• •
张芬铭, 田语舒, 郑绩, 陈堃, 冯岸超, 张立群. 基于PHPMA的生物医用功能高分子[J]. 化学进展, 2020, 32(2/3): 331-343.
Fenming Zhang, Yushu Tian, Ji Zheng, Kun Chen, Anchao Feng, Liqun Zhang. Biomedical Functional Polymer Based on PHPMA[J]. Progress in Chemistry, 2020, 32(2/3): 331-343.
聚(N-(2-羟丙基)甲基丙烯酰胺) (PHPMA)作为一种应用较广的水溶性聚合物,具有结构稳定性、非免疫原性以及良好的亲水性,可在人体中代谢,因此这种药物载体在过去几十年中被广泛运用于抗癌药物载药体系的研究。将PHPMA作为药物载体,连接不同功能基团,可使药物准确地在特定区域表达或释放,由此完成对疾病的检测或治疗。科学家进一步改进了载体的可降解性,降低了系统的细胞毒性,使这一体系获得更广阔的应用前景。目前为止只有少数的综述论文对这一领域进行了总结,几乎全部是从材料的生物功能方面进行阐述,而忽视了对材料制备方法的关注。为了弥补这一空白,本文从聚合物键合药物方式的独特分类视角,分别从共价键键合以及非共价键合的角度进行归纳整理,同时对于外界刺激可断裂型的材料进行了详细的论述,以期为科研工作者提供更多的启示。
分享此文:
[1] |
Kopeček J, Pavla K . Adv. Drug Delivery Rev., 2009,62(2):122. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19919846
doi: 10.1016/j.addr.2009.10.004 URL pmid: 19919846 |
[2] |
Ehrlich P. Studies in Immunity. New York: Plenum Press, 1906.
|
[3] |
Jatzkewitz H . Z Naturforsch, 1955,10(b):27.
|
[4] |
Panarin E F, Ushakov S N . Pharm. Chem. J., 1968,2(5):260.
|
[5] |
Givental N I, Ushakov S N, Panarin E F, Popova G O . Antibiotiki, 1965,10(8):701. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/5887624
URL pmid: 5887624 |
[6] |
Shumikhina K I, Panarin E F, Ushakov S N . Antibiotiki, 1966,11(9):767. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/4968207
URL pmid: 4968207 |
[7] |
Mathé G, Loc TB, Bernard J . CR Hebd Seances Acad. Sci., 1958,246(10):1626. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/13537412
URL pmid: 13537412 |
[8] |
Ringsdorf H . J. Polym. Sci., Polym. Symp., 1975,51(1):135.
|
[9] |
Duncan R, Kopeček J, Rejmanová P, Lloyd J B . Biochim. Biophys. Acta, 1983,755(3):518. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6824743
doi: 10.1016/0304-4165(83)90258-1 URL pmid: 6824743 |
[10] |
Herth M M, Barz M, Jahn M, Jahn M, Zentel R, Rösch F . Bioorg. Med. Chem. Lett., 2010,20(18):5454. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20709549
doi: 10.1016/j.bmcl.2010.07.092 URL pmid: 20709549 |
[11] |
Barz M, Wolf F K, Canal F, Koynov K, Vicent M J, Frey H, Zentel R . Macromol. Rapid Commun., 2010,31(17):1492. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21567557
doi: 10.1002/marc.201000090 URL pmid: 21567557 |
[12] |
Hemmelmann M, Metz V V, Koynov K, Blank K, Postina R, Zentel R . J. Controlled Release, 2012,163(2):170. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22981565
doi: 10.1016/j.jconrel.2012.08.034 URL pmid: 22981565 |
[13] |
Kunjachan S, Gremse F, Theek B , et al. ACS Nano, 2013,7(1):252. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23067565
doi: 10.1021/nn303955n URL pmid: 23067565 |
[14] |
Etrych T, Šubr V, Strohalm J, Šírová M, $\breve{R}$íhová B, Ulbrich K . J. Controlled Release, 2012,164(3):346. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22759979
doi: 10.1016/j.jconrel.2012.06.029 URL pmid: 22759979 |
[15] |
Gormley A J, Larson N, Banisadr A, Robinson R, Frazier N, Ray A, Ghandehari H . J. Controlled Release, 2013,166(2):130. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23262203
doi: 10.1016/j.jconrel.2012.12.007 URL pmid: 23262203 |
[16] |
Roy D, Ghosn B, Song E H, Ratner D M, Stayton P S . Polym. Chem., 2013,4:1153.
