• 综述 •
刘研, 刘雅琦, 邢立文, 吴珂, 纪建军, 纪永军. 电催化析氢反应中的氢溢流效应[J]. 化学进展, 2024, 36(2): 244-255.
Yan Liu, Yaqi Liu, Liwen Xing, Ke Wu, Jianjun Ji, Yongjun Ji. Hydrogen Spillover Effect in Electrocatalytic Hydrogen Evolution Reaction[J]. Progress in Chemistry, 2024, 36(2): 244-255.
电解水制氢技术碳排放量低、能量利用率高、所得氢气纯度高,在多数制氢技术中具有显著优势,业已成为学术界和工业界的研究热点。其中,电催化析氢反应(HER)处于核心地位,常涉及多步氢转移过程和多个活性位点共同参与的情况。然而,这些活性位点之间的催化关联和潜在的氢溢流效应常被忽视。本文回顾了过渡金属氧化物、磷化物和硫化物等的电催化体系的析氢性能和反应机制;结合传统热催化理论,将参与氢溢流的活性位点抽象总结为初级和次级活性位点,并明晰了它们的催化关联和功能差异;本文将不仅为高效廉价析氢电催化剂的创制提供一种设计理念,也为进一步研究涉氢电催化反应中的氢转移行为提供参考。
分享此文:
Sample | Electrolyte | Loading | Overpotential (10 mA·cm-2) | Tafel slope | Contrast sample | Overpotential (10 mA·cm-2) | Tafel slope | ref |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
EG-Pt/CoP | 0.5 M H2SO4 | 1.5 wt% | 21 | 42.5 | EG-CoP | 167 | 104.6 | |
LPWGA | 0.5 M H2SO4 | 0.81(ugPt·cm-2) | 42 | 30 | LPGA | 52 | - | |
PtCu/WO3@CF | 0.5 M H2SO4 | 0.0032(ugPt·cm-2) | 41 | 45.9 | WO3@CF | 182 | 101.49 | |
Ru-WO3-x/CP | 1.0 M PBS | 5.1 wt% | 19 | 41 | Ru/C | 86 | 78 | |
1T-WS2/a-WO3 | 0.5 M H2SO4 | - | 212@100 mA·cm-2 | 102.2 | 1T-WS2 | 308@100 mA·cm-2 | 136.1 | |
WO3·2H2O/WS2 | 0.5 M H2SO4 | - | 152@100 mA·cm-2 | 54 | WO3·2H2O particles | 300@100mA·cm-2 | 148 | |
VO-rich Pt/TiO2 | 0.5 M H2SO4 | 0.4 wt% | 45.28 mA @100 mV | 34 | VO-deficient Pt/TiO2 | 2.71mA@100 mV | 52 | |
Mo-NiO/Ni | 1.0 M KOH | 16 wt% | 50 | 86 | Mo-NiO/Ni-4 | 354 | 170 | |
HOM-NiO/Cu | 1.0 M KOH | - | 33 | 51 | NiO/Cu | 106 | 120 | |
Pt/RuCeOxPA | 1.0 M KOH | 0.5wt% | 45 | 36 | Pt/RuCeOx-CA | 72 | 116 | |
Pt2Ir1/CoP | 0.5 M H2SO4 | 1.0 wt% | 7 | 25.2 | CoP | 150 | 108.1 |
[1] |
Xing L W, Liu Y, Liu Y Q, Wu K, Ji Y J. Chem. Cat. Chem., 2023, 15(4): 15.
|
[2] |
Dinh C T, Jain A, de Arquer F P G, De Luna P, Li J, Wang N, Zheng X L, Cai J, Gregory B Z, Voznyy O, Zhang B, Liu M, Sinton D, Crumlin E J, Sargent E H. Nat. Energy, 2019, 4(2): 107.
|
[3] |
Mosallanezhad A, Wei C, Ahmadian Koudakan P, Fang Y Y, Niu S W, Bian Z N, Liu B, Huang T, Pan H G, Wang G M. Appl. Catal. B Environ., 2022, 315: 121534.
doi: 10.1016/j.apcatb.2022.121534 URL |
[4] |
Zheng Y, Jiao Y, Jaroniec M, Qiao S Z. Angew. Chem. Int. Ed., 2015, 54(1): 52.
doi: 10.1002/anie.v54.1 URL |
[5] |
Li J Y, Liu H X, Gou W Y, Zhang M K, Xia Z M, Zhang S, Chang C R, Ma Y Y, Qu Y Q. Energy Environ. Sci., 2019, 12(7): 2298.
