• •
马明放, 栾天翔, 邢鹏遥, 李兆楼, 初晓晓, 郝爱友. 基于β-环糊精的有机小分子凝胶[J]. 化学进展, 2019, 31(2/3): 225-235.
Mingfang Ma, Tianxiang Luan, Pengyao Xing, Zhaolou Li, Xiaoxiao Chu, Aiyou Hao. Low Molecular Weight Organic Compound Gel Based on β-cyclodextrin[J]. Progress in Chemistry, 2019, 31(2/3): 225-235.
β-环糊精是直链淀粉在环糊精葡萄糖基转移酶作用下生成的含有7个D-吡喃葡萄糖单元的环状低聚糖,具有斜截锥形空间立体结构,腔内疏水,腔外亲水。β-环糊精以其低廉的价格、良好的水溶性和生物相容性,在超分子化学领域得到广泛的应用。β-环糊精可用于凝胶的构筑,通常的方法是将β-环糊精接枝到高分子链上,再以得到的高分子链为凝胶因子构筑高分子凝胶。虽然基于β-环糊精的高分子凝胶得到了广泛的关注和研究,但是,直接以β-环糊精为凝胶因子构筑的有机小分子凝胶却鲜有报道。2010年,本课题组首次报道了一种基于β-环糊精和二苯胺的热致有机凝胶。此后,本课题组在β-环糊精有机小分子凝胶领域做了大量的研究工作。本文在实验室研究工作的基础上,首先介绍了β-环糊精有机小分子凝胶的分类和不同因素对凝胶形成的影响,然后深入探讨了β-环糊精有机小分子凝胶的形成机理,系统介绍了β-环糊精有机小分子凝胶的刺激响应性以及在药物载运领域的应用,最后,对β-环糊精有机小分子凝胶的发展前景进行了展望。
分享此文:
Entry | CDs | State |
---|---|---|
1 | α-CD | Sa |
2 | β-CD | Gb |
3 | γ-CD | Sa |
4 | Heptakis(6-deo-I)-β-CD | Pc |
5 | Heptakis(2-O-hydroxypropyl)-β-CD | Sa |
6 | Heptakis(2-O-sulfobutyl)-β-CD | Sa |
7 | Heptakis(2-deo-amino)-β-CD | Sa |
8 | Heptakis(2,6-di-O-methyl)-β-CD | Sa |
9 | Heptakis(2-O-diethylenetriamino)-β-CD | Sa |
10 | Heptakis(6-deo-I)-α-CD | Pc |
11 | Poly-β-CD | Sa |
Solution | β-CD/DMAc/LiCl | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
Methanol | G | G | G | G | G |
Ethanol | G | G | G | G | G |
n-Propylalcohol | G | G | G | G | G |
i-Propanol | G | G | G | G | G |
n-Butyl alcohol | G | G | G | G | G |
i-Butanol | G | G | G | G | G |
t-Butanol | G | G | G | G | G |
n-Amyl alcohol | G | G | G | G | G |
n-Hexyl alcohol | G | G | G | G | G |
n-Heptyl alcohol | G | G | G | G | G |
n-Octanol | G | G | G | G | G |
Phenylcarbinol | G | G | G | G | G |
Ethanediol | S | S | S | S | S |
Propanediol | S | S | S | S | S |
Propanetriol | S | S | S | S | S |
[1] |
Shen Z C, Wang T Y, Liu M H . Angew. Chem. Int. Ed., 2014,53:1.
|
[2] |
Hisamatsu Y, Banerjee S, Avinash M B, Govindaraju T, Schmuck T . Angew. Chem. Int. Ed., 2013,52:12550. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24123861
doi: 10.1002/anie.201306986 URL pmid: 24123861 |
[3] |
Tam A Y, Wong K M, Yam V W . Chem. Eur. J., 2009,15:4775. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19322773
doi: 10.1002/chem.200900046 URL pmid: 19322773 |
[4] |
Ma M F, Gu J G, Yang M M, Li Z L, Lu Z Q, Zhang Y M, Xing P Y, Li S Y, Chu X X, Wang Y J, Li Q, Lin M Y, Hao A Y . RSC Adv., 2015,5:70178.
