English
新闻公告
More
化学进展 2004, Vol. 16 Issue (04): 528- 前一篇   后一篇

• 综述与评论 •

近红外分析中光谱预处理及波长选择方法进展与应用

褚小立* 袁洪福 陆婉珍   

  1. (石油化工科学研究院 北京 100083)
  • 收稿日期:2003-05-01 修回日期:2003-07-01 出版日期:2004-07-26 发布日期:2004-07-26
  • 通讯作者: 褚小立

Progress and Application of Spectral Data Pretreatment and Wavelength Selection Methods in NIR Analytical Technique

Chu Xiaoli*;Yuan Hongfu;Lu Wanzhen   

  1. (Research Institute of Petroleum Processing, Beijing 100083, China)
  • Received:2003-05-01 Revised:2003-07-01 Online:2004-07-26 Published:2004-07-26
  • Contact: Chu Xiaoli
光谱预处理和波长选取方法在近红外光谱分析技术中相当重要。本文综述了常用的NIR预处理和波长选取方法及这一领域的最新进展,详细介绍正交信号校正(OSC)、净分析信号(NAS)和小波变换(WT)等新光谱预处理方法以及无信息变量消除(UVE)和遗传算法(GA)等波长选取方法,并给出了这些方法的具体算法和一些应用实例。
In the past decade, near infrared spectral analysis technique (NIR) has been quickly developed and widely applied in virtue of the development of chemometrics, in which spectral data pretreatment and wavelength selection methods play an important role. In the paper,the typical and commonly used pretreatment and wavelength selection meth-ods are described. Some newly developed methods in this field such as orthogonal signal correction ( OSC) , net analyte signal(NAS),wavelet transform(WT), elimination of uninformative variables(UVE) and genetic algorithm(GA) methods are introduced in detail with 170 references. The algorithms and applications in NIR analysis of those methods are given and discussed.

中图分类号: 

()

