English
新闻公告
More
化学进展 2002, Vol. 14 Issue (01): 68- 前一篇   

• 综述与评论 •

压电晶体传感器的研究进展

陈令新;关亚风*杨丙成;申大忠   

  1. 中国科学院大连化学物理研究所 大连 116012; 山东大学化学与环境科学学院 济南 250100
  • 收稿日期:2000-11-01 修回日期:2001-03-01 出版日期:2002-01-24 发布日期:2002-01-24
  • 通讯作者: 关亚风

Progress in Piezoelectric Quartz Crystal Sensors

Chen Lingxin;Guan Yafeng;Yang Bingcheng;Shen Dazhong   

  1. Dalian Institute of Chemical Physics, Chinese Academy of Sciences, Dalian 116012, China; College of Chemistry and Environment Science, Shandong University, Jinan 250100, China

  • Received:2000-11-01 Revised:2001-03-01 Online:2002-01-24 Published:2002-01-24
  • Contact: Guan Yafeng
本文简要介绍了压电晶体传感器的基本原理,以及基于质量、粘度、电导率变化的溶液分析法。重点介绍了电化学石英晶体微天平(EQCM)、压电生物传感器;对具有很大发展潜力和重要应用价值的串联式压电传感器(SPQC)、串联式表面声波电导传感器(SAW)、液隔电极式压电传感器(ESPS)等也作了简要说明。
The fundamental principle of the piezoelectric sensors and the analytical methods based on mass, viscosity, electric conductivity in solution are briefly introduced. A review on electrochemical quartz crystal microbalance (EQCM) and piezoelectric biosensors is presented in detail. New progress in series piezoelectric sensor (SPQC), series surface acoustic wave sensor (SAW) and electric-separated piezoelectric sensor (ESPS), which have a great potential in further development both in theory and application, is also described concisely.

中图分类号: 

()