|
[5] |
Xing P Y, Chu X X, Li S Y, Ma M F, Hao A Y . ChemPhysChem, 2014,15:2377. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24789749
doi: 10.1002/cphc.201402018 URL pmid: 24789749 |
[6] |
Xing P Y, Chu X X, Ma M F, Li S Y, Hao A Y . Chem. Asian J., 2014,9:3440. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25224776
doi: 10.1002/asia.201402645 URL pmid: 25224776 |
[7] |
Sui J F, Wang L H, Zhao W R, Hao J C . Chem. Commun., 2016,52:6993. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27156999
doi: 10.1039/c6cc01621a URL pmid: 27156999 |
[8] |
Song S S, Feng L, Song A X, Hao J C . J. Phys. Chem. B, 2012,116:12850. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23025583
doi: 10.1021/jp3066025 URL pmid: 23025583 |
[9] |
Nanda J, Biswas A, Adhikari B, Banerjee A . Angew. Chem. Int. Ed., 2013,52:5041. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23568284
doi: 10.1002/anie.201301128 URL pmid: 23568284 |
[10] |
童林荟(Tong L H) . 环糊精化学——基础与应用 (Cyclodextrin Chemistry——Foundation and Application). 北京: 科学出版社 (Beijing: Science Press), 2001. 10.
|
[11] |
Sun T, Li Y M, Zhang H C, Li J Y, Xin F F, Kong L, Hao A Y . Colloids Surf. A, 2011,375:87.
|
[12] |
Sun T, Guo Q, Zhang C, Hao J C, Xing P Y, Li S Y, Hao A Y, Liu G C . Langmuir, 2012,28:8625. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22607559
doi: 10.1021/la301497t URL pmid: 22607559 |
[13] |
Sun T, Zhang H C, Kong L, Qiao H W, Li Y M, Xin F F, Hao A Y . Carbohydra. Res., 2011,346:285. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21146158
doi: 10.1016/j.carres.2010.11.003 URL pmid: 21146158 |
[14] |
Ma M F, Su J, Sheng X, Su F, Li S Y, Xing P Y, Hao A Y . J. Mol. Liq., 2014,198:1.
|
[15] |
Zhou C C, Cheng X H, Zhao Q, Yan Y, Wang J D, Huang J B . Scientific Reports, 2014,4:7355. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25483453
doi: 10.1038/srep07355 URL pmid: 25483453 |
[16] |
Zhou C C, Huang J B, Yan Y . Soft Matter, 2016,12:1579. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26660592
doi: 10.1039/c5sm02698a URL pmid: 26660592 |
[17] |
Chen L, Chen H, Yao X Y, Ma X, Tian H . Chem-Asian J., 2015,10:2352. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26211904
doi: 10.1002/asia.201500704 URL pmid: 26211904 |
[18] |
Chen H, Ma X, Wu S F, Tian H . Angew. Chem., 2014,126:14373.
|
[19] |
Zhang Q W, Qu D H, Wu J C, Ma X, Wang Q C, Tian H . Langmuir, 2013,29:5345. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23560858
doi: 10.1021/la4012444 URL pmid: 23560858 |
[20] |
Nakahata M, Takashima Y, Harada A . Angew. Chem. Int. Ed., 2014,53:3617. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24596338
doi: 10.1002/anie.201310295 URL pmid: 24596338 |
[21] |
Miyamae K, Nakahata M, Takashima Y, Harada A . Angew. Chem. Int. Ed., 2015,54:8984.
|
[22] |
Kakuta T, Takashima Y, Sano T, Nakamura T, Kobayashi Y, Yamaguchi H, Harada A . Macromolecules, 2015,48:732.
|
[23] |
Nakahata M, Takashima Y, Harada A . Macromol. Rapid Comm., 2015,37:86.
|
[24] |
Zheng Y T, Kobayashi Y, Sekine T, Takashima Y, Hashidzume A, Yamaguchi H, Harada A . Nat. Commun., 2018, DOI: 10.1038/s42004-017-0003-x.
|
[25] |
Takashima Y, Sawa Y, Iwaso K, Nakahata M, Yamaguchi H, Harada A . Macromolecules, 2017,50:3254.
|
[26] |
Koyanagi K, Takashima Y, Yamaguchi H, Harada A . Macromolecules, 2017,50:5695.
|
[27] |
Nakahata M, Takashima Y, Yamaguchi H, Harada A . Nat. Commun., 2011,2:511. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22027591
doi: 10.1038/ncomms1521 URL pmid: 22027591 |
[28] |
Zhang Y N, Yang D, Han J L, Zhou J, Jin Q X, Liu M H, Duan P F . Langmuir, 2018,34:5821. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29672070
doi: 10.1021/acs.langmuir.8b01035 URL pmid: 29672070 |
[29] |
Li Y Y, Liu J, Du G Y, Yan H, Wang H Y, Zhang H C, An W, Zhao W J, Sun T, Xin F F, Kong L, Li Y M, Hao A Y, Hao J C . J. Phys. Chem. B, 2010,114:10321. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20701367
doi: 10.1021/jp1017373 URL pmid: 20701367 |
[30] |
Li Y Y, Zhao W J, Zhang H C, Sun T, An W, Xin F F, Hao A Y . Chinese Chem. Lett., 2010,21:1251.