[ 1 ] 陆婉珍, 袁洪福, 徐广通. 现代近红外光谱分析技术. 北京: 中国石化出版社, 2000
[ 2 ] Kemeny G J . Handbook of Near-Infrared Analysis. Marcel Dekker Inc. , 2001
[ 3 ] 冯新泸, 史永刚. 近红外光谱及其在石油产品分析中的应用. 中国石化出版社, 2002
[ 4 ] Mobley P R , Kowalski B R. Appl . Spectrosc. Rev. , 1996 , 31 :347 —368
[ 5 ] 梁逸曾. 白灰黑复杂多组分分析及其化学计量学算法. 湖南科技出版社, 1996
[ 6 ] ASTM E1655-00 , Standard Practices for Infrared Multivariate Quantitative Analysis
[ 7 ] 褚小立(Chu X L) , 袁洪福( Yuan H F) , 陆婉珍(Lu W Z) .光谱学与光谱分析(Spectroscopy and Spectral Analysis) , 2001 ,21 : 881 —885
[ 8 ] Seasholtz M B , Kowalski B R. Anal . Chim. Acta , 1993 , 277 :165 —177
[ 9 ] Seasholtz M B , Kowalski B R. J . Chemom. , 1992 , 6 : 103 —111
[10] 梁逸曾, 俞汝勤. 分析化学手册(10) ———化学计量学. 北京: 化工出版社, 2001
[11] 刘树深, 易忠胜. 基础化学计量学. 北京: 科学出版社,1999
[12] 徐广通(Xu G T) , 袁洪福(Yuan H F) , 陆婉珍(Lu W Z) . 光谱学与光谱分折(Spectroscopy and Spectral Analysis) , 2000 ,20 : 619 —622
[13] Barnes R J , Dhanoa M S. Appl . Spectrosc. , 1989 , 43 : 772 —777
[14] Isaksson T, Naes T. Appl . Spectrosc. , 1988 , 42 : 1273 —1284
[15] Chen J Y, Iyo C , Teradab F. J . Near Infrared Spectrosc. , 2002 ,10 : 301 —307
[16] Dhanoa M S , Liste S J , Sandersona R. J . Near Infrared Spectrosc. , 1994 , 2 : 43 —47
[17] Helland I S , Naes T, Isaksson T. Chemom. Intell . Lab. Syst . ,1995 , 29 : 233 —241
[18] Martens H , Stark E. J . Pharmaceutical and Biomedical Analysis ,1991 , 9 : 625 —635
[19] Martens H , Pram N J , Balling E S. Anal . Chem. , 2003 , 75 :394 —404
[20] Pedersen D K, Martens H , Nielsen J P. Appl . Spectrosc. , 2002 ,56 : 1206 —1214
[21] Stark E , Martens H. US 5 568 400 , 1996
[22] Isaksson T, Kowalski B. Appl . Spectrosc. , 1993 , 47 : 702 —709
[23] 鲍伦军(Bao L J ) , 莫金垣(Mo J H) , 唐祖英(Tang Z Y) . 化学学报(Acta Chim. Sinica) , 1997 , 55 : 907 —914
[24] Small G W, Arnold M A , Marquardt L A. Anal . Chem. , 1993 ,65 : 3279 —3289
[25] 王洪(Wang H) , 司圣柱(Si S Z) . 分析仪器(Analytical Instrument) , 1997 , 2 : 46 —49
[26] 何锡文(How X W) , 李鼎(Li D) . 分析化学(Chin. J . Anal .Chem. ) , 1994 , 22 : 94 —100
[27] McClure W F. Appl . Spectrosc. , 1988 , 38 : 322 —329
[28] Devaux M, Bertrand D , Robert P. J . Chemom. , 1987 , 1 : 103 —110
[29] Wu W, Walczak B , Penninckx W, Massart D L. Anal . Chim.Acta , 1996 , 331 : 75 —83
[30] Pasti L , Jouan-Rimbaud D , de Noord O E. Anal . Chim. Acta ,1998 , 364 : 253 —263
[31] 卢小泉(Lu X Q) , 莫金垣(Mo J H) . 分析化学(Chin. J .Anal . Chem. ) , 1996 , 24 : 1100 —1106
[32] Fearn T, Daviesb A M C. J . Near Infrared Spectrosc. , 2003 ,11 : 333 —339
[33] 高志明(Gao Z M) , 李井会(Li J H) , 高礼让( Gao L R) 等.化学进展(Prog. Chem. ) , 2000 , 12 : 179 —191
[34] 邵学广(Shao X G) , 庞春艳(Pang C Y) , 孙莉(Shun L) . 化学进展(Prog. Chem. ) , 2000 , 12 : 233 —244
[35] 秦侠(Qin X) , 沈兰荪(Shen L S) . 光谱学与光谱分析(Spectroscopy and Spectral Analysis) , 2000 , 20 : 892 —897
[36] 郭怀忠(Guo H Z) , 杨准(Yang Z) , 张尊建(Zhang Z J ) . 药学进展(Prog. Pharm. ) , 2000 , 1 : 5 —9
[37] Cai C S , Harrington P D B. J . Chem. Inf . Comput . Sci . , 1998 ,38 : 1161 —1170
[38] Bakshi B R. J . Chemom. , 1999 , 13 : 415 —434
[39] Mallat S G. IEEE Trans. Pattern Anal . Mach. Intell . , 1989 ,11 : 674 —693
[40] Walczak B , Massart D L. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 1997 ,36 : 81 —94
[41] 邵学广(Shao X G) , 蔡文生(Cai W S) . 高等学校化学学报(Chem. J . Chin. Univ. ) , 1999 , 20 : 42 —46
[42] Barclay V J , Bonner R F , Hamilton I P. Anal . Chem. , 1997 ,69 : 78 —90
[43] Alsberg B K, Woodward A M, Winson M K. Analyst , 1997 ,122 : 645 —652
[44] 阎顺耕(Yan S G) , 谢秀娟(Xie X J ) . 分析化学(Chin. J .Anal . Chem. ) , 1998 , 26 : 34 —37
