• 综述 •
王振, 李曦, 栗园园, 王其, 卢晓梅, 范曲立. 可激活的NIR-Ⅱ探针用于肿瘤成像[J]. 化学进展, 2022, 34(1): 198-206.
Zhen Wang, Xi Li, Yuanyuan Li, Qi Wang, Xiaomei Lu, Quli Fan. Activatable NIR-Ⅱ Probe for Tumor Imaging[J]. Progress in Chemistry, 2022, 34(1): 198-206.
波长位于1000~1700 nm之间的近红外窗口,通常被称为第二近红外(NIR-Ⅱ)窗口,在生物成像方面(荧光成像、光声成像等),该窗口展现出强大的吸引力。相比在可见光(400~700 nm)区域和第一近红外(NIR-Ⅰ,700~900 nm)窗口的传统成像,NIR-Ⅱ生物成像提供了分辨率高和穿透深度深等优点。但是,目前大多数“always-on”探针,并不能实现更高的信噪比。肿瘤微环境响应型智能药物的成像只在肿瘤中触发,可以克服这一局限性。因此,应充分结合肿瘤微环境和NIR-Ⅱ智能响应探针,充分发挥两者的优势,提高肿瘤的精准诊断。本文从不同的病理参数综述了可激活的NIR-Ⅱ荧光探针在生物成像中的最新研究进展,并对这一新兴的领域所面临的机遇和挑战提出看法。
分享此文:
[1] |
Chen M, Feng S J, Yang Y M, Li Y X, Zhang J, Chen S Y, Chen J. Nano Res., 2020,13(11): 3123.
doi: 10.1007/s12274-020-2982-7 URL |
[2] |
Li S, Jiang W P, Yuan Y P, Sui M J, Yang Y Q, Huang L Q, Jiang L, Liu M L, Chen S Z, Zhou X. ACS Appl. Mater. Interfaces, 2020,12(51): 57290.
doi: 10.1021/acsami.0c13865 URL |
[3] |
Weissleder R, Pittet M J. Nature, 2008,452(7187): 580.
doi: 10.1038/nature06917 URL |
[4] |
Yun S H, Kwok S J J. Nat. Biomed. Eng., 2017,1(1): 1.
doi: 10.1038/s41551-016-0001 URL |
[5] |
Hong G S, Antaris A L, Dai H J. Nat. Biomed. Eng., 2017,1(1): 1.
doi: 10.1038/s41551-016-0001 URL |
[6] |
Wan H, Du H T, Wang F F, Dai H J. Adv. Funct. Mater., 2019,29(25): 1900566.
doi: 10.1002/adfm.v29.25 URL |
[7] |
Sang R Y, Xu X P, Wang Q, Fan Q L, Huang W. Acta Chim. Sinica, 2020,78(9): 901.
doi: 10.6023/A20050190 URL |
[8] |
Smith A M, Mancini M C, Nie S M. Nat. Nanotechnol., 2009,4(11): 710.
doi: 10.1038/nnano.2009.326 URL |
[9] |
He S Q, Song J, Qu J L, Cheng Z. Chem. Soc. Rev., 2018,47(12): 4258.
doi: 10.1039/C8CS00234G URL |
[10] |
Miao Q Q, Pu K Y. Adv. Mater., 2018,30(49): 1801778.
doi: 10.1002/adma.v30.49 URL |
[11] |
Jiang Y Y, Pu K Y. Small, 2017,13(30): 1700710.
doi: 10.1002/smll.v13.30 URL |
[12] |
Li X, Jiang M, Li Y, Xue Z, Zeng S, Liu H. Mater. Sci. Eng. C Mater. Biol. Appl., 2019,100, 260.
doi: 10.1016/j.msec.2019.02.106 URL |
[13] |
Carr J A, Franke D, Caram J R, Perkinson C F, Saif M, Askoxylakis V, Datta M, Fukumura D, Jain R K, Bawendi M G, Bruns O T. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A., 2018,115, (17), 4465.
doi: 10.1073/pnas.1718917115 URL |
[14] |
Miao Y W, Gu C T, Zhu Y W, Yu B, Shen Y Q, Cong H L. ChemBioChem, 2018,19(24): 2522.
doi: 10.1002/cbic.v19.24 URL |
[15] |
Robinson J T, Hong G S, Liang Y Y, Zhang B, Yaghi O K, Dai H J. J. Am. Chem. Soc., 2012,134(25): 10664.
