English
新闻公告
More
化学进展 2008, Vol. 20 Issue (06): 887-898 前一篇   后一篇

• 综述与评论 •

手性咪唑啉酮类有机催化剂催化的不对称反应*

姚成福 孙彩霞 闫少宇 吴海虹**   

  1. (上海华东师范大学化学系 绿色化学与化工过程绿色化重点实验室 上海 200062)

  • 收稿日期:2007-07-25 修回日期:2007-10-17 出版日期:2008-06-24 发布日期:2008-06-24
  • 通讯作者: 吴海虹

Chiral Imidazolidinones-catalyzed Asymmetric Reactions

Yao Chengfu; Sun Caixia; Yan Shaoyu; Wu Haihong**

  

  1. (Shanghai Key Laboratory of Green Chemistry and Chemical Processes, Chemistry Department of East China Normal University, Shanghai 200062, China)
  • Received:2007-07-25 Revised:2007-10-17 Online:2008-06-24 Published:2008-06-24
  • Contact: Wu Haihong
近年来,不对称有机催化过程日趋成熟,用于越来越多的实际应用。相对于金属催化过程有机胺催化剂具有许多潜在的优势:相对比较稳定,价格较低,容易得到,没有金属泄露到环境或产品中的风险以及对操作环境要求不高等,有机胺已被证明是实现不对称转化的有效手段。手性咪唑啉酮催化剂是有机胺催化剂中的一种类型。本文总结了手性咪唑啉酮催化剂在Diels-Alder反应、1,3-偶极环加成、Michael反应、Friedel-Crafts烷基化等不对称催化反应中的应用研究进展,并对未来手性咪唑啉酮在工业中的应用作了展望。

Enantioselective organocatalytic processes have developed maturely in recent years with an impressive number of applications now available. Aminocatalysis has proven to be a powerful procedure for the enantioselective transformations owing to their potential advantages over metal-catalyzed processes:usually more stable, less expensive, readily available ,no risk of metal leakage into environment or the product, and can be applied in less demanding reaction conditions. Chiral imidazolidinones is an important sort of aminocatalysis. The paper summarizes the applications and advances of chiral imidazolidinones in asymmetric catalytic reactions, such as Diels-Alder reaction, 1,3-dipolar cycloaddition, Michael reaction, Friedel-Crafts alkylation. Moreover, the future applications of chiral imidazolidinones in the industry manufactures are also prospected.

中图分类号: 

()