|
[31] |
Zhao W J, Li Y Y, Sun T, Yan H, Hao A Y, Xin F F, Zhang H C, An W, Kong L, Li Y M . Colloids Surf. A, 2011,374:115.
|
[32] |
Xin F F, Zhang H C, Hao B X, Sun T, Kong L, Li Y M, Hou Y H, Li S Y, Zhang Y, Hao A Y . Colloids Surf. A, 2012,410:18. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0927775712003974
doi: 10.1016/j.colsurfa.2012.06.008 URL |
[33] |
Xing P Y, Chu X X, Li S Y, Xin F F, Ma M F, Hao A Y . New J. Chem., 2013,37:3949. http://xlink.rsc.org/?DOI=c3nj00984j
doi: 10.1039/c3nj00984j URL |
[34] |
Li Z L, Liu W Q, Hao A Y . Colloids Surf. A, 2014,451:25. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0927775714002829
doi: 10.1016/j.colsurfa.2014.03.044 URL |
[35] |
Li Z L, Hao A Y, Li X . J. Mol. Liq., 2014,196:52. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0167732214001263
doi: 10.1016/j.molliq.2014.03.025 URL |
[36] |
Kong L, Xing P Y, Chu X X, Hao A Y . J. Control. Release 2017,259:e77.
|
[37] |
Hou Y H, Xin F F, Yin M J, Kong L, Zhang H C, Sun T, Xing P Y, Hao A Y . Colloids Surf. A, 2012,414:160. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0927775712005420
doi: 10.1016/j.colsurfa.2012.08.011 URL |
[38] |
Xing P Y, Chu X X, Li S Y, Hou Y H, Ma M F, Yang J S, Hao A Y . RSC Adv., 2013,3:22087. http://xlink.rsc.org/?DOI=c3ra42587h
doi: 10.1039/c3ra42587h URL |
[39] |
Hou Y H, Li S Y, Sun T, Yang J S, Xing P Y, Liu W Q, Hao A Y . J. Incl. Phenom. Macrocycl. Chem. 2014,80:217. http://link.springer.com/10.1007/s10847-013-0379-x
doi: 10.1007/s10847-013-0379-x URL |
[40] |
Kong L, Sun T, Xin F F, Zhao W J, Zhang H C, Li Z L, Li Y M, Hou Y H, Li S Y, Hao A Y . Colloids Surf. A, 2011,392:156. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0927775711006212
doi: 10.1016/j.colsurfa.2011.09.049 URL |
[41] |
Liu W Q, Xing P Y, Xin F F, Hou Y H, Sun T, Hao J C, Hao A Y . J. Phys. Chem. B, 2012,116:13106. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23051026
doi: 10.1021/jp306462z URL pmid: 23051026 |
[42] |
Ma X, Tian H . Acc. Chem. Res., 2014,47:1971. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24669851
doi: 10.1021/ar500033n URL pmid: 24669851 |
[43] |
Qu D H, Wang Q C, Ren J, Tian H . Org. Lett., 2004,6:2085. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15200291
doi: 10.1021/ol049605g URL pmid: 15200291 |
[44] |
Li Y G, Liu M . H. J. Colloid Interf. Sci., 2007,306:386. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17140595
doi: 10.1016/j.jcis.2006.10.055 URL pmid: 17140595 |
[45] |
Ma X, Cao J J, Wang Q C, Tian H . Chem. Commun., 2011,47:3559. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21321705
doi: 10.1039/c0cc05488g URL pmid: 21321705 |
[46] |
Xing P Y, Sun T, Li S Y, Hao A Y, Su J, Hou Y H . Colloids Surf. A, 2013,421:44.
|
[47] |
Hou Y H, Sun T, Xin F F, Xing P Y, Li S Y, Hao A Y . J. Incl. Phenom. Macrocycl. Chem., 2014,79:133.
|
[48] |
Chu X X, Xing P Y, Li S Y, Ma M F, Hao A Y . Colloids Surf. A, 2014,461:11. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0927775714006347
doi: 10.1016/j.colsurfa.2014.07.028 URL |
[49] |
Saenger W, Jacob J, Gessler K, Steiner T, Hoffmann D, Sanbe H, Koizumi K, Smith S M, Takaha T . Chem. Rev., 1998,5:1787.
