• 综述 •
谢尹, 张立阳, 应佩晋, 王佳程, 孙宽, 李猛. 外场强化电解水析氢[J]. 化学进展, 2021, 33(9): 1571-1585.
Yin Xie, Liyang Zhang, Peijin Ying, Jiacheng Wang, Kuan Sun, Meng Li. Intensified Field-Effect of Hydrogen Evolution Reaction[J]. Progress in Chemistry, 2021, 33(9): 1571-1585.
电解水析氢过程中的能量消耗及析氢效率有很多影响因素,其中,电荷转移电阻和催化剂表面气泡覆盖率是最为重要的两个因素。研究发现,在电解水析氢过程中利用外场进行强化,可以有效减小电荷转移电阻和催化剂表面气泡覆盖率,如温度场能为反应过程中电荷的转移注入能量,从而降低电荷转移电阻,降低过电位;而电场能直接调整催化剂电子结构或诱导电解液离子重新分布,从而促进界面电荷转移;光场则可以诱导水分子极化,增大剩余电场,同时拉伸水分子中氢键,有利于水分解产生氢气和氧气。因此,在电解池中引入温度场、磁场、超声场、电场、超重力场和光场等外场也是降低能耗、提高析氢效率的有效策略。近年来,关于外场强化电解水的研究工作虽有报道,但研究偏少且未见系统性的归纳总结。本文即综述了近年来在电解水析氢过程中利用外场强化的研究进展。介绍各种外场强化电解水析氢的基本原理,同时通过实验案例分析各外场手段的效果,并总结外场强化电解水析氢面临的挑战及发展方向。
分享此文:
Field | Type | Mechanism |
---|---|---|
Thermal | Enhanced mass transfer Reduced energy barrier | Reduce charge transfer resistance. Increase the apparent activation energy. Enhance mass transfer in electrolyte. Reduce the bubble coverage on the electrode surface. |
Magnetic | Enhanced mass transfer | Enhance mass transfer in electrolyte. Reduce the bubble coverage on the electrode surface. |
Ultrasonic | Enhanced mass transfer | Promote the rapid separation of hydrogen bubbles on the electrode surface. Reduce the bubble coverage on the electrode surface. Enhanced forced convection of electrolyte. |
Electric | Reduced energy barrier | Adjust the electronic structure of the catalyst. Promote carrier transport. Improve channel conductance. Optimize the hydrogen atom adsorption energy of the catalyst. Promote interfacial charge transfer |
Gravitational | Enhanced mass transfer | Promote the release of hydrogen bubbles. Reduce the bubble coverage on the electrode surface. |
Optical | Reduced energy barrier Enhanced residual electric field | Induced polarization of water molecules. Increase the residual electric field. |
[1] |
Li T F, Luo G, Liu K H, Li X, Sun D M, Xu L, Li Y F, Tang Y W. Adv. Funct. Mater., 2018, 28(51): 1805828.
doi: 10.1002/adfm.v28.51 URL |
[2] |
Pu Z, Wei S, Chen Z, Mu S. Appl. Catal. B, 2016, 196:193.
doi: 10.1016/j.apcatb.2016.05.027 URL |
[3] |
Wei R B, Huang Z L, Gu G H, Wang Z, Zeng L X, Chen Y B, Liu Z Q. Appl. Catal. B: Environ., 2018, 231: 101.
doi: 10.1016/j.apcatb.2018.03.014 URL |
[4] |
Yu L, Zhou H Q, Sun J Y, Qin F, Yu F, Bao J M, Yu Y, Chen S, Ren Z F. Energy Environ. Sci., 2017, 10(8): 1820.
doi: 10.1039/C7EE01571B URL |
[5] |
Luo X, Ji P X, Wang P Y, Cheng R L, Chen D, Lin C, Zhang J N, He J W, Shi Z H, Li N, Xiao S Q, Mu S C. Adv. Energy Mater., 2020, 10(17): 1903891.
doi: 10.1002/aenm.v10.17 URL |
[6] |
Zhao Y, Hoivik N, Wang K Y. Nano Energy, 2016, 30: 728.
doi: 10.1016/j.nanoen.2016.09.027 URL |
[7] |
Zou X X, Zhang Y. Chem. Soc. Rev., 2015, 44(15): 5148.
doi: 10.1039/C4CS00448E URL |
[8] |
Zhang Y L, Luo M C, Yang Y, Li Y J, Guo S J. ACS Energy Lett., 2019, 4(7): 1672.
doi: 10.1021/acsenergylett.9b01045 URL |
[9] |
Zhou H Q, Yu F, Huang Y F, Sun J Y, Zhu Z, Nielsen R J, He R, Bao J M, Goddard III W A, Chen S, Ren Z F. Nat. Commun., 2016, 7(1): 1.