|
[17] |
Liu X M, Quan L D, Tian J, Alnouti Y, Fu K, Thiele G M, Wang D . Pharm. Res., 2008,25(12):2910. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18649124
doi: 10.1007/s11095-008-9683-3 URL pmid: 18649124 |
[18] |
Sedláček O, Hrub$\breve{y}$ M, Studenovsk$\breve{y}$ M, Větvička D, Svoboda J, Kaňková D, Ková$\breve{r}$ J, Ulbrich K . Bioorgan. Med. Chem., 2012,20(13):4056.
|
[19] |
Chytil P, Etrych T, Kostka L, Ulbrich K . Macromol. Chem. Phys., 2012,213(8):858.
|
[20] |
Jäger E, Jäger A, Chytil P, Etrych T, $\breve{R}$íhová B, Giacomelli F C, Štěpánek P, Ulbrich K . J. Controlled Release, 2013,165(2):153. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23178950
doi: 10.1016/j.jconrel.2012.11.009 URL pmid: 23178950 |
[21] |
Nakamura H, Etrych T, Chytil P, Ohkubo M, Fang J, Ulbrich K, Maeda H . J. Controlled Release, 2014,174(1):81.
|
[22] |
Zhou Z, Li L, Yang Y, Xu X, Huang Y . Biomaterials, 2014,35(24):6622. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24814427
doi: 10.1016/j.biomaterials.2014.04.059 URL pmid: 24814427 |
[23] |
Liu T, Li X, Qian Y, Hu X, Liu S . Biomaterials, 2012,33(8):2521. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22204981
doi: 10.1016/j.biomaterials.2011.12.013 URL pmid: 22204981 |
[24] |
Shi J, Schellinger J G, Johnson R N, Choi J L, Chou B, Anghel E L, Pun S H . Biomacromolecules, 2013,14(6):1961. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23641942
doi: 10.1021/bm400342f URL pmid: 23641942 |
[25] |
Zhang R, Luo K, Yang J, Sima M, Sun Y, Janát-Amsbury M M, Kopeček J . J. Controlled Release, 2013,166(1):66. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23262201
doi: 10.1016/j.jconrel.2012.12.009 URL pmid: 23262201 |
[26] |
Jensen K D, Kopecková P, Kopeček J . Bioconjugate Chem., 2002,13(5):975. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12236779
doi: 10.1021/bc025559y URL pmid: 12236779 |
[27] |
Nori A, Jensen K D, Tijerina M, Kopečková P, Kopeček J . Bioconjugate Chem., 2003,14(1):44. https://pubs.acs.org/doi/10.1021/bc0255900
doi: 10.1021/bc0255900 URL |
[28] |
Pan H, Yang J, Kopečková P, Kopeček J . Biomacromolecules, 2011,12(1):247. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21158387
doi: 10.1021/bm101254e URL pmid: 21158387 |
[29] |
Yang Y, Pan D, Luo K, Li L, Gu Z . Biomaterials, 2013,34(33):8430. 8c05c983-9dc2-4568-a1c8-853327f4b37a http://dx.doi.org/10.1016/j.biomaterials.2013.07.037
doi: 10.1016/j.biomaterials.2013.07.037 URL |
[30] |
Zhou Y, Yang J, Kopeček J . Biomaterials, 2012,33(6):1863. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22138033
doi: 10.1016/j.biomaterials.2011.11.029 URL pmid: 22138033 |
[31] |
Zhou Y, Yang J, Rhim J S, Kopeček J . J. Controlled Release, 2013,172(3):946. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24041709
doi: 10.1016/j.jconrel.2013.09.005 URL pmid: 24041709 |
[32] |