[ 1 ] Sauerbrey G Z. Z. Physik. 1959, 155: 206
[ 2 ] Oberg P, Ligensio J. Rev. Sci. Instrum. , 1959, 30: 1053
[ 3 ] Alder J F, McCallum J J. Analyst, 1983, 108: 1169
[ 4 ] McCallum J J. Analyst, 1989, 114: 1173
[ 5 ] Lu C, Czanderna A W ( eds). Applications of Piezoelectrical Quarts Crystal Microbalance, Amsterdam: Elsevier, 1984
[ 6 ] Mackay S A , Kennedy T R, Bushell G R, Th iel D V. Analyst,1993, 118: 1393
[ 7 ] Chang P, Shih J S. Anal. Chim. Acta, 1998, 360 (1—3) : 61
[ 8 ] Ji H S, McNiven S, Ikebukuro K, Karube I. Anal. Chim. Acta, 1999, 390, 93
[ 9 ] Teresa M , Gomes S R, Duarte A C, Oliveira J A B P. Talanta, 1999, 48: 81
[ 10 ] Carey W P, Beebe K R, Kowalski B R. Anal. Chem. , 1986,58: 149
[ 11 ] Barko G, Papp B, Hlavay J. Talanta, 1995, 42 (3) : 475
[ 12 ] Abbas M N , Moustafa G A , Gopel W. Anal. Chim. Acta,1999, 393: 67
[ 13 ] Nomura T, Okumura A. Nippon Kagaku Kaishi, 1980, 10:1261
[ 14 ] Konash P L , Bastians G J. Anal. Chem. , 1980, 52: 1929
[ 15 ] 姚守拙(Yao S Z) , 周铁安(Zhou T A ). 科学通报(Sci. Bull. ) ,1985, 30: 1153
[ 16 ] Nomura T, Fujiswa M. A nal. Chim. Acta, 1986, 182: 267
[ 17 ] 姚守拙(Yao S Z) , 谭胜连, 聂利华(Nie L H ). 分析化学(Chin. J. Anal. Chem. ) , 1989, 17: 627
[ 18 ] Yao S Z, Nie L H, Mo Z H. Anal. Chim. Acta, 1988, 215:79
[ 19 ] Yao S Z, Nie L H, Mo Z H. Anal. Chim. Acta, 1989, 217:327
[ 20 ] Li W F, Su X L , Guo H J , Wei W Z, Yao S Z. Analyst,1999, 124: 91
[ 21 ] Imai S, Mizuno H, Suzuki M , Takeuchi T, Tamiya E,Mashige E, Ohkubo A , Karube I. Anal. Chim. Acta, 1994,292: 65
[ 22 ] Kanazawa K K, Gordon J G. Anal. Chim. Acta, 1985, 177:99
[ 23 ] Bruckenstein S, Shay M. Electronchim. Acta, 1985, 30:1295
[ 24 ] Yang M , Thompson M. Langmuir, 1993, 9: 802
[ 25 ] Muramatsu H, Tamiya E, Karube I. Anal. Chem. , 1988,60: 2142
[ 26 ] Shana Z A , Radtke D E, Kelkar U R, Josse F. Anal. Chim.Acta, 1990, 231: 317
[ 27 ] Charlesworth J M. Anal. Chem. 1990, 62: 76
[ 28 ] Martin S J , Frye G C, Ricco A J , Senturia S D. Anal.Chem. , 1993, 65: 2910
[ 29 ] Okahata Y, Ebato H. Anal. Chem. , 1989, 61: 2185
[ 30 ] Si S H, Zhou T A , Liu D Z, Nie L H, Yao S Z. Anal. Lett. ,1994, 27: 2027
[ 31 ] Si S H, Nie L H, Yao S Z. Microchem. J. , 1995, 51 (3) : 351
[ 32 ] Yang M , Yau H C M , Zhu W H. Anal. Chim, Acta, 1997,351: 177
[ 33 ] Muramastsu H, Tamiya E, Karube I. Anal. Chim. Acta,1991, 251: 135
[ 34 ] Dunham G C, Benson N H, Petelenz D, Janata J. Anal.Chem. , 1995, 67: 267
[ 35 ] Rodahl M , Hook F, Kasemo B. Anal. Chem. , 1996, 68:2219
[ 36 ] Yao S Z, Zhou T A. Anal. Chim. Acta, 1988, 212: 61
[ 37 ] Yao S Z, Mo Z H, Nie L H. Anal. Chim. Acta, 1990, 229:205
[ 38 ] Mo Z H,Nie L H, Yao S Z. Anal. Chim. Acta, 1991, 246:421
[ 39 ] Wei W Z, Nie L H, Yao S Z. Anal. Chim. A cta, 1991, 269:149