[45] Walczak B , van den Bogaert B , Massart D L. Anal . Chem. ,1996 , 68 : 1742 —1747
[46] Walczak B , Bouveressea E , Massart D L. Chemom. Intell . Lab.Syst . , 1997 , 36 : 41 —51
[47] Park K S , Ko Y H , Lee H. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 2001 ,55 : 53 —65
[48] Greensill C V , Wolfs P J , Spiegelman C H. Appl . Spectrosc. ,2001 , 55 : 647 —653
[49] Tian H W, Brown S D. J . Chemom. , 2001 , 15 : 647 —663
[50] Chau F T, Gao J B , Shih T M, Wang J . Appl . Spectrosc. ,1997 , 51 : 649 —659
[51] Trygg J , Wold S. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 1998 , 42 : 209 —220
[52] Jetter K, Depczynski U , Molt K, Niemê ller A. Anal . Chim. Acta , 2000 , 420 : 169 —180
[53] Yoon J , Lee B , Han C H. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 2002 ,64 : 1 —14
[54] Trygg J , Wold N K, Lars W. J . Chemom. , 2001 , 15 : 299 —319
[55] Jouan-Rimbaud D , Walczak B , Poppi R J . Anal . Chem. , 1997 ,69 : 4317 —4323
[56] 李华北(Li H B) , 陈斌(Chen B) . 农业工程学报(Acta Agri .Engineer. Sinica) , 2000 , 16 : 114 —117
[57] 陈斌(Chen B) . 农业机械学报(Acta Agri . Machine Sinica) ,2001 , 32 : 84 —87
[58] Depczynskia U , Jettera K. Moltband K. Chemom. Intell . Lab.Syst . , 1999 , 47 : 179 —187
[59] Tan H W, Brown S D. J . Chemom. , 2002 , 16 : 228 —240
[60] Tan H W, Brown S D. J . Chemom. , 2003 , 17 : 111 —122
[61] Mittermary C R , Tan HW, Brown S D. Appl . Spectrosc. , 2001 ,55 : 827 —833
[62] Wold S , Antti H , Lindgren F. Chemom. Intell . Lab. Syst . ,1998 , 44 : 175 —185
[63] Westerhuis J A , De Jong S , Smilde A K. Chemom. Intell . Lab.Syst . , 2001 , 56 : 13 —25
[64] Andersson C A. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 1999 , 47 : 51 —63
[65] Fernāndez-Pierna J A , Massart D L. Chemom. Intell . Lab.Syst . , 2001 , 55 : 101 —108
[66] Fearn T. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 2000 , 50 : 47 —52
[67] Feudale R N , Tan H W, Brown S D. Chemom. Intell . Lab.Syst . , 2002 , 63 : 129 —138
[68] Li B B , Morris A J , Elaine B M. J . Chemom. , 2002 , 16 :556 —561
[69] Sjoblom J , Svensson O , Josefson M. Chemom. Intell . Lab.Syst . , 1998 , 44 : 229 —244
[70] Fearn T. J . Near Infrared Spectrosc. , 2001 , 9 : 229 —244
[71] Feudale R N , Woody N A. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 2002 ,64 : 181 —192
[72] Geladi P , B? rring H , D? bakk E. J . Near Infrared Spectrosc. ,1999 , 7 : 251 —264
[73] Blanco M, Coello J , Montoliu I. Anal . Chim. Acta , 2001 , 434 :125 —132
[74] Bertran E , Iturriaga H , Maspoch S , Montoliu I. Anal . Chim.Acta , 2001 , 431 : 303 —311
[75] 褚小立(Chu X L) , 袁洪福(Yuan H F) , 王艳斌(Wang Y B) ,陆婉珍(Lu W Z) . 光谱学与光谱分析(Spectroscopy and Spectral Analysis) , 2004 , (accepted)
[76] The Unscrambler  Accessory Pack for Spectroscopy. CAMO Technologies Inc. , USA , 2003
[77] Svensson O , Kourti T, Macgregor J F. J . Chemom. , 2002 , 16 :176 —188
[78] Trygg J , Wold S. J . Chemom. , 2002 , 16 : 119 —128
[79] Trygg J . J . Chemom. , 2002 , 16 : 283 —293
[80] Trygg J , Wold S. J . Chemom. , 2003 , 17 : 53 —64
[81] Lorber A , Faber K, Kowalski B R. Anal . Chem. , 1997 , 69 :1620 —1626
[82] Faber N M. Anal . Chem. , 1998 , 70 : 5108 —5110
[83] Ferre J , Brown S D , Rius F X. J . Chemom. , 2001 , 15 : 537 —553
[84] Lorber A. Anal . Chem. , 1986 , 58 : 1167 —1172
[85] Faber N M. Anal . Chem. , 1998 , 70 : 2972 —2982
[86] Ferre J , Rius F X. Anal . Chem. , 1998 , 70 : 1999 —2007
[87] Goicoechea H C , Olivieri A C. Analyst , 1999 , 124 : 1999 —2007
[88] Boque R , Rius F X. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 1996 , 32 :11 —23