doi: 10.1039/C9EE00752K URL |
[6] |
Cao S F, Yang M, Elnabawy A O, Trimpalis A, Li S, Wang C Y, Göltl F, Chen Z, Liu J L, Shan J J, Li M W, Haas T, Chapman K W, Lee S, Allard L F, Mavrikakis M, Flytzani-Stephanopoulos M. Nat. Chem., 2019, 11(12): 1098.
doi: 10.1038/s41557-019-0345-3 |
[7] |
Xie Y, Zhang L Y, Ying P J, Wang J C, Sun K, Li M. Progress in Chemistry, 2021, 33: 1571.
|
谢尹, 张立阳, 应佩晋, 王佳程, 孙宽, 李猛. 化学进展, 2021, 33: 1571.)
|
|
[8] |
Zhao D H, Lv D W, Zang Y R. Progress in Chemistry, 1997, (02): 15.
|
(赵德华, 吕德伟, 臧雅茹. 化学进展, 1997, (02): 15.)
|
|
[9] |
Seh Z W, Kibsgaard J, Dickens C F, Chorkendorff I, Nørskov J K, Jaramillo T F. Science, 2017, 355(6321): eaad4998.
|
[10] |
Shen H F, Li H, Yang Z S, Li C L. Green Energy Environ., 2022, 7(6): 1161.
doi: 10.1016/j.gee.2022.01.013 URL |
[11] |
Xu H, Li J R, Chu X X. Chem. Rec., 2023, 23(3): e202200244.
|
[12] |
Chen Y B, Zheng W Y, Chen M T, Guan X J. Transition Metal-Based Electrocatalysts: Applications in Green Hydrogen Production and Storage. Washington, DC: American Chemical Society, 2023, 1435: 147.
|
[13] |
Khoobiar S. J. Phys. Chem., 1964, 68(2): 411.
doi: 10.1021/j100784a503 URL |
[14] |
Wu X W, Li W Y, Sheng S Z, Zhu L, Yuan L F, Liu J W, Jin S Y, Zhang Z. Electrochem. Commun., 2021, 129: 107085.
doi: 10.1016/j.elecom.2021.107085 URL |
[15] |
Messou D, Bernardin V, Meunier F, Ordoño M B, Urakawa A, Machado B F, Collière V, Philippe R, Serp P, Le Berre C. J. Catal., 2021, 398: 14.
doi: 10.1016/j.jcat.2021.04.004 URL |
[16] |
Gao Y B, Hu E J, Yin G Y, Huang Z H. Fuel, 2021, 302: 121142.
doi: 10.1016/j.fuel.2021.121142 URL |
[17] |
Prins R, Palfi V K, Reiher M. J. Phys. Chem. C, 2012, 116(27): 14274.
doi: 10.1021/jp212274y URL |
[18] |
Sihag A, Xie Z L, Thang H V, Kuo C L, Tseng F G, Dyer M S, Chen H Y T. J. Phys. Chem. C, 2019, 123(42): 25618.
doi: 10.1021/acs.jpcc.9b04419 URL |
[19] |
Tan M W, Yang Y L, Yang Y, Chen J L, Zhang Z X, Fu G, Lin J D, Wan S L, Wang S, Wang Y. Nat. Commun., 2022, 13: 1457.
doi: 10.1038/s41467-022-29045-6 |
[20] |
Zheng T T, Sang W, He Z H, Wei Q S, Chen B W, Li H L, Cao C, Huang R J, Yan X P, Pan B C, Zhou S M, Zeng J. Nano Lett., 2017, 17(12): 7968.
doi: 10.1021/acs.nanolett.7b04430 URL |
[21] |
Li Y H, Liu P F, Pan L F, Wang H F, Yang Z Z, Zheng L R, Hu P, Zhao H J, Gu L, Yang H G. Nat. Commun., 2015, 6: 8064.
doi: 10.1038/ncomms9064 |
[22] |
Ou H H, Wang D S, Li Y D. Nano Sel., 2021, 2(3): 492.
|
[23] |
Park J, Lee S, Kim H E, Cho A, Kim S, Ye Y, Han J W, Lee H, Jang J H, Lee J. Angew. Chem. Int. Ed., 2019, 58(45): 16038.
doi: 10.1002/anie.v58.45 URL |
[24] |
Dubale A A, Zheng Y Y, Wang H L, Hübner R, Li Y, Yang J, Zhang J W, Sethi N K, He L Q, Zheng Z K, Liu W. Angew. Chem. Int. Ed., 2020, 59(33): 13891.
