English
新闻公告
More
化学进展 2013, Vol. 25 Issue (04): 479-487 DOI: 10.7536/PC120631 前一篇   后一篇

• 金属和非金属蛋白 •

硒蛋白M及其与重大疾病的关系

陈平1,2, 姜亮2, 刘琼*2, 杨思林3, 宋云3, 倪嘉缵2   

  1. 1. 中国科学院长春应用化学研究所 长春 13002;
    2. 深圳大学生命科学学院 深圳 518060;
    3. 安徽省华信生物药业股份有限公司 界首 236500
  • 收稿日期:2012-06-01 修回日期:2012-08-01 出版日期:2013-04-24 发布日期:2013-04-09
  • 通讯作者: 刘琼 E-mail:liuqiong@szu.edu.cn
  • 基金资助:

    国家自然科学基金项目(No.31070731);广东省自然科学基金项目(No.10151806001000023);中国博士后科学基金项目(No.2012M521625)和深圳市科技项目(No.CXB201005240008A) 资助

Selenoprotein M and Its Effects on Diseases

Chen Ping1,2, Jiang Liang2, Liu Qiong*2, Yang Silin3, Song Yun3, Ni Jiazuan2   

  1. 1. Changchun Institute of Applied Chemistry, Chinese Academy of Sciences, Changchun 13002;
    2. College of Life Sciences, Shenzhen University, Shenzhen 518060, China;
    3. Huaxin Bio-Pharmaceutical Co. Ltd, Jieshou 236500, China
  • Received:2012-06-01 Revised:2012-08-01 Online:2013-04-24 Published:2013-04-09

硒蛋白M(SelM)是2002年应用生物信息学方法发现的一种内质网硒蛋白,其二级结构中含有一个氧化还原调节基序CXXU,且该蛋白在脑中大量表达。SelM因具有维持机体氧化还原水平、保护神经细胞和调节钙稳态平衡等重要作用,近年成为研究热点。本文结合本课题组的研究结果,对硒蛋白M的最新研究进展、生物功能、与重大疾病的关系及今后研究方向等方面进行了综述和展望。

Selenoprotein M (SelM) was discovered in 2002 by bioinformatics analysis. SelM is located in the endoplasmic reticulum, containing a common redox motif cysteine-X-X-selenocysteine. SelM attracts great attention due to its high expression in brain and its potential roles in antioxidative defense, neuroprotective function and cytosolic calcium regulation. This paper reviews recent research progress in SelM, especially its biological function and its relation with diseases, together with the author's work on SelM. The prospect of SelM research is also discussed in this paper.

Contents
1 Introduction
2 The primary structure of SelM and its distribution
3 The spatial structure of SelM
4 The biological function of SelM
4.1 Antioxidative function
4.2 Interaction with metal ions
4.3 Calcium regulation
5 Relation between SelM and diseases
5.1 SelM and AD
5.2 SelM and reproduction and development
5.3 SelM and cancer prevention
6 Perspectives

中图分类号: 

()