[89] Boschettia C E , Olivieri A C. J . Near Infrared Spectrosc. , 2001 ,9 : 245 —254
[90] Goicoechea H C , Olivieri A C. Chemom. Intell . Lab. Syst . ,2002 , 63 : 129 —138
[91] Berger A J , Koo TW, Itzkan I , Feld MS. Anal . Chem. , 1998 ,70 : 623 —627
[92] 亓云鹏(Qi Y P) , 吴玉田(Wu Y T) , 李通化(Li T H) , 柴逸峰(Chai Y F) . 分析化学(Chin. J . Anal . Chem. ) , 2002 , 30 :401 —405
[93] Goicoechea H C , Olivieri A C. Anal . Chem. , 1999 , 71 : 4361 —4368
[94] Xu L , Schechter I. Anal . Chem. , 1997 , 69 : 3722 —3730
[95] Faber N M. Anal . Chem. , 1999 , 71 : 557 —565
[96] Hansen P W. J . Chemom. , 2001 , 15 : 123 —131
[97] Ferre J , Brown S D. Appl . Spectrosc. , 2001 , 55 : 708 —714
[98] Thomas E V , Haaland D M. Anal . Chem. , 1990 , 62 : 1091 —1099
[99] Thomas E V. Anal . Chem. , 1994 , 66 : 795A —804A
[100] Wu W, Walczak B , Massart D L. Anal . Chim. Acta , 1995 ,315 : 243 —255
[101] 王艳斌(Wang Y B) , 袁洪福(Yuan H F) , 陆婉珍(Lu W Z) .润滑油(Lubricating Oil) , 2001 , 16 : 53 —56
[102] 王芳(Wang F) , 陈达(Chen D) , 邵学广(Shao X G) . 烟草科技(Tobacco Tech. ) , 2002 , 5 : 23 —26
[103] Ramadan Z, Song X H , Hopke P K. Anal . Chim. Acta , 2001 ,446 : 233 —244
[104] 许禄. 化学计量学方法. 北京:科学出版社, 1995
[105] 姜能座(Jiang N Z) , 杨德辉( Yang D H) . 台湾海峡(Taiwan Strait) , 1996 , 15 (supplement) : 100 —103
[106] 齐小明(Qi X M) , 张录达(Zhang L D) . 北京农学院学报(J .Beijing Agriculture College) , 1999 , 14 : 45 —49
[107] 齐小明(Qi X M) , 张录达(Zhang L D) . 北京农学院学报(J .Beijing Agriculture College) , 1999 , 14 : 47 —52
[108] Centner V , Massart D L , de Noord O E. Anal . Chem. , 1996 ,68 : 3851 —3858
[109] Koshoubu J , Iwata T, Minami S. Appl . Spectrosc. , 2000 , 54 :148 —152
[110] Alsberg B K, Kell D B , Goodacre R. Anal . Chem. , 1998 , 70 :4126 —4133
[111] Lindgren F , Geladi P , Wold S. J . Chemom. , 1994 , 8 : 349 —363
[112] Osborne S D , Jordan R B. Analyst , 1997 , 122 : 1531 —1537
[113] Frank I E. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 1987 , 1 : 233 —242
[114] 陈国良, 王煦法, 庄镇泉. 遗传算法及其应用. 北京: 人民邮电出版社, 1996
[115] 蔡文生(Cai W S) , 邵学广(Shao X G) , 赵贵文(Zhao GW) ,张懋森( Zhang M S) . 分析化学(Chin. J . Anal . Chem. ) ,1997 , 25 : 231 —237
[116] 邓勃(Deng B) , 刘嘉(Liu J ) . 分析科学学报(Anal . Sci . Acta) , 1997 , 13 : 160 —168
[117] 章元(Zhang Y) , 朱尔一(Zhu E Y) , 庄峙厦(Zhuang S X) , 王小如(Wang X R) . 高等学校化学学报( Chem. J . Chin.Univ. ) , 1999 , 20 : 1371 —1375
[118] 刘芳(Liu F) , 王俊德(Wang J D) . 光谱学与光谱分析(Spectroscopy and Spectral Analysis) , 2001 , 21 : 331 —335
[119] 何险峰( He X F) , 周家驹( Zhou J J ) . 化学进展( Prog.Chem. ) , 1998 , 10 : 312 —318
[120] Leardi R. J . Chemom. , 2001 , 15 : 559 —569
[121] Lucasius C B , Kateman G. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 1993 ,19 : 1 —33
[122] Hibbert D B. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 1993 , 19 : 277 —293
[123] Rimbaud D J , Massart D L , Leardi R , De Noord O E. Anal .Chem. , 1995 , 67 : 4295 —4301
[124] Ding Q , Small G W, Arnold M A. Anal . Chem. , 1998 , 70 :4472 —4479
[125] Bangalore A S , Shaffer R E , Small G W, Arnold M A. Anal .Chem. , 1996 , 68 : 4200 —4212
[126] Roger J M, Bellon-Maurel V. Appl . Spectrosc. , 2000 , 54 :1313 —1320
[127] Leardi R. J . Chemom. , 2000 , 14 : 643 —655
[128] Leardi R. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 1998 , 41 : 195 —207
[129] Leardi R , Seasholtz M B , Pell R J . Anal . Chim. Acta , 2002 ,461 : 189 —200
[130] 褚小立(Chu X L) , 袁洪福(Yuan H F) , 王艳斌(Wang Y B) ,陆婉珍(Lu W Z) . 分析化学(Chin. J . Anal . Chem. ) , 2001 ,29 : 437 —442
