• 综述 •
张芳娟, 刘海兵, 高梦琪, 王德富, 牛颜冰, 申少斐. 浓度梯度微流控芯片在药物筛选中的应用[J]. 化学进展, 2021, 33(7): 1138-1151.
Fangjuan Zhang, Haibing Liu, Mengqi Gao, Defu Wang, Yanbing Niu, Shaofei Shen. Concentration-Gradient Microfluidic Chips for Drug Screening[J]. Progress in Chemistry, 2021, 33(7): 1138-1151.
微流控芯片技术作为21世纪极具代表性的微型分析平台技术之一,以其试剂消耗低、分析微型化、可集成化、易于控制、自动化和良好的生物相容性等优点而成为研究热点,在生物、医学、食品和环境等多个领域都有杰出表现,尤其是药物筛选领域。其中备受关注的浓度梯度微流控芯片更是取得了显著成果。本文综述了近年来用于药物筛选的浓度梯度纸基芯片、浓度梯度水凝胶芯片、浓度梯度液滴芯片、浓度梯度聚二甲基硅氧烷(PDMS)芯片的研究进展;同时对浓度梯度微流控芯片在单细胞分析、组合药物筛选、三维(3D)细胞培养和细胞微环境模拟等方面的应用及优缺点进行了阐述,并在此基础上对其发展前景进行了展望。
分享此文:
[1] |
Liu X Y, Zheng W F, Jiang X Y. ACS Sens., 2019, 4(6):1465.
doi: 10.1021/acssensors.9b00479 URL |
[2] |
Begley C G, Ellis L M. Nature, 2012, 483(7391):531.
doi: 10.1038/483531a URL |
[3] |
Wiles C, Watts P. Org. Proc. Res. Dev., 2011, 15:947.
|
[4] |
Wang J Y, Sui G D, Mocharla V P, Lin R J, Phelps M E, Kolb H C, Tseng H R. Angew. Chem., 2006, 118(32):5402.
doi: 10.1002/(ISSN)1521-3757 URL |
[5] |
Velve-Casquillas G, Le Berre M, Piel M, Tran P T. Nano Today, 2010, 5(1):28.
pmid: 21152269 |
[6] |
Ghaemmaghami A M, Hancock M J, Harrington H, Kaji H, Khademhosseini A. Drug Discov. Today, 2012, 17(3/4):173.
doi: 10.1016/j.drudis.2011.10.029 URL |
[7] |
Wang X, Liu Z M, Pang Y. RSC Adv., 2017, 7(48):29966.
doi: 10.1039/C7RA04494A URL |
[8] |
Ma C, Zhao L, Zhou E M, Xu J, Shen S F, Wang J Y. Anal. Chem., 2016, 88(3):1719.
doi: 10.1021/acs.analchem.5b03869 URL |
[9] |
Zhao L, Ma C, Shen S F, Tian C, Xu J, Tu Q, Li T B, Wang Y L, Wang J Y. Biosens. Bioelectron., 2016, 78:423.
doi: S0956-5663(15)30451-6 pmid: 26655183 |
[10] |
Liu W M, Xu J, Li T B, Zhao L, Ma C, Shen S F, Wang J Y. Anal. Chem., 2015, 87(19):9752.
doi: 10.1021/acs.analchem.5b01915 URL |
[11] |
Shen S F, Ma C, Zhao L, Wang Y L, Wang J C, Xu J, Li T B, Pang L, Wang J Y. Lab Chip, 2014, 14(14):2525.
doi: 10.1039/C3LC51384J URL |
[12] |
Shen S F, Tian C, Li T B, Xu J, Chen S W, Tu Q, Yuan M S, Liu W M, Wang J Y. Lab Chip, 2017, 17(21):3578.
doi: 10.1039/C7LC00691H URL |
[13] |
Shen S F, Kou L S, Zhang X, Wang D F, Niu Y B, Wang J Y. Adv. Theory Simul., 2018, 1(4):1700034.
doi: 10.1002/adts.v1.4 URL |
[14] |
Shen S F, Zhang F J, Wang S T, Wang J R, Long D D, Wang D F, Niu Y B. Sens. Actuat. B: Chem., 2019, 287:320.
doi: 10.1016/j.snb.2019.02.066 URL |
[15] |
Shen S F, Zhang X, Zhang F J, Wang D F, Long D D, Niu Y B. Talanta, 2020, 208:120477.
