English
新闻公告
More
化学进展 2002, Vol. 14 Issue (03): 174- 前一篇   后一篇

• 综述与评论 •

信号处理技术在重叠化学信号解析中的应用*

张秀琦;刘辉;郑建斌**;高鸿   

  1. 西北大学分析科学研究所 西安 710069
  • 收稿日期:2001-05-01 修回日期:2002-02-01 出版日期:2002-05-24 发布日期:2002-05-24
  • 通讯作者: 郑建斌

The Application of Signal Processing in Resolving Overlapping Chemical Bands

Zhang Xiuqi;Liu Hui;Zheng Jianbin**;Kao Hung   

  1. Institute of Analytical Science, Northwest University, Xi'an 710069, China
  • Received:2001-05-01 Revised:2002-02-01 Online:2002-05-24 Published:2002-05-24
  • Contact: Zheng Jianbin
重叠峰解析是目前分析化学中亟须解决的一个重要问题,化学计量学用于重叠峰解析就是借助某些数学或统计学方法,把通过化学方法和仪器未能完全分离的复合量测信号分解成几个单儿组分的信号,从而从重叠谱中获取每个组分的相关信息。本文综述了几种常见信号处理技术在重叠化学信号分辨中的应用,引用文献146篇。
Chemical signals are always multi-component systems since measurements related to the chemical composition of a substance are very complex. As a result, resolving or recovering overlapping bands has become a crucial problem encountered in analytical chemistry. Chemometries is the discipline concerned with the application of statistical and mathematical methods, as well as those methods based on mathematical logic to chemistry. It is an alternative technique for resolving overlapping bands that cannot be instrumentally and physically resolved. In this paper, some signal processing techniques for resolution of unresolved bands are reviewed with 147 references.

中图分类号: 

()