Zhang R, Yang J, Sima M, Zhou Y, Kopeček J . PNAS, 2014,111(33):12181. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25092316
doi: 10.1073/pnas.1406233111 URL pmid: 25092316 |
[33] |
Yan Z, Jiyuan Y, Rui Z, Kopeček J . Eur. J. Pharm. Biopharm, 2015,89:107. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25481033
doi: 10.1016/j.ejpb.2014.11.025 URL pmid: 25481033 |
[34] |
Zhang R, Yang J, Sima M, Zhou Y, Kopeček J . Macromol. Biosci., 2016,16(1):121. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26222892
doi: 10.1002/mabi.201500193 URL pmid: 26222892 |
[35] |
Yang J, Zhang R, Radford D C, Kopeček J J. Controlled Release, 2015,218:36. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26410808
doi: 10.1016/j.jconrel.2015.09.045 URL pmid: 26410808 |
[36] |
Zhang L, Zhang R, Yang J, Wang J, Kopeček J . J. Controlled Release, 2016,235:306. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27266365
doi: 10.1016/j.jconrel.2016.06.004 URL pmid: 27266365 |
[37] |
Tomalova B, Sirova M, Rossmann P, Pola R, Strohalm J, Chytil P, Cerny V, Tomala J, Kabesova M, Rihova B, Ulbrich K, Etrych T, Kovar M . J. Controlled Release, 2016,223:1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26708020
doi: 10.1016/j.jconrel.2015.12.023 URL pmid: 26708020 |
[38] |
rová M, Strohalmb J, Chytil P, Lidick$\breve{y}$ O, Tomala J, $\breve{R}$íhová B, Etrych T . J. Controlled Release, 2017,246:1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27940304
doi: 10.1016/j.jconrel.2016.12.004 URL pmid: 27940304 |
[39] |
Cuchelkar V, Kopecková P, Kopeček J . Macromol. Biosci., 2008,8(5):375. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18215003
doi: 10.1002/mabi.200700240 URL pmid: 18215003 |
[40] |
Shi J, Johnson R N, Schellinger J G, Carlson P M, Pun S H . Int. J. Pharm., 2012,427(1):113. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21893178
doi: 10.1016/j.ijpharm.2011.08.015 URL pmid: 21893178 |
[41] |
Schellinger J G, Pahang J A, Johnson R N, Chu D S H, Sellers D L, Maris D O, Convertine A J, Stayton P S, Horner P J, Pun S H . Biomaterials, 2013,34(9):2318. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23261217
doi: 10.1016/j.biomaterials.2012.09.072 URL pmid: 23261217 |
[42] |
Boyer C, Whittaker M R, Nouvel C, Davis T P . Macromolecules, 2010,43(4):1792.
|
[43] |
Utama R H, Guo Y, Zetterlund P B, Stenzel M H . Chem. Commun., 2012,48(90):11103. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23041953
doi: 10.1039/c2cc36116g URL pmid: 23041953 |
[44] |
Utama R H, Stenzel M H, Zetterlund P B . Macromolecules, 2013,46(6):2118.
|
[45] |
Apostolovic B, Deacon S P, Duncan R, Klok H A . Biomacromolecules, 2010,11(5):1187. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20359192
doi: 10.1021/bm901313c URL pmid: 20359192 |
[46] |
Wu K, Liu J, Johnson R N, Yang J, Kopeček J . Angew. Chem., 2010,122:1493.