doi: 10.1016/j.talanta.2019.120477 URL |
[16] |
Shen S F, Zhang F J, Gao M Q, Niu Y B. Micromachines, 2020, 11(5):493.
doi: 10.3390/mi11050493 URL |
[17] |
Cui X, Guo W J, Sun Y B, Sun B C, Hu S H, Sun D, Lam R H W. Biomicrofluidics, 2017, 11(1):014105.
doi: 10.1063/1.4974012 URL |
[18] |
Liu X, Jia Y, Han Z, Hou Q, Zhang W, Zheng W, Jiang X. Angew. Chem. Int. Edit, 2021, 60(22):12319.
doi: 10.1002/anie.v60.22 URL |
[19] |
Gao D, Li H F, Wang N J, Lin J M. Anal. Chem., 2012, 84(21):9230.
doi: 10.1021/ac301966c URL |
[20] |
Wang X, Liu Z M, Pang Y. RSC Adv., 2017, 7(48):29966.
doi: 10.1039/C7RA04494A URL |
[21] |
Chen X J, Chen H, Wu D Z, Chen Q N, Zhou Z, Zhang R R, Peng X Y, Su Y C, Sun D H. Sens. Actuat. B: Chem., 2018, 276:507.
doi: 10.1016/j.snb.2018.08.121 URL |
[22] |
Xu B Y, Hu S W, Qian G S, Xu J J, Chen H Y. Lab on a Chip, 2013, 13(18):3714.
doi: 10.1039/c3lc50676b URL |
[23] |
Ko H, Lee J, Kim Y, Lee B, Jung C H, Choi J H, Kwon O S, Shin K. Adv. Mater., 2014, 26(15):2335.
doi: 10.1002/adma.v26.15 URL |
[24] |
Martinez A W, Phillips S T, Whitesides G M, Carrilho E. Anal. Chem., 2010, 82(1):3.
doi: 10.1021/ac9013989 pmid: 20000334 |
[25] |
Liu P, Li B W, Fu L W, Huang Y, Man M S, Qi J, Sun X Y, Kang Q, Shen D Z, Chen L X. ACS Sens., 2020, 5(2):464.
doi: 10.1021/acssensors.9b02205 URL |
[26] |
Wu Y, Gao Q, Nie J, Fu J Z, He Y. ACS Biomater. Sci. Eng., 2017, 3(4):601.
doi: 10.1021/acsbiomaterials.7b00084 URL |
[27] |
Hong B, Xue P, Wu Y F, Bao J N, Chuah Y J, Kang Y J. Biomed. Microdevices, 2016, 18(1):1.
doi: 10.1007/s10544-015-0028-9 URL |
[28] |
Chen Q S, He Z Y, Liu W, Lin X X, Wu J, Li H F, Lin J M. Adv. Healthcare Mater., 2015, 4(15):2291.
doi: 10.1002/adhm.201500383 URL |
[29] |
Su M, Ge L, Ge S G, Li N Q, Yu J H, Yan M, Huang J D. Anal. Chimica Acta, 2014, 847:1.
doi: 10.1016/j.aca.2014.08.013 URL |
[30] |
Schönherr E, Hausser H J. Dev. Immunol., 2000, 7(2/4):89.
doi: 10.1155/2000/31748 URL |
[31] |
Uebersax L, Merkle H P, Meinel L. Tissue Eng. B: Rev., 2009, 15(3):263.
doi: 10.1089/ten.teb.2008.0668 URL |
[32] |
Keenan T M, Folch A. Lab Chip, 2008, 8(1):34.
doi: 10.1039/B711887B URL |
[33] |
Drury J L, Mooney D J. Biomaterials, 2003, 24(24):4337.
doi: 10.1016/S0142-9612(03)00340-5 URL |
[34] |
Lühmann T, Hall H. Materials, 2009, 2(3):1058.
doi: 10.3390/ma2031058 URL |
[35] |
Ladet S, David L, Domard A. Nature, 2008, 452(7183):76.
doi: 10.1038/nature06619 URL |
[36] |
He J K, Du Y N, Villa-Uribe J L, Hwang C, Li D C, Khademhosseini A. Adv. Funct. Mater., 2010, 20(1):131.
doi: 10.1002/adfm.v20:1 URL |
[37] |
Hu X J, Zhao S K, Luo Z Y, Zuo Y F, Wang F, Zhu J M, Chen L F, Yang D Y, Zheng Y J, Zheng Y J, Cheng Y X, Zhou F L, Yang Y. Lab on a Chip, 2020, 20(12):2228.