doi: 10.1021/ja303737a pmid: 22667448 |
[16] |
Diao S, Blackburn J L, Hong G S, Antaris A L, Chang J L, Wu J Z, Zhang B, Cheng K, Kuo C J, Dai H J. Angew. Chem., 2015,127(49): 14971.
doi: 10.1002/ange.v127.49 URL |
[17] |
Li Y B, Zeng S J, Hao J H. ACS Nano, 2019,13(1): 248.
doi: 10.1021/acsnano.8b05431 URL |
[18] |
Wang P Y, Fan Y, Lu L F, Liu L, Fan L L, Zhao M Y, Xie Y, Xu C J, Zhang F. Nat. Commun., 2018,9(1): 1.
doi: 10.1038/s41467-017-02088-w URL |
[19] |
Bruns O T, Bischof T S, Harris D K, Franke D, Shi Y X, Riedemann L, Bartelt A, Jaworski F B, Carr J A, Rowlands C J, Wilson M W B, Chen O, Wei H, Hwang G W, Montana D M, Coropceanu I, Achorn O B, Kloepper J, Heeren J, So P T C, Fukumura D, Jensen K F, Jain R K, Bawendi M G. Nat. Biomed. Eng., 2017,1(4): 1.
doi: 10.1038/s41551-016-0001 URL |
[20] |
Ma Z R, Zhang M X, Yue J Y, Alcazar C, Zhong Y T, Doyle T C, Dai H J, Huang N F. Adv. Funct. Mater., 2018,28(36): 1803417.
doi: 10.1002/adfm.v28.36 URL |
[21] |
Antaris A L, Chen H, Cheng K, Sun Y, Hong G S, Qu C R, Diao S, Deng Z X, Hu X M, Zhang B, Zhang X D, Yaghi O K, Alamparambil Z R, Hong X C, Cheng Z, Dai H J. Nat. Mater., 2016,15(2): 235.
doi: 10.1038/nmat4476 URL |
[22] |
Tao Z M, Hong G S, Shinji C, Chen C X, Diao S, Antaris A L, Zhang B, Zou Y P, Dai H J. Angew. Chem. Int. Ed., 2013,52(49): 13002.
doi: 10.1002/anie.201307346 URL |
[23] |
Tang Y F, Li Y Y, Hu X M, Zhao H, Ji Y, Chen L, Hu W B, Zhang W S, Li X, Lu X M, Huang W, Fan Q L. Adv. Mater., 2018,30(31): 1801140.
doi: 10.1002/adma.v30.31 URL |
[24] |
Tang Y F, Li Y Y, Wang Z, Pei F, Hu X M, Ji Y, Li X, Zhao H, Hu W B, Lu X M, Fan Q L, Huang W. Chem. Commun., 2019,55(1): 27.
doi: 10.1039/C8CC08413K URL |
[25] |
Shou K Q, Tang Y F, Chen H, Chen S, Zhang L, Zhang A, Fan Q L, Yu A X, Cheng Z. Chem. Sci., 2018,9(12): 3105.
doi: 10.1039/C8SC00206A URL |
[26] |
Tang Y F, Li Y Y, Lu X M, Hu X M, Zhao H, Hu W B, Lu F, Fan Q L, Huang W. Adv. Funct. Mater., 2019,29(10): 1807376.
doi: 10.1002/adfm.v29.10 URL |
[27] |
Canovas C, Bellaye P S, Moreau M, Romieu A, Denat F, Goncalves V. Org. Biomol. Chem., 2018,16(45): 8831.
doi: 10.1039/c8ob02646g pmid: 30411777 |
[28] |
Liang H, Chen X B, Jin R R, Ke B W, Barz M, Ai H, Nie Y. Small, 2020,16(10): 1906538.
doi: 10.1002/smll.201906538 pmid: 32022444 |
[29] |
Zhang C, Ni D L, Liu Y Y, Yao H L, Bu W B, Shi J L. Nat. Nanotechnol., 2017,12(4): 378.
doi: 10.1038/nnano.2016.280 pmid: 28068318 |
[30] |
Han X Y, Song X Y, Yu F B, Chen L X. Chem. Sci., 2017,8(10): 6991.
doi: 10.1039/C7SC02888A URL |
[31] |
Zhou X, Li H D, Shi C, Xu F, Zhang Z, Yao Q C, Ma H, Sun W, Shao K, Du J J, Long S R, Fan J L, Wang J Y, Peng X J. Biomaterials, 2020,253: 120089.
doi: 10.1016/j.biomaterials.2020.120089 URL |
[32] |
Lu Y, Aimetti A A, Langer R, Gu Z. Nat. Rev. Mater., 2016,2(1): 1.