[1] Kryukov G V, Castellano S, Novoselov S V, Lobanov A V, Zehtab O, Guigo R, Gladyshev V N. Science, 2003, 300(5624): 1439-1443
[2] Hatfield D L, Gladyshev V N. Selenium: Its Molecular Biology and Role in Human Health (2nd ed. ). Springer Science, 2012
[3] 徐辉碧(Xu H B), 黄开勋(Huang K X), 刘琼(Liu Q), 刘红梅(Liu H M). 硒的化学、生物化学及其在生命科学中的应用(Selenium: Its Chemistry, Biochemistry and Application in Life Science). 武汉: 华中科技大学出版社(Wuhan: Huazhong University of Science and Technology Press), 2009
[4] 刘俊秋(Liu J Q), 罗贵民(Luo G M), 牟颖(Mu Y), (主编,Eds.). Selenoproteins and Mimics. 杭州: Springer-浙江大学出版社(Hangzhou: Springer-Zhejiang University Press), 2011
[5] 刘琼(Liu Q), 姜亮(Jiang L), 田静(Tiang J), 倪嘉缵(Ni J Z). 化学进展(Progress in Chemistry), 2009, 21(5): 819-830
[6] Martin J L. Structure, 1995, 3(3): 245-250
[7] Hatfield D L, Berry M J, Gladyshev V N. Eds. Selenium Its Molecular Biology and Role in Human Health, 3rd ed., Springer, 2012. 197-203
[8] Lu W, Li W W, Jin X K, He L, Jiang H, Wang Q. Peptides, 2012, 34(1): 168-176
[9] Sunde R A, Raines A M, Barnes K M, Evenson J K. Biosci. Rep., 2009, 29(5): 329-338
[10] Korotkov K V, Novoselov S V, Hatfield D L, Gladyshev V N. Mol. Cell. Biol., 2002, 22(5): 1402-1411
[11] Jiang L, Liu Q, Ni J. BMC Genomics, 2010, 11: art. no. 289
[12] 陈华(Chen H), 姜亮(Jiang L), 倪嘉缵(Ni J Z), 刘琼(Liu Q). 科学通报(Chinese Science Bulletin), 2012, 57(11): 910-917
[13] Hadaszadeh B M, Beggs A H. Physiology, 2006, 21: 307-315
[14] Zhang Y, Zhou Y, Schweizer U, Savaskan N E, Hua D, Kipnis J, Hatfield D L, Gladyshev V N. J. Biol. Chem., 2008, 283(4): 2427-2438
[15] Ferguson A D, Labunskyy V M, Fomenko D E, Arac D, Chelliah Y, Amezcua C A, Rizo J, Gladyshev V N, Deisenhofer J. J. Biol. Chem., 2006, 281(6): 3536-3543
[16] Pollock S, Kozlov G, Pelletier M F, Trempe J F, Jansen G, Sitnikov D, Bergeron J J, Gehring K, Ekiel I, Thomas D Y. EMBO J., 2004, 23(5): 1020-1029
[17] Hwang D Y, Sin J S, Kim M S, Yim S Y, Kim Y K, Kim C K, Kim B G, Shim S B, Jee S W, Lee S H. Int. J. Mol. Med., 2008, 21(2): 169-179
[18] Reeves M A, Bellinger F P, Berry M J. Antioxid. Redox Signal., 2010, 12(7): 809-818
[19] Garcia-Triana A, Gomez-Jimenez S, Peregrino-Uriarte A B, Lopez-Zavala A, Gonzalez-Aguilar G, Sotelo-Mundo R R, Valenzuela-Soto E M, Yepiz-Plascencia G. Comp. Biochem. Physiol. A: Mol. Integr. Physiol., 2010, 155(2): 200-204
[20] Chen P, Wang R R, Ma X J, Liu Q, Ni J Z. Int. J. Mol. Sci., 2013, 14(3): 4385-4399
[21] Hofmann E R, Boyanapalli M, Lindner D J, Weihua X, Hassel B A, Jagus R, Gutierrez P L, Kalvakolanu D V. Mol. Cell. Biol., 1998, 18(11): 6493-6504
[22] Hwang D Y, Sin J S, Kim Y K, Shim S B, Lee S H, Lee B C, Kim M S, Chao J S, Chae K R. Laboraroty Animal Research, 2007, 23(3): 231-238
[23] Battin E E, Brumaghim J L. Cell Biochem. Biophys., 2009, 55(1): 1-23
[24] Mattson M P. Physiol. Rev., 1997, 77(4): 1081-1132
[25] Reeves M A. Doctoral Dissertation of the University of Hawaii, 2012
[26] Arbogast S, Beuvin M, Fraysse B, Zhou H, Muntoni F, Ferreiro A. Ann. Neurol., 2009, 65(6): 677-686
[27] Fill M, Copello J A. Physiol. Rev., 2002, 82(4): 893-922
[28] Mak D O, McBride S M, Foskett J K. J. Gen. Physiol., 2003, 122(5): 583-603
[29] Frickel E M, Riek R, Jelesarov I, Helenius A, Wuthrich K, Ellgaard L. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A., 2002, 99(4): 1954-1959
[30] Cardoso B R, Ong T P, Jacob-Filho W, Jaluul O, Freitas M I, Cozzolino S M. Br. J. Nutr., 2010, 103(6): 803-806
[31] Loef M, Schrauzer G N, Walach H. J. Alzheimers Dis., 2011, 26(1): 81-104
[32] Hwang D Y, Cho J S, Oh J H, Shim S B, Jee S W, Lee S H, Seo S J, Lee S K, Lee S H, Kim Y K. Neurochem. Res., 2005, 30(8): 1009-1019
[33] Yim S Y, Chae K R, Shim S B, Hong J T, Park J Y, Lee C Y, Son H J, Sheen Y Y, Hwang D Y. Int. J. Mol. Med., 2009, 24(1): 91-96
[34] Dumont M, Beal M F. Free Radic Biol. Med., 2011, 51(5): 1014-1026
[35] Nijholt D A, de Graaf T R, van Haastert E S, Oliveira A O, Berkers C R, Zwart R, Ovaa H, Baas F, Hoozemans J J, Scheper W. Cell Death Differ., 2011, 18(6): 1071-1081
[36] Resende R F E, Pereira C, Oliveira C R. Journal of Neuroscience Research, 2008, 86(9): 2091-2099
[37] Copanaki E, Schurmann T, Eckert A, Leuner K, Muller W E, Prehn J H, Kogel D. Biochim. Biophys. Acta, 2007, 1773(2): 157-165
[38] LaFerla F M. Nat. Rev. Neurosci., 2002, 3(11): 862-872
[39] Bezprozvanny I. Trends. Mol. Med., 2009, 15(3): 89-100
[40] Deibel M A, Ehmann W D, Markesbery W R. J. Neurol. Sci., 1996, 143(1/2): 137-142
[41] Danscher G, Jensen K B, Frederickson C J, Kemp K, Andreasen A, Juhl S, Stoltenberg M, Ravid R. J. Neurosci. Methods, 1997, 76(1): 53-59
[42] Scheuner D, Eckman C, Jensen M, Song X, Citron M, Suzuki N, Bird T D, Hardy J, Hutton M, Kukull W. Nat. Med., 1996, 2(8): 864-870
[43] Paszkowski T, Traub A I, Robinson S Y, McMaster D. Clin. Chim. Acta, 1995, 236(2): 173-180
[44] Godwin K R, Buckley R. Australian Journal of Experimental Agriculture and Animal Husbandry, 1970, 10(47): 672-678
[45] Ranawat P, Bansal M P. American Journal of Biomedical Sciences, 2009, 1(3): 226-241
[46] Ursini F, Heim S, Kiess M, Maiorino M, Roveri A, Wissing J, Flohe L. Science, 1999, 285(5432): 1393-1396
[47] Kaur P, Bansal M P. Nutrition, 2005, 21(3): 351-357
[48] Blot W J, Li J Y, Taylor P R, Guo W, Dawsey S, Wang G Q, Yang C S, Zheng S F, Gail M, Li G Y. J. Natl. Cancer Inst., 1993, 85(18): 1483-1492
[49] Apostolou S, Klein J O, Mitsuuchi Y, Shetler J N, Poulikakos P I, Jhanwar S C, Kruger W D, Testa J R. Oncogene, 2004, 23(29): 5032-5040
[50] Kumaraswamy E, Malykh A, Korotkov K V, Kozyavkin S, Hu Y, Kwon S Y, Moustafa M E, Carlson B A, Berry M J, Lee B J. J. Biol. Chem., 2000, 275(45): 35540-35547
[51] Nasr M A H Y, Diamond A M. Cancer Therapy, 2003, 1: 293-298
[52] Kipp A, Banning A, van Schothorst E M, Meplan C, Schomburg L, Evelo C, Coort S, Gaj S, Keijer J, Hesketh J. Mol. Nutr. Food Res., 2009, 53(12): 1561-1572
[53] Meplan C, Hesketh J. Mutagenesis, 2012, 27(2): 177-186
[54] Min-Hyuk Yoo B A C, Tsuji P A, Tobe R, Naranjo-Suarez S, Lee B J, Davis C D, Gladyshev V N, Hatfield D L. Selenium: Its Molecular Biology and Role in Human health(2nd ed.). Springer Science, 2012. Part 3, 325-333