doi: 10.1039/D0LC00255K URL |
[38] |
Mahadik B P, Wheeler T D, Skertich L J, Kenis P J A, Harley B A C. Adv. Healthcare Mater., 2014, 3(3):449.
doi: 10.1002/adhm.v3.3 URL |
[39] |
Liu W M, Han K, Sun M L, Huang Z C, Wang J Y. Adv. Mater. Technol., 2019, 4(2):1800434.
doi: 10.1002/admt.v4.2 URL |
[40] |
Song H, Chen D L, Ismagilov R F. Angew. Chem. Int. Ed., 2006, 45(44):7336.
doi: 10.1002/(ISSN)1521-3773 URL |
[41] |
Wang Y T, Chen Z Y, Bian F K, Shang L R, Zhu K X, Zhao Y J. Expert. Opin. Drug Discov., 2020, 15(8):969.
doi: 10.1080/17460441.2020.1758663 URL |
[42] |
Song H, Tice J D, Ismagilov R F. Angew. Chem., 2003, 115(7):792.
doi: 10.1002/ange.200390172 URL |
[43] |
Rotman B. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A., 1961, 47(12):1981.
doi: 10.1073/pnas.47.12.1981 URL |
[44] |
Sun M, Vanapalli S A. Anal. Chem., 2013, 85(4):2044.
doi: 10.1021/ac303526y URL |
[45] |
Cai L F, Zhu Y, Du G S, Fang Q. Anal. Chem., 2012, 84(1):446.
doi: 10.1021/ac2029198 URL |
[46] |
Sollier E, Murray C, Maoddi P, di Carlo D. Lab on a Chip, 2011, 11(22):3752.
doi: 10.1039/c1lc20514e pmid: 21979377 |
[47] |
Berthier E, Young E W K, Beebe D. Lab on a Chip, 2012, 12(7):1224.
doi: 10.1039/c2lc20982a pmid: 22318426 |
[48] |
McDonald J C, Whitesides G M. Acc. Chem. Res., 2002, 35(7):491.
doi: 10.1021/ar010110q URL |
[49] |
McDonald J C, Duffy D C, Anderson J R, Chiu D T, Wu H K, Schueller O J A, Whitesides G M. Electrophoresis, 2000, 21(1):27.
pmid: 10634468 |
[50] |
Ng J M K, Gitlin I, Stroock A D, Whitesides G M. Electrophoresis, 2002, 23(20):3461.
doi: 10.1002/1522-2683(200210)23:20【-逻*辑*与-】#x00026;lt;3461::AID-ELPS3461【-逻*辑*与-】#x00026;gt;3.0.CO;2-8 URL |
[51] |
Gómez-Sjöberg R, Leyrat A A, Pirone D M, Chen C S, Quake S R. Anal. Chem., 2007, 79(22):8557.
pmid: 17953452 |
[52] |
Zhang F, Tian C, Liu W M, Wang K, Wei Y Q, Wang H S, Wang J Y, Liu S Q. ACS Sens., 2018, 3(12):2716.
doi: 10.1021/acssensors.8b01370 URL |
[53] |
Zhang X, Wei X, Wei Y J, Chen M L, Wang J H. Talanta, 2020, 218:121147.
doi: S0039-9140(20)30438-0 pmid: 32797903 |
[54] |
Yin H B, Marshall D. Curr. Opin. Biotechnol., 2012, 23(1):110.
doi: 10.1016/j.copbio.2011.11.002 URL |
[55] |
Reece A, Xia B Z, Jiang Z L, Noren B, McBride R, Oakey J. Curr. Opin. Biotechnol., 2016, 40:90.
doi: 10.1016/j.copbio.2016.02.015 URL |
[56] |
Pang L, Ding J, Liu X X, Yuan H Y, Ge Y X, Fan J L, Fan S K. Trac Trends Anal. Chem., 2020, 129:115940.
doi: 10.1016/j.trac.2020.115940 URL |
[57] |
Liu R M, Sun M, Zhang G W, Lan Y P, Yang Z B. Anal. Chimica Acta, 2019, 1092: 42.
doi: 10.1016/j.aca.2019.09.065 URL |
[58] |
Chung J, Ingram P N, Bersano-Begey T, Yoon E. Biomicrofluidics, 2014, 8(6):064103.