|
[33] |
Ren T B, Wang Z Y, Xiang Z, Lu P, Lai H H, Yuan L, Zhang X B, Tan W H. Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 2020,60(2): 800.
doi: 10.1002/anie.v60.2 URL |
[34] |
Zhang J Y, Liu Z N, Lian P, Qian J, Li X W, Wang L, Fu W, Chen L, Wei X B, Li C. Chem. Sci., 2016,7(9): 5995.
doi: 10.1039/C6SC00221H URL |
[35] |
Wang S F, Fan Y, Li D D, Sun C X, Lei Z H, Lu L F, Wang T, Zhang F. Nat. Commun., 2019,10(1): 1.
doi: 10.1038/s41467-018-07882-8 URL |
[36] |
Feng W Q, Zhang Y Y, Li Z, Zhai S Y, Lv W, Liu Z H. Anal. Chem., 2019,91(24): 15757.
doi: 10.1021/acs.analchem.9b04002 URL |
[37] |
Zhang N, Hu P, Wang Y F, Tang Q, Zheng Q, Wang Z L, He Y. ACS Sens., 2020,5(2): 319.
doi: 10.1021/acssensors.9b01093 URL |
[38] |
Zhao Y, Henthorn H A, Pluth M D. J. Am. Chem. Soc., 2017,139(45): 16365.
doi: 10.1021/jacs.7b09527 pmid: 29056039 |
[39] |
Shi B, Ren N, Gu L Y, Xu G, Wang R C, Zhu T L, Zhu Y, Fan C H, Zhao C C, Tian H. Angew. Chem. Int. Ed., 2019,58(47): 16826.
doi: 10.1002/anie.v58.47 URL |
[40] |
Wang Z, Zhang F, Xiong J, Mao Z, Liu Z. Spectrochimica Acta Part A: Molecular and Biomolecular Spectroscopy. 2020.
|
[41] |
Li C Y, Li W F, Liu H H, Zhang Y J, Chen G C, Li Z J, Wang Q B. Angew. Chem. Int. Ed., 2020,59(1): 247.
doi: 10.1002/anie.v59.1 URL |
[42] |
Xu G, Yan Q L, Lv X, Zhu Y, Xin K, Shi B, Wang R C, Chen J, Gao W, Shi P, Fan C H, Zhao C C, Tian H. Angew. Chem. Int. Ed., 2018,57(14): 3626.
doi: 10.1002/anie.201712528 URL |
[43] |
Deng Z M, Jiang M Y, Li Y B, Liu H R, Zeng S J, Hao J H. iScience, 2019,17: 217.
doi: 10.1016/j.isci.2019.06.034 URL |
[44] |
Chen J A, Pan H M, Wang Z J, Gao J, Tan J H, Ouyang Z R, Guo W, Gu X F. Chem. Commun., 2020,56(18): 2731.
doi: 10.1039/C9CC09158K URL |
[45] |
Obara R, Kamiya M, Tanaka Y, Abe A, Kojima R, Kawaguchi T, Sugawara M, Takahashi A, Noda T, Urano Y. Angew. Chem. Int. Ed., 2021,60(4): 2125.
doi: 10.1002/anie.v60.4 URL |
[46] |
Mafireyi T J, Laws M, Bassett J W, Cassidy P B, Escobedo J O, Strongin R M. Angew. Chem. Int. Ed., 2020,59(35): 15147.
doi: 10.1002/anie.v59.35 URL |
[47] |
Zhang L W, Duan D Z, Liu Y P, Ge C P, Cui X M, Sun J Y, Fang J G. J. Am. Chem. Soc., 2014,136(1): 226.
doi: 10.1021/ja408792k URL |
[48] |
Zhang J M, Li X M, Han X, Liu R J, Fang J G. Trends Pharmacol. Sci., 2017,38(9): 794.
doi: 10.1016/j.tips.2017.06.001 URL |
[49] |
Zhao X Z, Long S R, Li M L, Cao J F, Li Y C, Guo L Y, Sun W, Du J J, Fan J L, Peng X J. J. Am. Chem. Soc., 2020,142(3): 1510.
doi: 10.1021/jacs.9b11800 URL |
[50] |
Meng X Q, Zhang J L, Sun Z H, Zhou L H, Deng G J, Li S P, Li W J, Gong P, Cai L T. Theranostics, 2018,8(21): 6025.
doi: 10.7150/thno.26607 URL |
[51] |
Hu W B, Zhang H J, He G S, Baev A, Xia J, Huang W, Prasad P N. ACS Photonics, 2020,7(11): 3161.
