo S H , Jun S. J . Phys. Chem. B , 1999 , 103 :7743 —7746
[86] Ajayan P M, Zhou O. Carbon Nanotubes. Springer , 2001. 391
[87] Joo S H , Choi S J , Oh I , et al . Nature , 2001 , 412 : 470 —470
[88] Yu J S , Kang S Y, Yoon S B , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2002 , 124 : 9382 —9383
[89] Britto P J , Santhanam K S V , Rubio A , et al . Adv. Mater. ,1999 , 11 : 154 —157
[90] Che GL , Lakshmi B B , Fisher E R , et al . Nature , 1998 , 393 :346 —349
[91] Rajesh B , Thampi K R , Bonard J M, et al . J . Phys. Chem. B ,2003 , 107 : 2701 —2708
[92] Rajesh B , Karthik V , Karthikeyan S , et al . Fuel , 2002 , 81 :2177 —2183
[93] Liu Z L , Lin X H , Lee J Y, et al . Langmuir , 2002 , 18 : 4054 —4060
[94] Li W Z , Liang C H , Qiu J S , et al . Carbon , 2002 , 40 : 791 —794
[95] Li W Z , Liang C H , Zhou W J , et al . J . Phys. Chem. B , 2003 ,107 : 6292 —6299
[96] Li W Z , Liang C H , Zhou W J , et al . Carbon , 2004 , 42 : 436 —439
[97] Li W Z , Liang C H , Qiu J S , et al . React . Kinet . Catal . Lett . ,2004 , 82 : 235 —240
[98] Bessel C A , Laubernds K, Ridrugyez N M, et al . J . Phys.Chem. B , 2001 , 105 : 1115 —1118
[99] Steigerwalt E S , Deluga GA , Cliffel D E , et al . J . Phys. Chem.B , 2001 , 105 : 8097 —8101
[100] Steigerwalt E S , Deluga GA , Lukehart C M. J . Phys. Chem. B ,2002 , 106 : 760 —766
[101] Hyeon T , Han S , Sung Y E , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2003 , 42 : 4352 —4356
[102] Han S , Yun Y, Sung Y E , et al . Adv. Mater. , 2003 , 15 :1922 —1925
[103] Park W K, Sung Y E , Han S , et al . J . Phys. Chem. B , 2004 ,108 : 939 —944
[104] Vinodgopal K, Haria M, Meisel D , et al . Nano Lett . , 2004 ,415 —418
[105] Liu Y C , Qiu X P , Huang Y Q , et al . Carbon , 2002 , 40 :2375 —2380
[106] Anderson M L , Stroud R M, Rolison D R. Nano Lett . , 2002 , 2 :235 —240
[107] Chui Y H , Chan K Y. Phys. Chem. Chem, Phys. , 2003 , 5 :2869 —2874
[108] Tong Y Y, Babu P K, Wieckowski A , et al . Chem. Phys. Lett . ,2002 , 361 : 183 —188
[109] Maillard F , Martin M, Gloaguen F , et al . Electrochimi . Acta ,2002 , 47 : 3431 —3440
[110] Jalan V M, Taylor E J . J . Electrochem. Soc. , 1983 , 130 :229 —233
[111] Jalan V M, Taylor E J . Proceeding of the Symposium on theChemistry and Physics of Electrocatalysis , vol . 84 ( 12) . the Electrochemical Society , 1984. 547 —548
[112] Stoneheart P. J . Appl . Electrochem. , 1992 , 22 : 995 —998
[113] Mukerjee S , Srivasan S , Soriaga M P , et al . J . Phys. Chem. ,1995 , 99 : 4577 —4589
[114] Mukerjee S , Srinivasan S , Soriaga M P. J . Appl . Electrochem. ,1995 , 142 : 1409 —1422
[115] Hwang J T , Chung J S. Electrochimi . Acta , 1993 , 38 : 2715 —2723
[116] Tamizhmani G, Dodelet J P , Guay D. J . Electrochem. Soc. ,1996 , 143 : 18 —23
[117] Tamizhmani G, Dodelet J P , Guay D , et al . J . Electroanal .Chem. , 1998 , 444 : 121 —125
[118] Paffet M T , Beery J G, Gottesfeld S. J . Electrochem. Soc. ,1988 , 135 : 1431 —1436
[119] Kim K T , Kim Y G, Chung J S. J . Electrochem. Soc. , 1995 ,142 : 1531 —1539
[120] Li W Z , Zhou W J , Li H Q , et al . Electrochim. Acta , 2004 ,49 : 1045 —1055