|
[47] |
Apostolovic B, Deacon S P E, Duncan R, Klok H A . Macromol. Rapid Commun., 2011,32(1):11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21432965
doi: 10.1002/marc.201000434 URL pmid: 21432965 |
[48] |
Griffiths P C, Paul A, Apostolovic B, Klok H A, Luca E, King S M, Heenan R K . J. Controlled Release, 2011,153(2):173.
|
[49] |
Novo L, Gaal E V B V, Mastrobattista E, Nostrum C F, Hennink W E . J. Controlled Release, 2013,169(3):246. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23583705
doi: 10.1016/j.jconrel.2013.03.035 URL pmid: 23583705 |
[50] |
Shan W, Zhu X, Liu M, Li L, Zhong J, Sun W, Zhang Z, Huang Y . ACS Nano, 2015,9(3):2345. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25658958
doi: 10.1021/acsnano.5b00028 URL pmid: 25658958 |
[1] | 宝利军, 危俊吾, 钱杨杨, 王雨佳, 宋文杰, 毕韵梅. 酶响应性线形-树枝状嵌段共聚物的合成、性能及应用[J]. 化学进展, 2022, 34(8): 1723-1733. |
[2] | 陈晓峰, 王开元, 梁芳铭, 姜睿祺, 孙进. 外泌体递药系统及其在肿瘤治疗中的应用[J]. 化学进展, 2022, 34(4): 773-786. |
[3] | 英启炜, 廖建国, 吴民行, 翟智皓, 刘欣茹. 球形生物活性玻璃作为运输载体的研究[J]. 化学进展, 2019, 31(5): 773-782. |
[4] | 何天稀, 梁琼麟, 王九, 罗国安. 脂质体类药物载体的微流控制备[J]. 化学进展, 2018, 30(11): 1734-1748. |
[5] | 韩冬琳, 亓洪昭, 赵瑾, 龙丽霞, 任玉, 原续波. 增强纳米药物载体肿瘤内渗透分布的研究进展[J]. 化学进展, 2016, 28(9): 1397-1405. |
[6] | 付开乔, 张光彦, 蒋序林. 聚天冬酰胺衍生物药物/基因载体的合成和应用[J]. 化学进展, 2016, 28(8): 1196-1206. |
[7] | 廖荣强, 刘满朔, 廖霞俐, 杨波. 基于环糊精的智能刺激响应型药物载体[J]. 化学进展, 2015, 27(1): 79-90. |
[8] | 刘鹏, 邵学广, 蔡文生*. 准轮烷/轮烷在药物载体中的应用[J]. 化学进展, 2013, 25(05): 692-697. |
[9] | 屈阳, 李建波*, 任杰*. 温度敏感性药物载体及其在肿瘤热化疗中的应用[J]. 化学进展, 2013, 25(05): 785-798. |
[10] | 陈梦君, 杨万泰, 尹梅贞* . 纳米粒子的分类合成及其在生物领域的应用[J]. 化学进展, 2012, 24(12): 2403-2414. |
[11] | 尤树森, 杨万泰, 尹梅贞* . 刺激响应型功能聚合物的合成及应用[J]. 化学进展, 2012, 24(11): 2198-2211. |
[12] | 杨嬅嬿, 熊焕明*, 余绍宁* . 量子点给药载体研究进展[J]. 化学进展, 2012, 24(11): 2234-2246. |
[13] | 任天斌, 冯玥, 董海青, 李兰, 李永勇. 生物医用类壳层可脱落纳米粒子[J]. 化学进展, 2011, 23(01): 213-220. |
[14] | 苗丽坤, 刘兴奋, 范曲立, 黄维. 基于荧光共轭聚合物的金属离子检测[J]. 化学进展, 2010, 22(12): 2338-2352. |
[15] | 杨奇志, 刘佳, 蒋序林. 点击化学在生物医用高分子中的应用[J]. 化学进展, 2010, 22(12): 2377-2387. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||