[ 40 ] Mo Z H, Nie L H, Yao S Z. Science in China ( series B ) ,1992, 35: 513
[ 41 ] Wei W Z, Nie L H, Yao S Z. Anal. Chim. Acta, 1992, 263:77
[ 42 ] Kaufman J H, Kanajawa K K, Street G B. Phys. Rev. Lett. ,1984, 53: 2461
[ 43 ] Bruckenstein S, Shay M. J. Electronal. Chem. , 1985, 188:131
[ 44 ] Bruckenstein S, Shay M. Electrochimca Acta, 1985, 30:1295
[ 45 ] Deakin M R, Buttry D A. A nal. Chem. , 1989, 61: 1147A
[ 46 ] Buttry D A. In Electroanalytical Chemistry, A Series of Advances ( ed. Bard A J ). New York: Marcel Dekker, 1991,Vol. 17. 1—85
[ 47 ] Buttry D A , Ward M D. Chem. Rev. , 1992, 92: 1355
[ 48 ] Ward M D, Delawski E J. Anal. Chem. , 1991, 63: 886
[ 49 ] Deakin M R, Melroy O. J. Electronal. Chem. 1989, 339:321
[ 50 ] Seo M , Aomi M , Yoshida K. Electrochim. Acta, 1994, 39:1039
[ 51 ] Aramata A , Terui S, Taguchi S, Kawaguchi T, Shimazu K.Electrochim. Acta, 1996, 41: 761
[ 52 ] Gloaguen F, Leger J M , Lamy C. J. Electroanal. Chem. ,1999, 467: 186
[ 53 ] Aurbach D, Moshkovich M. J. Electrochem. Soc. , 1998,145: 2629
[ 54 ] Peder R, Niels A. Anal. Chim. Acta, 1998, 368: 191
[ 55 ] Wilde P C, Pisharodi D. J. Electroanal Chem. , 1995, 398:143
[ 56 ] Juzeliunas E, Miecinskas P. Chemija Volume Date, 1994,(4) : 80
[ 57 ] Seo M , Noda K. M ater. Sci. Forum, 1995, 192: 755
[ 58 ] Shin H C, Pyun S, Su Y M. Met. Mater. (Seoul) , 1997, 3(1) : 16
[ 59 ] Zucchi F, Fonsati M , Trabanelli G. J. Appl. Electrochem. ,1998, 28: 441
[ 60 ] Klunker J , Schafer W. J. Electroanal. Chem. , 1999, 466:107
[ 61 ] Fonsati M , Zucchi F, T rabanelli G. Electrochim. Acta,1998, 44: 311
[ 62 ] Donohue J J , Buttry D A. Langmuir, 1989, 5: 671
[ 63 ] De Long H C, Donohue J J , Buttry D A. L angmuir, 1991, 7:380
[ 64 ] Martinusz K, Czirok E, Inzelt G. J. Electroanal. Chem. ,1994, 379: 437
[ 65 ] Keita B, Mahmoud A , Nadjo L. J. Electroanal. Chem. ,1995, 386: 245
[ 66 ] Charlier J , Bureau C, Lecayon G. J. Electroanal. Chem. ,1999, 465: 200
[ 67 ] Lemon B I, Hupp J T. J. Phys. Chem. B, 1999, 103: 3797
[ 68 ] John S A , Kitamura F, Nanbu N , Tokuda K, Ohsaka T.Langmuir, 1999, 15: 3816
[ 69 ] DiniD, Decker F, Zotti G, Schiavon G, Zecchin S, Andreani F, Salatelli E, Lanzi M. Electrochim. Acta, 1999, 44: 1911
[ 70 ] Xie Q J , Shen D Z, Nie L H, Yao S Z. Electrochimica Acta,1993, 38: 2277
[ 71 ] de Tacconi N R, Myung N , Rajeshwar K. J. Phys. Chem. ,1995, 99: 6103
[ 72 ] He Y F, Wang Y, Zhu G Y, Wang E K. J. Electroanal.Chem. , 1997, 440: 65
[ 73 ] Henderson M J , Hillman A R, Vieil E, Lopez C. J. Electroanal. Chem. , 1998, 458: 241
[ 74 ] Henderson M J , Hillman A R, Vieil E. J. Electroanal.Chem. , 1998, 454: 1
[ 75 ] Jusys Z, Massong H, Baltruschat H. J. Electrochem. Soc. ,1999, 146: 1093