doi: 10.1021/acsphotonics.0c01227 URL |
[52] |
Jiang Y Y, Upputuri P K, Xie C, Lyu Y, Zhang L L, Xiong Q H, Pramanik M, Pu K Y. Nano Lett., 2017,17(8): 4964.
doi: 10.1021/acs.nanolett.7b02106 URL |
[53] |
Miao Q Q, Pu K Y. Bioconjugate Chem., 2016,27(12): 2808.
doi: 10.1021/acs.bioconjchem.6b00641 URL |
[54] |
Xie C, Cheng P, Pu K Y. Chemistry (Easton), 2018,24(47): 12121.
|
[55] |
Liu G Y, Zhu J W, Guo H, Sun A H, Chen P, Xi L, Huang W, Song X J, Dong X C. Angew. Chem. Int. Ed., 2019,58(51): 18641.
doi: 10.1002/anie.v58.51 URL |
[56] |
Baumann K N, Fux A C, Joseph J, Bohndiek S E, Hernández-Ainsa S. Chem. Commun., 2018,54(72): 10176.
doi: 10.1039/C8CC04007A URL |
[57] |
Miao Q Q, Lyu Y, Ding D, Pu K Y. Adv. Mater., 2016,28(19): 3606.
doi: 10.1002/adma.v28.19 URL |
[58] |
Wang Z M, Upputuri P K, Zhen X, Zhang R C, Jiang Y Y, Ai X Z, Zhang Z J, Hu M, Meng Z Y, Lu Y P, Zheng Y J, Pu K Y, Pramanik M, Xing B G. Nano Res., 2019,12(1): 49.
doi: 10.1007/s12274-018-2175-9 URL |
[59] |
Zheng Z L, Chen Q, Dai R, Jia Z, Yang C H, Peng X Y, Zhang R P. Nanoscale, 2020,12(21): 11562.
doi: 10.1039/D0NR02543G URL |
[60] |
Ou C J, Zhang Y W, Ge W, Zhong L P, Huang Y, Si W L, Wang W J, Zhao Y X, Dong X C. Chem. Commun., 2020,56(46): 6281.
doi: 10.1039/D0CC01164A URL |
[61] |
Wang Z M, Zhen X, Upputuri P K, Jiang Y Y, Lau J, Pramanik M, Pu K Y, Xing B G. ACS Nano, 2019,13(5): 5816.
doi: 10.1021/acsnano.9b01411 URL |
[62] |
Bradley C A. Nat. Rev. Drug Discov., 2018,17(6): 394.
doi: 10.1038/nrd.2018.84 pmid: 29773915 |
[63] |
Mei Z H, Gao D Y, Hu D H, Zhou H C, Ma T, Huang L, Liu X, Zheng R Q, Zheng H R, Zhao P, Zhou J Q, Sheng Z H. Biomaterials, 2020,251: 120092.
doi: 10.1016/j.biomaterials.2020.120092 URL |
[1] | 任飞, 石建兵, 佟斌, 蔡政旭, 董宇平. 具有聚集诱导发光性质的近红外荧光染料[J]. 化学进展, 2021, 33(3): 341-354. |
[2] | 刘加伟, 王婧, 王其, 范曲立, 黄维. 激活型有机光声造影剂的应用[J]. 化学进展, 2021, 33(2): 216-231. |
[3] | 徐云雪, 刘仁发, 徐坤, 戴志飞. 手术导航用荧光探针[J]. 化学进展, 2021, 33(1): 52-65. |
[4] | 郑秉得, 赵园园, 李洪才, 郑碧远, 柯美荣, 黄剑东*. 可激活抗癌光敏剂[J]. 化学进展, 2018, 30(9): 1403-1414. |
[5] | 卢晓梅, 陈鹏飞, 胡文博, 唐玉富, 黄维, 范曲立. 有机光电材料在光声成像领域的应用[J]. 化学进展, 2017, 29(1): 119-126. |
[6] | 王晓驰, 常刚, 曹瑞军, 孟令杰. 近红外荧光染料的结构、性质及生物荧光成像应用[J]. 化学进展, 2015, 27(7): 794-805. |
[7] | 刘迎亚, 范霄, 李艳艳, 渠陆陆, 覃海月, 曹英男, 李海涛. 多光谱光声层析成像及其在生物医学中的应用[J]. 化学进展, 2015, 27(10): 1459-1469. |
[8] | 黄池宝,樊江莉,彭孝军,孙世国. 双光子荧光探针研究及其应用* [J]. 化学进展, 2007, 19(11): 1806-1812. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||