[ 1 ] Corey E J , Helal C J . Angew. Chem. Int . Ed. , 1998 , 37 :1986 —2012
[ 2 ] Sawamura M, Ito Y. Chem. Rev. , 1992 , 92 : 857 —871
[ 3 ] Shibasaki M, Yoshikawa N. Chem. Rev. , 2002 , 102 : 2187 —2209
[ 4 ] Tao B , Ruble J C , Hoic D A , et al . J . Am. Chem. Soc. , 1999 ,121 : 5091 —5092
[ 5 ] Altava B , Burguete M I , Verdugo E G, et al . Tetrahedron Letters , 2006 , 47 : 2311 —2314
[ 6 ] Tanaka K, Hagiwara Y, Noguchi K. Angew. Chem. Int . Ed. ,2005 , 44 : 7260 —7263
[ 7 ] Dalko P I , Moisan L. Angew. Chem. Int . Ed. , 2001 , 40 :3726 —3748
[ 8 ] Dalko P I , Moisan L. Angew. Chem. Int . Ed. , 2004 , 43 :5138 —5175
[ 9 ] Guillena G, Ramón D J . Tetrahedron Asymmetry , 2006 , 17 :1465 —1492
[10] 伍贻康(Wu Y K) , 吴毓林(Wu YL) . 化学进展( Progress in Chemistry) , 2007 , 19(1) : 6 —34
[11] 江焕峰(Jang H F) , 王玉刚(Wang Y G) , 刘海灵(Liu H L)等. 有机化学(Chinese Journal of Organic Chemistry) , 2004 , 24(12) : 1513 —1531
[12] 傅滨(Fu B) , 肖玉梅(Xiao YM) , 覃兆海(Qin Z H) 等. 有机化学( Chinese Journal of Organic Chemistry) , 2006 , 26 ( 7) :899 —905
[13] 程传玲(Cheng C L) , 郝二军(Hao E J ) , 李伟(Li W) 等. 化学试剂(Chemical Reagents) , 2007 , 29(3) : 147 —150
[14] 李经纬(Li J W) , 徐利文(Xu L W) , 夏春谷(Xia C G) . 有机化学( Chinese Journal of Organic Chemistry) , 2004 , 24 ( 1) :23 —28
[15] 魏晓芳(Wei X F) . 有机化学( Chinese Journal of Organic Chemistry) , 2005 , 25(12) : 1619 —1625
[16] 刘宝友(Liu B Y) , 杨会龙(Yang H L) , 刘海春(Liu H C) 等.河北工业科技( Hebei Journal of Industrial Science and Technology) , 2007 , 24(1) : 54 —57
[17] 樊建芬(Fan J F) , 孙云鹏(Sun Y P) , 肖鹤鸣(Xiao H M) . 有机化学(Chinese Journal of Organic Chemistry) , 2006 , 26 (11) :1463 —1467
[18] Connon S J . Chem. Eur. J . , 2006 , 12 : 5418 —5427
[19] Wittkopp A , Schreiner P R. Chem. Eur. J . , 2003 , 9 : 407 —414
[20] Raheem I T , Jacobsen E N. Adv. Synth. Catal . , 2005 , 347 :1701 —1708
[21] Zu L , Xie H , Li H , et al . Adv. Synth. Catal . , 2007 , 349 :1882 —1886
[22] Wybberg H , Saring E G J . J . Am. Chem. Soc. , 1982 , 104 :166 —168
[23] Taggi A E , Hafez A M, Wack H , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2000 , 122 : 7831 —7832
[24] Ahrendt K A , Borths C J , MacMillan D W C. J . Am. Chem.Soc. , 2000 , 122 : 4243 —4244
[25] Northrup A B , MacMillan D W C. J . Am. Chem. Soc. , 2002 ,124 : 2458 —2460
[26] Kinsman A C , Kerr M A. J . Am. Chem. Soc. , 2003 , 125 :14120 —14125
[27] Juhl K, Jorgensen K A. Angew. Chem. Int . Ed. , 2003 , 42 :1498 —1501
[28] Park J K, Sreekanth P , Kim B M. Adv. Synth. Catal . , 2004 ,346 : 49 —52
[29] Wilson R M, Jen W S , MacMillan D WC. J . Am. Chem. Soc. ,2005 , 127 : 11616 —11617
[30] Gordillo R , Houk K N. J . Am. Chem. Soc. , 2006 , 128 :3543 —3553
[31] List B , Pojarliev P , Martin H J . Org. Lett . , 2001 , 3 : 2423 —2425
[32] Halland N , Hazell R G, Jorgensen K A. J . Org. Chem. , 2002 ,67 : 8331 —8338
[33] Brown S P , Goodwin N C , MacMillan D W C. J . Am. Chem.Soc. , 2003 , 125 : 1192 —1194
[34] Fonseca M T H , List B. Angew. Chem. Int . Ed. , 2004 , 43 :3958 —3960
[35] Wang W, Li H , Wang J . Org. Lett . , 2005 , 7 : 1637 —1639
[36] Peelen T J , Chi Y G, Gellman S H. J . Am. Chem. Soc. , 2005 ,127 : 11598 —11599
[37] Hayashi Y, Gotoh H , Tamura T , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2005 , 127 : 16028 —16029
[38] Yang J W, Fonseca M T H , List B. J . Am. Chem. Soc. , 2005 ,127 : 15036 —15037
[39] Chen Y K, Yoshida M, MacMillan D W C. J . Am. Chem. Soc. ,2006 , 128 : 9328 —9329
[40] Horstmann T E , Guerin D J , Miller S J . Angew. Chem. Int .Ed. , 2000 , 39 : 3635 —3637
[41] Wang J , Li H , Zu L S , et al . Org. Lett . , 2006 , 8 : 1391 —1394
[42] Dinér P , Nielsen M, Marigo M, et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2007 , 46 : 1983 —1987
[43] Vesely J , Ibrahem I , Zhao G L , et al . Angew. Chem. Int . Ed. ,2007 , 46 : 778 —781
[44] Ibrahem I , Rios R , Vesely J , et al . Chem. Commun. , 2007 ,849 —851
[45] Uria U , Vicario J L , Badia D , et al . Chem. Commun. , 2007 ,2509 —2511
[46] Hafez A M, Taggi A E , Wack H , et al . Org. Lett . , 2001 , 3 :2049 —2051
[47] Brochu M P , Brown S P , MacMillan D W C. J . Am. Chem.Soc. , 2004 , 126 : 4108 —4109
[48] Bobbio C , Gouverneur V. Org. Biomol . Chem. , 2006 , 4 :2065 —2075
[49] Barthazy P , Hintermann L , Stoop R M, et al . Helv. Chim.Acta , 1999 , 82 : 2448 —2453
[50] Hamashima Y, Yagi K, Takano H , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2002 , 124 : 14530 —14531
[51] Marigo M, Fielenbach D , Braunton A , et al . Angew. Chem. Int .Ed. , 2005 , 44 : 3703 —3706
[52] Beeson T D , MacMillan D W C. J . Am. Chem. Soc. , 2005 ,127 : 8826 —8828
[53] Hafez A M, Bachmann S , Braunton A , et al . Org. Lett . , 2001 ,3 : 2049 —2051
[54] Bertelsen A , Halland N , Bachmann S , et al . Chem. Commun. ,2005 , 4821 —4823
[55] Paras N A , MacMillan D W C. J . Am. Chem. Soc. , 2001 ,123 : 4370 —4371
[56] Austin J F , MacMillan D W C. J . Am. Chem. Soc. , 2002 ,124 : 1172 —1173
[57] Gordillo R , Carter J , Houk K N. Adv. Synth. Catal . , 2004 ,346 : 1175 —1185
[58] Paras N A , MacMillan D W C. J . Am. Chem. Soc. , 2002 ,124 : 7894 —7895
[59] King H D , Meng Z X, Denhart D , et al . Org. Lett . , 2005 , 7 :3437 —3440
[60] Kim T H , Lee GJ . Tetrahedron Letters , 2000 , 41 : 1505 —1508
[61] Jen W S , Wiener J J M, MacMillan D W C. J . Am. Chem.Soc. , 2000 , 122 : 9874 —9875
[62] Harmata M, Ghosh S K, Hong X, et al . J . Am. Chem. Soc. ,2003 , 125 : 2058 —2059
[63] Ouellet S P G, Tuttle J B , MacMillan D W C. J . Am. Chem.Soc. , 2005 , 127 : 32 —33
[64] Huang Y, Walji A M, Larsen C H , et al . J . Am. Chem. Soc. ,2005 , 127 : 15051 —15053
[65] Beeson T D , Mastracchio A , Hong J B , et al . Science , 2007 ,316 : 582 —585
[66] Jang H Y, Hong J B , MacMillan D W C. J . Am. Chem. Soc. ,2007 , 129 : 7004 —7005
[67] Sibi M P , Hasegawa M. J . Am. Chem. Soc. , 2007 , 129 :4124 —4125
[68] Enders D , Grondal C , Huttl M R M. Angew. Chem. Int . Ed. ,2007 , 46 : 1570 —1581
[69] Benaglia M, Celentano G, Cinquini M, et al . Adv. Synth.Catal . , 2002 , 344 : 149 —152
[70] Selkala S A , Tois J , Pihko P M, et al . Adv. Synth. Catal . ,2002 , 344 : 941 —945
[71] Puglisi A , Benaglia M, Cinquini M, et al . Eur. J . Org. Chem. ,2004 , 567 —573
[72] Zhang Y, Zhao L , Lee S S , et al . Adv. Synth. Catal . , 2006 ,348 : 2027 —2032