doi: 10.1002/anie.v59.33 URL |
[25] |
Zheng Y Y, Yang J, Lu X B, Wang H L, Dubale A A, Li Y, Jin Z, Lou D Y, Sethi N K, Ye Y H, Zhou J, Sun Y J, Zheng Z K, Liu W. Adv. Energy Mater., 2021, 11(5): 2002276.
|
[26] |
Yang J, Hübner R, Zhang J W, Wan H, Zheng Y Y, Wang H L, Qi H Y, He L Q, Li Y, Dubale A A, Sun Y J, Liu Y T, Peng D L, Meng Y Z, Zheng Z K, Rossmeisl J, Liu W. Angew. Chem. Int. Ed., 2021, 60(17): 9590.
doi: 10.1002/anie.v60.17 URL |
[27] |
Fu X G, Choi J Y, Zamani P, Jiang G P, Hoque M A, Hassan F M, Chen Z W. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2016, 8(10): 6488.
doi: 10.1021/acsami.5b12746 URL |
[28] |
Li Y, Jiang K Y, Yang J, Zheng Y Y, Hübner R, Ou Z W, Dong X, He L Q, Wang H L, Li J, Sun Y J, Lu X B, Zhuang X D, Zheng Z K, Liu W. Small, 2021, 17(37): e2102159.
|
[29] |
Liu L C, Corma A. Chem. Rev., 2023, 123(8): 4855.
doi: 10.1021/acs.chemrev.2c00733 URL |
[30] |
Karim W, Spreafico C, Kleibert A, Gobrecht J, VandeVondele J, Ekinci Y, van Bokhoven J A. Nature, 2017, 541(7635): 68.
doi: 10.1038/nature20782 |
[31] |
Zhu L L, Lin H P, Li Y Y, Liao F, Lifshitz Y, Sheng M Q, Lee S T, Shao M W. Nat. Commun., 2016, 7: 12272.
doi: 10.1038/ncomms12272 |
[32] |
Hao R, Fan Y S, Howard M D, Vaughan J C, Zhang B. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A., 2018, 115(23): 5878.
doi: 10.1073/pnas.1800945115 URL |
[33] |
Liu L, Wang Y, Zhao Y Z, Wang Y, Zhang Z L, Wu T, Qin W J, Liu S J, Jia B R, Wu H Y, Zhang D Y, Qu X H, Chhowalla M, Qin M L. Adv. Funct. Mater., 2022, 32(20): 2112207.
|
[34] |
Xue T, Geng G N, Han Y Q, Wang H Y, Li J, Li H T, Zhou Y B, Zhu T. Nat. Commun., 2021, 12: 3205.
doi: 10.1038/s41467-021-23529-7 |
[35] |
Chen J D, Chen C H, Qin M K, Li B, Lin B B, Mao Q, Yang H B, Liu B, Wang Y. Nat. Commun., 2022, 13: 5382.
doi: 10.1038/s41467-022-33007-3 |
[36] |
Wu R, Zhang J F, Shi Y M, Liu D L, Zhang B. J. Am. Chem. Soc., 2015, 137(22): 6983.
doi: 10.1021/jacs.5b01330 URL |
[37] |
Cho J, Kim M, Seok H, Choi G H, Yoo S S, Sagaya Selvam N C, Yoo P J, Kim T. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2022, 14(20): 24008.
doi: 10.1021/acsami.2c03584 URL |
[38] |
Yang L, Zhu X B, Xiong S J, Wu X L, Shan Y, Chu P K. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2016, 8(22): 13966.
doi: 10.1021/acsami.6b04045 URL |
[39] |
Mao C L, Wang J X, Zou Y J, Qi G D, Yang Loh J Y, Zhang T H, Xia M K, Xu J, Deng F, Ghoussoub M, Kherani N P, Wang L, Shang H, Li M Q, Li J, Liu X, Ai Z H, Ozin G A, Zhao J C, Zhang L Z. J. Am. Chem. Soc., 2020, 142(41): 17403.
doi: 10.1021/jacs.0c06118 URL |
[40] |
Yan Q Q, Wu D X, Chu S Q, Chen Z Q, Lin Y, Chen M X, Zhang J, Wu X J, Liang H W. Nat. Commun., 2019, 10: 4977.
doi: 10.1038/s41467-019-12851-w |
[41] |
Wei Z W, Wang H J, Zhang C, Xu K, Lu X L, Lu T B. Angew. Chem. Int. Ed., 2021, 60(30): 16622.