|
[50] |
Xin F F, Xing P Y, Li S Y, Hou Y H, Hao A Y . RSC Adv., 2013,3:21959. http://xlink.rsc.org/?DOI=c3ra43242d
doi: 10.1039/c3ra43242d URL |
[51] |
Chen Y, Zhang Y M, Liu Y . Chem. Commun., 2010,46:5622. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20585706
doi: 10.1039/c0cc00690d URL pmid: 20585706 |
[52] |
Gao Y A, Zhao X Y, Dong B, Zheng L Q, Li N, Zhang S H . J. Phys. Chem. B, 2006,110:8576. https://pubs.acs.org/doi/10.1021/jp057478f
doi: 10.1021/jp057478f URL |
[53] |
Li Z L, Hao A Y, Hao J C . Colloids Surf. A, 2014,441:8. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0927775713006894
doi: 10.1016/j.colsurfa.2013.08.078 URL |
[54] |
Xing P Y, Li S Y, Xin F F, Hou Y H, Hao A Y, Sun T, Su J . Carbohydra. Res., 2016,367:18. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23291275
doi: 10.1016/j.carres.2012.11.023 URL pmid: 23291275 |
[55] |
Li Z L, Zhang B, Jia S H, Ma M F, Hao J C . J. Mol. Liq., 2018,250:19. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0167732217353813
doi: 10.1016/j.molliq.2017.11.154 URL |
[56] |
Kong L, Zhang F, Xing P Y, Chu X X, Hao A Y . Colloids Surf. A, 2017,522:577. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0927775717302510
doi: 10.1016/j.colsurfa.2017.03.016 URL |
[1] | 张婉萍, 刘宁宁, 张倩洁, 蒋汶, 王梓鑫, 张冬梅. 刺激响应性聚合物微针系统经皮药物递释[J]. 化学进展, 2023, 35(5): 735-756. |
[2] | 钱雪丹, 余伟江, 付濬哲, 王幽香, 计剑. 透明质酸基微纳米凝胶的制备及生物医学应用[J]. 化学进展, 2023, 35(4): 519-525. |
[3] | 陈一明, 李慧颖, 倪鹏, 方燕, 刘海清, 翁云翔. 含儿茶酚基团的湿态组织粘附水凝胶[J]. 化学进展, 2023, 35(4): 560-576. |
[4] | 于小燕, 李萌, 魏磊, 邱景义, 曹高萍, 文越华. 聚丙烯腈在锂金属电池电解质中的应用[J]. 化学进展, 2023, 35(3): 390-406. |
[5] | 李良春, 郑仁林, 黄毅, 孙荣琴. 多组分自组装小分子水凝胶中的自分类组装[J]. 化学进展, 2023, 35(2): 274-286. |
[6] | 李姝慧, 李倩倩, 李振. 从单分子到分子聚集态科学[J]. 化学进展, 2022, 34(7): 1554-1575. |
[7] | 韩冬雪, 金雪, 苗碗根, 焦体峰, 段鹏飞. 超分子组装体激发态手性的响应性[J]. 化学进展, 2022, 34(6): 1252-1262. |
[8] | 柳凤琦, 姜勇刚, 彭飞, 冯军宗, 李良军, 冯坚. 超轻纳米纤维气凝胶的制备及其应用[J]. 化学进展, 2022, 34(6): 1384-1401. |
[9] | 仲宣树, 刘宗建, 耿雪, 叶霖, 冯增国, 席家宁. 材料表面性质调控细胞黏附[J]. 化学进展, 2022, 34(5): 1153-1165. |
[10] | 王丽媛, 张朦, 王静, 袁玲, 任林, 高庆宇. 自振荡凝胶的仿生运动[J]. 化学进展, 2022, 34(4): 824-836. |
[11] | 宫悦, 程一竹, 胡银春. 高分子导电水凝胶的制备及在柔性可穿戴电子设备中的应用[J]. 化学进展, 2022, 34(3): 616-629. |
[12] | 钟琴, 周帅, 王翔美, 仲维, 丁晨迪, 傅佳骏. 介孔二氧化硅基智能递送体系的构建及其在各类疾病治疗中的应用[J]. 化学进展, 2022, 34(3): 696-716. |
[13] | 李红, 史晓丹, 李洁龄. 肽自组装水凝胶的制备及在生物医学中的应用[J]. 化学进展, 2022, 34(3): 568-579. |
[14] | 王金凤, 李爱森, 李振. 室温磷光凝胶研究进展[J]. 化学进展, 2022, 34(3): 487-498. |
[15] | 王萌, 宋贺, 祝伊飞. 智能响应蓝相液晶光子晶体[J]. 化学进展, 2022, 34(12): 2588-2603. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||