|
[10] |
Hai X, Zhou W, Wang S Y, Pang H, Chang K, Ichihara F, Ye J H. Nano Energy, 2017, 39: 409.
doi: 10.1016/j.nanoen.2017.07.021 URL |
[11] |
Wakisaka T, Kusada K, Wu D S, Yamamoto T, Toriyama T, Matsumura S, Akiba H, Yamamuro O, Ikeda K, Otomo T, Palina N, Chen Y N, Kumara L S R, Song C, Sakata O, Xie W, Koyama M, Kubota Y, Kawaguchi S, Arevalo R L, Aspera S M, Arguelles E F, Nakanishi H, Kitagawa H. J. Am. Chem. Soc., 2020, 142(3): 1247.
doi: 10.1021/jacs.9b09219 pmid: 31750648 |
[12] |
Yang Y Q, Zhang K, Lin H L, Li X, Chan H C, Yang L C, Gao Q S. ACS Catal., 2017, 7(4): 2357.
doi: 10.1021/acscatal.6b03192 URL |
[13] |
Zhao Y G, Mavrokefalos C K, Zhang P, Erni R, Li J G, Triana C A, Patzke G R. Chem. Mater., 2020, 32(4): 1371.
doi: 10.1021/acs.chemmater.9b02933 URL |
[14] |
Liu D, Tong R, Qu Y J, Zhu Q, Zhong X W, Fang M L, Ho Lo K, Zhang F F, Ye Y C, Tang Y X, Chen S, Xing G C, Pan H. Appl. Catal. B: Environ., 2020, 267: 118721.
doi: 10.1016/j.apcatb.2020.118721 URL |
[15] |
Zhao Y Q, Jin B, Zheng Y, Jin H Y, Jiao Y, Qiao S Z. Adv. Energy Mater., 2018, 8(29): 1801926.
doi: 10.1002/aenm.v8.29 URL |
[16] |
Wang G X, Chen W, Chen G L, Huang J, Song C S, Chen D L, Du Y, Li C R, Ostrikov K K. Nano Energy, 2020, 71: 104637.
doi: 10.1016/j.nanoen.2020.104637 URL |
[17] |
Jiang K, Liu B Y, Luo M, Ning S C, Peng M, Zhao Y, Lu Y R, Chan T S, Groot F M F, Tan Y W. Nat. Commun., 2019, 10(1): 1.
doi: 10.1038/s41467-018-07882-8 URL |
[18] |
Wu H, Lu X, Zheng G F, Ho G W. Adv. Energy Mater., 2018, 8(14): 1870064.
doi: 10.1002/aenm.v8.14 URL |
[19] |
Xia C, Liang H F, Zhu J J, Schwingenschlögl U, Alshareef H N. Adv. Energy Mater., 2017, 7(9): 1602089.
doi: 10.1002/aenm.201602089 URL |
[20] |
Wu X Q, Guo Y R, Wang T, Sun B X, Liu Z L, Wu Y, Zhang S J, Zheng J, Li X G. Chem. Commun., 2019, 55(29): 4202.
doi: 10.1039/C9CC00527G URL |
[21] |
Xiao P, Chen W, Wang X. Adv. Energy Mater., 2015, 5(24): 1500985.
doi: 10.1002/aenm.201500985 URL |
[22] |
Wang Y, Liu L N, Zhang X, Yan F, Zhu C L, Chen Y J. J. Mater. Chem. A, 2019, 7(39): 22412.
doi: 10.1039/c9ta07859b |
[23] |
Ha D H, Han B H, Risch M, Giordano L, Yao K P C, Karayaylali P, Shao-Horn Y. Nano Energy, 2016, 29: 37.
doi: 10.1016/j.nanoen.2016.04.034 URL |
[24] |
Xiao P, Ge X M, Wang H B, Liu Z L, Fisher A, Wang X. Adv. Funct. Mater., 2015, 25(10): 1520.
doi: 10.1002/adfm.201403633 URL |
[25] |
Li J S, Wang Y, Liu C H, Li S L, Wang Y G, Dong L Z, Dai Z H, Li Y F, Lan Y Q. Nat. Commun., 2016, 7(1): 1.
|
[26] |
Tang C Y, Wang W, Sun A K, Qi C K, Zhang D Z, Wu Z Z, Wang D Z. ACS Catal., 2015, 5(11): 6956.
doi: 10.1021/acscatal.5b01803 URL |
[27] |
Theerthagiri J, Lee S J, Murthy A P, Madhavan J, Choi M Y. Curr. Opin. Solid State Mater. Sci., 2020, 24(1): 100805.