[131] 王宏(Wang H) , 李庆波(Li Q B) , 刘则毅(Liu Z Y) . 分析化学(Chin. J . Anal . Chem. ) , 2002 , 30 : 779 —783
[132] Smith B M, Gemperline P J . Anal . Chim. Acta , 2000 , 423 :167 —177
[133] van den Broke W, Wienke D , Melssen WJ . Appl . Spectrosc. ,1997 , 51 : 1210 —1217
[134] Swierenga H , de Groot P J , de Weijer A P. Chemom. Intell .Lab. Syst . , 1998 , 41 : 237 —248
[135] Swierenga H , Wülfertb F , de Noord O E. Anal . Chim. Acta ,2000 , 411 : 121 —135
[136] Mosley M, Williams R. Appl . Spectrosc. , 1998 , 52 : 1197 —1202
[137] Ozdemir D , Mosley M, Williams R. Appl . Spectrosc. , 1998 ,52 : 1203 —1209
[138] Ozdemir D , Williams R. Appl . Spectrosc. , 1998 , 52 : 210 —217
[139] Paradkar R P , Williams R R. Appl . Spectrosc. , 1997 , 51 : 92 —97
[140] Shaffer R E , Small GW, Arnold MA. Anal . Chem. , 1996 , 68 :2663 —2675
[141] Ding Q , Boyd B L , Small G W. Appl . Spectrosc. , 2000 , 54 :1047 —1054
[142] Depczynski U , Jetter K, Molt K, Niemê ller A. Chemom. Intell .Lab. Syst . , 1999 , 47 : 179 —187
[143] Barros A S , Rutledge D N. Chemom. Intell . Lab. Syst . , 1998 ,40 : 65 —81
[144] Frost V J , Molt K. J . Near Infrared Spectrosc. , 1998 , 6 :185A —190A
[145] Goicoechea H C , Olivieri A C. J . Chem. Inf . Comput . Sci . ,2002 , 42 : 1146 —1153
[146] Guchardi R , da Costa Filho P A , Poppi R J . J . Near Infrared Spectrosc. , 1998 , 6 (1/4) : 333 —339
[147] 朱尔一, 杨梵原. 化学计量学技术与应用. 北京: 科学出版社, 2001
[148] Brenchley J , Horchner U , Kalivas J . Appl . Spectrosc. , 1997 ,51 : 689 —699
[149] Kalivas J H , Roberts N , Sutter J M. Anal . Chem. , 1989 , 61 :2024 —2030
[150] Norgaard L , Saudland A. Appl . Spectrosc. , 2000 , 54 : 413 —419
[151] Archibald D D , Akin D E. Vibrational Spectroscopy , 2000 , 23 :169 —180
[152] Jiang J H , Berry R J , Siesler H W. Anal . Chem. , 2002 , 74 :3555 —3565
[153] 高建波(Gao J B) , 胡鑫尧(Hu X Y) , 胡东成(Hu D C) . 光谱学与光谱分析(Spectroscopy and Spectral Analysis) , 2001 ,21 : 599 —602
[154] McShanea M J , Camerona B D , Cotéa G L. Appl . Spectrosc. ,1999 , 53 : 1575 —1581
[155] McShanea M J , Camerona B D , Cotéa G L. Anal . Chim. Acta ,1999 , 388 : 251 —264
[156] Araújo M C U , Saldanha T C B , Galv?o R K H. Chemom. Intell .Lab. Syst . , 2001 , 57 : 65 —73
[157] Spiegelman C H , McShane M J , Cote GL. Anal . Chem. , 1998 ,70 : 35 —44
[158] Gregory A B , Tracy P H , John H K. Chemom. Intell . Lab.Syst . , 1999 , 45 : 225 —239
[159] de Groot P J , Postma G J , Melssen W J . Appl . Spectrosc. ,2001 , 55 : 173 —181
[160] Blanco M, Coello J , Iturriaga H. Appl . Spectrosc. , 1997 , 51 :240 —246
[161] Bertran E , Blanco M, Maspoch S , Ortiz M C. Chemom. Intell .Lab. Syst . , 1999 , 49 : 215 —224
[162] Pravdova V , Walczak B , Massart DL. Anal . Chim. Acta , 2001 ,450 : 131 —141
[163] Stordrange L , Libnau F O , Malthe-S? renssen D. J . Chemom. ,2002 , 16 : 529 —541
[164] Swierenga H , Haanstra W G, de Weijer A P. Appl . Spectrosc. ,1998 , 52 : 7 —16
[165] Artursson T, Hagman A , Bjork S. Appl . Spectrosc. , 2000 , 54 :1222 —1230
[166] Eriksson L , Trygg J , Johansson E. Anal . Chim. Acta , 2000 ,420 : 181 —195
[167] Pizarro Consuelo , Esteban-Díez I , González-Sáiz J M. 11th International Conference on NIR , Córdoba , Spain , 2003. 4212
[168] Olsson , Ralf J O. 5th International Conference on NIR , New York , USA , 1992
[169] Fernández-Cabanás V M, Garrido-Varo A , Pérez-Marín M D.11th International Conference on NIR , Córdoba , Spain , 2003. 4210
[170] Fernández-Cabanás V M, Garrido-Varo A , Pérez-Marín M D.11th International Conference on NIR , Córdoba , Spain , 2003. 4211