doi: 10.1063/1.4900823 URL |
[59] |
Liang L, Jin Y X, Zhu X Q, Zhou F L, Yang Y. Lab on a Chip, 2018, 18(10):1422.
doi: 10.1039/c8lc00088c pmid: 29713720 |
[60] |
Song J, Ryu H, Chung M, Kim Y, Blum Y, Lee S S, Pertz O, Jeon N L. Biosens. Bioelectron., 2018, 104:58.
doi: 10.1016/j.bios.2017.12.038 URL |
[61] |
Fernandes J T S, Tenreiro S, Gameiro A, Chu V, Outeiro T F, Conde J P. Lab Chip, 2014, 14(20):3949.
doi: 10.1039/c4lc00756e pmid: 25167219 |
[62] |
Pei H M, Yu M, Dong D F, Wang Y G, Li Q L, Li L, Tang B. Chem. Sci., 2020, 11(33):8895.
doi: 10.1039/C9SC05566E URL |
[63] |
Levy S B, Marshall B. Nat. Med., 2004, 10(12):S122.
doi: 10.1038/nm1145 URL |
[64] |
Ventola C L. J. Clin. Pharm. Ther., 2015, 40(4):277.
|
[65] |
Fischbach M A, Walsh C T. Science, 2009, 325(5944):1089.
doi: 10.1126/science.1176667 pmid: 19713519 |
[66] |
Blair J M A, Webber M A, Baylay A J, Ogbolu D O, Piddock L J V. Nat. Rev. Microbiol., 2015, 13(1):42.
doi: 10.1038/nrmicro3380 URL |
[67] |
Verbrugge F H, Grieten L, Mullens W. Curr. Heart Fail. Rep., 2014, 11(1):1.
doi: 10.1007/s11897-013-0174-4 pmid: 24218088 |
[68] |
Song S W, Kim S D, Oh D Y, Lee Y, Lee A C, Jeong Y, Bae H J, Lee D, Lee S, Kim J, Kwon S. Adv. Sci., 2019, 6(3):1801380.
doi: 10.1002/advs.v6.3 URL |
[69] |
Zhou H, Zhao L, Zhang X J. Anal. Chem., 2015, 87(4):2048.
doi: 10.1021/ac504823s pmid: 25630902 |
[70] |
Parhi P, Mohanty C, Sahoo S K. Drug Discov. Today, 2012, 17(17/18):1044.
doi: 10.1016/j.drudis.2012.05.010 URL |
[71] |
Kim J, Taylor D, Agrawal N, Wang H, Kim H, Han A, Rege K, Jayaraman A. Lab on a Chip, 2012, 12(10):1813.
doi: 10.1039/c2lc21202a URL |
[72] |
Kim S, Masum F, Kim J K, Chung H J, Jeon J S. Lab on a Chip, 2019, 19(6):959.
doi: 10.1039/C8LC01406J URL |
[73] |
Christoffersson J, Mandenius C F. Methods in Molecular Biology. New York: Springer, 2019.
|
[74] |
Castiaux A D, Spence D M, Martin R S. Anal. Methods, 2019, 11(33):4220.
doi: 10.1039/C9AY01328H URL |
[75] |
Toh Y C, Lim T C, Tai D A, Xiao G F, van Noort D, Yu H. Lab on a Chip, 2009, 9(14):2026.
doi: 10.1039/b900912d URL |
[76] |
Sart S, Tomasi R F X, Amselem G, Baroud C N. Nat. Commun., 2017, 8(1):1.
doi: 10.1038/s41467-016-0009-6 URL |
[77] |
Chen P, Li S J, Guo Y R, Zeng X M, Liu B F. Anal. Chimica Acta, 2020, 1125: 94.
doi: 10.1016/j.aca.2020.05.065 URL |
[78] |
Wightman R M. Science, 2006, 311(5767):1570.
pmid: 16543451 |
[79] |
Xu T, Yue W Q, Li C W, Yao X S, Yang M S. Lab on a Chip, 2013, 13(6):1060.
doi: 10.1039/c3lc40880a URL |
[80] |
Lin N, Zhou X B, Geng X C, Drewell C, Hübner J, Li Z G, Zhang Y L, Xue M, Marx U, Li B. Sci. Rep., 2020, 10(1):1.
doi: 10.1038/s41598-019-56847-4 URL |
[81] |
Shang M L, Soon R H, Lim C T, Khoo B L, Han J. Lab on a Chip, 2019, 19(3):369.