[ 1 ] 陆晓华(Lu X H ). 化学计量学(Chemometrics). 武汉(Wuhan) : 华中理工大学出版社(Huazhong University of Science and Technology Press) , 1997. 1—5
[ 2 ] Griffiths P R. Appl. Spectro sc. , 1975, 29: 11—14
[ 3 ] Horlick G, Yuen W K. Anal. Chem. , 1976, 46: 1643—1652
[ 4 ] O’Halloram R J , Smith D E. Anal. Chem. , 1978, 50:131—139
[ 5 ] 姚秉华(Yao B H) , 王曙(Wang S). 计算机与应用化学(Computers and Applied Chemistry) , 1992, 9: 237—238
[ 6 ] Grabaric B S, O’Halloram R J , Smith D E. Anal. Chim.Acta, 1981, 133: 349—358
[ 7 ] Grabaric Z, Grabaric B Z, Esteban M , Coosassas E.Anal. Chim. Acta, 1995, 312: 27—34
[ 8 ] Burger H C, van Cittert P H. Z. Physik, 1932, 79: 722—731
[ 9   Burger H C, van Cittert P H. Z. Physik, 1933, 81: 428—435
[ 10 ] Kauppinen J K, Moffatt D J , Mantsh H H. Appl.Specrosco. , 1981, 35: 271—276
[ 11 ] Kauppinen J K, Moffatt D J , Cameron D G. Appl. Opt. ,1981, 20: 1866—1879
[ 12 ] Lee J P, Comisarow M B. Appl. Spectrosc. , 1989, 43:599—604
[ 13 ] Verdun F R, Giansaspro C, Marshall A G. Appl. Spectrosc. , 1988, 42: 715—721
[ 14 ] Jones R N , Sh imokoshi K. Appl. Spectrosco. , 1983, 37:59—66
[ 15 ] Susi H, Michale B D. Appl. Spectrosco. , 1988, 42:819—826
[ 16 ] Friesen W I, Michaelian K H. Appl. Spectrosco. , 1985,39: 484—490
[ 17 ] Yang W J , Griffiths P R, Byler D M , Susi H. Comput.Enhanced Spectrosco. , 1983, 1: 157—165
[ 18 ] Yang W J , Griffiths P R, Byler D M , Susi H. Comput.Enhanced Spectrosco. , 1984, 2: 69—74
[ 19 ] 郑建斌(Zheng J B) , 张红权(Zhang H Q ) , 高鸿(Gao H).中国科学(Science in China, Series B) , 2000, 43: 1—9
[ 20 ] 郑建斌(Zheng J B) , 张红权(Zhang H Q ) , 高鸿(Gao H).高等学校化学学报(Chemical Journal of Chinese Universities) , 2000, 21: 1037—1039
[ 21 ] Zhang X Q , Zheng J B, Gao H. Analyst, 2000, 125:915—919
[ 22 ] Smeller L , Goossens K, Heremans K. Appl. Spectrosco. ,1995, 49: 1538—1542
[ 23 ] Norman R J , Shimokoshi K. Appl. Spectrosco. , 1983,37: 59—66
[ 24 ] Rex A F. Appl. Spectrosco. , 1990, 44: 840—843
[ 25 ] Bialkowski S E. Anal. Chem. , 1988, 60: 335A —361A ,403A —413A
[ 26 ] Pizeta I, Lovric M , Branica M J. Electroanal. Chem. Inter. Electrochem. , 1990, 296: 395—404
[ 27 ] Su D, Schattschneider P. Microbeam Anal. , 1990, 25:53—55
[ 28 ] Gibbs A , Morris Gareth A. J. Magn. Reson. , 1991, 91:77—83
[ 29 ] Crilly P B. J. Chemom. , 1991, 5: 85—95
[ 30 ] Morawski R Z, Szczecinski L , Barwicz A. J. Chemom. ,1995, 9: 3—20
[ 31 ] Madden F N , Godfrey K R, Chappell M J , et al. J. Pharmacokint. Biopharm. , 1996, 24: 283—299
[ 32 ] Kim R, Wigand H. Appl. Spectrosc. , 1996, 50: 795—804
[ 33 ] Friesen W I, Michaelian K H. Appl. Spectrosco. , 1991,45: 50—56
[ 34 ] Mukhopadhyay R, Carlile C J , Sllver R N. Physics B,1991, 174: 546—550
[ 35 ] Zhang Z, Guan S, Marshall A G. J. Am. Soc. Mass Spectrom. , 1997, 8: 659—670
[ 36 ] Ni F, Levy G C, Scheragea H A. J. Magn. Reson. ,1986, 66: 385—390
[ 37 ] Wang Y, Weinberg W H. Surf. Sci. , 1993, 287: 1102—1105
[ 38 ] Moens P, De Volder P, Hoogewijs R, Callens F. J.Magn. Reson. Ser. A , 1993, 101: 1—15
[ 39 ] Kauppinen J K, Moffatt D J , Mantsh H H, Cameron D G.Anal. Chem. , 1981, 53: 1454—1457