doi: 10.1002/anie.v60.30 URL |
[42] |
Liu T T, Gao W B, Wang Q Q, Dou M L, Zhang Z P, Wang F. Angew. Chem. Int. Ed., 2020, 59(46): 20423.
doi: 10.1002/anie.v59.46 URL |
[43] |
Cheng Y F, Lu S K, Liao F, Liu L B, Li Y Q, Shao M W. Adv. Funct. Mater., 2017, 27(23): 1700359.
doi: 10.1002/adfm.v27.23 URL |
[44] |
Hall D S, Bock C, MacDougall B R. J. Electrochem. Soc., 2013, 160(3): F235.
doi: 10.1149/2.026303jes URL |
[45] |
Huang J Z, Han J C, Wu T, Feng K, Yao T, Wang X J, Liu S W, Zhong J, Zhang Z H, Zhang Y M, Song B. ACS Energy Lett., 2019, 4(12): 3002.
doi: 10.1021/acsenergylett.9b02359 URL |
[46] |
Wang J, Mao S J, Liu Z Y, Wei Z Z, Wang H Y, Chen Y Q, Wang Y. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2017, 9(8): 7139.
doi: 10.1021/acsami.6b15377 URL |
[47] |
Hu C Y, Ma Q Y, Hung S F, Chen Z N, Ou D H, Ren B, Chen H M, Fu G, Zheng N F. Chem, 2017, 3(1): 122.
doi: 10.1016/j.chempr.2017.05.011 URL |
[48] |
Jin J, Wicks J, Min Q, Li J, Hu Y, Ma J, Wang Y, Jiang Z, Xu Y, Lu R, Si G, Papangelakis P, Shakouri M, Xiao Q, Ou P, Wang X, Chen Z, Zhang W, Yu K, Song J, Jiang X, Qiu P, Lou Y, Wu D, Mao Y, Ozden A, Wang C, Xia B Y, Hu X, Dravid V P, Yiu Y M, Sham T K, Wang Z, Sinton D, Mai L, Sargent E H, Pang Y. Nature, 2023, 617: 724.
doi: 10.1038/s41586-023-05918-8 |
[49] |
Zeng Z H, Chang K C, Kubal J, Markovic N M, Greeley J. Nat. Energy, 2017, 2(6): 17070.
doi: 10.1038/nenergy.2017.70 URL |
[50] |
Xiao M L, Gao L Q, Wang Y, Wang X, Zhu J B, Jin Z, Liu C P, Chen H Q, Li G R, Ge J J, He Q G, Wu Z J, Chen Z W, Xing W. J. Am. Chem. Soc., 2019, 141(50): 19800.
doi: 10.1021/jacs.9b09234 URL |
[51] |
Cao L L, Luo Q Q, Liu W, Lin Y, Liu X K, Cao Y J, Zhang W, Wu Y E, Yang J L, Yao T, Wei S Q. Nat. Catal., 2018, 2(2): 134.
doi: 10.1038/s41929-018-0203-5 |
[52] |
Cao L L, Luo Q Q, Chen J J, Wang L, Lin Y, Wang H J, Liu X K, Shen X Y, Zhang W, Liu W, Qi Z M, Jiang Z, Yang J L, Yao T. Nat. Commun., 2019, 10: 4849.
doi: 10.1038/s41467-019-12886-z |
[53] |
Liu Y, Liu X H, Wang X S, Ning H, Yang T, Yu J M, Kumar A, Luo Y G, Wang H D, Wang L L, Lee J S, Jadhav A R, Hu H, Wu M B, Kim M G, Lee H. ACS Nano, 2021, 15(9): 15017.
doi: 10.1021/acsnano.1c05324 URL |
[54] |
Lima F H B, Zhang J, Shao M H, Sasaki K, Vukmirovic M B, Ticianelli E A, Adzic R R. J. Phys. Chem. C, 2007, 111(1): 404.
doi: 10.1021/jp065181r URL |
[55] |
Yan H, Jiang Z, Deng B, Wang Y, Jiang Z J. Adv. Energy Mater., 2023, 2300152.
|
[56] |
Wang Q, Cheng Y, Tao H B, Liu Y, Ma X, Li D S, Yang H B, Liu B. Angew. Chem. Int. Ed., 2023, 62: e202216645.
|
[57] |
Liu K, Huang X, Wang H, Li F, Tang Y, Li J, Shao M. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2016, 8: 34422.