[1] 徐梦婷, 王彦青, 毛亚, 李景娟, 江志东, 原鲜霞. 非水系锂空气电池催化剂[J]. 化学进展, 2021, 33(10): 1679-1692.
[2] 俞杰, 龚流柱. 手性氨基酸酰胺催化剂的发现及研究进展[J]. 化学进展, 2020, 32(11): 1729-1744.
[3] 李宁, 胡欣, 方亮, 寇佳慧, 倪亚茹, 陆春华. 有机催化原子转移自由基聚合[J]. 化学进展, 2019, 31(6): 791-799.
[4] 刘德培, 田敬, 李静莎, 唐正, 王海燕, 唐有根. 锰铈二元氧化物的制备与应用[J]. 化学进展, 2019, 31(6): 811-830.
[5] 袁梦娅, 陈孝云*, 林生岭*. 功能化烯胺的合成[J]. 化学进展, 2018, 30(8): 1082-1096.
[6] 闫吉军, 康传清*, 高连勋. 阴离子-萘四酸双酰亚胺相互作用及其应用[J]. 化学进展, 2018, 30(7): 902-912.
[7] 杜凡凡, 郑映, 单国荣, 包永忠, 介素云*, 潘鹏举*. 基于氢键作用的内酯开环聚合非金属有机催化剂[J]. 化学进展, 2018, 30(6): 710-718.
[8] 董玉, 李海波, 李津, 冯磊, 张志伟*. 高三尖杉酯碱和三尖杉酯碱的合成研究[J]. 化学进展, 2018, 30(12): 1827-1835.
[9] 张瑞, 刘璇, 纪红兵*. 天然香料纳微胶囊中间体[J]. 化学进展, 2018, 30(1): 29-43.
[10] 朱本占, 谢琳娜, 沈忱, 高慧颖, 朱丽雅, 毛莉. 卤代芳烃化学发光的结构效应、分子机制及其应用[J]. 化学进展, 2017, 29(9): 930-942.
[11] 龚劲松, 李恒, 陆震鸣, 史劲松, 许正宏. 腈水解酶在医药中间体生物催化研究中的最新进展[J]. 化学进展, 2015, 27(4): 448-458.
[12] 蒋坤, 陈应春. 不对称三烯胺催化的发展[J]. 化学进展, 2015, 27(2/3): 137-145.
[13] 牛凡凡, 聂昌军, 陈勇, 孙小玲. 非官能化烯烃的不对称催化环氧化反应[J]. 化学进展, 2014, 26(12): 1942-1961.
[14] 刘海灵*. 负载有机膦的合成及其在有机催化领域的应用[J]. 化学进展, 2013, 25(0203): 322-329.
[15] 许茸, 陈春霞*. 有机小分子催化ε-己内酯开环聚合反应[J]. 化学进展, 2012, 24(08): 1519-1525.