[ 40 ] Richard S J , Griffiths P R. Anal. Chem. , 1991, 63:2557—2563
[ 41 ] Kalkandjiev T K, Petrov V P, Nikolov I. Appl. Spectrosc. , 1989, 43: 44—48
[ 42 ] Griffiths P R, Haseth J A. Fourier Transform Infrared Spectrometry. New York: John Wiley and Sons, 1986
[ 43 ] Ozarnecki M A , Ozaki Y. Spectrochim. Acta, Part A ,1996, 52A: 1593—1601
[ 44 ] Mosier-Boss P A , Liberman S H, Newberry R. Appl.Spectrosc. , 1995, 49: 630—638
[ 45 ] Shimokoahi K, Kanzaki T, Jones R N. Appl. Spectrosc. ,1988, 42: 1014—1017
[ 46 ] Liew S C, Loh K K, Tang S M. Nucl. Instrum. Methods Phys. Res. Sect. B, 1994, 73: 851—865
[ 47 ] Hercules D M. Fresenius’ J. Anal. Chem. , 1996, 355:209—215
[ 48 ] Torres-Lapasio J R, Baeza B J J , et al. Anal. Chem. ,1997, 69: 3822—3831
[ 49 ] Bonnot G, Febvay G. Anal. Biochem. , 1995, 224: 354—363
[ 50 ] Crilly P B. J. Chemom. , 1991, 5: 85—95
[ 51 ] Brereton R G, Dunkerley S. A nalyst, 1999, 124: 705—711
[ 52 ] Engblom S O , Anal. Chem. , 1992, 64: 2530—2538
[ 53 ] Engbolm S O. J. Electroanal. Chem. , 1992, 332: 73—79
[ 54 ] Ivanka P. Anal. Chim. Acta, 1994, 285: 95—102
[ 55 ] Pizeta I, Lovric M , Branica M. J. Electroanal. Chem. Inter. Electrochem. , 1991, 318: 25—38
[ 56 ] Pilo M I, Sanna G, Seeber R. J. Electroanal. Chem. ,1992, 323: 103—115
[ 57 ] Shao X G, Cai W S, Sun P Y. Anal. Chem. , 1997, 69:1722—1725
[ 58 ] Shao X G, Cai W S, Sun P Y. Chemom. Intell. Lab.Syst. , 1998, 43: 147—155
[ 59 ] 邵学广(Shao X G) , 侯树泉(Hou S Q ) , 方能虎(Fang N H ) 等. 分析化学( Chinese Journal of Analytical Chemistry) , 1998, 26: 107—110
[ 60 ] 邵学广(Shao X G) , 侯树泉(Hou S Q ) , 赵贵文(Zhao G W ) 等. 分析化学( Chinese Journal of Analytical Chemistry) , 1998, 26: 1428—1431
[ 61 ] Shao X G, Hou S Q. Analytical Sciences, 1999, 15: 681—684
[ 62 ] 邵学广(Shao X G) , 蔡文生(Cai W S). 高等学校化学学报(Chemical Journal of Chinese Universities) , 1999, 20:42—46
[ 63 ] Shao X G, Hou S Q. Anal. Lett. , 1999, 32: 2507—2520
[ 64 ] Shao X G, Li W , Chen G. Fresenius’J. Anal. Chem. ,1999, 363: 215—218
[ 65 ] Serrai H, Senhadj L , Certaines J D, et al. J. Magn. Reson. , 1997, 128: 1—11
[ 66 ] Shao X G, Gu H, Wu J H, Shi Y Y. Appl. Spectrosc. ,2000, 54: 731—738
[ 67 ] Alsberg B K. Anal. Chem. , 1999, 71: 3092—3100
[ 68 ] Bakshi B R. J. Chemom. , 1999, 13: 415—434
[ 69 ] 郑小萍(Zheng X P) , 莫金垣(Mo J Y) , 蔡沛祥(Cai P X).中国科学(Science in China) , 1999, 29: 141—147
[ 70 ] Zhang Y Q , Mo J Y, Xie T Y, Cai P X, Zou X Y. Analyst, 2000, 125: 1303—1305
[ 71 ] Shao X G, Cai W S. J. Chemometrics, 1998, 12: 85—93
[ 72 ] 刘伟(Liu W ) , 王勇明(Wang Y M ) , 潘忠孝(Pan Z X) 等.分析化学(Chinese Journal of Analytical Chemistry ) ,1997, 25: 1189—1191
[ 73 ] 徐晓峰(Xu X F) , 赵明生(Zhao M S) , 胡鑫尧(Hu X R).计算机与应用化学(Computers and Applied Chemistry) ,1998, 15: 153—157
[ 74 ] Vandeginste B G M , De Galan L. Anal. Chem. , 1975,47: 2124—2132
[ 75 ] Anderson A H, Gibb T C, Littlewood A B. Anal. Chem. ,1970, 42: 434
[ 76 ] Maddams W F. Appl. Spectrosc. , 1980, 34: 245—266
[ 77 ] Grimalt J O , Iturriaga H, Tomas X. Anal. Chim. Acta,1982, 139: 155—163