doi: 10.1021/acsami.6b12294 URL |
[58] |
Lee J M, Mok E K, Lee S, Lee N S, Debbichi L, Kim H, Hwang S J. Angew. Chem. Int. Ed., 2016, 55(30): 8546.
doi: 10.1002/anie.v55.30 URL |
[59] |
Yang J, Xiong S, Song J, Wu H, Zeng Y, Lu L, Shen K, Hao T, Ma Z, Liu F, Duan C, Fahlman M, Bao Q. Adv. Energy Mater., 2020, 10: 2000687.
|
[60] |
Liang R X, Shu C Z, Hu A J, Xu C X, Zheng R X, Li M L, Guo Y W, He M, Yan Y, Long J P. J. Mater. Chem. A, 2020, 8(22): 11337.
doi: 10.1039/D0TA02970J URL |
[61] |
Lei Z W, Wang T Y, Zhao B T, Cai W B, Liu Y, Jiao S H, Li Q, Cao R G, Liu M L. Adv. Energy Mater., 2020, 10(23): 2000478.
|
[62] |
Dai J, Zhu Y L, Tahini H A, Lin Q, Chen Y, Guan D Q, Zhou C, Hu Z W, Lin H J, Chan T S, Chen C T, Smith S C, Wang H T, Zhou W, Shao Z P. Nat. Commun., 2020, 11: 5657.
doi: 10.1038/s41467-020-19433-1 |
[63] |
Dai J, Zhu Y L, Chen Y, Wen X, Long M C, Wu X H, Hu Z W, Guan D Q, Wang X X, Zhou C, Lin Q, Sun Y F, Weng S C, Wang H T, Zhou W, Shao Z P. Nat. Commun., 2022, 13: 1189.
doi: 10.1038/s41467-022-28843-2 |
[64] |
Yu W L, Gao Y X, Chen Z, Zhao Y, Wu Z X, Wang L. Chin. J. Catal., 2021, 42(11): 1876.
doi: 10.1016/S1872-2067(21)63855-X URL |
[65] |
Li J Y, Hu J, Zhang M K, Gou W Y, Zhang S, Chen Z, Qu Y Q, Ma Y Y. Nat. Commun., 2021, 12: 3502.
doi: 10.1038/s41467-021-23750-4 |
[66] |
Li J Y, Tan Y, Zhang M K, Gou W Y, Zhang S, Ma Y Y, Hu J, Qu Y Q. ACS Energy Lett., 2022, 7(4): 1330.
doi: 10.1021/acsenergylett.1c02769 URL |
[67] |
Gao W, Yan M, Cheung H Y, Xia Z M, Zhou X M, Qin Y B, Wong C Y, Ho J C, Chang C R, Qu Y Q. Nano Energy, 2017, 38: 290.
doi: 10.1016/j.nanoen.2017.06.002 URL |
[68] |
Niu S W, Cai J Y, Wang G M. Nano Res., 2021, 14(6): 1985.
doi: 10.1007/s12274-020-3249-z |
[69] |
Lasia A. Electrochemical Impedance Spectroscopy and its Applications. In Modern Aspects of Electrochemistry. Eds.: Conway B. E., Bockris J. O. M., White R. E. Springer US: Boston, MA, 2002, 143.
|
[70] |
Liu Y, Chen Y, Tian Y, Sakthivel T, Liu H, Guo S, Zeng H, Dai Z. Adv. Mater., 2022, 2203615.
|
[71] |
Nishihara H, Ittisanronnachai S, Itoi H, Li L X, Suzuki K, Nagashima U, Ogawa H, Kyotani T, Ito M. J. Phys. Chem. C, 2014, 118(18): 9551.
doi: 10.1021/jp5016802 URL |
[72] |
Fu H Q, Zhou M, Liu P F, Liu P R, Yin H J, Sun K Z, Yang H G, Al-Mamun M, Hu P J, Wang H F, Zhao H J. J. Am. Chem. Soc., 2022, 144(13): 6028.
doi: 10.1021/jacs.2c01094 URL |
[1] | 谢尹, 张立阳, 应佩晋, 王佳程, 孙宽, 李猛. 外场强化电解水析氢[J]. 化学进展, 2021, 33(9): 1571-1585. |
[2] | 任艳梅, 王家骏, 王平. 二硫化钼析氢电催化剂[J]. 化学进展, 2021, 33(8): 1270-1279. |
[3] | 吕宪伟, 胡忠攀, 赵挥, 刘玉萍, 袁忠勇. 自支撑型过渡金属磷化物电催化析氢反应研究[J]. 化学进展, 2018, 30(7): 947-957. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||