doi: 10.1039/C8LC00970H URL |
[82] |
Huang Y L, Segall J E, Wu M M. Lab on a Chip, 2017, 17(19):3221.
doi: 10.1039/c7lc00623c pmid: 28805874 |
[83] |
Chen Y L, Gao D, Liu H X, Lin S, Jiang Y Y. Anal. Chimica Acta, 2015, 898:85.
doi: 10.1016/j.aca.2015.10.006 URL |
[84] |
Zhang Z X, Chen Y C, Urs S, Chen L L, Simeone D M, Yoon E. Small, 2018, 14(42):1703617.
doi: 10.1002/smll.v14.42 URL |
[85] |
Azizi F, Lu H, Chiel H J, Mastrangelo C H. J. Neurosci. Methods, 2010, 192(2):193.
doi: 10.1016/j.jneumeth.2010.07.011 URL |
[86] |
Zhang X Y, Roper M G. Anal. Chem., 2009, 81(3):1162.
doi: 10.1021/ac802579z URL |
[87] |
Zhang T, Meng J Y, Li S S, Yu C Z, Li J W, Wei C Y, Dai S J. Micromachines, 2020, 11(3):284.
doi: 10.3390/mi11030284 URL |
[88] |
Dhumpa R, Roper M G. Anal. Chimica Acta, 2012, 743:9.
doi: 10.1016/j.aca.2012.07.006 URL |
[1] | 蒋炳炎, 彭涛, 袁帅, 周明勇. 微流控芯片上的颗粒被动聚焦技术[J]. 化学进展, 2021, 33(10): 1780-1796. |
[2] | 邓王平, 王丽华, 宋世平, 左小磊. 生物传感器在POCT中的应用研究[J]. 化学进展, 2016, 28(9): 1341-1350. |
[3] | 蒋艳, 徐溢, 王人杰, 苏喜, 董春燕. 新型纳米荧光探针在微流控细菌芯片检测中的应用[J]. 化学进展, 2015, 27(9): 1240-1250. |
[4] | 雷相阳, 邱宪波, 葛胜祥, 夏宁邵, 陈兴, 崔大付. 基于微流控芯片的CD4+T淋巴细胞计数检测[J]. 化学进展, 2015, 27(7): 870-881. |
[5] | 王晓萍, 洪夏云, 詹舒越, 黄子昊, 庞凯. 表面等离子体共振传感技术和生物分析仪[J]. 化学进展, 2014, 26(07): 1143-1159. |
[6] | 赵丽君, 雷鸣. 甲状腺结合前清蛋白的理论研究[J]. 化学进展, 2014, 26(01): 193-202. |
[7] | 林彩琴, 姚波* . 数字PCR技术进展[J]. 化学进展, 2012, 24(12): 2415-2423. |
[8] | 郝丽, 徐春秀, 程和勇, 刘金华, 殷学锋*. 微流控芯片测定单细胞内化学组分的进展[J]. 化学进展, 2012, 24(08): 1544-1553. |
[9] | 项楠, 朱晓璐, 倪中华. 惯性效应在微流控芯片中的应用[J]. 化学进展, 2011, 23(9): 1945-1958. |
[10] | 黄华璠, 梁坤, 刘玉鹏, 黄士堂, 褚泰伟. F-18标记放射性药物的新方法与新技术[J]. 化学进展, 2011, 23(7): 1501-1506. |
[11] | 瞿祥猛, 林荣生, 陈宏. 基于微流控芯片的微阵列分析[J]. 化学进展, 2011, 23(01): 221-230. |
[12] | 沈玉勤 姚波 方群. 磁场控制技术在微流控芯片中的应用*[J]. 化学进展, 2010, 22(01): 133-139. |
[13] | 卢时湧 吴章桂 叶伟东 吴国锋 潘一斌 钱俊青. 应用前沿亲和色谱研究分子之间相互作用及其应用[J]. 化学进展, 2010, 22(01): 148-152. |
[14] | 姜萍,屈锋,谭信,李勤,耿利娜,邓玉林. 基于微流控芯片电泳的生物分子间相互作用研究*[J]. 化学进展, 2009, 21(09): 1895-1904. |
[15] | 耿利娜,姜萍,徐建栋,车宝泉,屈锋,邓玉林. 纳米技术在毛细管电泳和微流控芯片电泳生物大分子分离中的应用* [J]. 化学进展, 2009, 21(09): 1905-1921. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||