[ 78 ] Olive J , Grimalt J O , Iturriaga H. Anal. Chim. Acta,1989, 219: 257—272
[ 79 ] Goubran R A , Lawrence A H. IEEE Instrum. Meas.Technol. Conf. , 1997, 1: 404—407
[ 80 ] Maddams W F, Mead W L. Spectrochim. A cta, 1982,38A: 437—442
[ 81 ] Susi H, Byier D M. Biochem. Biophys. Res. Commun. ,1983, 115: 391—398
[ 82 ] Griffiths T R, King K, Hubbard H V St A , et al. Anal.Chim. Acta, 1982, 193: 163—171
[ 83 ] Yang W J , Griffiths P R, Michael B D, Susi H. Appl.Spectrosc. , 1985, 39: 282—287
[ 84 ] Divis R A , White R L. Anal. Chem. , 1989, 61: 33—37
[ 85 ] Jasse B. in Fourier Transform Infrared Characterization of Polymers. New York: Plenum Publishing Corporation,1987. 245—259
[ 86 ] Gallant S R, Fraleigh S P, Cramer S M. Chemom. Intell.Lab. Syst. , 1993, 18: 41—57
[ 87 ] De Weijr A P, Lucasius C B, Buydens L , Kateman G.Anal. Chem. , 1994, 66: 23—31
[ 88 ] 邹小勇(Zou X Y) , 莫金垣(Mo J Y). 科学通报(Chinese Science Bulletin) , 1999, 44: 818—821
[ 89 ] Ren S X, Gao L. Talanta, 2000, 50: 1163—1173
[ 90 ] Saurina J , Hernandez C S, Tauler R, Izquierdo R A.Anal. Chim. Acta, 2000, 408: 135—143
[ 91 ] Tauler R, Smilde A K, Henshaw J M , et al. Anal.Chem. , 1994, 66: 3337—3344
[ 92 ] Tauler R, Smilde A K, Kowalski B R. J. Chemom. ,1995, 9: 31—58
[ 93 ] Diaz-Cruz M S, Mendiata J , Tauler R, Esteban M. Anal.Chem. , 1999, 71: 4629—4636
[ 94 ] Esteban M , Harlyk C, Rodriguez A R. J. Electroanal.Chem. , 1999, 468: 202—212
[ 95 ] De Juan A , Vander H Y, Tauler R, Massart D L. Anal.Chim. Acta, 1997, 346: 307—318
[ 96 ] Cuesta S F, Rutan S C, Gil Garcia M D, et al. Chemom.Intell. Lab. Syst. , 1997, 36: 153—164
[ 97 ] Vandeginste B G M , Kateman G, Strasters J K, et al.Chromatographia, 1987, 24: 127—134
[ 98 ] Borgen O S, Kowaiski B R. Anal. Chim. Acta, 1985,174: 1—26
[ 99 ] Sharaf M A. Anal. Chem. , 1986, 58: 3084—3091
[ 100 ] Allura D N J , Juvet R S J r . J. Chromatogr. , 1982,239—249
[ 101 ] Long J R, Gregoriiou V G, Gemperline P J. Anal.Chem. , 1990, 62: 1791—1797
[ 102 ] 刘思东(Liu S D). 分析化学(Chinese Journal of Analytical Chemistry) , 1997, 25: 249—252
[ 103 ] 刘思东(Liu S D) , 张卓勇(Zhang Z Y) , 刘宇(Liu Y). 分析测试学报(Journal of Instrumental Analysis) , 1998, 17:33—36
[ 104 ] 缪华健(Miu H J ) , 胡上序(Hu S X). 化学学报(Acta Chim. Sinica) , 1997, 55: 296—301
[ 105 ] 方慧生(Fang H S) , 吴玉田(Wu Y T) , 陈斌(Chen B). 分析化学(Chinese Journal of Analytical Chemistry) , 1999,27: 875—880
[ 106 ] Havel J , Pena E M , Rojas-Hermandez A , et al. J. Chromatogr. A , 1998, 793: 317—329
[ 107 ] Lin X, He J L. 分析测试学报(Journal of Instrumental Analysis) , 1998, 17 (5) : 54—57
[ 108 ] Sena M M , Fernandes J C B, Rover L J r, et al. Anal.Chim. Acta, 2000, 409: 159—170
[ 109 ] Ni Y, Bai J , Jin L. Anal. Lett. , 1997, 30: 1761—1777
[ 110 ] Mendieta J , Diaz-Cruz M S, Esteban M. Anal. Biochem. ,1996, 240: 134—141
[ 111 ] Koons J M , Ellis P D. Anal. Chem. , 1995, 67: 4309—4315
[ 112 ] Sasic S, Antic-Jovanovic A , Kuzmanovic M , Jeremic M.Analyst, 1999, 124: 1481—1487
[ 113 ] Guesta S F, Vandeginste B G, Hancewicz T M , Massart D L. Anal. Chem. , 1997, 69: 1477—1484