[1] 李享, 石家愿, 邱爽, 王明芳, 刘长林*. SOD1抑制与活性氧信号转导的调控[J]. 化学进展, 2018, 30(10): 1475-1486.
[2] 刘红梅*, 金剑波, 周军, 黄开勋, 徐辉碧. 硒蛋白S的结构、功能及与疾病的关系[J]. 化学进展, 2018, 30(10): 1487-1495.
[3] 黄辉, 陈俊, 卢会茹, 周梦雪, 胡毅, 柴之芳. 帕金森病中的关键金属元素[J]. 化学进展, 2018, 30(10): 1592-1600.
[4] 赵艳霞, 何圣贵. 异核氧化物团簇与小分子的反应研究[J]. 化学进展, 2016, 28(4): 401-414.
[5] 李阳, 牛军峰, 张驰, 王正早, 郑梦源, 商恩香. 水中金属纳米颗粒对细菌的光致毒性机理[J]. 化学进展, 2014, 26(0203): 436-449.
[6] 王兆慧, 宋文静, 马万红, 赵进才. 铁配合物的环境光化学及其参与的环境化学过程[J]. 化学进展, 2012, 24(0203): 423-432.
[7] 马小媛, 钱卫平. 抗氧化能力评价方法[J]. 化学进展, 2011, 23(8): 1737-1746.
[8] 张世炳,汪英,刘长林. 基于金属的神经退行性疾病治疗策略*[J]. 化学进展, 2009, 21(05): 903-910.
[9] 余凌虹,刘耕陶. 五味子联苯环辛烯类木脂素成分的结构与药理活性关系和药物创新[J]. 化学进展, 2009, 21(01): 66-76.
[10] 张朝峰,杜会枝,杨频. 阿尔茨海默病分子机理的离子通道假说*[J]. 化学进展, 2006, 18(09): 1194-1199.
[11] 李海玲 徐辉碧 高中洪 . 微量元素铁与蛋白质酪氨酸硝化[J]. 化学进展, 2006, 18(05): 622-626.
阅读次数
全文


摘要

硒蛋白M及其与重大疾病的关系