[ 76 ] Kvarnstrom C, Neugebauer H, Blomquist S, Ahonen H J ,Kankare J , Ivaska A. Electrochim. Acta, 1999, 44: 2739
[ 77 ] Zeng X, Bruckenstein S. J. Electroanal. Chem. , 1999, 461:131
[ 78 ] Aurbach D, Moshkovich M , Cohen Y, Schechter R. Langmuir, 1999, 15: 2947
[ 79 ] Suleiman A A , Guilbault G G. Analyst, 1994, 119: 2279
[ 80 ] Maria M , Marco M , Guilbault G G, Bertold H. Anal. Letters, 1995, 28: 749
[ 81 ] Shones A , Dorman F, Najarian J. J. Biomed. Mater. Res.1972, 6: 565
[ 82 ] Rocderer J E, Bastiaans G J. Anal. Chem. , 1983, 55: 2223
[ 83 ] Ebersole R C, Ward M D. J. Am. Chem. Soc. , 1988, 110:8623
[ 84 ] Davis K A , Leary T R. Anal. Chem. , 1989, 61: 1227
[ 85 ] Minunni M , Mascini M , Carter R M , Jocobs M B, Lubrano G J , Guilbault G G. Anal. Chim. Acta , 1996, 325: 169
[ 86 ] Ben-Dov I, Willner I, Zisman E. Anal Chem. , 1997, 69:3506
[ 87 ] Bovenizer J S, Jacobs M B, O’sullivan C K, Guilbault G G.Anal. Lett . , 1998, 31: 1287
[ 88 ] Yun K, Kobatake E, Haruyama T, Laukkanen M L , Keinanen K, Aizawa M. Anal. Chem. , 1998, 70: 260
[ 89 ] Thompson M , Arthur C L , Dhaliwal G K. Anal. Chem. ,1986, 58: 1206
[ 90 ] Rickert J , Brecht A , Gopel W. Biosens Bioelectron, 1997,12: 567
[ 91 ] Yang M , McGovern M E, Thompson M. Anal. Chim. Acta,1997, 346: 2589
[ 92 ] Okahata Y, Matsunobu Y, Kunihara I, Masayuki M , Murukami A , Makino K. J. Am. Chem. Soc. , 1992, 114: 8299
[ 93 ] Yamaguchi S, Shimomura T. Anal. Chem. , 1993, 65: 1925
[ 94 ] Watts H J , Yeung D, Parks H. Anal. Chem. , 1995, 67:4283
[ 95 ] Su H, Chong S, Thompson M. Langmuir, 1996, 12: 2247
[ 96 ] Yang M , Yau H C M , Chan H L. Langmuir, 1998, 14: 6121
[ 97 ] Redepenning J , Schlesinger T K, Mechalke E J , Puleo D A ,Bizios R. Anal. Chem. , 1993, 65: 3378
[ 98 ] Minem C, Janshoff A , Wegener J , Ulrich W P, Willenbrink W , Sieber M , Galla H J. Biosens Bioelectron, 1997, 12 (8) :787
[ 99 ] Rodahl M , Hook F, Fredriksson C, Keller C A , Krozer A ,Brzezinski P, Voinova M , Kasemo B. Faraday Discussion,1997, 107: 229
[ 100 ] Fredriksson C, Kihlman S, Rodahl M , Kasemo B. Langmuir, 1998, 14: 248
[ 101 ] Wegener J , Janshoff A , Galla H J. Eur. Biophys. J. , 1999,28: 26
[ 102 ] Nivens D E, Chambers J Q , Anderson T R, White D C.Anal. Chem. , 1993, 65: 65
[ 103 ] He F J , Geng Q , Zhu W H, Lie L H, Yao S Z. Anal. Chim.Acta, 1994, 289: 313
[ 104 ] Bao L L , Deng L , Nie L H, Yao S Z, Wei W Z. Anal.Chim. Acta, 1996, 319: 97
[ 105 ] Shen D Z, Zhu W H, Nie L H, Yao S Z. Anal. Chim. Acta,1993, 276: 87
[ 106 ] Shen D Z, Nie L H, Yao S Z. J. Electroanal. Chem. , 1993,360: 71
[ 107 ] Shen D Z, Xu Y J , Nie L H, Yao S Z. Talanta, 1994, 41:1993
[ 108 ] Shen D Z, Kang Q , Liu Z C, Wang L Z. Anal. Chim. Acta,1997, 340: 55