doi: 10.1016/j.cossms.2020.100805 URL |
[28] |
Zhou P, Xing D N, Liu Y Y, Wang Z Y, Wang P, Zheng Z K, Qin X Y, Zhang X Y, Dai Y, Huang B B. J. Mater. Chem. A, 2019, 7(10): 5513.
doi: 10.1039/C8TA12043A URL |
[29] |
Zhang Y Q, Ouyang B, Xu J, Chen S, Rawat R S, Fan H J. Adv. Energy Mater., 2016, 6(11): 1600221.
doi: 10.1002/aenm.201600221 URL |
[30] |
Yu L, Song S W, McElhenny B, Ding F Z, Luo D, Yu Y, Chen S, Ren Z F. J. Mater. Chem. A, 2019, 7(34): 19728.
doi: 10.1039/c9ta05455c |
[31] |
Sharma L, Khushwaha H S, Mathur A, Halder A. J. Solid State Chem., 2018, 265: 208.
doi: 10.1016/j.jssc.2018.06.005 URL |
[32] |
Piontek S, Andronescu C, Zaichenko A, Konkena B junge Puring K, Marler B, Antoni H, Sinev I, Muhler M, Mollenhauer D, Roldan Cuenya B, Schuhmann W, Apfel U P. ACS Catal., 2018, 8(2): 987.
doi: 10.1021/acscatal.7b02617 URL |
[33] |
Diao Z, Dunne P A, Zangari G, Coey J M D. Electrochem. Commun., 2009, 11(4): 740.
doi: 10.1016/j.elecom.2009.01.020 URL |
[34] |
Liu H B, Xu H T, Pan L M, Zhong D H, Liu Y. Int. J. Hydrog. Energy, 2019, 44(41): 22780.
doi: 10.1016/j.ijhydene.2019.07.024 URL |
[35] |
Liu Y, Pan L M, Liu H B, Chen T M, Yin S Y, Liu M M. Int. J. Hydrog. Energy, 2019, 44(3): 1352.
doi: 10.1016/j.ijhydene.2018.11.103 URL |
[36] |
Li S D, Wang C C, Chen C Y. Electrochimica Acta, 2009, 54(15): 3877.
doi: 10.1016/j.electacta.2009.01.087 URL |
[37] |
Hung C Y, Li S D, Wang C C, Chen C Y. J. Membr. Sci., 2012, 389: 197.
doi: 10.1016/j.memsci.2011.10.050 URL |
[38] |
Ling F L, Zhou T W, Liu X Q, Kang W, Zeng W, Zhang Y X, Fang L, Lu Y, Zhou M. Nanotechnology, 2018, 29(3): 03LT01.
doi: 10.1088/1361-6528/aa9eb5 URL |
[39] |
Yan M Y, Pan X L, Wang P Y, Chen F, He L, Jiang G P, Wang J H, Liu J Z, Xu X, Liao X B, Yang J H, Mai L Q. Nano Lett., 2017, 17(7): 4109.
doi: 10.1021/acs.nanolett.7b00855 URL |
[40] |
Wang M Y, Wang Z, Guo Z C. Int. J. Hydrog. Energy, 2009, 34(13): 5311.
doi: 10.1016/j.ijhydene.2009.05.043 URL |
[41] |
Wang M Y, Wang Z, Guo Z C. Int. J. Hydrog. Energy, 2010, 35(8): 3198.
doi: 10.1016/j.ijhydene.2010.01.128 URL |
[42] |
Lao L, Ramshaw C, Yeung H. J. Appl. Electrochem., 2011, 41(6): 645.
doi: 10.1007/s10800-011-0275-2 URL |
[43] |
Bidin N, Azni S R, Abu Bakar M A, Johari A R, Abdul Munap D H F, Salebi M F, Abd Razak S N, Sahidan N S, Sulaiman S N A. Int. J. Hydrog. Energy, 2017, 42(1): 133.
doi: 10.1016/j.ijhydene.2016.11.203 URL |
[44] |
Tuomi S M, Guil-Lopez R, Kallio T. J. Catal., 2016, 334: 102.
doi: 10.1016/j.jcat.2015.11.018 URL |
[45] |
Niether C, Faure S, Bordet A, Deseure J, Chatenet M, Carrey J, Chaudret B, Rouet A. Nat. Energy, 2018, 3(6): 476.
doi: 10.1038/s41560-018-0132-1 URL |
[46] |
Feng W S, Pang W B, Xu Y, Guo A M, Gao X H, Qiu X Q, Chen W. ChemElectroChem, 2020, 7(1): 31.