[121] Markovic’ N M, Schmidt T J , Stamenkovi c’ V , et al . Fuel Cell ,2001 , 105 —116
[122] Paulus U A , Wokaun A , Scherer G, et al . J . Phys. Chem. B ,2002 , 106 : 4181 —4191
[123] Hamnett A. Inerficial Electrochemistry : Theory , Experiments and Applications (ed. Wieckowski A) . New York : Marcel Dekker ,1999. 843
[124] Watanabe M , Motoo S. J . Electrochem. Soc. , 1975 , 60 : 283 —287
[125] Ticanelli E , Beery J G, Paffett M T , et al . J . Electroanal .Chem. , 1989 , 258 : 61 —77
[126] Davies J C , Hayden B E , Pegg D J . Surf . Sci . , 2000 , 467 :118 —130
[127] Goodenough J B , Hamnett A , Kennedy B J , et al . J . Electroanal . Chem. , 1988 , 240 : 133 —145
[128] Frelink T , Visscher W, van Veen J A R. Surf . Sci . , 1995 , 335 :353 —360
[129] Frelink T , Visscher W, van Veen J A R. Langmuir , 1996 , 12 :3702 —3708
[130] Lu C , Rice R I , Masel P K, et al . J . Phys. Chem. , 2002 , 106 :9581 —9589
[131] Bond B C , Ross P N. J . Electrochem. Soc. , 1990 , 137 :3368 —3370
[132] Min M, Cho J , Cho K, et al . Electrochimi . Acta , 2000 , 45 :4211 —4217
[133] Mukerjee S , Srinivasan S. J . Electroanal . Chem. , 1993 , 357 :201 —224
[134] Liu J G, Zhou Z H , Zhao X S , et al . Phys. Chem. Chem.Phys. , 2004 , 6 : 134 —137
[135] Shun S H , Murray C B , Weller D , et al . Science , 2000 , 287 :1989 —1992
[136] Park J , Cheon J . J . Am. Chem. Soc. , 2001 , 123 : 5743 —5746
[137] Sun X, Li R , Villers D , et al . Chem. Phys. Lett . , 2003 , 379 :99 —104
[138] Luo Y, van der Wal R , et al . Electrochem. Solid-State. Lett . ,2003 , 6 : 56 —59
[139] Wang C , Maje M, Wang X, et al . Nano Lett . , 2004 , 4 : 345 —348
[140] Wang X, Maje M, Yan Y S. Electrochem. Solid-State. Lett . ,2005 , 8 : 42 —44
[141] Reddington E , Sapienza A , Bogdan G, et al . Science , 1998 ,280 : 1735 —1737

[1] 赵秉国, 刘亚迪, 胡浩然, 张扬军, 曾泽智. 制备固体氧化物燃料电池中电解质薄膜的电泳沉积法[J]. 化学进展, 2023, 35(5): 794-806.
[2] 杨越, 续可, 马雪璐. 金属氧化物中氧空位缺陷的催化作用机制[J]. 化学进展, 2023, 35(4): 543-559.
[3] 李佳烨, 张鹏, 潘原. 在大电流密度电催化二氧化碳还原反应中的单原子催化剂[J]. 化学进展, 2023, 35(4): 643-654.
[4] 邵月文, 李清扬, 董欣怡, 范梦娇, 张丽君, 胡勋. 多相双功能催化剂催化乙酰丙酸制备γ-戊内酯[J]. 化学进展, 2023, 35(4): 593-605.
[5] 徐怡雪, 李诗诗, 马晓双, 刘小金, 丁建军, 王育乔. 表界面调制增强铋基催化剂的光生载流子分离和传输[J]. 化学进展, 2023, 35(4): 509-518.
[6] 王龙, 周庆萍, 吴钊峰, 张延铭, 叶小我, 陈长鑫. 基于碳纳米管的光伏电池[J]. 化学进展, 2023, 35(3): 421-432.
[7] 叶淳懿, 杨洋, 邬学贤, 丁萍, 骆静利, 符显珠. 钯铜纳米电催化剂的制备方法及应用[J]. 化学进展, 2022, 34(9): 1896-1910.
[8] 宝利军, 危俊吾, 钱杨杨, 王雨佳, 宋文杰, 毕韵梅. 酶响应性线形-树枝状嵌段共聚物的合成、性能及应用[J]. 化学进展, 2022, 34(8): 1723-1733.
[9] 王乐壹, 李牛. 从铜离子、酸中心与铝分布的关系分析不同模板剂制备Cu-SSZ-13的NH3-SCR性能[J]. 化学进展, 2022, 34(8): 1688-1705.
[10] 杨启悦, 吴巧妹, 邱佳容, 曾宪海, 唐兴, 张良清. 生物基平台化合物催化转化制备糠醇[J]. 化学进展, 2022, 34(8): 1748-1759.
[11] 贾斌, 刘晓磊, 刘志明. 贵金属催化剂上氢气选择性催化还原NOx[J]. 化学进展, 2022, 34(8): 1678-1687.
[12] 朱月香, 赵伟悦, 李朝忠, 廖世军. Pt基金属间化合物及其在质子交换膜燃料电池阴极氧还原反应中的应用[J]. 化学进展, 2022, 34(6): 1337-1347.
[13] 张明珏, 凡长坡, 王龙, 吴雪静, 周瑜, 王军. 以双氧水或氧气为氧化剂的苯羟基化制苯酚的催化反应机理[J]. 化学进展, 2022, 34(5): 1026-1041.
[14] 乔瑶雨, 张学辉, 赵晓竹, 李超, 何乃普. 石墨烯/金属-有机框架复合材料制备及其应用[J]. 化学进展, 2022, 34(5): 1181-1190.
[15] 刘洋洋, 赵子刚, 孙浩, 孟祥辉, 邵光杰, 王振波. 后处理技术提升燃料电池催化剂稳定性[J]. 化学进展, 2022, 34(4): 973-982.