[1] 张进, 蔡文生, 邵学广. 近红外光谱模型转移新算法[J]. 化学进展, 2017, 29(8): 902-910.
[2] 樊梦丽, 赵越, 刘言, 蔡文生, 邵学广. 近红外光谱水光谱组学[J]. 化学进展, 2015, 27(2/3): 242-250.
[3] 江艳,武培怡. 大豆蛋白的中红外和近红外光谱研究*[J]. 化学进展, 2009, 21(04): 705-714.
[4] 江艳,武培怡. 近红外光谱在蛋白质和含酰胺基团聚合物研究中的应用*[J]. 化学进展, 2008, 20(12): 2021-2033.
[5] 丁俊杰 丁晓琴 赵立峰 陈冀胜. 多肽定量构效关系与分子设计[J]. 化学进展, 2005, 17(01): 130-136.
[6] 侯廷军,徐筱杰. 遗传算法在计算机辅助药物分子设计中的应用[J]. 化学进展, 2004, 16(01): 35-.
[7] 张秀琦,刘辉,郑建斌,高鸿. 信号处理技术在重叠化学信号解析中的应用*[J]. 化学进展, 2002, 14(03): 174-.
[8] 侯廷军,徐筱杰. 比较分子场分析方法研究的最新进展*[J]. 化学进展, 2001, 13(06): 436-.
[9] 邵学广,庞春艳,孙莉. 小波变换与分析化学信号处理[J]. 化学进展, 2000, 12(03): 233-.
[10] 毕开顺,徐筱杰,王玺,罗旭. 关于统计学中一个新兴化学分支学科的建立、定义和教育[J]. 化学进展, 1999, 11(02): 173-.
[11] 周家驹,何险峰. 遗传算法及其在化学化工中的应用[J]. 化学进展, 1998, 10(03): 312-.
[12] 赵善荣,蒋华良,刘东祥,陈凯先. 遗传算法与药物分子设计[J]. 化学进展, 1997, 9(04): 405-.