doi: 10.1002/celc.v7.1 URL |
[47] |
Morales-Guio C G, Stern L A, Hu X L. Chem. Soc. Rev., 2014, 43(18): 6555.
doi: 10.1039/c3cs60468c pmid: 24626338 |
[48] |
Strmcnik D, Lopes P P, Genorio B, Stamenkovic V R, Markovic N M. Nano Energy, 2016, 29: 29.
doi: 10.1016/j.nanoen.2016.04.017 URL |
[49] |
Ledezma-Yanez I, Wallace W D Z, Sebastián-Pascual P, Climent V, Feliu J M, Koper M T M. Nat. Energy, 2017, 2(4): 1.
doi: 10.1038/ng0992-1 URL |
[50] |
Conway B E, Jerkiewicz G. Electrochimica Acta, 2000, 45(25/26): 4075.
doi: 10.1016/S0013-4686(00)00523-5 URL |
[51] |
Ma Q, Ba J Z, Jiang Y X, Li J, Wu W H, Chem. Defenc. Ships, 2007, 6.
|
(马强, 巴俊洲, 蒋亚雄, 李军, 吴文宏. 舰船防化, 2007, 6.).
|
|
[52] |
Aldas K. Appl. Math. Comput., 2004, 154(2): 507.
|
[53] |
Wang M Y, Wang Z, Gong X Z, Guo Z C. Renew. Sustain. Energy Rev., 2014, 29: 573.
doi: 10.1016/j.rser.2013.08.090 URL |
[54] |
Zhang B B, Daniel Q, Cheng M, Fan L Z, Sun L C. Faraday Discuss., 2017, 198: 169.
doi: 10.1039/C6FD00206D URL |
[55] |
Zou Y J, Xiao Z A, Fei X M. Chin. J. Rare Metal, 2004, 954.
|
(邹勇进, 肖作安, 费锡明. 稀有金属, 2004, 954.).
|
|
[56] |
Padhy G K, Ramasubbu V, Parvathavarthini N, Wu C S, Albert S K. Int. J. Hydrog. Energy, 2015, 40(20): 6714.
doi: 10.1016/j.ijhydene.2015.03.153 URL |
[57] |
Conway B E, Tilak B V. Electrochimica Acta, 2002, 47(22/23): 3571.
doi: 10.1016/S0013-4686(02)00329-8 URL |
[58] |
Li T H, Kang S, Zhang X, Fu X, Feng S L, Hu Z F, Zhu D L, Lu W Q. J. Phys. D: Appl. Phys., 2020, 53(18): 185302.
doi: 10.1088/1361-6463/ab732b URL |
[59] |
Lai Y S,Del Rosario M A J V G, Chen W F, Yen S C, Pan F, Ren Q, Su Y H. ACS Appl. Energy Mater., 2019, 2: 7092.
doi: 10.1021/acsaem.9b01010 URL |
[60] |
Monzon L M A, Coey J M D. Electrochem. Commun., 2014, 42: 38.
doi: 10.1016/j.elecom.2014.02.006 URL |
[61] |
Lin M Y, Hourng L W, Kuo C W. Int. J. Hydrog. Energy, 2012, 37(2): 1311.
doi: 10.1016/j.ijhydene.2011.10.024 URL |
[62] |
Kaya M F, Demir N, Albawabiji M S, Tas M. Int. J. Hydrog. Energy, 2017, 42(28): 17583.
doi: 10.1016/j.ijhydene.2017.02.039 URL |
[63] |
Koza J A, Mühlenhoff S, Uhlemann M, Eckert K, Gebert A, Schultz L. Electrochem. Commun., 2009, 11(2): 425.
doi: 10.1016/j.elecom.2008.12.010 URL |
[64] |
Darband G B, Aliofkhazraei M, Shanmugam S. Renew. Sustain. Energy Rev., 2019, 114: 109300.
doi: 10.1016/j.rser.2019.109300 URL |
[65] |
Weier T, Baczyzmalski D, Massing J, Landgraf S, Cierpka C. Int. J. Hydrog. Energy, 2017, 42(33): 20923.
doi: 10.1016/j.ijhydene.2017.07.034 URL |
[66] |
Wang J H, Yan M Y, Zhao K N, Liao X B, Wang P Y, Pan X L, Yang W, Mai L Q. Adv. Mater., 2017, 29(7): 1604464.
doi: 10.1002/adma.201604464 URL |
[67] |
Voiry D, Fullon R,Yang J, de Carvalho Castro e Silva C, Kappera R, Bozkurt I, Kaplan D, Lagos M J, Batson P E, Gupta G, Mohite A D, Dong L, Er D Q, Shenoy V B, Asefa T, Chhowalla M. Nat. Mater., 2016, 15(9): 1003.