[ 109 ] Kang Q , Liu Z C, Hu J T, Shen D Z. Talanta, 1996, 43:691
[ 110 ] Shen D Z, Zhu W H, Nie L H, Yao S Z. Chinese J. Chemistry, 1994, 12: 58
[ 111 ] Shen D Z, Kang Q , Hu J T. Anal. Letters, 1996, 29: 911
[ 112 ] Shen D Z, Li Z Y, Nie L H, Yao S Z. Anal. Chim. Acta,1993, 280: 209
[ 113 ] Liu D Z, Lai Y Z, Nie L H, Yao S Z. Anal. Chim. Acta,1995, 313: 229
[ 114 ] Xu Y J , Lu C Y, Nie L H, Yao S Z. Analyst, 1996, 121:883
[ 115 ] Shen D Z, Kang Q , Wang X Y. Microchimica Acta, 1997,126: 267
[ 116 ] Chen P, Nie L H, Yao S Z. J. Chromatographic Science,1995, 33: 268
[ 117 ] Qu X G, Bao L L , Su X L , Wei W Z. Anal. Chim. Acta,1998, 374: 47
[ 118 ] Yao S Z, Chen K, Zhu F N , Shen D Z, Nie L H. Anal.Chim. Acta, 1994, 287: 65
[ 119 ] Yang X Y, Wei W Z, Yao S Z. Anal. Chim. Acta, 1999,378: 95
[ 120 ] Xu Y J , Si S H, Lu C Y, Nie L H, Yao S Z. Anal. Chim.Acta, 1995, 312: 9
[ 121 ] Su X L , Nie L H, Yao S Z. Fresenius J. Anal. Chem. ,1998, 360: 272
[ 122 ] Liu D Z, Nie L H, Yao S Z. Talanta, 1996, 43: 667
[ 123 ] Si S H, Xu Y J , Nie L H, Yao S Z. J. Biochem. &Biophys.Methods, 1996, 31: 135
[ 124 ] Deng L , Bao L L , Yang Z Y, Nie L H, Yao S Z. J. Microbio. Methods, 1996, 26: 197
[ 125 ] Liu D Z, Yin A F, Ge K, Nie L H, Yao S Z. Anal. Chim.Acta, 1996, 320: 245
[ 126 ] Yao S Z, Chen J H, Nie L H. Corrosion, 1997, 53: 195
[ 127 ] Nomura T, Yangihara T, Mitsu T. Anal. Chim. Acta,1991, 248: 329
[ 128 ] Mo Z H, Nie L H, Yao S Z. J. Electroanal. Chem. , 1991,316: 79
[ 129 ] Shen D Z, Nie L H, Yao S Z. J. Electroanal. Chem. , 1994,367: 31
[ 130 ] Shen D Z, Lin S, Kang Q , Nie L H, Yao S Z. Analyst,1993, 118: 1143
[ 131 ] Shen D Z, Kang Q , Ma C S, Wang L Z, Zhang X L. J.Electroanal. Chem. , 1997, 428: 105
[ 132 ] Xu Y J , Shen D Z, Xie Q J , Nie L H, Yao S Z. J. Electroanal. Chem. , 1995, 387: 23
[ 133 ] Shen D Z, Hang M S, Nie L H, Yao S Z. J. Electroanal.Chem. , 1994, 371: 117
[ 134 ] Nomura T, Tanaka F, Yamada T. Anal. Chim. Acta,1991, 243: 273
[ 135 ] Nomura T, Ohno Y, Takaji. Anal. Chim. Acta, 1993, 272:187
[ 136 ] Shen D Z, Peng S M , Kang Q , Xue Y H. Fresenius J. Anal.Chem. , 1998, 361, 424
[ 137 ] Shen D Z, Kang Q , Hu J T. Chinese Journal of Chemistry,1996, 14: 235
[ 138 ] Zhu W H, Wei W Z, Mo Z H, Nie L H, Yao S Z. Anal.Chem. , 1993, 65: 2568
[ 139 ] Xie Q J , Pang X Y, Shen D Z, Nie L H, Yao S Z. Electrochimica Acta, 1994, 39: 727

[1] 董海峰, 张学记* . 基于生物功能化纳米DNA探针及其传感策略[J]. 化学进展, 2012, 24(11): 2247-2254.
[2] 王明华 王剑平. 分子模拟在生物传感器研究中的应用[J]. 化学进展, 2010, 22(05): 845-851.
[3] 刘兴奋,王丽华,宋世平,樊春海,黄维. 基于共轭高分子材料的光学生物传感器*[J]. 化学进展, 2008, 20(09): 1375-1384.
[4] 张,炯,万,莹,王丽华,宋世平,樊春海. 电化学DNA生物传感器*[J]. 化学进展, 2007, 19(10): 1576-1584.
阅读次数
全文


摘要

压电晶体传感器的研究进展