[ 114 ] 何锡文(He X W ). 化学学报(Acta Chim. Sinica) , 1995,53: 1112—1117
[ 115 ] Vandeginste B G, Derks W , Kateman G. Anal. Chim.Acta, 1985, 173: 253—264
[ 116 ] Vandeginste B G, Leyten F, Gerritsen M , et al. J.Chemom. , 1987, 1: 57—71
[ 117 ] Strasters J K, Billiet H A H, De Galen L , Vandeginste B G. Chromatogr. , 1987, 385: 181—200
[ 118 ] 白洁玲(Bai J L ). 高等学校化学学报(Chemical Journal of Chinese Universities) , 1996, 17: 693—697
[ 119 ] Xu Q , Liang Y. Chemom. Intell. Lab. Syst. , 1999, 13:511—524
[ 120 ] Lilley K A , W heat T E. J. Ch romatogr. B: Biomed. App l. , 1996, 681 (1) : 67—76
[ 121 ] Lee A W M , Chan W F, Yuen F S Y, et al. Anal. Chim.Acta, 1997, 339: 123—127
[ 122 ] Keller H R, Massart D L. Chemom. Intell. Lab. Syst. ,1992, 12: 209—224
[ 123 ] Keesey R L , Ryan M D. Anal. Chem. , 1999, 71: 1744—1752
[ 124 ] Strasters J K, Billiet H A H, De Galan L , et al. J. Liq.Chromatogr. , 1989, 12: 3—22
[ 125 ] Schosstack K, Parekh P, Patel S, et al. J. Res. Natl.Bur. Stand. (U. S. ) , 1988, 93: 256—267
[ 126 ] Gemperline P J , Hamilton J C. J. Chemom. , 1989, 3:455—462
[ 127 ] McCue M , Malinowski E R. J. Chromatogr. Sci. , 1983,21: 229—234
[ 128 ] McCue M , Malinowski E R. App l. Spectro sc. , 1983, 37:463—469
[ 129 ] Brown T P. Anal. Chem. , 1981, 53: 1410—1417
[ 130 ] 刘思东(Liu S D ) , 王宗孝(Wang Z X) , 王富权(Wang F Q ). 分析化学(Chinese Journal of Analytical Chemistry) ,1994, 22: 1022—1025
[ 131 ] Barker T Q , Brown S D. J. Chromatogr. , 1989, 469:77—90
[ 132 ] Ni Y Y, Selby M , Kokot S, Hodgkinson M. Analyst,1993, 118: 1049—1053
[ 133 ] Rutan S C, Brown S D. Anal. Chem. , 1983, 55: 1707—1710
[ 134 ] Helburn R S, Rutan S C, Pompano J , et al. Anal.Chem. , 1994, 66: 610—618
[ 135 ] Alava M F, Liu Y M , Diaz-Garcia M E, Sanz-Medel A.Mikrochim. Acta, 1993, 112: 47—54
[ 136 ] Boumans P W J M. Spectrochim. Acta, Part B, 1990,45B: 1121—1138
[ 137 ] Jimenez-Prieto R, Velasco A , Silva M , Perez-Bendito D.Talanta, 1993, 40: 1731—1739
[ 138 ] Hayashi Y, Ritan S C, Helburn R S, Pompano J M.Chemom, Intell. Lab. Syst. , 1993, 20: 163—171
[ 139 ] Rutan S C. J. Chemom. , 1987, 1: 7—18
[ 140 ] Yu B, Li M , Liu A , Li Z, Shi L , Pan Z. Anal. Chim.Acta, 1993, 277: 199—204
[ 141 ] Saitoh N , Gohshi Y. Chemom. Intell. Lab. Syst. , 1989,6: 291—300
[ 142 ] Weyer L G. in Analytical Applications of Spectroscopy ( eds. Creaser C S, Davies A M C). London: R. Soc.Chem. , 1988. 437—442
[ 143 ] Liang Y, Manne R, Kvalheim O M. Chemom. Intell.Lab. Syst. , 1994, 22: 229—240
[ 144 ] 张书玲(Zhang S L ) , 郑建斌(Zheng J B) , 顾文量(Gu W L ) 等. 科学通报(Chinese Science Bulletin) , 2000, 45:2392—2397
[ 145 ] Craven P G, Fairhurst S A , Sutcllffe L H. Spectroch im.Acta, Part A , 1988, 44A: 539—545
[ 146 ] Leung A K M , Chau F T, Gao J B. Anal. Chem. , 1998,70: 5222—5229

[1] 张进, 蔡文生, 邵学广. 近红外光谱模型转移新算法[J]. 化学进展, 2017, 29(8): 902-910.
[2] 褚小立,袁洪福,陆婉珍. 近红外分析中光谱预处理及波长选择方法进展与应用[J]. 化学进展, 2004, 16(04): 528-.
[3] 邵学广,庞春艳,孙莉. 小波变换与分析化学信号处理[J]. 化学进展, 2000, 12(03): 233-.
[4] 毕开顺,徐筱杰,王玺,罗旭. 关于统计学中一个新兴化学分支学科的建立、定义和教育[J]. 化学进展, 1999, 11(02): 173-.