doi: 10.1038/nmat4660 URL |
[68] |
Wang Y, Udyavara S, Neurock M, Frisbie C D. Nano Lett., 2019, 19(9): 6118.
doi: 10.1021/acs.nanolett.9b02079 pmid: 31434483 |
[69] |
Pell W G, Conway B E, Marincic N. J. Electroanal. Chem., 2000, 491(1/2): 9.
doi: 10.1016/S0022-0728(00)00207-2 URL |
[70] |
Wang M Y, Xing H Q, Wang Z, Guo Z C. Acta Phys.- Chim. Sin., 2008, 24:520.
doi: 10.3866/PKU.WHXB20080330 URL |
[71] |
Zhao L X, Guo Z C, Wang Z, Wang M Y. Metall. Mater. Trans. B, 2010, 41(3): 505.
doi: 10.1007/s11663-010-9376-2 URL |
[72] |
Shahid M, Bt Bidin N, Rehman A. Optoelectron. Adv. Mat., 2010, 4:1670.
|
[73] |
Bidin N, Azni S R, Islam S, Abdullah M, Ahmad M F S, Krishnan G, Johari A R, Bakar M A A, Sahidan N S, Musa N, Salebi M F, Razali N, Sanagi M M. Int. J. Hydrog. Energy, 2017, 42(26): 16325.
doi: 10.1016/j.ijhydene.2017.05.169 URL |
[74] |
Gu L, Zhang C, Guo Y M, Gao J, Yu Y F, Zhang B. ACS Sustainable Chem. Eng., 2019, 7(4): 3710.
doi: 10.1021/acssuschemeng.8b06117 URL |
[1] | 岳长乐, 鲍文静, 梁吉雷, 柳云骐, 孙道峰, 卢玉坤. 多酸基硫化态催化剂的加氢脱硫和电解水析氢应用[J]. 化学进展, 2022, 34(5): 1061-1075. |
[2] | 薛世翔, 吴攀, 赵亮, 南艳丽, 雷琬莹. 钴铁水滑石基材料在电催化析氧中的应用[J]. 化学进展, 2022, 34(12): 2686-2699. |
[3] | 任艳梅, 王家骏, 王平. 二硫化钼析氢电催化剂[J]. 化学进展, 2021, 33(8): 1270-1279. |
[4] | 曹军文, 张文强, 李一枫, 赵晨欢, 郑云, 于波. 中国制氢技术的发展现状[J]. 化学进展, 2021, 33(12): 2215-2244. |
[5] | 杨良嵘, 邢慧芳, 屈虹男, 于杰淼, 刘会洲. 外场强化环境响应固相萃取技术[J]. 化学进展, 2019, 31(11): 1615-1622. |
[6] | 刘亚迪, 刘锋, 王诚, 赵波, 王建龙. 固体聚合物电解池析氧催化剂[J]. 化学进展, 2018, 30(9): 1434-1444. |
[7] | 吕宪伟, 胡忠攀, 赵挥, 刘玉萍, 袁忠勇. 自支撑型过渡金属磷化物电催化析氢反应研究[J]. 化学进展, 2018, 30(7): 947-957. |
[8] | 彭立山, 魏子栋*. 高性能电解水电极催化材料的设计及产品工程[J]. 化学进展, 2018, 30(1): 14-28. |
[9] | 赵冲, 徐芬*, 孙立贤*, 范明慧, 邹勇进, 褚海亮. 铝基材料水解制氢技术[J]. 化学进展, 2016, 28(12): 1870-1879. |
[10] | 王诚, 王树博, 张剑波, 李建秋, 王建龙, 欧阳明高. 车用燃料电池耐久性研究[J]. 化学进展, 2015, 27(4): 424-435. |
[11] | 王诚, 王树博, 张剑波, 李建秋, 欧阳明高, 王建龙. 车用质子交换膜燃料电池材料部件[J]. 化学进展, 2015, 27(2/3): 310-320. |
[12] | 李雪, 张伊放, 齐卫宏, 曹晓武, 王渊, 李浩华. 纳米储氢合金[J]. 化学进展, 2013, 25(07): 1122-1130. |
[13] | 何非, 彭冉冉, 杨上峰. 质子型可逆固体氧化物电池的材料与反应机理[J]. 化学进展, 2011, 23(0203): 477-486. |
[14] | 王诚,毛宗强,陈荣华,王革华,谢晓峰. 小型燃料电池的研究现状与应用前景分析[J]. 化学进展, 2006, 18(01): 30-35. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||